Европа
Стотици илјади Каталонци на улиците за поддршка за независност

Стотици илјади жители на североисточната шпанска покраина Каталонија излегоа ноќта во петокот на улиците на покраинската престолнина Барселона прославувајќи го националниот ден која на регионалните избори кон крајот на септември може да го започне процесот на отцепување од Шпанија.
Со националниот ден на Каталонија – Диада, се одбележува поразот со кој пред 301 година покраината паднала под власта на кралското семејство Бурбон во војната за шпанското наследство. Прославата се совпадна со првиот ден од предизборната кампања во којашто коалицијата „Junts pel si“ (Заедно за ‘да’) составена од каталонската левица и десница, најавува отцепување доколку победи на изборите на 27-ми септември.
„Независност, независност!“ и „Да живее Каталонија!“, скандираа Каталонците носејќи ги црвено-жолтите знамиња на Каталонија. Полицијата тврди дека на улиците излегле 1.4 милиони, а организаторите наведуваа за два милиони учесници на настанот.
Сепаратистичката коалиција, којашто води во анкетите, сака да демонстрира масовна поддршка за проектот за создавање нова држава со7,5 милиони жители, на што се противи и шпанската влада во Мадрид, и Брисел.
На Авенија Меридијана, една од главните улици на Барселона, минаа во поворка граѓаните формирајќи колона од различни бои, претставувајќи ги секторите, „столбовите на идното општество“, како образованието и здравството. Маршот од северниот до јужниот дел на градот претставуваше симболичен „пат кон создавање на републиката“.
Во првите редови на поворките беа членовите на сепаратистичката коалиција, чиј претставник Жорди Санчез истакна „Се собравме два милиона, Одиме брзо колку што можеме, со легимитетот на улицата и изборите. Сама земја ослободена од корупцијата“.
Каталонците тргнаа во поворки точно во 17,14 часот, одбележувајќи така на 1714 година кога Барселона падна во борбата меѓу австриската династија Хабсбург и француското кралско семејство Бурбон. Каталонците, коишто биле на страната на Хабсбурговците, сметаат дека на тој начин се бореле за својата самостојност, додека заговорниците за унитарна Шпанија тврдат дека тоа е мит. Оттогаш, на шпанскиот престол се династијата Бурбонци.
Раул Ромева, кој ја предводи коалицијата „Заедно за ‘Да’“, истакна дека граѓаните на Каталонија се наоѓаат пред „најважните избори во животот“. „Едноставно ќе ги прашаме луѓето што сакаат. Ќе организираме референдум, што претходно не ни го дозволуваа“, порача најавувајќи ја победата. Според шпанскиот устав, референдумите се дозволени единствено на ниво на цела Шпанија.
Потпретседателката на шпанската влада, Сораја Сајнц де Сантамарија, обвини од Мадрид организаторите дека ја присвоиле прославата во предизборни цели. „Тоа е прослава на сите граѓани на Каталонија, потребна е неутралност“, истакна напомнувајќи дека „сите граѓани не можат да ја плаќаат кампањата на неколкумина“.
Актуелниот претседател на Каталонија, Артур Мас, минатата година по примерот на Шкотска сакаше да организира референдум за независност, но на крајот на ноември одржа неформално изјаснување на граѓаните на кое излегоа 40 отсто од гласачите, од што 80 отсто гласаа за отцепување. „Веднаш би ги замениле овие избори за референдум. Имајќи предвид дека го блокира алтернативата, треба уште да се работи. Ни остануваат изборите како единствен законски излез“, рече Мас во петокот.
Коалицијата „Заедно за ‘Да’“ би можела да освои 61 од 135 места во каталонскиот парламент, според последната анкета на институтот CIS. За да се стекне со просто мнозинство би можела да смета на проценетите осум мандати на левичарската партија CUP, уште една политичка формација којашто се залага за каталонската независност.
Така формираната коалиција би можела еднострано да прогласи независност, имајќи предвид дека централната влада на десниот центар во Мадрид не сака ниту да слушне за отцепување. Општите парламентарни избори во Шпанија ќе се одржат во декември годинава. Премиерот Маријано Рахој порача дека со сите законски средства ќе ја брани целоста на земјата.
Шпанија е една од петте земји од Европската унија којашто не го признава Косово, откако едногласно прогласи независност од Србија.
Рахој оваа седмица на средбите со своите европски политички сојузници, конзервативците на германската канцеларка Ангела Меркел во Берлин и со британскиот премиер Дејвид Камерон во Мадрид, бараше меѓународна поддршка за целоста на Шпанија.
Камерон, кој минатата година го дозволи референдумот во Шкотска, каде 55 отсто од гласачите се изјаснија за останување во Велика Британија, порача дека Каталонија доколку се отцепи би можела да застане во редот со другите земји кандидатки а членство во ЕУ. Меркел, исто така, повика на почитување на меѓународното право и територијалната севкупност.
Излегувањето од ЕУ и еврозоната е еден од аргументите со коишто Мадрид сака да ги омекне сепаратистичките тенденции. Во четвртокот и дел од бизнисмените порачаа дека политичката нестабилност ги загрозува вложувањата.
„Доколку меѓународната заедница има какви и да се нејаснотии по 27-ми септември, ќе претставува задоволство да се разјаснат со еден референдум поддржан од страна на меѓународната заедница“, изјави на прославата Ориол Жункверас, лидер на левичарскиот дел од коалицијата за отцепување. „Ова мора да биде последната прослава на националниот ден пред независноста на Каталонија“, порача./крај/мф/сн
Извор: AFP
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Авион со руски туристи принудно слета во Естонија поради украински напад со дронови

Патнички авион што превезуваше руски туристи до Санкт Петербург беше принуден да слета во Естонија вчера по украинскиот напад со беспилотно летало врз Русија.
„Авионот беше пренасочен кон Талин бидејќи не можеше да слета на аеродромот ‘Пулково’ поради неговото привремено затворање“, потврди Маргот Холтс, раководител за комуникации и за маркетинг на аеродромот во Талин.
Во ноќта од саботата кон неделата украински беспилотни летала погодија гасен терминал во регионот Ленинград и рафинерија за нафта во регионот Самара. Извор во Службата за безбедност на Украина потврди за „Киев индепендент“ дека разузнавањето стои зад нападот врз терминалот за течен природен гас во регионот Ленинград.
Авионот, управуван од египетскиот превозник „Ал Масрија јуниверсал ерлајнс“, полетал од Шарм ел Шеик и слетал во Талин во 5.33 часот по локално време. Тој го продолжил своето патување кон Санкт Петербург речиси шест часа подоцна.
Според Холтс, на патниците и на екипажот не им било дозволено да го напуштат авионот додека биле на аеродромот во Талин.
Украинските напади со беспилотни летала, кои сè повеќе го нарушуваат цивилниот воздушен сообраќај во Русија, се дел од пошироката украинска стратегија за поткопување на руската логистика далеку над линиите на фронтот. Во првите месеци од 2025 година украинските напади со беспилотни летала наводно ја принудиле Русија да затвори аеродроми повеќе од 200 пати.
фото: принтскрин
Европа
Украинци: Русите извршија 500 напади врз Запорожје за еден ден

Во текот на изминатите 24 часа, руските сили извршија 500 напади насочени кон 13 населени места во регионот Запорожје, објави на Телеграм Иван Федоров, началник на Воената администрација на Запорожје.
„Руските сили извршија четири воздушни напади врз Билохирија, Полтавка и Червони. Три напади со повеќекратен ракетен систем (MLRS) ги погодија Плавни и Мала Токмачка. Вкупно 327 беспилотни летала (главно дронови FPV) ги погодија Запорожје, Биленки, Плавни, Хулајпол, Шчербаки, Новоданиливка, Мала Токмачка и Чаривно. Исто така, 166 артилериски напади се регистрирани во Плавни, Хулајпол, Орихив, Шчербаки, Преображенки, Новоданиливка, Мала Токмачка и Чаривно“, се вели во соопштението.
Властите добија 19 пријави за штети на станбени згради и помошни згради. Немаше пријави за цивилни жртви.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Патниците врескаат во агонија, трепка црвено светло: пекол на летот за Рим

Патниците врескаа од страв откога силни турбуленции го погодиле летот од Шпанија до Рим принудувајќи го пилотот итно да слета.
Преплашените патници гласно врескаа додека авионот се бореше со силни турбуленции на летот од Аликанте до аеродромот во Рим.
Turbulence caught on camera today on a Wizz Air flight from Alicante to Rome, forcing a diversion to Bologna.pic.twitter.com/sbLjXUp1DH
— The Age Of Genz (@TheAgeOfGenZ) August 21, 2025
Кога авионот изврши итно слетување во Болоња, патниците „му се заблагодарија на Бога што се живи“.
Снимките од кабината го покажуваат авионот како силно се тресе, со светла претежно изгаснати, а црвено светло трепка надвор од прозорецот.
Лошите временски услови во регионот предизвикаа проблеми за авионот додека се обидуваше да слета во Рим.
По неколку обиди за слетување на аеродромот во Рим, авионот беше пренасочен кон Болоња. Таму слетал во 3.53 часот наутро, речиси три часа откога требаше да пристигне во италијанската престолнина.
Патот од Аликанте до Рим обично трае нешто помалку од два часа.