Економија
Малите компании од денес може да аплицираат за грант за посовремена опрема, на располагање им се 6 милиони евра

Од денес микро, малите и средните претпријатија може да аплицираат за грант за технолошки развој од Фондот за иновации. Фондот за овој инструмент има буџет од 6 милиони евра, од кои три милиони евра ќе бидат доделени по скратена постапка на компании што веќе аплицирале за грант, ги поминале проверките, но Комитетот не им одобрил пари, а преостанатите три милиони евра се наменети за компании што првпат аплицираат во Фондот. За нив е отворен повик во редовна постапка.
Аплицирањето за повикот по скратена постапка за компании што веќе имаат апликации во Фондот е до 27 декември, а повикот во редовна постапка ќе биде отворен за компаниите до 5 февруари.
„Клучната новина што ја воведуваме со овој јавен повик денеска е скратената процедура за аплицирање, односно им го олеснуваме пристапот на компаниите до средства за реализација на инвестициски проекти. Скратената процедура важи за сите оние компании апликанти што минатата година учествувале на јавните повици на Фондот за иновации и технолошки развој под кој било инструмент и притоа ги поминале две од три фази на оценување. Тоа е фазата на административна проверка, што ја реализираат службите на Фондот, и фазата на претселекција, во чија реализација се вклучени над 200 домашни, меѓутоа надворешни стручни лица. Сите оние компании што успеале да ги поминат овие две фази и стасале во фазата на оценување пред Комитетот за одобрување инвестиции и притоа не добиле одлука за одобрување финансиски средства, сега имаат можност да аплицираат повторно со тоа што аплицирањето оди по скратена постапка“, објасни Јован Деспотовски, директор на Фондот за иновации и технолошки развој.
Јавниот повик е отворен за сите микро, мали и средни претпријатија кои се регистрирани во Република Северна Македонија, вклучително и приватните здравствени установи. Ќе бидат поддржани активности, како прифаќање и спроведување европски технички прописи за безбедност на производи, подготовки за стекнување сертификати за квалитет, активности за анализа, подготовки и стекнување и заштита на правата од индустриска и интелектуална сопственост, изработка на елаборати за животна средина, воведување информациски системи, техничка поддршка од надворешни експерти, подготовка на развојни проекти, подобрување на организациската структура, специјализирани обуки, програми за развој и слично.
„Она што е клучно за овој инструмент е тоа што поттикнуваме, т.е. ги поддржуваме компаниите да воведуваат современи практики и технологии во своето работење. Не бараме иновативни практики, не бараме развој на нови производи и услуги, едноставно поддржуваме секоја од компаниите да воведат технологии во работењето, со што ќе станат поконкурентни. Кога зборуваме за технологии, зборуваме за нови технологии. Од она што го имаме како искуство досега, во принцип компаниите подготвуваат и реализираат проекти што подразбираат набавка на нова посовремена опрема“, вели директорот Деспотовски.
Одлуките за финансирање по повикот во скратена постапка од Фондот очекуваат да бидат донесени пред распуштањето на Собранието поради изборите, а за компаниите во редовна постапка Комитетот за одобрување инвестиции во Фондот за иновации одлуките ќе ги донесе кога ќе завршат изборите. Деспотовски објасни дека иако законот не ги обврзувал, со интерна одлука тие решеле одлуките да бидат донесени по изборите за да нема сомнежи за влијанија.
Во делот на кофинансирањето, Фондот учествува со не повеќе од 30 отсто од вкупниот буџет на трошоците и со не повеќе од 10 милиони денари. За микрокомпаниите горниот лимит е пет милиони денари, а за малите и средните компании, соодветно на тоа и приватни здравствени установи, средствата се до 10 милиони денари од проектот, меѓутоа не повеќе од 30 отсто од трошоците.
По потпишувањето на договорите, директорот Деспотовски очекува грантовите од Фондот да поттикнат инвестициски циклус во приватниот сектор од најмалку 20 милиони евра.
Двата повика со условите за аплицирање и критериумите за оценување ќе бидат објавени на веб-страницата на Фондот за иновации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Митева: Владина делегација учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија

Владината делегација предводена од министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцински, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и генералниот секретар на Владата Игор Јанушев денес учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија.
„Силен впечаток остави точката и настапот на националниот ансамбл Танец кои го отворија денешниот ден. Македонскиот павилјон изобилува со традиционални изложби, но најсилно и најголеми внимание зазема токму онаа на јапонскиот архитект Кензо Танге кој го има проектирано Скопје после земјотресот во 1963 година“, изјави портпаролката, Марија Митева.
Како Влада остануваме посветени на афирмација на Македонија, а присуството на ЕКСПО 2025 година е уште еден доказ за тоа, додаде Митева.
Економија
Силна профитабилност во првиот квартал од 2025 година во услови на меѓународно опкружување исполнето со предизвици

Во првиот квартал од 2025 година, цените на суровата нафта се движеа помеѓу 60 и 68 долари за барел што претставува намалување во однос на опсегот од 68 до 93 долари за барел, во првиот квартал од 2024 година. Ваквиот пад првенствено беше предизвикан од неизвесноста околу развојот на глобалниот трговски протекционизам, инфлаторните притисоци и геополитичките тензии. Инфлацијата доведе до повисоки трошоци за производство, додека геополитичките прашања го дестабилизираа пазарот. Како резултат на трговските тензии, проекциите за растот на глобалната побарувачка за нафта беа намалени, за разлика од општото зголемување на цените во првиот квартал од 2024 година, предизвикано од геополитички ризици и нарушувања во снабдувањето.
Обемот на продажба во првиот квартал од 2025 година изнесуваше 247 илјади М³, со пад од 10% споредено со истиот период минатата година. Производите беа пласирани на двата пазари на кои компанијата традиционално работи (домашниот и извозниот), при што извозот учествуваше со 24% во вкупниот обем на продажба.
Бруто-добивката достигна 269 милиони денари, што претставува намалување од 9% споредено со истиот период минатата година. Добивката пред оданочување изнесува 107 милиони денари.
Прилагодената ЕБИТДА за периодот достигна 137 милиони денари, бележејќи годишен раст од 25%. Ова е резултат од зголемената продажба на домашниот пазар, зголемените чисти извозни бруто-маржи, повисоката бруто маржа на електрична енергија и намалувањето на оперативните трошоци за 5%. Остварената ЕБИТДА забележа пад од 15% споредено со истиот период лани, главно поради негативниот ефект на вреднување на залихите од 20 милиони денари, наспроти позитивниот ефект од 28 милиони денари постигнат во претходната година.
Во согласност со своите стратешки приоритети и одлуката да ги зајакне инвестициите во почисти извори на енергија и да ги намали емисиите на јаглерод диоксид, компанијата инвестираше 9 милиони денари во проекти за обновливи извори на енергија во текот на првиот квартал од 2025 година. Овие тековни инвестиции не само што придонесуваат кон одржливоста на животната средина, туку обезбедуваат и значителни економски придобивки.
Посветеноста на компанијата на својата стратегија за ООП останува цврста и доследна, особено во поглед на поддршката на средината и заедницата каде што ОКТА работи. Годината започна со фокус на иднината на земјата – децата и младите. Преку нашата годишна донација од 6.000 литри екстра лесно масло за греење на СОС Детското село во Скопје, обезбедивме доволни количини за целосно покривање на потребите за греење за целата година. Ваквиот придонес значително ги подобрува условите за живот на децата без родителска грижа.
Во текот на првиот квартал од годината, ОКТА ја најави својата програма за стипендии за постдипломски студии во земјата и во странство. Оваа иницијатива го поддржува нашето уверување дека инвестирањето во образованието и новата генерација значи инвестирање во поодржлива и посигурна иднина. Нашите вработени пак, повторно ја покажаа својата посветеност на општествената добробит преку учеството во првата традиционална крводарителска акција за оваа година, потврдувајќи ја својата непоколеблива посветеност на хуманоста и благосостојбата на заедницата.
ОКТА има за цел да ја задржи својата лидерска позиција на локалниот пазар преку обезбедување на редовно и непрекинато снабдување со горива од највисок квалитет до своите клиенти на пазарите на кои работи. Унапредувајќи ги своите иницијативи за автоматизација, компанијата работи на подобрување на својата организациска ефикасност, намалување на трошоците и поставување на цврста основа за идни остварувања.
Преку прифаќање на иновациите и приспособливоста, ОКТА не само што обезбедува континуитет, туку и придонесува за подобрување на општеството, поттикнувајќи одржлив напредок и стабилност за сите.
ПР
Економија
„Бехтел и Енка“ на средба со градежната индустрија за коридорите

На 29 април 2025 година, во кампот на Бехтел ЕНКА во Гостивар, се одржа значајна средба помеѓу менаџментот на компанијата и домашните компании членки на Здружението на градежнишво при Стопанската комора на Северна Македонија.
Овој настан, организиран во рамки на соработката помеѓу Бехтел ЕНКА и Стопанската комора, имаше за цел да ја продлабочи соработката и да овозможи поголема вклученост на домашните градежни компании во реализацијата на Коридорите 8 и 10д – два од најзначајните инфраструктурни проекти во земјата и поширокиот регион.
Џош Бејкер, проектен менаџер во Бехтел ЕНКА, изрази благодарност за конструктивната соработка со Комората и за силниот интерес од домашните компании. Тој истакна дека моментално околу 60% од снабдувачите на проектот се локални, како и повеќе од 90% од подизведувачите, со цел дополнително да се зголеми ова учество.
„Со нетрпение очекуваме да изградиме длабоки и соработувачки партнерства со талентирани домашни компании и да работиме заедно за постигнување на највисоки стандарди за безбедност и квалитет,“ изјави Бејкер.
Тој додаде дека и покрај почетните доцнења поради експропријација, градежните активности на делниците Гостивар–Букојчани и Прилеп–Битола напредуваат стабилно, а делницата Тетово–Гостивар е во фаза на засилено активирање.
„Повеќе од 35 години, Бехтел ЕНКА успешно реализира автопатски проекти низ Балканот, благодарение на силната соработка меѓу нашите директно вработени тимови и подизведувачите, од кои поголемиот дел се од локалниот пазар во кој работиме. Овој модел на партнерство – изграден врз тимска работа, взаемно учење и заедничка посветеност – е клучот за нашиот успех. И на нашиот тековен проект го продолжуваме овој пристап, и веќе гледаме ветувачки резултати во областите каде што сме вклучиле подизведувачи. Во Бехтел ЕНКА, ние не ги доделуваме обврските и потоа се повлекуваме; работиме рамо до рамо со нашите подизведувачи за да обезбедиме безбедност, квалитет и навремена испорака. Ова обединето залагање е суштинско за постигнување на највисоките стандарди низ целиот проект“, истакна Џанберк Атила, заменик раководител на проект – менаџер за изградба и терен.
Крис Хинспетер, бизнис менаџер на проектот, додаде дека Бехтел ЕНКА е посветена на транспарентност во процесите за набавка и подизведување. „Сакаме овој процес да биде отворен и достапен. Колку повеќе локални компании се приклучат, толку посилен ќе биде проектот,“ изјави тој.
Техничките менаџери Озкан Доган (подизведување), Хакан Билај (земјени работи), Фатих Курт (структури) и Чаглар Кандемир (карпи и постројки) ги презентираа процедурите и можностите за регистрација и квалификација на домашните компании, охрабрувајќи ги активно да аплицираат за наредните можности.
Д-р Јелисавета Георгиева Јовевска одговорна во Комората за инфраструктура и економски развој ја истакна подготвеноста и капацитетот на македонските компании во вклучување на овие значајни инфраструктурни проекти: „Нашите компании имаат децении искуство, и дома и во странство. Веруваме во заеднички настап – обединување на домашната експертиза со меѓународни стандарди.“
Стопанската комора на Северна Македонија ја потврди својата поддршка за своите членки и ги повика сите заинтересирани компании да ги контактираат за помош и ресурси поврзани со ангажманот на проектот.