Владата на Кантонот Сараево прогласи вонредна состојба во главниот град на БиХ поради екстремно загадениот воздух, кој го смести градот на првото место на Светскиот индекс за квалитет на воздухот.

Просечните дневни вредности на честичките ПМ10 достигнаа рекордни вредности на пет мерни станици, објави Сараевскиот кантон. Ова е двојно повеќе од концентрациите на загадувачи во Дака (Бангладеш) и Њу Делхи (Индија), кои се на второто и третото место. Индексот на квалитетот на воздухот (AQI) во Сараево моментално изнесува алармантни 368, што го става воздухот во градот во категоријата „опасен“.

Со цел да се заштити здравјето на граѓаните, Владата на округот Сараево воведе рестриктивни мерки. Сообраќајот на возила со ЕУРО3 и пониски стандарди за мотори е забранет во внатрешната градска зона, а наредено е и привремено стопирање на технолошките процеси кои произведуваат прашина, каде што е технички изводливо.

На работодавачите им се препорачува да ја организираат работата од дома, додека капацитетот на еколошки јавен превоз се максимизира. Промената на временските услови што може да влијае на квалитетот на воздухот не се очекува до четврток, но стручното тело на округот Сараево предупредува дека е неизвесно дали тоа ќе доведе до значително подобрување.

Владата ги повикува граѓаните да ги минимизираат активностите на отворено и да избегнуваат физичка активност на отворено. Заводот за јавно здравје на округот Сараево објави детални здравствени препораки за подобра заштита на населението од негативните последици од загадувањето.

Владата ја прифати подадената рака од Синдикатот на вработените во управата, правосудните органи и здруженијата на граѓаните (УПОЗ), кој побара продолжување на прекинатиот дијалог за 30 отсто поголема плата на административците, чии плати не се покачени. На протестите минатата недела тие кажаа дека не само декларативно, како Владата, туку и формално пратиле барање за средба со премиерот Христијан Мицкоски, а денес Слободан Трендафилов од Сојузот на синдикатите на Македонија извести дека добиле потврден одговор.

„Синдикатот на УПОЗ доби повратна информација дека е прифатено нивното барање за одржување средба. Средбата очекуваме да се случи веднаш по враќањето на македонската делегација, односно на претседателот на Владата од Вашингтон. Се надеваме дека тоа ќе биде многу бргу имајќи предвид дека колешките и колегите од овие шест министерства и двете други институции очекуваат да се интензивираат преговорите, кои беа прекинати поради одбивањето на анексите на новите колективни договори од страна на Министерството за финансии. Од тие причини Синдикатот на УПОЗ подаде рака да се најде соодветно решение, но колегите и колешките од овие институции се подготвени да ги продолжат протестите и евентуално да преземат и други активности, кои се овозможени во согласност со законот“, рече Трендафилов.

Членовите на Синдикатот на УПОЗ, вработени во Министерството за животна средина и просторно планирање, Министерството за дигитална трансформација, Министерството за земјоделство, Министерството за правда, Министерството за култура и туризам, Министерството за економија и труд, Министерството за транспорт, Државниот завод за статистика и Државниот архив минатата недела протестираа четири дена. Последниот протест беше пред Министерството за финансии, од каде што најавија и можен штрајк и тужби за државата доколку нивните плати не се изедначат со платите на вработените во министерствата што добија додаток на платата.

Вредноста на минималната синдикална кошничка што ја пресметува Сојузот на синдикатите на Македонија (ССМ) за јануари изнесува 63.252 денара или во сооднос со вредноста на синдикалната минимална кошничка за декември, која изнесуваше 62.861 денар, е зголемена за 391 денар, сооопшти денес претседателот на Сојузот на синдикатите на Македонија, Слободан Трендафилов.

Делот за храна и пијалаци, место да бележи намалување за најмалку 10 проценти, како што ветуваа трговците, бележи зголемување за 123 денари.

„Загрижува она што од почетокот на минатата година до оваа година, или за 12 месеци, вредноста на синдикалната минимална кошничка во делот на храната и пијалаците е зголемен 10,43 %. За граѓаните, со последното ненамалување на цените од страна на овие алчни трговци, произлегува дека трошокот е зголемен најмалку 20 % имајќи предвид дека зголемувањето од 10 % и ненанамалувањето од 10 %, ако ги соберете, посиромашни сме за најмалку 20 %“, рече Трендафилов.

За една година минималната потрошувачка кошничка се зголемила 6.989 денари, односно скокнала 10,65 %, факт што Трендафилов вели дека ќе оневозможи инфлацијата во земјата да биде 3,5 % имајќи предвид дека синдикалната кошничка ги предвидува само најнеопходните производи со кои едно четиричлено семејство може да го протурка месецот.

Синдикатот го утврди она за што граѓаните алармираа – трговците ги зголемија цените 20 % кога немаше мерки за потоа фиктивно да ги намалат кога почна мерката. За откривање на ваквите случаи Трендафилов вели дека подготвуваат сериозни чекори.

„Како ССМ размислуваме да преземеме сериозни чекори и во насока на тоа им укажеме на граѓаните што е добро, а што лошо. Имајќи предвид дека сите ние знаеме дека во изминатите неколку месеци овие трговци се покажаа како далеку лош пример за македонската економија, особено ако знаеме дека минатата година имаа енормни профити и енормни добивки, а оваа година ССМ ќе се погрижи да ги извади сите завршни сметки на овие големи трговски маркети и синџри маркети за да видат како тие неоправдано се богатат на грбот на граѓаните и на работниците“, најави Трендафилов.

Трговците, по чии критериуми беше креирана последната мерка за намалување на цените за најмалку 10 %, Трендафилов смета дека ја прелажале Владата двапати повеќе отколку што ги прелажаа граѓаните. Тој апелира Владата, доколку навистина сака да им помогне на граѓаните, да креира мерки без да информира за тоа и без да прави консултации со трговците.