Економија
Пронајдени фотографии од одамна изгубениот OPEL BLITZ TRANSPORTER RESURFACE
• Повторно откриен: фотографиите покажуваат речиси заборавен прототип на Opel 1.5-23 COE
• Пред своето време: иновативно комерцијално возило за испорака „кабина над мотор“ со украсни детали
• Од Blitz до Vivaro и Movano: долгата традиција на Opel на лесни комерцијални возила

Opel Lieferwagen Typ 1,5-23 COE (Cab over engine), 1937
Сензационални откритија се ретки, но тие се случуваат.
Експерти од Opel Classic открија на аукција осум антички фотографии од комерцијално возило за испорака. Пронајдокот се претвори во откровение. Необјавените фотографии покажаа дека Opel во средината на 1930-тите имал возило за испорака со модерен изглед подготвено за производство – години пред соодветниот концепт да се прошири низ целиот свет и да стане стандард за денешните дизајни, како што се Opel Vivaro и Movano.
Leif Rohwedder, менаџер на Opel Classic: „Не постоеја такви слики во историската архива на Opel. Колку што знаеме, ниту една публикација никогаш не објавила нешто за возилото. Знаењето за овој уникатен прототип исчезна со децении“.
Пионер: Комерцијалното возило „кабина над мотор“ на Opel.
Фотографиите го покажуваат пионерскиот дизајн на компактното комерцијално возило Blitz кое очигледно било целосно развиено и и во возна состојба. Името на проектот беше напишано со молив на задната страна на сликите: 1,5-23 COE. Бројките се однесуваат на зафатнината на моторот (1.488 cc) и приближното меѓуоскино растојание (2.400 mm). „COE“ значи „кабина над мотор“ („Frontlenker“ на германски).

Концептот беше многу напреден за 1930-тите. Во споредба со возилата со конвенционален долг капак на мотор, дизајнот овозможи покомпактни надворешни димензии додека се задржуваше големиот товарен волумен. Моторот се наоѓаше или под или малку пред клупата со седишта.

Opel Vivaro C
Пред избувнувањето на Втората светска војна, такви возила имало само во САД, Германија и Франција. Имаше само две германски возила COE, и двете од раните 1930-ти; секој од нив имаше основна кабина во облик на кутија и тие беа придвижувани од двотактни двоцилиндрични мотори. Ниту еден не беше многу успешен. Во тоа време, пазарот претпочиташе возила што имаа долг капак на мотор, како што се водечките комерцијални возила во класата од 0,3-3,0 тони, понудени од Opel.
Прогресивен концепт: функционален дизајн, модерен мотор, докажана технологија
Комерцијалното возило Blitz имаше многу директен, функционален дизајн кој одговараше на прогресивниот концепт. Сепак, очигледно беше Opel: црните лакови на тркалата беа како оние на современите комерцијални возила на Opel, додека украсот “art décor” беше препознатлива карактеристика на сите патнички автомобили на Opel во 1930-тите.
Орнаментацијата, исто така, ги нагласуваше хоризонталните линии и му даде пријателски изглед на возилото – крајно невообичаено за комерцијални возила за испорака во тие денови.

Opel Geschäftswagen 1,1 ltr. (1938)
Opel – во тоа време лидер на пазарот во комерцијални возила – користеше компоненти од други модели за да го изгради комерцијалното возило, на пример, 1,5-литарскиот мотор на Olympia или оските од легендарното комерцијално возило Blitz. Структурата на каросеријата беше напредна за тоа време; освен преградата, подот на товарниот простор и дел од покривот, каросеријата беше целосно изработена од челик.
Не се знае многу за техничките детали за Blitz 1.5-23 COE. Брошурата на англиски јазик за моделска 1937 година на крајот беше откриена во архивата на Opel. Документот прикажува дека, покрај еден тон, беше планирана и верзија од 1,5 тони со шестцилиндричен мотор и двојни задни пневматици. Слични цртежи во архивата покажуваат комерцијално возило со платформа и мини-бус верзијата со 15 седишта на Blitz 1.5-23 COE.
Премногу напреден за своето време: Комерцијалното возило Blitz остана прототип
Комерцијалното возило за испорака Blitz никогаш не влегол во производство. Причините веројатно беа надополнети со подготовките на Германија за војна во втората половина на 1930. Не беа потребни лесни комерцијални возила и Opel сигурно ќе беше принуден да го прекине производството. Така, Blitz 1.5-23 COE остана прототип.
Opel го продолжи развојот на возилата за испорака од 1950, кулминирајќи со денешното успешно трио на лесни комерцијални возила – компактниот Opel Combo, најпродаваниот Opel Vivaro и поголемиот Opel Movano.

Opel Geschäftswagen 1,1 ltr. (1938)
Оваа година, прославувајќи ја својата 160-годишнина, Opel и денес останува пионер, бидејќи целата гама на LCV модели се одликува и со електричен погон. Со електрични мотори кои произведуваат до 100 kW (136 КС) и батерии со капацитет до 75 kWh, германскиот производител на автомобили има понуда за секоја Ваша потреба.

Opel Vivaro-e (Langversion/Long version)
ПР
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ го објави конкурсот за стипендирање
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје во насока на реализирање на своите програмски определби, а врз основа на правилникот за критериумите, постапката и користењето на средствата на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје за стипендирање на студенти од Фармацевтскиот факултет според програмата за работа на фондацијата за 2025 година и одлуката на управниот одбор на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје бр. 02-30/1 усвоена на ден 31.10.2025 година објавува
КОНКУРС
За стипендирање на 20 студенти по фармација
1. УСЛОВИ ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА СТИПЕНДИЈАТА
· Кандидатите да се редовни студенти на Факултетот по фармација на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ – Скопје во трета или четврта година од студии
· Во текот на студиите да постигнале најмалку 7,5 просечен успех
· Да не повторувале година во текот на студирањето
2. ПОТРЕБНИ ДОКУМЕНТИ
· Молба
· Кратко CV
· Уверение за положени испити и постигнат успех
3. НАЧИН НА ПРИЈАВУВАЊЕ Кандидатите потребните документи да ги достават на адреса: Фондација „Трајче Мукаетов“ – Скопје Булевар „Александар Македонски“ бр.12
1000 Скопје Документите се поднесуваат од 03.11.2025 година до 19.11.2025 година исклучиво по пошта.
4. ВИСИНА НА СТИПЕНДИЈА Ќе се стипендираат 20 студенти од трета година и четврта година Фармацевтски факултет. Висината на стипендијата ќе изнесува 7.000,00 денари месечно (нетто износ).
Документите на кандидатите кои се некомплетни и неблаговремено доставени нема да се разгледуваат. За резултатите од Конкурсот кандидатите ќе бидат известени на домашна адреса и преку дневниот печат.
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје во насока на реализирање на своите програмски определби, а врз основа на правилникот за критериумите, постапката и користењето на средствата на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје за стипендирање на студенти од Медицинскиот факултет според програмата за работа на фондацијата за 2025 година и одлуката на управниот одбор на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје бр. 02-32/1 усвоена на ден 31.10.2025 година објавува
КОНКУРС
За стипендирање на 20 студенти по медицина
1. УСЛОВИ ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА СТИПЕНДИЈАТА
· Кандидатите да се редовни студенти на Факултетот по медицина на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ – Скопје во трета или четврта година од студии
· Во текот на студиите да постигнале најмалку 7,5 просечен успех
· Да не повторувале година во текот на студирањето
2. ПОТРЕБНИ ДОКУМЕНТИ
· Молба
· Кратко CV
· Уверение за положени испити и постигнат успех
3. НАЧИН НА ПРИЈАВУВАЊЕ Кандидатите потребните документи да ги достават на адреса: Фондација „Трајче Мукаетов“ – Скопје Булевар „Александар Македонски“ бр.12 1000 Скопје Документите се поднесуваат од 03.11.2025 година до 19.11.2025 година исклучиво по пошта. 4. ВИСИНА НА СТИПЕНДИЈА Ќе се стипендираат 20 студенти од трета година и четврта година Медицински факултет. Висината на стипендијата ќе изнесува 7.000,00 денари месечно (нетто износ). Документите на кандидатите кои се некомплетни и неблаговремено доставени нема да се разгледуваат. За резултатите од Конкурсот кандидатите ќе бидат известени на домашна адреса и преку дневниот печат.
Економија
Фероинвест на „Енерго Технома 2025“ – претставено искуството од првата лиценцирана батерија на електрана во Македонија
На штандот на компанијата на годинешниот саем „Енерго Технома 2025“, посетителите покажаа голем интерес за исплатливоста и придобивките од првата поставена батерија на фотонапонска електрана, во заедничка сопственост на ФЕРОИНВЕСТ и неколку партнери, а изведена од ФЕРОИНВЕСТ.
Бројни сопственици на фотоволтаични електрани се заинтересирани за поставување батериски системи за складирање електрична енергија на нивните објекти, по примерот што го реализираше ФЕРОИНВЕСТ, кој е ексклузивен застапник за Македонија на батериите од глобалниот бренд WHES (WEIHENG).
Инженерскиот тим на саемот ги запозна инвеститорите со искуството од првите недели на работењето на батеријата, кое покажа дека е постигната двојно повисока цена за продажба на електричната енергија, во споредба со фотонапонска електрана без батерија. Ова значи дека инвестицијата во батеријата ќе се исплати за само три години, а дополнително ќе ја подобри вкупната исплатливост на електраната.
Батеријата овозможува складирање на електричната енергија во текот на денот, кога има високо производство од сонце, а пазарните цени се ниски, и користење или продажба во ноќните часови, кога нема сончево производство, а побарувачката и цените се значително повисоки.
На овој начин, батериите создаваат добивка за производителот, односно за електраната, а истовремено му помагаат на електроенергетскиот систем на Македонија, штитејќи го од преоптоварување со прекумерни количини енергија во критичните часови од денот.
Овој тренд, кој произлегува како последица од инсталирањето на поголем капацитет на фотоволтаични електрани од реално потребниот, ФЕРОИНВЕСТ го согледа уште пред две и пол години и започна со истражување и инвестирање во развој на батериски системи.
Батерискиот систем на фотонапонската електрана во Гиновце претставува првата батерија во Македонија која има градежна дозвола, согласност за приклучок на мрежа и лиценца за складирање електрична енергија, согласно новите законски одредби што ја уредуваат оваа нова област на енергетската транзиција во земјава.
Батерискиот систем е поставен на фотонапонската електрана во Гиновце, во близина на Крива Паланка.
Електраната има инсталирана моќност од 4,5 MW (мегавати) и батериски систем со капацитет од 6,1 MWh (мегаватчаса), со кој секојдневно управува ФЕРОИНВЕСТ преку сопствен систем за програмирање и контрола.
(ПР)
Економија
Децата од градинката „Пролет“ во посета на МИНТ финтек-групацијата по повод Денот на штедењето
По повод 31 октомври – Светскиот ден на штедењето, МИНТ Финтек Групацијата ги отвори вратите на своите главни канцеларии во Битола и организираше посета за најмладите, децата од детската градинка „Пролет“.
Во духот на едукацијата и добрите финансиски навики, децата имаа можност да се запознаат со симболиката на штедењето и да научат како преку мали чекори може да се создадат големи навики. Со нивните насмевки и прашања за тоа „како растат парите“, денот доби најубава смисла.
Секое дете доби специјално дизајнирана Mint касичка – со мотиви од вселената и природата – симбол на љубопитност, раст и одговорност. Покрај тоа, децата изработија и цртежи на тема „штедење“ кои останаа изложени во канцелариите на компанијата како потсетник дека најубавите инвестиции се оние во иднината.
„Во Mint Fintech Group веруваме дека финансиската писменост почнува уште од најрана возраст – преку игра, боја и инспирација. Затоа секоја година на овој ден сакаме да им ја приближиме на децата идејата за штедење како нешто убаво, креативно и значајно,“ велат од компанијата.
Настанот беше организиран во соработка со воспитувачите од ЈОУДГ „Естерија О. Мара“ – објект „Пролет“, а ќе продолжи и утре во знак на Денот на осигурувањето, со нови активности посветени на безбедноста и довербата.
Mint Fintech Group продолжува да вложува во развојот на финансиската едукација и општествената одговорност, градејќи култура на штедење и доверба меѓу најмладите генерации.
(ПР)

