Европа
Полјаците гласаат за себе, и за Европа
Полјаците во недела гласаат на парламентарните избори чиј исход може да има последици и многу подалеку од Варшава, од улогата којашто Полска би ја имала во актуелната бегалска криза во Европа, преку односите на Брисел кон Русија, до изгледите британскиот премиер Дејвид Камерон успешно да го испреговара новиот статус за својата земја во Европската унија.
Полска е единствената земја во ЕУ која ја избегна рецесијата и останува една од најбрзо растечките европски економии. Доколку, сепак, се покаже дека анкетите се точни, по осум година на власт би можела да се врати конзервативната и евроскептична партија Право и правда (PiS) на поранешниот премиер Јарослав Качински.
Според последните анкети, PiS има околу 36 отсто поддршка, дури 14 отсто повеќе од Граѓанската платформа (PO) на премиерката Ева Копач, која ја презема должноста откако нејзиниот претходник Доналд Туск минатата година беше избран за претседател на Европскиот совет. PO е централната партија во владејачката коалиција од 2007 година.
Право и правда (PiS) ја основаа во 2001 година браќата Качински, близнаците Лех и Јарослав, кои подоцна беа избрани за претседател и премиер. Лех загина во воздухопловната несреќа кај руски Смоленск во 2010 година, Јарослав сега е претседател на партијата.
Доследниот конзервативец Качински ја истакна помалку борбената политичарка Беата Шидло за партиска кандидатка за премиерка. Иако ја ублажи антиевропската реторика, неговата длабока недоверба во европските сили, особено во Германија, не е променето и коментаторите мислат дека ќе продолжи да ги влече конците од заднина. Можеби не им се допаѓа на сите кога се борите за своите интереси. Но ЕУ не е клуб на алтруисти“, вели Витолд Вашчиковски., водечки експерт на PiS за надворешна политика.
Со „подрската“ Полска, ЕУ би можела да има повеќе проблеми во барањето решение за најголемата бегалска криза, постигнувањето на единствен став во борбата со климатските промени или во политиката против Русија. Премиерката Ева Копач, на пример, се согласи да прими 7.000 бегалци според квотата одредена од Европската комисија. Во текот на последната влада на PiS, Полска одолговлекуваше со ратификацијата на Лисабонскиот договор и го блокираше покренувањето на преговорите за партнерскиот договор со Русија. Се претпоставува и дека односите меѓу Туск, како претседател на Европскиот совет, кому Качински многу му забележуваше како премиер, и новата полска влада би биле напнати.
Полјаците избираат 460 пратеници на Сејмот (парламентот) според пропорционален систем. На политичките партии им требаат 5 отсто за преминување на изборниот праг, а на коалициите 8 отсто.
Освен PiS и PO, во парламентот веројатно ќе влезе и Обединетата левица кога во анкетите добива околу 10 отсто поддршка. Главни во оваа коалиција се социјалдемократите кои во 1990-те беа силни на полската политичка сцена, но од 2001 година изборните резултати им се слаби и се движат меѓу 8 и 11 отсто.
Околу 6 отсто доверба во анкетите добиваат уште три групации, и тоа Полската партија од десниот центар, која е малцинскиот партнер во владата на PO, Коалицијата за обновување на републиката, слободата и надеждта (KORWiN), од крајната десница, Модерната партија која неодамна ја формираше економистот на Светската банка Ришард Петру и партијата Кукиз 15, протесно движење која ја води пејачот Павел Кукиз, кој освои 21 отсто гласови на претседателските избори во мај и заврши на третото место.
Според анкетите, PiS без проблеми би требало да победи на изборите, а во полза ѝ оди и тоа што партискиот кандидат Аднжеј Дуда неодамна победи на претседателските избори, но ниедна партија од падот на комунизмот не успеа да оствари апсолутно мнозинство во парламентот. За тоа на PiS му е потребен 231 мандат. Доколку не успее во тоа, формирање на коалицијата би можело да биде тешко, па дури ни сојуз на PO со сите против PiS, не е невозможен.
Во секој случај, кој и да ја формира следната влада, неа ќе ја предводи жена, бидејќи освен Копач и Шидло на чело на третата најсилна групација, Обединетата левица, се наоѓа жена – Барбара Новацка. Тоа ќе биде познато набрзо по 21 часот кога ќе бидат затворени избирачките места кои беа отворени во 7 часот, кога ќе бидат објавени излезните анкети./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Трамп: Искрено, Украина веќе изгуби територија
Американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека договорот за завршување на војната во Украина е „поблиску од кога било“ откако Вашингтон му понуди на Киев безбедносни гаранции по моделот на НАТО. Трамп, исто така, изрази увереност дека Москва ќе прифати таков договор, објави „Ле Монд“.
Трамп откри дека имал „многу долги и многу добри“ разговори со својот украински колега Володимир Зеленски, како и со лидерите на НАТО и европските земји како што се Велика Британија, Франција и Германија.
„Се обидуваме да го разработиме тоа и мислам дека сега сме поблиску“, им рече Трамп на новинарите во Овалната соба. „Имавме бројни разговори со претседателот Путин на Русија и мислам дека сега сме поблиску од кога било досега, па ќе видиме што можеме да направиме“.
REPORTER: An Article 5-like deal seems to be emerging without NATO membership for Ukraine. If such a security guarantee is offered, what incentive is there for Ukraine to give up any sort of territory?
US PRESIDENT TRUMP: Well, they've already lost the territory, you know, to be… pic.twitter.com/99sx8a6f03
— Status-6 (Military & Conflict News) (@Archer83Able) December 15, 2025
На прашањето дали неодамна разговарал директно со Владимир Путин, Трамп одговори остро: „да, разговарав“, без да навлегува во детали.
Сепак, Трамп се чини дека сугерираше дека во замена за безбедносни гаранции, Украина ќе мора да се согласи да отстапи делови од источниот регион Донбас што сè уште се контролирани од Киев – можност што Зеленски претходно силно ја отфрли.
На прашањето каков поттик ќе има Украина за да се откаже од територија, Трамп одговори: „Па, искрено, тие веќе изгубија територија“.
Тој додаде дека Европа, која и покрај противењето на Русија повторно предложи испраќање мултинационални мировни сили, ќе биде „голем дел“ од секоја безбедносна гаранција.
Европа
Крај на краткорочните изнајмувања станови за туристи во Шпанија, Airbnb казнет
Шпанија го казни Airbnb со огромни 65 милиони евра за рекламирање недвижности за краткорочно изнајмување, без соодветни дозволи. Одлуката доаѓа во време кога расте притисокот врз владата да го ограничи туристичкото сместување во услови на продлабочување на кризата со домувањето, објавува „Евроњуз“.
Шпанското Министерство за заштита на потрошувачите соопшти дека казната е конечна и дека на платформата со седиште во САД ѝ е наредено веднаш да ги отстрани сите нелегални огласи. Официјалните лица изјавија дека повеќе од 65.000 огласи на Airbnb ги прекршуваат шпанските закони за заштита на потрошувачите, вклучително и огласување недвижности, без дозволи или со неважечки броеви за лиценца.
Казната е шестпати поголема од профитот што Airbnb го оствари од спорните огласи помеѓу времето кога властите ја предупредија компанијата и времето кога огласите конечно беа отстранети.
Зошто беше казнет Airbnb?
Според шпанските власти, 65.122 огласи на Airbnb ги прекршиле прописите дизајнирани да ги заштитат закупците и потрошувачите. Многу од овие имоти се наоѓале во региони во кои краткорочните изнајмувања се ограничени или бараат експлицитно одобрение.
Министерството нагласи дека од платформите како Airbnb се очекува да проверат дали имотите рекламирани во Шпанија се во согласност со локалните и регионалните прописи за домување. Кога не го прават тоа, велат, тие изнајмувања остануваат на пазарот подолго отколку што треба намалувајќи го бројот на домови достапни за жителите што бараат долгорочен смештај.
Министерот за права на потрошувачите, Пабло Бустиндуј, рече дека има илјадници семејства што живеат на работ поради кризата со домувањето во земјата, а некои компании профитираат од бизнис-модели што ги принудуваат луѓето да ги напуштат своите домови.
Борбата против нелегалните изнајмувања не е ограничена само на Airbnb. Во јуни Шпанија исто така му наложи на Booking.com да отстрани повеќе од 4.000 нелегални огласи.
Барселона ја предводи борбата против масовниот туризам
Барселона стана епицентар на борбата на Шпанија против краткорочните изнајмувања. Градот оваа година објави планови за постепено укинување на сите туристички станови до 2028 година, со што ефикасно ќе им се забрани на платформи како Airbnb да продаваат приватно сместување во станбени згради.
Градските лидери велат дека краткорочните изнајмувања ги испразнија локалните населби, ги истиснаа жителите од пазарот за изнајмување и ги трансформираа цели населби исклучиво за туризам. Локалните заедници се согласуваат, а протестите – од мирни маршеви до напади со водни топови – се сè почести против масовниот туризам и растечките трошоци за живот.
Другите регионални и национални власти во Шпанија следат сличен пат. Повеќе од 53.000 нелегални туристички станови неодамна беа отстранети од официјалните регистри во целата земја, главно во Андалузија, Канарските Острови, Каталонија и Валенсија.
Шпанија пречека рекордни 94 милиони странски туристи во 2024 година и е на добар пат да го надмине овој рекорд оваа година. Иако туризмот останува клучен економски столб, официјалните лица велат дека построгата регулација на краткорочните изнајмувања е клучна за балансирање на растот на бројот на посетители со квалитетот на животот на локалното население.
Европа
Турски борбени авиони соборија дрон надвор од контрола во близина на брегот на Црното Море
Турција собори беспилотно летало „надвор од контрола“ кое се приближувало до нејзиниот воздушен простор над Црното Море, соопшти Министерството за одбрана. Инцидентот се случува по украинските напади врз руските танкери од „флотата во сенка“ покрај турскиот брег и предупредувањата од турските политичари за опасностите од ширење на војната во Украина, објави АП њуз.
Министерството во соопштението наведува дека борбените авиони Ф-16 биле испратени по откривањето на објектот. „За да се избегне каква било потенцијална штета, тој бил соборен во безбедна зона надвор од населените области“, се додава во соопштението. Во соопштението не се дадени дополнителни детали за локацијата или времето на инцидентот.
Украина соопшти дека нејзините поморски беспилотни летала погодиле два танкери на 28 ноември, додека трет брод бил погоден на 2 декември додека се движел кон турското пристаниште Синоп. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги осуди претходните напади како закана за „безбедноста на навигацијата, животите и животната средина, особено во нашата ексклузивна зона“.

