Министерството за внатрешни работи ја информира јавноста дека почнувајќи од 12 октомври 2025 година, Европската Унија ќе започне со постепено воведување на Системот за влез/излез (EES), кој ќе биде целосно имплементиран до април 2026 година.

Овој нов дигитален систем претставува една од најзначајните реформи во областа на граничното управување на ЕУ, заменувајќи го досегашното ставање печати во пасошите со електронска евиденција на биометриски податоци (фотографија и отпечатоци од прсти), како и точни записи за датумите на влез и излез.

За кого важи системот?

EES се однесува на сите државјани од земји кои не се членки на Европската Унија или Шенген зоната и кои патуваат за краток престој (до 90 дена во рамки на 180 дена). Тоа ги опфаќа:

• патниците кои се ослободени од виза за влез во ЕУ,
• патниците кои поседуваат виза за краток престој.

Граѓаните на земјите-членки на ЕУ и на Шенген зоната не подлежат на новиот систем.

Земји каде ќе се применува EES

Системот ќе биде активен на сите надворешни гранични премини на 29 земји, меѓу кои се: Грција, Бугарија, Австрија, Германија, Франција, Италија, Шпанија, Шведска, како и Исланд, Норвешка, Швајцарија и Лихтенштајн.

Кои се целите на воведувањето?

Со EES, Европската Унија има за цел:

• да ја зголеми безбедноста на граѓаните, преку подобро откривање на фалсификувани документи и идентитетски измами,
• да ја подобри борбата против криминалот, тероризмот и нелегалната миграција,
• да го олесни патувањето преку побрзи и поефикасни гранични проверки,
• да обезбеди прецизна дигитална евиденција за времетраењето на престојот, елиминирајќи можни недоразбирања кои порано настануваа со рачните печати.

Како ќе функционира системот?

При првото патување по воведувањето на системот, патниците ќе поминат низ целосен процес на регистрација кој вклучува фотографирање, скенирање на отпечатоци од прсти и внесување на податоци од пасошот. За да се олесни процедурата, на граничните премини ќе има и пунктови за самопослужување, а можно е и претходно предрегистрирање преку мобилни апликации.

При следните патувања, контролата ќе биде значително побрза бидејќи податоците веќе ќе бидат складирани во системот и ќе се врши само нивна проверка.

Период на транзиција

Во периодот од октомври 2025 до април 2026 системот ќе се воведува по фази. Тоа значи дека дел од патниците сè уште ќе добиваат печат во пасошите, додека постепено сите гранични премини не преминат на целосна дигитална евиденција. Од 10 април 2026 година, печатите во пасошите целосно ќе бидат заменети со електронски записи.

Заштита на личните податоци

Сите податоци ќе се обработуваат и чуваат согласно строгите стандарди на Европската Унија и Општата регулатива за заштита на податоци (GDPR). Со тоа се гарантира целосна заштита на приватноста и транспарентна употреба на собраните информации.

Апел до граѓаните

Министерството за внатрешни работи апелира до сите граѓани на Република Северна Македонија кои планираат патувања во земјите на Шенген зоната да се информираат за новите правила и постапки, со цел нивните патувања да бидат навремени, безбедни и без непотребни доцнења.

Голема полициска и противпожарна операција е во тек од раните утрински часови во северен Минхен откако се слушнале експлозии и пукотници. На местото на настанот биле распоредени специјални сили и одреди за деактивирање бомби, а бил видлив и густ облак од чад, објавува „Билд“.

За време на интервенцијата, пронајдено е тело на маж, а според неофицијални информации, се сомнева дека тој поставил експлозивни направи во куќата на своите родители, ја запалил, а потоа си го одзел животот.

Die Toni-Pfülf-Schule bleibt für die Dauer des Einsatzes geschlossen. https://t.co/qpYQtATM4O

— Polizei München (@PolizeiMuenchen) October 1, 2025

Дополнително, пронајдено е уште најмалку едно лице со прострелни рани. На местото на настанот бил видлив целосно изгорен автобус.

Инцидентот се случил на улицата Лерхенауер, а полицијата го оградила поширокото подрачје. Властите апелирале до граѓаните и учесниците во сообраќајот да го избегнуваат тој дел од градот.

фото: принтскрин

Украински извори на социјалните медиуми објавија снимки од пожар во една од најголемите руски рафинерии, во Јарослав. Изворите тврдат дека рафинеријата била погодена во напад со беспилотни летала, додека гувернерот тврди дека станува збор за „техничка неисправност“.

🔥🛢️Russia's fifth largest oil refinery is on fire this morning. Yaroslavl Oil Refinery with the total capacity of 15.7mln tons of oil per year was targeted. 700km from the frontline. pic.twitter.com/W1nhQEPo75

— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) October 1, 2025

Рафинеријата во Јарослав, позната како Славнефт-ЈАНОС, има капацитет да преработува околу 15 милиони тони нафта годишно, според нејзината официјална веб-страница и бројките од индустријата. Ова ја прави една од најголемите рафинерии во Русија.

Украински извори тврдат дека била погодена единицата ВТ-6, која преработува масло за греење, со пријавен годишен капацитет од над 6,2 милиони тони.

/2. Fire on the territory of the Yaroslavl Oil Refinery pic.twitter.com/q2LapHjKGf

— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) October 1, 2025

Рафинеријата е на околу 250 километри североисточно од Москва и на околу 700 километри од украинската граница.

Russian refineries continue to explode at an unprecedented rate.

Now, in Yaroslavl, North of Moscow, 800km from Ukraine. pic.twitter.com/QX1YhjWJnA

— SPRAVDI — Stratcom Centre (@StratcomCentre) October 1, 2025

Во последните недели, Украина ги засили нападите врз руските рафинерии за нафта и инфраструктурата со употреба на беспилотни летала, кои веќе имаа значително влијание врз снабдувањето со гориво на Русија. Ројтерс објави дека нападите го намалија производството, оставајќи многу независни бензински пумпи без снабдување со гориво во неколку региони.

фото: принтскрин