Економија
(Видео) Преку инвестиции во енергетска транзиција и инфраструктура до здрава животна средина и европска иднина
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/01/23012024_VRSM_GODISHNA-KONFERENCIJA-1.jpg)
Денеска во рамки на годишнта конференција „Година на европски можности“, на втората панел дискусија „Инвестиции во енергетска транзиција и инфраструктура за здрава животна средина и европска иднина“ дискутираа министерот за економија Крешник Бектеши, министерката за животна средина и просторно планирање Каја Шукова, Виктор Андонов, директор за развој и инвестиции во ЕСМ и Славјанка Пејчиновска Андонова, консултант за животна средина.
Министерот Бектеши во своето обраќање се осврна на Инвестициската платформа за праведна енергетска транзиција на Северна Македонија која што беше презентирана на крајот на минатата година.
Како што потенцираше министерот, Инвестициската платформа за праведна енергетска транзиција претставува основа за инвестиции и развој на политики кои што ги здружува владата, меѓународните финансии и приватниот сектор со цел за поддршка на процесот за енергетска транзиција на земјата.
„Северна Македонија постави цел за намалување на емисиите на стакленички гасови од 82% до 2030 година, во споредба со нивоата од 1990 година. Со ова се докажува нашата посветеност на принципите на Договорот од Париз и претставува значителен чекор кон поодржлива, конкурентна и праведна иднина. Енергетскиот сектор, кој беше значаен придонесувач за емисиите на нашата земја, се наоѓа на чело на овој процес на транзиција“.
Министерот потенцираше дека оваа година е многу важна за нас зашто, од осамостојувањето на државата до денес, прв пат ќе бидеме целосно независни од источниот дел во однос на снабдувањето со енергенси, посебно во делот на природен гас.Бектеши информираше дека е во завршна фаза и ставањето во функција на продуктоводот кој е изграден повеќе од една деценија, но кој досега не проработи. Првичната цел на продуктоводот,потсети Бектеши, беше пренос на сурова нафта, а сега, со последните измени на Законот за енергетика, преку него ќе може да се пренесуваат и други деривати, вклучувајќи го и дизелот.
„Во делот на фосилните горива, успеавме преку преговори со ЕУ и други засегнати страни да го преминеме рокот од 2030 до 2040 година за да ги пренасочиме нашите блокови, посебно во РЕК Битола и РЕК Осломеј, како и во ТЕЦ Неготино, од производтсво на електирчна енергија со јаглен на природен гас, имајќи предвид дека после децении почнуваме со градење нов интерконетор кој ќе овозможи безбедност во снабдување со енергенси, но генерално и за државатан зашто до овој момент бевме целосно зависни од една влезна точка за снабдување со природен гас – со Република Бугарија, која, за жал, до 2030 година е закупена од „Газпром“, истакна Бектеши.
Министерката за животна средина и просторно планирање Каја Шукова кажа дека оваа Влада (после неколку одбивања на минатата) е таа која ја препозна ратификацијата на Договорот од Париз како можност за пониско јаглероден раст и развој на државата и како инструмент за привлекување на инвестиции во реализирање на целите на истиот. Имаме поставено среднорочни и долгорочни цели за декарбонизиран раст и развој, согласно глобалната цел од Договорот од Париз, но и согласно Европскиот зелен Договор за јаглеродно-неутрална Европа до 2050 и климатскиот и енергетски пакет до 2030 година, ги имаме идетификувано политиките и мерките за намалување на климатските промени во различни сектори (енергетика, (вклучително и транспорт), земјоделство, употреба на земјиште, шумарство, индустриски процеси), знаеме колку чини реализацијата на мерките и знаеме од каде да ги обезбедиме тие средства“ – истакна министерката Шукова.
Таа потенцираше дека според проценките од долгорочната стратегија за климатска акција овие инвестиции создаваат приближно 10.000 зелени работни места, а за преминот кон зелена и циркуларна економија како најголем извор на инвестиции се ЕУ предпристапните фондови, но секако и финансиската помош на други држави, како што е Швајцарија, Холандија, Германија, Шведска и другите билатерални и мултилатерални донатори и меѓународни финансиски институции како ЕБРД и ЕИБ и секако помошта од Инвестициската Рамка за Западен Балкан.
Директорот за инвестиции во ЕСМ, Виктор Андонов истакна дека ЕСМ ќе се трансформира и декарбонизира со меѓународна помош и експертиза.
„Една од сериозните можности е Инвестицискиот план кој кажува дека се обезбедени вкупно три милијарди евра, но овие средства не се за ЕСМ, туку за сите, за домаќинствата, за приватниот сектор, за малите и средните претријатија, но треба да ги гледаме како средства насочени за трансформација на регионите кои биле засегнати со јалген- Пелагонсикиот, Битолскиот и регионот во Кичево. ЕСМ тука треба да има сериозна улога, бидејќи во последните 40 години тие луѓе таму дишеле неквалитетн воздух и треба да им се оддолжиме. ЕСМ треба да се грижи посебно за тој регион, во Битола и Осломеј, кажа директорот Андонов.
Славјанка Пејчиновска Андонова, консултант за животна средина која со својот тим учествуваше во изработка на Извештајот за стратешка оцена на Инвестициски план за забрзана транзиција од јаглен на Република Северна Македонија зборуваше за овој многу важен контролен механизам на усогласување на стратегиите, полититките и плановите во корист на животната срединиа.
Според извештајот, Инвестицискиот план овозможува бројни позитивни влијанија врз животната средина и врз здравјето на луѓето, преку: намалување на емисиите на стакленички гасови (околу 32% од стакленичките гасови од енергетскиот сектор до 2050 год), намалување на емисии на загадувачки супстанции во амбиентниот воздух – 100% редукција на загадувачки супстанци кои потекнуваат од РЕК Битола и ТЕЦ Осломеј, подобрување на квалитетот на воздухот посебно во околината на двата енергетски капацитети и подобрување на здравствената состојба на населението и работниците, подобрување на квалитетот на почвата и подземните води на локациите на РЕК Битола и ТЕЦ Осломеј – рудниците, одлагалиштата со пепел преку ремедијација на локациите, поголемо учество на обновливите извори на енергија во однос на фосилните горива; индиректно подобрување на состојбите со квалитетот на површинските и подземните води и состојбата со присутниот биодиверзитет; обезбедување на енергетска ефикасност на јавни објекти; поттик за зелени бизниси, зелени вештини и ред други придобивки.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Економија
(Видео) Бочварски: ДПМНЕ ветуваше намалување на буџетскиот дефицит под 3, сега го зголемуваат на 4.9 проценти
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot-2024-07-26-185301-1.jpg)
ВМРО-ДПМНЕ во својата програма велеше дека јавниот долг од крајот на 2023 година достигнал 62,1% од БДП, и дека ќе преземе мерки за фискална консолидација, земјата да има умерено ниво на задолженост. Со новиот ребаланс на буџетот, наместо намалување на јавниот долг, тој ќе биде зголемен на 4.9% уште во првата година од мандатот на владеењето на ВМРО-ДПМНЕ, рече пратеникот Благој Бочварски, денес на Комисијата за финансирање и буџет.
-Потоа, велеа дека инфлацијата ќе ја намалат на 2%, а денес слушаме дека таа е 3.5%. Јасно е дека ќе се кратат сретсва од веќе предвидени проекти.
Пиар програмата на власта е едно, а реалноста е друго, рече Бочварски.
Тој потенцираше дека СДСМ ако не ги зголемеше платите и пензиите на граѓаните во време на кризи и инфлација, тешко дека ќе преживеаа граѓаните, особено со минималната плата од 9 илјади денари, каква што беше во времето на ДПМНЕ, а од каде нивните стручњаци велеа дека не е добро да се покачуваат платите.
-Колку за споредба, во 2017 минималната плата беше 9 илјади денари, а денес таа е 22.500. Просечната во 2017 беше 22.500, а денес е 41.100. Пензиите се зголемија за 6.500, а сега имаме бомбастични најави за зголемување од 5 илјади денари, за кое ни останува да видиме дали ќе се случи“, рече Бочварски.
Економија
Трипуновски: Постигнат е договор за откупната цена на црвената пиперка
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/Трипуновски-26.07.2024-3.jpg)
Министерот Цветан Трипуновски после состанокот со откупувачите и преработувачите на црвена пиперка соопшти дека е постигнат договор за откупните цени.
„Денеска во просториите на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство остварив заедничка средба со преработувачите и откупувачите на црвена пиперка. Постигнавме договор за откупни цени на црвената пиперка и тие истите според класи ќе бидат: прва класа – 40 денари за килограм, прва/втора класа – 30 денари за килограм, втора класа – 20 денари за килограм, трета класа – 12 денари за килограм“, соопшти Трипуновски.
Тој во неколку наврати одржа состаноци со земјоделците, преработувачите и откупувачите каде што главна тема беше откупната цена и текот на откупот на црвената пиперка.
Откупувачите и преработувачите се согласија дека ќе се придржуваат до договорените цени во текот на целиот откуп, но во согласност на побарувачката истите имаат тенденција да се зголемуваат за што Државниот инспекторат за земјоделство ќе биде постојано на терен и ќе се грижи за да се запази динамиката и откупните цени на црвената пиперка. Вистински се грижиме за македонските земјоделци, тие конечно имаат партнер во Министерството, рече Трипуновски.
Економија
Нови цени на горивата од полноќ
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/01/benzin-gorivo-960x639.jpg)
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,48 % во однос на одлуката од 22.7.2024 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините 1,072 %, кај дизелот 1,940 %, кај екстра лесното масло 2,096 % и кај мазутот намалувањето е 3,565 %.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок 0,2688 %.
Од 27.7.2024 година од 00.01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-95 81,50 (денар/литар)
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС 98 83,50 (денари/литар)
Дизел-гориво ЕВРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 74,00 (денари/литар)
Масло за горење екстра-лесно 1 (ЕЛ-1) 72,50 (денара/литар)
Мазут М-1 НС 44,656 (денари/килограм)
Малопродажната цена на мазутот М-1 НС се намалува 1,101 денар/кг и сега ќе изнесува 44,656 денари/кг.
Малопродажните цени на бензините ЕВРОСУПЕР БС-95 и ЕВРОСУПЕР БС-98, како и на ЕВРОДИЗЕЛОТ (Д-Е V) и на екстра-лесното масло за домаќинство (ЕЛ-1) не се менуваат.