Економија
Бесими-Ван Гелдер: Значајна поддршката од Светска банка за спроведување на реформите и во ковид-кризата

Македонија има значајна поддршка од Светска банка во спроведување на клучните реформи. Има спроведено над 60 проекти во вредност од над 2,8 милијарди американски долари и активно работи на девет проекти со вкупен износ од 480,8 милиони американски долари, кои се фокусирани во областа на енергетиката, дигитализација, инфраструктурни проекти, проекти во образованието и слично. Значајна е поддршката добиена од оваа меѓународна инститиуција и во справување со здравствено-економската криза од Ковид 19. Динамиката на реализацијата на проектите и можностите за нивно забрзување беа тема на денешниот состанок на министерот Фатмир Бесими со регионалната директорка за Западен Балкан, Линда Ван Гелдер и директорот на СБ во земјава, Масимилијано Паолучи.
Соработката со оваа меѓународна финансиска инститиуција се темели на Стратегијата за партнерство на РС Македонија со Светска банка, која е посветена на областа на енергетската ефикасност, дигитализацијата, подобрување на патната и железничката инфраструктура, општинските услуги, проекти во образованието, социјалните услуги и слично.
Со поддршка од Светска банка се имплементираат девет проекти кои се однесуваат на воспоставување Интегриран финансиски систем за управување со информации – ИФМИС и Интегриран даночен информациски систем ИТИС, за модернизација на земјоделството, за унапредување на основното образование, за администрирање на социјалното осигурување, за поврзување на локални патишта, за олеснување на трговија и транспортот во Западен Балкан, за унапредување на социјалните услуги, за надградба и развој на патиштата – Ранковце – Крива Паланка, за подобрување на општинските услуги, како за справување со Ковид-19 во Северна Македонија.
На средбата беше укажано на потребата од преземање активности за забрзување на динамиката за реализација на проектите, за што беше изразена подготвеност од двете страни.
Во контекст на актуелната состојба со енергетската криза и растот на цените на енергенсите, особено по настаните во Украина, беше посочено на мерките што се преземаат за справување со енергетската криза и се упати на значењето на проектот за енергетска ефикасност во јавниот сектор во вредност од 25 милиони евра кој има за цел намалување на потрошувачката на енергија во јавниот сектор преку енергетско ефикасни инвестиции во општините.
Беа истакнати мерките што се преземени од страна на Владата во насока на заштита на животниот стандард и да се влијае да нема висок раст на цените на енергенсите, како и за пензиските реформи со утврдената нова методологија за пресметка на пензиите што треба да започне да се применува од октомври оваа година, а со која се обезбедува системско и одржливо решение за раст и исплата на пензиите.
Министерот потенцира дека како и за време на пандемијата, кога создадовме и имплементиравме пакети мерки за поддршка, проактивен однос Владата има и за енергетската криза, за што се следат состојбите и веќе се работи на дизајнирање мерки.
Влијанието од судирите во Украина се прелеваат во другите земји. Светска банка и ММФ работат за да го проценат економското и финансиското влијание на конфликот и бранот бегалци во останатите региони. Светска банка е свесна за потребите во регионот околу Украина и постои подготвеност да се помогне со ново финансирање, како и реструктирање на постојните активности.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
1400 пријави до Агенцијата за вработување за мерката самовработување, во првите два дена

Пред голем број на граѓани, претставниците од стопанските комори, здруженија на млади и голем број на заинтересирани граѓани, пратеници и претставници на локалните самоуправи од струмичкиот регион, денес се одржа информативен ден за запознавање на јавноста со мерките од Оперативниот план за вработување.
Заменик-министерот за економија и труд, Марјан Ристески ги повика сите заинтересирани да аплицираат на некој од трите објавени јавни повици од мерката Поддршка за самовработување (претприемништво), со која се нуди висока финансиска поддршка, а во овогодинешните мерки посебен акцент е ставена на поддршката на младите лица.
– Со историски висок буџет за Оперативниот план, кој е зголемен за 7,5 милиони евра и годинава е во вредност од преку 40 милиони евра, како никогаш досега Владата дава поддршка за младите да започнат бизнис или преку практикантство и обуки да се стекнат со разни вештини со што би се зголемила нивната вработливост и тие би биле поконкурентни на пазарот на труд. Наша цел е да ги задржиме младите во Македонија, имаат пријател и партнер во Владата која ги поддржува, а најдобар доказ за тоа е овој Оперативен план, каде покрај бројните нови мерки наменети само за нив, во сите останати мерки е предвидено најмалку 40% од средствата да бидат наменети за младите лица – кажа Ристески.
Весна Пешова, заменик-директорот на Агенцијата за вработување на пред присутните говореше за постапките поврзани со аплицирањето за користење на некоја од мерките на Оперативниот план и ги повика сите заинтересирани да аплицираат во некоја од 30-те Центри за вработување низ државата. Таа информира дека интересот за мерката самовработување (претприемништво) е голем и во првите два дена од објавата на огласите досега се доставени околу 1400 пријави.
Директорот за поддршка на претприемаштвото, Даниела Димовска се осврна за поддршката која ќе биде дадена на сите лица кои ќе добијат средства од мерките, како што се стручното советување во креирањето на бизнис план, како и обуките за претприемништво и менторството.
Јавните повици траат до 20 јуни, а во наредниот период ќе се објават јавни повици и за другите мерки од Оперативниот план.
Економија
НБРМ: Каматните стапки непроменети, монетарната политика го задржува внимателниот карактер

Вчера се одржа редовна седница на Извршниот одбор за поставеноста на монетарната политика на Народната банка. На седницата беа разгледани најновите податоци и информации за светската и за домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика.
На седницата беше оценето дека сегашната поставеност на монетарната политика е соодветна на економските услови, имајќи ги предвид и присутните ризици од надворешното и од домашното окружување. Оттука, на седницата беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да остане на нивото од 5,35%, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена на нивоата од 3,95% и 4%, соодветно. Понудата на благајничките записи на редовната аукција ќе биде исто така непроменета, односно ќе изнесува 10 милијарди денари. Со ваквата одлука се задржува внимателниот карактер на монетарната политика. Комбинацијата на досегашните мерки — тековните каматни стапки, промените кај задолжителната резерва и применетите макропрудентни мерки — е насочена кон јакнење на ценовната стабилност на среден рок и кон зачувување на стабилноста на девизниот курс на денарот во однос на еврото.
Инфлациските остварувања и понатаму претставуваат важен сегмент што треба внимателно да се следи. Имено, во мај 2025 година годишната стапка на инфлација забрза и изнесува 3,3%. Ова во најголем дел се должи на растот на цените на прехранбената компонента, што следува по завршувањето на важноста на мерките за ограничување на растот на цените. Од друга страна, порастот на базичната компонента на инфлацијата на годишна основа значително забави, додека трендот на намалување на цените на енергентите се задржа и во мај. Досегашните остварувања кај инфлацијата се малку над очекувањата, што покажува одредени продолжени ефекти и потреба од претпазливост. Најновите проекции за берзанските цени на примарните производи за следниот период се променети во надолна насока, но и покрај тоа неизвесноста од идната динамика на цените на примарните производи на берзите поради геополитичките тензии и климатските промени сѐ уште е високо изразена. Оттука, ризиците за идната динамика на инфлацијата и натаму постојат и се поврзани со продолжената неизвесност од променливото надворешно окружување, но и со домашни фактори коишто делуваат на побарувачката.
Состојбата на девизниот пазар и натаму е стабилна. Нивото на девизните резерви на крајот на мај изнесува 4.691,1 милион евра, што е соодветно за одржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, остварувањата на менувачкиот пазар заклучно со втората декада од мај упатуваат на солидни нето-приливи од приватните трансфери за вториот квартал, додека трговскиот дефицит остварен во април засега е малку понизок од оцените за вториот квартал. Тековите во билансот на плаќања во првиот квартал од 2025 година се главно во рамките на очекувањата.
Економската активност во првиот квартал на 2025 година и натаму расте и изнесува 3,0%, слично на остварувањата во претходните два квартала и согласно очекувањата. Расположливите високофреквентни податоци за вториот квартал од 2025 година во моментов се ограничени за попрецизни согледувања. Засега, податоците во април покажуваат раст на индустриското производство, додека прометот во вкупната трговија бележи реален пад. Ризиците за растот во следниот период од надворешното окружување се претежно надолни, а од домашното окружување и натаму се поврзани со брзината и со обемот на остварување на домашните инфраструктурни проекти.
Остварувањата во монетарниот сектор покажуваат натамошна солидна кредитна поддршка на економијата, којашто е над очекуваната динамика. Имено, во согласност со првичните податоци за мај, депозитите и кредитите бележат солидни стапки на раст, коишто се малку повисоки од оцените за вториот квартал од годината.
Општо земено, најновите остварувања кај најважните макроекономски показатели, како и согледувањата за ризиците во однос на нивната идна патека укажуваат на потреба од натамошно внимателно водење на монетарната политика. Имено, ризиците поврзани со надворешното окружување и натаму се изразени, а внимателно се следат и домашните фактори коишто можат да влијаат врз побарувачката и ценовната динамика во наредниот период. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со коишто ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс на денарот во однос на еврото и ценовната стабилност на среден рок.
Економија
МЗШВ објави три јавни повици за финансиска поддршка на руралниот развој за 2025 година

Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство се залага за модернизација на земјоделското производство со што ќе се подобри на продуктивноста и конкурентноста на земјоделските стопанства, истакнуваат од оваа институција.
Денеска се објавени три јавни повици за доставување на барања за користење на средства од Програмата за финансиска поддршка на руралниот развој за 2025 година, со цел модернизација на земјоделските стопанства во Македонија.
Јавен повик бр. 05/2025, oвој повик ги покрива следните инвестиции: Набавка на машини за разбивање на мраз; Набавка на системи против замрзнување; Заштитни мрежи и заштитени фолии; Набавка на опрема за систем за наводнување-капка по капка, конструкција на бунари и други зафати на површина вода; Инвестиции во опрема за воспоставување на електрични огради во пчеларник за заштита од дивеч.
Јавен повик бр. 06/2025, овој повик се однесува на: Набавка на приклучна земјоделска механизација.
Јавен повик бр. 07/2025, овој повик ги покрива следните области: Инвестиции во опрема за производство на храна од животинско и/или неживотинско потекло од мал обем; Инвестиции во опрема за производство на вино, алкохолни пијалоци и пиво од мал обем.
За сите три јавни повици максимална вредност е 600.000,00 денари по корисник.
Средствата се доделуваат за период на реализација на деловниот план и се исплаќаат на годишно ниво.
Право на аплицирање имаат Земјоделски стопанства запишани во Единствениот регистар на земјоделски стопанства во Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство, согласно Закон за земјоделство и рурален развој.
Крајниот рок за доставување на барањата е 11.07.2025 година.