Економија
Народната банка донесе нов пакет монетарни мерки

Вчера, се одржа седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка (КОМП), на која беа разгледани клучните показатели за домашната економија и движењата на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика.
По намалувањето на основната каматна стапка во јануари и март, на оваа седница на Комитетот се донесе одлука за нејзино повторно намалување од 0,25-процентни поени, со што таа ќе изнесува 1,5 отсто. Истовремено, по намалувањето на износот на благајничките записи, кој беше понуден на априлската аукција, на седницата беше одлучено понудата на благајничките записи на аукцијата што ќе се одржи денес да се намали за нови 7 милијарди денари. Заедно со средствата што беа ослободени со намалената понуда на благајничките записи на аукцијата во април се ослободуваат вкупно 15 милијарди денари, кои се очекува да овозможат натамошна поддршка на македонската економија преку поттикнување на кредитната активност на банкарскиот систем, се вели во соопштението.
Одлуката за натамошно монетарно релаксирање се темели на стабилизирањето на очекувањата и довербата на економските субјекти во последниот период, видливо преку подобрените движења на девизниот пазар и кај депозитите во банкарскиот систем. Овие околности, при истовремено комфорно ниво на девизните резерви и умерена инфлација, а при оцена за неповолни ефекти од здравствената криза врз економската активност на краток рок, отвораат простор за натамошна поддршка преку монетарната политика.
Ова релаксирање на монетарната политика се очекува да придонесе за намалување на цената на финансирање преку кредити од банките, како и за обезбедување дополнителна ликвидност во банкарскиот систем, што соодветно ќе може банките да ја искористат за поддршка на домашната економија преку зголемување на кредитната активност и ублажување на ефектите од негативниот шок врз домашната економија.
На седницата се одлучи да се направат и дополнителни промени преку кои од централнатата банка ќе им се овозможи на банките поголем пристап до ликвидност доколку во следниот период се појави таква потреба, што индиректно отвора и дополнителен простор за зголемена кредитна поддршка на економијата. Поконкретно, со овие промени се прошири опфатот на хартиите од вредност, кои Народната банка може да ги прифати од домашните банки како инструменти за обезбедување денарска ликвидност во банкарскиот систем. Така, при спроведување на монетарните операции за откуп на хартии од вредност на привремена или дефинитивна основа, Народната банка ќе може да ги прифаќа и домашните државни обврзници со најдолга рочност (15 и 30 години), како и еврообврзниците издадени од страна на државата на меѓународните финансиски пазари, кои се во сопственост на домашните деловни банки.
Комитетот ги разгледа најновите остварувања во домашната економија во контекст на новите априлски макроекономски проекции, при што заклучи дека и покрај веќе видливите негативни ефекти врз економијата поврзани со шокот од Ковид-19, економските фундаменти и натаму остануваат здрави. Отсуството на нерамнотежи е видливо преку ниската инфлација и стабилните движења на девизниот пазар во последниот период.
Во однос на најновите макроекономски показатели, по релативно солидниот раст на економијата во 2019 година, досега расположливите високофреквентни показатели за економската активност во првото тримесечје на оваа година упатуваат на продолжување на растот, но со забавено темпо. Имено, и покрај поволните движења во првите два месеца од годината, првите ефекти од корона-кризата се забележуваат во март, а се видливи преку падот на активноста во индустријата и трговијата. Во градежништвото и во текот на вториот месец од годината е регистриран висок раст на активноста.
Просечната годишна стапка на инфлација остварена во првите четири месеци од годината изнесува 0,4 отсто при очекувања за стапка на инфлацијата од речиси 0 отсто за оваа година и урамнотежени ризици во врска со проекцијата.
Нивото на девизните резерви и натаму се одржува во сигурната зона со остварувања во согласност со очекувањата. Во однос на расположливите информации за надворешниот сектор, податоците за надворешнотрговската размена заклучно со март оваа година упатуваат на проширување на трговскиот дефицит на годишна основа во првиот квартал – движења што се вградени во објавените најнови проекции на Народната банка. Податоците за менувачкиот пазар заклучно со втората декада на април укажуваат на остварени нето-приливи од приватните трансфери, кои засега се малку пониски од очекуваните за вториот квартал од оваа година иако периодот за поконкретна оцена е многу кус.
Во однос на движењата кај вкупните депозити и вкупните кредити, првичните податоци за април покажуваат нивен натамошен раст на годишна основа иако со поумерена динамика во согласност со со очекуваната патека во рамките на проекциите.
Показателите за домашните финансиски пазари посочуваат на постепено стабилизирање на движењата на девизниот пазар при забележано нормализирање на очекувањата на физичките лица. Имено, од крајот на април наваму се забележува постојано намалување на побарувачката на девизи од физичките лица, која постепено се враќа кон вообичаеното ниво пред почнување на корона-кризата. Во такви околности Народната банка во втората половина на април повремено интервенира на девизниот пазар со продажба на вкупно 28 милиони евра. Од почетокот на мај централната банка нема интервенирано на девизниот пазар.
Во однос на надворешното окружување, мерките со привремено запирање на активноста во одредени економски дејности кај земјите во светот резултираа со значителен пад на економската активност на глобално ниво, видлив преку показателите за БДП за првото тримесечје од годината, и други високофреквентни показатели. Во такви околности, во април, носителите на монетарните и фискалните политики на развиените земји и на земјите во развој продолжија да обезбедуваат соодветна поддршка за домашните економии. Ваквите случувања влијаеја за стабилизирање на очекувањата на инвеститорите на меѓународните финансиски пазари и соодветно за намалена променливост на цените на финансиските инструменти.
Општо земено, на седницата на Комитетот беше заклучено дека надворешните и домашните ризици за економијата и натаму се присутни. Во актуелните околности, при стабилизирање на показателите кои се релевантни за монетарната политика, постои простор за натамошно монетарно релаксирање во функција на поддршка на економијата. Народната банка и во следниот период внимателно ќе ги следи трендовите и потенцијалните ризици заради соодветна реакција преку приспособување на политиките и преземање други дополнителни мерки доколку тоа е потребно.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Народната банка со одлука за намалување и поедноставување на надоместоците за извршување на плаќањата во земјата и во СЕПА

Во рамките на активностите за модернизација на платниот систем и за поттикнување на електронските плаќања, Советот на Народната банка на вчерашната седница донесе одлука за целосно нов модел за тарифирање на банките за извршување и порамнување на плаќањата во Македонскиот интербанкарски платен систем. Моделот се заснова на принципите и практиките на централните банки во евросистемот за фиксни и предвидливи надоместоци според обемот на трансакциите, со што се создава простор за поедноставување и намалување на надоместоците што банките ги наплаќаат од клиентите за извршување на електронските плаќања преку платните системи во земјата.
Советот на Народната банка воведе тарифа за плаќањата на државните органи во евра со земјите од СЕПА во фиксен износ од 3 евра по трансакција за електронски иницираните налози и 5 евра за налозите иницирани на хартија. Ниските и фиксни надоместоци по трансакција, во споредба со варијабилните надоместоци во зависност од износот на трансакцијата коишто ги налагаат сложените кореспондентски аранжмани со странските банки, ќе доведат до значителна заштеда за државата при извршувањето на плаќањата на државните органи со европските земји.
Одлуката, како што појаснуваат, се носи во контекст на приклучувањето на нашата земја кон СЕПА и фазата на усогласување со европските стандарди којашто е во тек, а со која се создава основа за пошироко намалување на трошоците за прекуграничните плаќања во евра, како од страна на Народната банка за државните органи, така и од страна на банките за своите клиенти.
Народната банка и натаму активно ќе работи на поедноставувањето и намалувањето на трошоците за плаќањата во земјава и кон земјите од СЕПА со крајна цел ‒ подобра услуга за граѓаните и поволна деловна средина за компаниите.
На истата седница Советот на Народната банка го усвои и Извештајот за ризиците во банкарскиот сектор за првиот квартал од 2025 година.
„Во услови на стабилен раст на економската активност, благо забрзана инфлација и зголемена неизвесност од надворешното окружување, банкарскиот сектор ja задржа стабилноста. Кредитната и депозитната активност бележат солиден годишен раст, а показателите за солвентноста, ликвидноста и квалитетот на кредитното портфолио и натаму се поволни. Растот на добивката на банкарскиот систем забавува во однос на истиот период лани, главно поради намалените каматни приходи. Народната банка и натаму ќе биде претпазлива во политиките, имајќи ги предвид светските ризици и ќе биде посветена на одржувањето на стабилноста на банкарскиот систем“.
Советот на Народната банка ја усвои и Одлуката за воведување нов систем за прибирање и доставување податоци од банките и штедилниците. Новиот систем ИСИДОРА ќе овозможи пообемни и поквалитетни податоци за монетарната статистика, супервизијата и финансиската стабилност, усогласени со европските и меѓународните стандарди. Со фазна примена, системот ќе ја замени досегашната практика и ќе придонесе за поефикасно, пофлексибилно и поедноставно известување.
Економија
Стан во центар или куќа за бегство од градот – инвестирајте во трајна вредност

Во време кога сигурноста и стабилноста се на врвот на приоритетите, вложувањето во сопствен дом претставува една од најпаметните и најдолгорочни одлуки. Без разлика дали се гледате во урбан стан блиску до сè, или во куќа со двор и мирно секојдневие надвор од градот, важно е да знаете дека изборот не мора да зависи од финансиските ограничувања. Халкбанк нуди станбени кредити со поволни услови, создадени да ви помогнат побрзо и полесно да го остварите вашиот план, да станете сопственик на недвижност со трајна вредност.
Финансиска поддршка за стан, куќа или рефинансирање
Станбениот кредит што го нуди Халкбанк е наменет за купување на стан или куќа, но и за рефинансирање на веќе постоечки станбен кредит. Дополнително, ако недвижноста која ја купувате е сè уште во фаза на градба, банката соработува со голем број градежни компании и ви овозможува организирана и безбедна процедура, со целосна поддршка низ целиот процес.
Флексибилни рокови, ниски трошоци
Халкбанк нуди станбени кредити со рок на отплата до 30 години и грејс период до 12 месеци. Она што го прави овој кредит посебно атрактивен е фиксната каматна стапка од 3% до 3,5% за првите 5 години или фиксна каматна стапка од 3,2% до 3,65% за првите 10 години. Нема провизија за обработка на кредитот и нема трошоци за предвремена отплата од сопствени средства.
Сигурност и заштита за вас и вашето семејство
Како дополнителен елемент на сигурност, кредитот е поврзан со полиса за животно осигурување издадена од Триглав Осигурување – Живот АД Скопје, која гарантира сигурност во отплатата и се грижи за добросостојбата на целото семејство, дури и во непредвидени околности.
Паметна инвестиција што добива на вредност со текот на времето
Недвижноста не е само простор за живеење, таа е капитал, стабилност и вредност што се зголемува. Во економска средина што се менува, сопствениот дом е најдобриот одговор на несигурноста. Сега е вистинскиот момент да направите паметен потег и да изградите иднина за себе и за вашите најблиски.
Халкбанк, стабилен партнер за големи животни одлуки
Изборот на стан или куќа е личен. Финансиската поддршка, пак, треба да биде сигурна и докажана. Халкбанк е институција што ве следи во клучните животни моменти, нудејќи не само кредит, туку и совет, поддршка и доверба. Без скриени трошоци, со јасни услови и професионален пристап.
ПР
Економија
Божиновска со претставници на Светската банка: Поддршка за забрзана енергетска транзиција и нови проекти во енергетиката

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, денеска оствари работна средба со претставници на Светска банка, на која се раговараше за тековните и идните активности насочени кон унапредување на енергетскиот сектор во Република Македонија, со фокус на енергетска транзиција, зголемена ефикасност и развој на обновливи извори на енергија.
На средбата беше истакната подготвеноста за продлабочување на соработката во областите на енергетска транзиција, обновливи извори на енергија и модернизација на енергетската инфраструктура. Посебно внимание беше посветено на нови инвестициски проекти кои треба да обезбедат долгорочна стабилност и сигурност во снабдувањето со енергија.
Претставниците на Светска банка ја изразија безрезервната подготвеност на институцијата да ја поддржи Република Македонија во процесот на забрзана енергетска транзиција.
На средбата беше презентирана и „Програма за резултати“ (Program-for-Results) – инструмент на Светска банка кој овозможува поддршка на долгорочни проекти со јасно дефинирани индикатори за следење, транспарентност и евалуација на резултати. Програмата е особено применлива во сектори каде е неопходна институционална трансформација, инвестиции и управување со ресурсите.
Од страна на Министерството беа презентирани неколку приоритетни области за идна соработка, вклучувајќи:
· зголемување на капацитетите за обновлива енергија,
· дигитализација и модернизација на енергетската инфраструктура,
· како и нов проект за енергетска ефикасност во резиденцијалниот сектор, кој би овозможил директна корист за домаќинствата и граѓаните преку мерки за подобрување на енергетската ефикасност во домовите.
Божиновска ја потврди определбата на Министерството за конкретни реформи, стратешко планирање и унапредување на регулативата во согласност со меѓународните практики. Таа упати благодарност до Светска банка за континуираната поддршка, оценувајќи ја како клучна за забрзување на зелената транзиција и стабилен енергетски систем во државата.