Израелскиот претседател Исак Херцог изјави за Би-Би-Си дека американскиот напад врз Иран е „историска и храбра одлука“.

На прашањето дали иранскиот нуклеарен капацитет е уништен, Херцог рече дека не ги знае сите детали, но додаде: „Сосема ми е јасно дека иранската нуклеарна програма е сериозно погодена“.

На директно прашање дали Израел побарал од американскиот претседател Доналд Трамп да го нападне Иран, Херцог рече: „Одлуката ја оставивме на Американците“ и додаде дека не знаел дека САД ќе ги нападнат иранските нуклеарни постројки.

„Се разбудив кога тоа се случи“, рече тој.

На прашањето дали Израел сега ќе престане да го напаѓа Иран, Херцог не даде директен одговор. Наместо тоа, тој рече дека Иран истрелува ракети на израелска територија и дека мора да направат се што е потребно за да се одбранат од ракетите.

„Начинот да се направи тоа е, се разбира, да се реши прашањето на меѓународно ниво и да се обезбеди стратегија за излез“, додаде тој.

Американски воени авиони и подморници нападнаа три клучни нуклеарни постројки во Иран во раните утрински часови во неделата, што ја вовлече американската војска директно во војната против Иран и ги зголеми стравувањата дека нападите би можеле да предизвикаат опасна ескалација на Блискиот Исток, пишува „Њујорк Тајмс“.

Претседателот Доналд Трамп рече дека целта на нападот била да се уништат капацитетите на Иран за нуклеарно збогатување и да се запре нуклеарната закана од државата која го спонзорира тероризмот. Тој тврди дека мисијата била успешна, наведувајќи во обраќањето во Белата куќа дека нуклеарните постројки се целосно уништени.

Според извештаите на САД, нападите погодиле два од главните ирански центри за збогатување ураниум: силно утврдениот планински комплекс во Фордо и поголемиот објект во Натанц, кој Израел веќе го нападна неколку дена претходно со мало оружје.

Фордо се наоѓа во планинска област јужно од Техеран и се верува дека е подлабоко под земја од тунелот под Ла Манш што ги поврзува Велика Британија и Франција. Длабочината на Фордо го отежнува пристапот до израелското оружје и се верува дека само САД поседуваат бомба „уништувач бункер“ доволно моќна да го уништи објектот, според Би-Би-Си.

Таа бомба се нарекува GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (МОП). Тежи околу 13 тони и според експертите може да навлезе околу 18 метри бетон или 61 метар земја пред да експлодира.

Се верува дека тунелите во Фордо се наоѓаат на 80 до 90 метри под површината, така што успехот на бомбата МОП не е загарантиран, но таа е единствената бомба што може да се доближи до целта. Според извештаите на американските медиуми, овие бомби биле користени во нападот.

Соединетите Држави му кажале на Иран преку дипломатски канали преку порака дека воздушните напади се единствената планирана акција и дека промената на режимот не е целта, изјавија американски официјални лица за „Си-би-ес Њуз“.

Третиот објект што беше бомбардиран се наоѓа во близина на античкиот град Исфахан, а се верува дека Иран складира ураниум со речиси доволна чистота за да направи бомба. Иранските власти ги потврдија нападите, но веднаш не го наведоа степенот на штетата.

Новинарот на Фокс Њуз, Шон Ханити, рече дека објектите во Натанц и Исфахан биле погодени со 30 ракети Томахавк, лансирани од американски подморници оддалечени околу 650 километри.

„Иран, насилникот на Блискиот Исток, мора да се согласи на мир сега. Ако не се согласи, следните напади ќе бидат многу посилни и многу полесни“, рече Трамп.

Иранскиот министер за надворешни работи, Абас Арагчи, кој беше во Европа на дипломатски разговори, во раните утрински часови на мрежата „Икс„ одговори дека неговата земја „ги задржува сите опции за одбрана на својот суверенитет, интереси и народ“. Во исто време, во Израел се огласија сирените за воздушен напад, предупредувајќи за пристигнување на ирански балистички ракети.

Генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш ги нарече нападите на САД „опасна ескалација во регион кој веќе е на работ на конфликт – и директна закана за меѓународниот мир и безбедност“.

Додека луѓето ширум Блискиот Исток се разбудија со вестите за нападите, одлуката на Трамп предизвика бурни реакции во американскиот Конгрес.

Истакнати републиканци го поддржаа, нарекувајќи ги нападите неопходен чекор за ограничување на нуклеарните амбиции на Иран. Но, високи демократски и некои републикански пратеници го осудија потегот како неуставен, предупредувајќи дека може да ги вовлече САД во општа војна.

Иран предупреди дека влегувањето на САД во војната може да предизвика сериозна одмазда, вклучително и напади врз американските сили во регионот или забрзување на сопствената нуклеарна програма – под услов програмата да го преживее американското бомбардирање.

Потрошувачите на електрична енергија имаат законско право на визуелен пристап до сопствените броила, а секое спречување на тој пристап од страна на операторот на електродистрибутивниот систем – во овој случај ЕВН – претставува прекршување на Законот за енергетика.

„Со новиот закон кој стапи во сила на 29 мај 2025 година, операторот е обврзан да овозможи визуелен пристап до мерниот уред, односно потрошувачот да може лично и во секое време да го види и провери податокот што уредот го регистрира. Поставувањето на броила во затворени кутии, на височина недостапна за граѓанинот, во заклучени и невидливи за граѓанинот простории или поставено во ормари каде не може да се види броилото, претставува правно недозволено постапување“, велат Инжинери на Македонија.

Законот предвидува глоба од 1.000 до 3.000 евра за операторот ЕВН ако не го исполни ова свое законско задолжение. Тоа значи дека секој граѓанин што не може да го види своето броило, ниту да го контролира внесениот податок за потрошувачката, има право да поднесе претставка и да бара инспекциски надзор и санкционирање на операторот. Ова се однесува и на случаи кога броилата се поставени зад метални мрежи, стакла кои не дозволуваат читање, или ако се наоѓаат на несоодветни и небезбедни места што го оневозможуваат пристапот.

Поднесено е официјално барање до надлежните инспекциски органи: Државниот инспекторат за енергетика, рударство и минерални суровини и Државниот пазарен инспекторат како и Министерството за енергетика, за да се потврди кој од нив е конкретно надлежен за постапување и санкционирање во овие случаи. Веднаш по добивањето на нивниот одговор, како што се додава, јавноста ќе биде информирана кој инспекциски орган е директно одговорен за постапување по претставки за оневозможен пристап до броилата.

„Граѓаните треба да бидат свесни за своето право на увид и проверка на сопствената потрошувачка и да се охрабрат да го пријавуваат секое прекршување. Неовозможувањето на пристап до мерниот уред не е техничко прашање, туку директна повреда на законска обврска и причина за санкција. Броилата иако се сопственост на ЕВН, тие истовремено се дел од јавна услуга, а пристапот до нив е неопходен елемент на транспарентност, контрола и заштита на потрошувачот“, велат од здружението на инжинерите.