Економија
Педесет години од почетоците на „Адинг“ – интервју со генералниот директор и претседател на Управниот одбор, Благоја Дончев
„Адинг“ е компанија за производство на хемиски материјали за градежништвото и годинава одбележува јубилејни 50 години од основањето, бројка што е привилегија за мал број домашни компании. Ова е веројатно и не помалку значаен пример за регионот ако го сместиме во еден историски контекст исполнет со бурни периоди, општествени трансформации и неизвесности. Она што е познато за „Адинг“ е посветеноста и компетентноста на неговите луѓе, ентузијазмот и мотивот за работа кој е очигледен, почнувајќи од првите генерации, па сè до најновите. Потоа, квалитетот на нивните производи и технологиите со кои располагаат, распространетоста на странските пазари и брендовите што ги граделе во текот на годините. Еден детаљ од нивната филозофија, главното мото на компанијата – да се биде состојка на секоја градба – испраќа силна и јасна порака на компанија тркач на долги патеки.
На почетокот да позборуваме за нешто актуелно. Деновиве бевте добитник на наградата за животно дело „Креатори на столетието“ на престижната МЕФ-перспектива од Хрватска. Кажете ни накусо за што станува збор?
Наградата е доделена во конкуренција на повеќе од 400 компании, организации и лица од 8 земји од регионот на Средна и Југоисточна Европа. Како претседател на Управниот одбор и генерален директор на „Адинг“ бев номиниран за наградата за животно дело „Создавачи на столетието“ од страна на меѓународниот економски форум „Перспектива“ со седиште во Хрватска. Комитетот што ја доделува оваа награда е составен од еминентни професорски имиња и стопанственици од целиот регион и со оглед на номинациите немаше лесна работа. Секако дека по речиси 40 години личен професионален ангажман, доделувањето на едно вакво признание за развојот на претприемаштвото во регионот на кој му припаѓаме ми претставува чест и задоволство.
Г. Дончев, зошто токму „50 години од првите чекори“, дали 50-те изминати години натежнаа, па сте во некоја зрела фаза од животниот циклус на компанијата?
Триесетти мај е денот кога е родена „Адинг“ во далечната 1969 година и веруваме дека ништо не е случајно. Во годината кога е направен првиот чекор на Месечината се направени и првите чекори на „Адинг“. Тоа е година на интензивна воена и вселенска трка, година на технолошки револуции, но и значајни социјални и културни промени во светот и за нас најзначјано – година што инспирирала група ентузијасти да создадат мала компанија, која во текот на годините прерасна во синоним за хемија во градежништвото.
Честопати ние повозрасните во компанијата, кога ќе се свртиме наназад, навистина се гордееме на патот што го минавме за денес да сме овде. Се гордееме и на начинот на кој успеавме да ги надминеме сите пречки што објективно беа испречени пред нас. Хронолошки и накусо би кажал дека со самото основање во тогашната СФРЈ компанијата се изборила за дејност што била привилегија за некои од преостанатите нејзини републики. Тогашните 5 луѓе што ги поставиле основите, почнале во импровизирани услови, но со голема верба и лични заложби да успеат и да докажат дека можат. И биле во право, препознале можност и простор на пазарот и ја искористиле шансата, па набргу стигнале до бројка од 35 луѓе. Потоа, следува период на неколку трансформации и работење како дел од тогашен ОХИС и потоа издвојување од неговите рамки.
Како компанија што извезуваше и настапуваше во целиот регион, а заедно со градежната оператива од тогашната држава и во целиот свет, бевме погодени од периодот поврзан со распадот на тогашната држава. Загубата на дотогаш домашниот пазар ја надоместивме со настап на пазарите во Блискиот Исток, Русија, Казахстан итн., а паралелно го почнавме и процесот на приватизација. „Адинг“ е една од првите пет фирми во Македонија кои успешно ја завршија приватизацијата. Таа стана сопственост на вработените на многу транспарентен и правичен начин, без потреси и превирања. Со 100 отсто акционерски капитал продолжи подемот на компанијата чувствувајќи ги сите транзициски тешкотии и кризни години, кои сè уште се наша реалност.
Секако, по 50 изминати години, „Адинг“ е зрела, стабилна и успешна компанија. Но, тежината на годините ја гледаме исклучиво во акумулираното искуство, технологијата и знаењето со кое располагаме. Сето ова, заедно со младиот човечки капитал што го имаме, и е помлад од 50-те години на „Адинг“, нè уверува дека следуваат години на нови успеси и потенцијал да одбележиме многу поголеми јубилеи.
Споменавте дека распадот на тогашната држава Ве пренасочило кон далечните источни пазари. Колку е ова пример и во денешното Ваше работење?
Да, веројатно и во рамките на една поголема држава нам ни беше претесно. Од тука и нашиот имиџ на светски патници и амбасадори на нашата земја. Уште во првата деценија од нашето постоење е почната оваа приказна и освен во целиот регион на Југоисточна Европа, до ден-денешен сме присутни во речиси сите земји од Блискиот Исток, Русија, Казахстан, Либија итн.
Во моментот сме присутни на повеќе од 13 странски пазари и тоа е дел од стратегијата на компанијата. Турбуленциите и неизвесните политички текови, за жал, никако да фатат некој нормален чекор и освен што влијаат на работата на домашниот пазар, го отежнуваат и работењето воопшто. Но, веројатно она што не може да нè уништи не прави посилни, а за нас работењето надвор е стратешка определба и веќе традиција. Ова влијаеше да креираме здраво јадро од странски партнерски компании, соработници и наши дистрбутери, како и широко портфолио, кое ни дава цврсти гаранции дека ќе продолжиме и понатаму. Од големо значење за „Адинг“ се нашата фирма во Србија, „Адинг Белград“, и нашата фабрика во Перник и фирма „Адинг Бугарија“. За малку подалечните пазари, во последните дваесет години како најзабележително би го издвоил работењето на филијалата „Адинг Казахстан“ со наше постојано консултантското присуство и инструкциите од инженерскиот кадар при изработката на бетонските коловози во Казахстан со цел вградување наши производи, како и доработка на наши производи со домашен казашки партнер. Со ова уште еднаш докажуваме дека „Адинг“ навистина поседува квалитетен и конкурентен спакуван ум, со кој подготвено настапува на странските пазари.
Со оглед дека настапувате и на странските пазари, со каква конкуренција се сретнувате во моментот и како се борите со неа?
Како никогаш досега конкуренцијата е сè поизразена дома и во странство. На пазарот компанијата се бори со сите силни светски брендови во нашата област. Навистина е потребна умешност и многу енергија за да се стигне до големите проекти во регионот и да се убедат компаниите да користат македонски бренд. Дополнително, негативно влијание има и нелојалната конкуренција, која, за жал, егзистира на домашниот пазар и потребна е цврста законска регулатива што ќе се спроведува на дело. Додека овде кај нас секој може да декларира каков било производ, ние нашите производи надвор од државата мораме да ги докажеме со сите европски сертификати и да сме во согласност со нивните норми и стандарди. Сепак, нашите квалитетни, стандардизирани и конкурентни производи веќе подолг период нè зацврстија како компанија што се бори со големите светски брендови и тука го бараме делот од колачот. Нашите „адинговци“ присутни на терен секојдневно ни докажуваат дека не сме ниту помалку способни ниту помалку вешти, но потребна е поголема поддршка од државата и план за стратешко и заедничко освојување на нашата индустрија на големите градежни проекти во регионот.
Кога велите Вашите луѓе, кој го сочинува „Адинг“?
Со околу 40 отсто инженерски кадар, ние гордо кажуваме дека сме инженерска компанија во која се застапени градежни инженери, архитекти, технолози, хемичари, но и друг високостручен кадар. Во постојана соработка сме со Градежниот, Архитектонскиот, Технолошкиот и Факултетот за хемија во Македонија и слични институции надвор од Македонија, од каде што ги ангажираме идните инженерски кадри. Секој од нашите инженери добива можност за понатамошно усовршување, трансфер на искуства и знаење од нивните претходници и можност за брза и интензивна обука и напредување. Можеби еден од темелните принципи на филозофијата на „Адинг“ е дека она што сме ние како компанија за градбите, нивна состојка, тоа се нашите луѓе за компанијата.
Кажете ни накусо за производите, состојките на „Адинг“?
Производната програма брои над 100 специфични хемиски производи за градежништвото. Тие се поделени во 12 главни групи (адитиви за бетони, смеси за залевање, материјали за санации, хидроизолации, производи за епоксидни, цементни и спортски подни системи, заштитни антоикорозивни премази, противпожарни системи итн.), кои потоа се делат во подгрупи карактеристични за одредени сегменти и фази од работењето во градежната индустрија. Кусо кажано, најчесто ова го дефинираме како фармација за градежништвото. Нашите производи се користат и како превентива, но и како лек во градежништвото. Со оглед дека нивната примена честопати е сложена по својата природа, таа е поддржана од нашите инженери преку соодветни технички решенија и инструкции.
За крај, кажете ни во каква кондиција е градежништвото, каква иднина му предвидувате и кои се Вашите идни планови?
Градежништвото во државата и во регионот е во потенцијална експанзија на инфраструктурните: нови проекти – автопатишта, патишта, железници, гасификација, како и реконструкција на старите постојни инфраструктурни проекти. Тоа се големи можности за учество на сите македонски компании, а секако и за „Адинг“, која е веќе присутна во Македонија, Бугарија, Србија, БиХ, Црна Гора, Албанија, Косово.
Проектите се капитални инвестиции, од кои некои завршуваат, а почнуваат нови. Конкуренцијата е голема, но ние учествуваме да се справиме со големите европски компании од нашата дејност и очекувам наредните години „Адинг“ да продолжи успешно да работи остварувајќи го својот глобален бизнис-план на задоволство на вработените и на сопствениците акционери на „Адинг“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Вицегувернерката Митреска: Народната банка го поттикнува зеленото кредитирање
„Народната банка ги препозна ризиците од климатските промени на долг рок, зазеде проактивен став и како една од своите стратегиски цели ги постави зголемената свесност за климатските промени и придонесот кон зелената одржлива економија“, посочи вицегувернерката на Народната банка, Ана Митреска, во интервју за „Блумберг Адрија“, при што истакна дека „зелената агенда“ е вградена во Стратегискиот план на Народната банка. Во период од четири години нивото на „зелените кредити“ е зголемено за околу 2,5 пати.
Митреска посочи дека заради поддршка на зелените финансии и за справување со климатските ризици, Народната банка донесе среднорочен план којшто предвидува конкретни акциски планови или активности во повеќе сфери на работењето на Народната банка, како регулативата, супервизијата, финансиската стабилност, истражувањето и меѓународната соработка.
„Неодамна донесовме и конкретни насоки за банките коишто треба да претставуваат еден вид мапа за начинот на кој треба да се однесуваат банките во однос на мерењето, оценувањето и управувањето со ризиците од климатските промени. Уште пред неколку години го променивме концептот на инструментот за задолжителна резерва заради поттикнување на зеленото кредитирање. Во рамките на институцијата работиме и на политиката на одржливост на банката, што значи подобрување на нашиот корпоративен профил во однос на одржливоста како концепт“, посочи Митреска, истакнувајќи дека Народната банка применува систематизиран пристап кога станува збор за зелената економија и справувањето со ризиците од климатски промени.
„Кредитите со зелена компонента се кредити коишто се насочени кон зголемување на енергетската ефикасност, и на корпоративниот сектор, и на населението, вложување, односно инвестиции во проекти коишто се однесуваат на обновливи извори на енергија, проекти коишто подразбираат користење одржливи материјали, одржливи решенија“, објасни Митреска и посочи дека станува збор за кредитирање коешто е насочено кон инвестициите наменети за заштита на животната средина и ублажување на ефектите од климатските промени врз околината.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика донесе oдлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,09 % во однос на одлуката од 15.4.2024 година.
Од 23.4.2024 година, од 00.01 часот, максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-95 – 87,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-98 – 90,00 (денари/литар)
Дизел-гориво ЕВРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 76,00 (денари/литар)
Масло за горење екстра-лесно 1 (ЕЛ-1) – 76,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС – 44,554 (денари/килограм)
Малопродажните цени на ЕВРОДИЗЕЛОТ (Д-Е V) и на екстра-лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат 1,50 денар/л.
Малопродажната цена на бензинот ЕВРОСУПЕР БС-95 се зголемува 1,00 денар/л, а малопродажната цена бензинот ЕВРОСУПЕР БС-98 се зголемува 1,50 денар/л.
Малопродажната цена на мазутот М-1 НС се зголемува 0,252 денари/кг и ќе изнесува 44,554 денари/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините 0,608 %, кај дизелот намалувањето е 5,088 %, кај екстра-лесното масло намалувањето е 4,799 % и кај мазутот намалувањето е 1,138 %.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок 1,618 %.
Економија
МЗШВ: Кон 4.033 одгледувачи на говеда исплатени 100 милиони денари дополнителни субвенции за обележани говеда
Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство ги информира сточарите, одгледувачи на говеда, дека денеска Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој ја реализираше исплатата на дополнителните директни плаќања за обележани грла говеда постари од 12 месеци.
Исплатени се 4.033 одгледувачи на говеда, со вкупна вредност на поддршка од 100 милиони денари.
Висината на директните плаќања изнесува 2.600 денари по женско грло, кое на денот на поднесувањето на барањето има наполнето 12 месеци.
Како корисници на оваа подмерка се јавуваат земјоделските стопанства корисници на основните директни плаќања за обележани грла говеда постари од 12 месеци, а кои сопственото производство на млеко го имаат предадено на регистриран откупувач на сурово млеко или продале или заклале говеда во преработувачки капацитети.