Европа
Почина „Челичната лејди" Маргарет Тачер (проширено)
Поранешната британска премиерка Маргарет Тачер почина во понеделникот во Лондон во 87-година од животот како последица од мозочен удар што го доживеала утрото, потврди нејзиниот портпарол, како и нејзините деца Марк и Керол Тачер.
Поранешната британската премиерка бароницата Маргарет Тачер ја извршуваше функцијата во периодот 1979 до 1990, а го доби прекарот „Челичната лејди”. Стана првата жена на оваа функција во Велика Британија, како и личност со најдолг континуиран период на извршување на премиерската должност од почетокот на XIX век.
„Со голема тага Марк и Керол Тачер објавија дека нивната мајка, бароницата Тачер, починала мирно утрото како последица од мозочен удар”, соопшти нејзиниот портпарол Тим Бел.
Во текот на трите мандата, избрана последователно во 1979, 1983 и 1987 година, Тачер остана запаметена по тоа што ја скуси програмата за социјална помош, ги намали овластувањата на синдикатите и приватизираше некои индустриски сектори. Маргарет Тачер си поднесе оставка поради непопуларната политика и борбата за власт во нејзината конзервативна партија.
Британскиот премиер Дејвид Камерон изјави дека Британија изгубила личност кој била „голем лидер”. „Изгубивме голем лидер, голема премиерка и голема Британка”, рече премиерот Камерон во пораката.
Кралицата Елизабета Втора изрази длабоко жалење, како и дека ќе испрати приватна порака до семејството.
Според соопштението на британската влада, церемонијата на последен поздрав со Маргарет Тачер ќе се одржи во лондонската катедрала Свети Павле. По церемонијата, на којашто на поранешната премиерка ќе и’ бидат оддадени државни и воени почести, нејзините останки ќе бидат кремирани во присуство на најблиските роднини и пријатели. Датумот на церемонијата сé уште не е познат.
Тачер беше хоспитализирана ланскиот декември. Од нејзиното опкружување подоцна беше соопштено дека била подвргната на мала операција за отстранување на мал израсток во мочниот меур, која била успешна. Сепак, имајќи ја предвид возраста, 87-годишната бароница Тачер остана под медицински надзор, а беше отпуштена од болница на 28-ми декември.
Тогаш британските медиуми објавија дека лошото здравје не и’ дозволува на поранешната премиерка да се појавува на јавни настани. Во последниве години, Тачер беше хоспитализирана неколкупати. Во 2012 година таа не присуствуваше на свечената вечера во Даунинг стрит (седиштето на британската влада) во чест на прославата 60-годишнината од владеењето на кралицата Елизабета Втора, на која присуствуваа сегашниот и поранешни премиери. Бароницата Тачер последен пат во јавноста се појави на вечерата приредена во чест на нејзиниот 85-ти роденден пред две години, исто така организиран од страна на кабинетот на актуелниот премиер Дејвид Камерон.
Во понеделникот, исто така, беше објавено дека британскиот премиер Камерон ја прекинува својата турнеја по Европа и во текот на денот ќе се врати во Велика Британија.
Претседателот на Европската комисија, Жозе Мануел Баросо, во понеделникот изрази сочувство со владата и народот на Обединетото Кралство во врска со смртта на Маргарет Тачер, велејќи дека поранешната премиерка имала важен придонес кон европскиот проект, а исто така, одиграла клучна улога во процесот на пристапување во европското семејство на земјите од источна и од централна Европа .
„Велика Британија под нејзиното водство активно го поддржа проширувањето на Европската унија”, рече Баросо.
Претседателот на Европскиот парламент, Мартин Шулц, исто така, изрази сочувство поради смртта на „Челичната лејди”, при што рече дека Тачер беше „политичар од историско значење”.
„Без разлика дали се согласувате со нејзината политика или не, Маргарет Тачер покажа дека политиката сé уште има потенцијал да биде движечката сила за промени”, рече Шулц.
Веста за смртта на Челичната лејди беше застапено широко и на социјалните мрежи како една од најупотребуваните фрази на ресурсот за микроблогирање Twitter беа „бароницата Тачер” и „почина Маргарет Тачер”, со што корисниците ја споделуваат веста за смртта на Маргарет Тачер и го изразуваат своето сочувство.
Интернет порталот WikiLеаks на својата страница на најголемата социјална мрежа Facebook постави линк до 429 тајни дописи на американските дипломати во коишто се споменува името на Маргарет Тачер.
Наведените документи го опфаќаат периодот од 1973 до 2010 година, а се однесуваат на внатрешната и надворешната политика на Велика Британија. Низ овие материјали може да се проследи целата политичка кариерата на Маргарет Тачер, почнувајќи од 70-тите години на минатиот век./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.

