Свет
Состанок во Њујорк на шесте светски суперсили за иранската нуклеарна програма

Во Њујорк во петок зад затворени врати се одри состанок на групата која одлучува за евентуалните санкции против Иран, сосотавена од пет постојани членки на Советот за безбедност на ОН и Германија, на кој по подолга пауза присуствуваше и Кина
Кина во петокот во Њујорк им се приклучи на останатите пет светски сили од групата „п5плус еден“, составена од пет постојан членки на Советот за безбедност на ОН и Германија, кои треба да одлучат за евентуалните санкции против Иран поради неговата нуклеарна програма, јави агенцијата Reuters.Според дипломатски извори, преговорите во Њујорк биле „конструктивни“, но повторно не е донесено конечно решение. Покрај Кина и Германија, во групата се и Русија, САД, Британија и Франција. Деталите од тричасовниот состанок не беа обелоденети, но извори кои присуствувале на состанокот тврдат дека шесте светски сили се многу далеку од договор за четвртите по ред санкции на Обединетите нации против Иран.
Техеран, од своја страна, во петокот, на националниот ден на нуклеарна енергија, соопшти дека успеале да дизајнираат и да тестираат трета генерација центрифуги од домашно производство за употреба во негиовата нуклеарна програма.Новите центрифуги, секоја по 200 милиметри во пресек, се двојно помоќни од постоечките во постројката во збогатување на ураниум крај градот Натанц.
Кина по неколку месеци одложување, неволно се согласи да им се приклучи на останатиете членки на групата. Азиската суперсила се противи на воведувањето на санкции против техеран и се залага за дипломатско решение на спорот. Амбасадорот на Кина во ОН, Ли Баодонг јасно ставил на знаење дека Кина останува цврсто на ставот да го поддржи само таканаречениот „двостран пристап“ кон прашањето, што подразбира економски и политички бенефиции за Иран ако прифати да ја суспендира нуклеарната програма и закани со санкции ако одбие. Тој уште еднаш повтори дека Пекинг е најмногу заинтересиран за првиот начин на решавање. Рускиот амбасадор Виталиј Чуркин по разговорите кусо истакна дека преговорите за евентуалните санкции ќе бидат многу тешки. Русија по потпишувањето на договорот со САД за ограничување на нуклеарното оружје, значително се приближи кон Вашингтон во барањата за воведување санкции кон Техеран доколку бргу не прифати да ја прекине својата нуклеарна програма. Повеќето западни земји, предводени од САД, од Иран бараат целосно ставање на неговата нуклеарна програма под контрола на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ)
Амбасадорката на САД, Сузан Рајс, пак, посочи дека САД и натаму инсистираат на брза резолуција за Иран, која потоа би била испратена на одобрување до сите 15 земји-членки на Советот за безбедност.Групата треба повторно да се сретне идната недела. За да се исбегне воведувањето на уште една, четврта рунда на санкции против Иран, Русија и Кина, кои имаат силни економски интереси во земјата, неуспешно се обидоа да го присилат Иран да го прифати планот на ОН, според кој Техеран би испратил околу 1.200 килограми од нивниот нискозбогатен ураниум, количина доволна за производство на нуклеарна бомба, во Франција и Русија, каде што ураниумот би бил конвертиран во гориво за реакторот во Техеран, кој се користи за истражувачки цели и во медицината. Иран во повеќе наврати се согласи својот нискозбогатен ураниум да го испраќа во ове две земји на доработка, но одбива да ги предаде залихите на скапоцената руда. Наместо тоа, Техеран инсистира на симултана размена на готовото гориво за сировиот материјал и тоа внатре во границите на исламската република.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Кси и Путин објавија заедничко писмо, ги нападнаа САД

За време на посетата на кинескиот претседател Си Џинпинг на Москва по повод 80-годишнината од крајот на Втората светска војна, која Русија ја одбележува на 9 мај како Ден на победата, тој и Владимир Путин изјавија дека „одредени земји се обидуваат да ги искриват резултатите од победата во Втората светска војна“.
Ова е единаесетта посета на Си на Русија откако ја презеде функцијата во 2013 година. Во четврток, тој и Путин разговараа речиси четири часа, нарекувајќи се еден со друг близок пријател. Путин, исто така, го најави своето пристигнување во Кина на есен, каде што ќе биде одбележан поразот на Јапонија во Втората светска војна.
Заедничката изјава отиде подалеку од претходните, директно обвинувајќи ги САД. „САД и нивните сојузници се обидуваат да го прошират НАТО кон Азиско-пацифичкиот регион, да создадат затворени сојузи и да ги придобијат земјите од регионот за нивната ‘Индо-пацифичка стратегија’, со што ги поткопуваат мирот, стабилноста и просперитетот во регионот“, се наведува.
Со години, Кина го дели ставот на Русија дека проширувањето на НАТО ја загрозува безбедноста. Тие исто така рекоа дека „едностраните принудни мерки, вклучително и економските санкции што го заобиколуваат Советот за безбедност на ОН, ја кршат Повелбата на Обединетите нации и меѓународното право и ја поткопуваат глобалната безбедност“.
Кина со години е во трговска војна со САД, започната со доаѓањето на Доналд Трамп на власт, а овој конфликт ги тресе светските пазари. Кина и САД треба да одржат првични разговори овој викенд за смирување на тензиите. Во исто време, САД вршат притисок врз Русија да се согласи на мировни преговори во Украина. Средбата меѓу кинескиот и рускиот лидер уште еднаш потврдува колку се блиски нивните односи и колку се сметаат за противтежа на американската доминација.
Оваа недела, Кси, исто така, рече дека Втората светска војна претставува „ослободување на Тајван“ и негово „враќање во Кина“. Иако Кинеската комунистичка партија го смета Тајван за дел од својата територија, таа никогаш не владеела со островот – властите на Република Кина се повлекоа таму во 1949 година по поразот во граѓанската војна. Кина сè уште тврди дека ќе го анектира Тајван со сила доколку е потребно, а Кси го гледа решавањето на проблемот како дел од неговото политичко наследство.
Во соопштението се вели и дека Русија „цврсто ги поддржува мерките на Кина за заштита на суверенитетот и територијалниот интегритет и постигнување национално обединување“.
Иако Кина и Русија немаат формален воен сојуз, нивната интензивна воена соработка е сè позагрижувачка. Според проектот „ЧајнаПауер“, само минатата година тие одржаа дури 14 заеднички воени вежби. На воената парада во Москва, која се одржува денес, ќе учествува и кинеската почесна гарда – за прв пат од 2015 година.
Свет
Трамп повика на 30-дневно безусловно примирје во Украина, се закани со нови санкции

Соединетите Американски Држави повикуваат на 30-дневен безусловен прекин на огнот во Украина, изјави американскиот претседател Доналд Трамп.
Тој додаде дека и Русија и Украина ќе одговараат за почитување на сериозноста и важноста на директните преговори што ги најави.
„Ако не се почитува примирјето, САД и нивните партнери ќе воведат дополнителни санкции“, рече Трамп во објавата на Truth Social, додавајќи дека примирјето мора да се заснова на мировниот договор и додаде дека тоа може да се постигне многу брзо. Тој исто така нагласи дека ќе биде достапен во секое време доколку има потреба.
„Преговорите меѓу Русија и Украина продолжуваат. Соединетите Американски Држави бараат, идеално, 30-дневен безусловен прекин на огнот. Се надеваме дека ќе се воспостави прифатлив прекин на огнот и дека двете земји ќе одговараат за почитувањето на светоста на овие директни преговори.
Доколку не се почитува прекинот на огнот, САД и нивните партнери ќе воведат дополнителни санкции. Илјадници млади војници умираат секоја недела – и секој треба да сака тоа да престане. Јас го сакам тоа, а тоа го сакаат и Соединетите Американски Држави.
Како претседател, ќе останам посветен на постигнување мир меѓу Русија и Украина, заедно со европските партнери – и тој мир ќе биде траен. Ова примирје мора да биде чекор кон мировен договор. Сето ова може да се постигне многу брзо, а јас сум на располагање во секое време доколку се потребни моите услуги.
Ви благодариме за вниманието“, напиша тој на Truth Social.
Европа
Новиот германски канцелар оди во Брисел на разговори со претставници на ЕУ и НАТО

Германскиот канцелар Фридрих Мерц денес ќе пристигне во Брисел на разговори со високи претставници на ЕУ и НАТО, што е негово второ патување во странство откако ја презеде функцијата претходно оваа недела.
Мерц ќе се сретне со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, и претседателот на Европскиот парламент, Роберт Мецола.
Неговата посета на Брисел е проследена со големи очекувања дека промената на владата во Берлин ќе донесе нов импулс во Европа во време на вртоглави глобални предизвици, проценува АФП.
Во среда, тој ги посети Париз и Варшава на своето прво официјално патување во странство на новата функција.
По патувањата во Париз и Варшава, што сигнализираше за неговата намера да ги зајакне врските со двата соседа, посетата на Мерц на главниот град на ЕУ ја покажува неговата решеност да ја врати улогата на Германија во Европа по месеци политичка парализа, велат аналитичарите.
„Беше време“, сумираше еден дипломат на ЕУ за АФП.
„Чекаме и ни е потребна силна Германија, таква што е способна да се справи со тешката задача што е пред нас.“