Економија
Малите компании од денес може да аплицираат за грант за посовремена опрема, на располагање им се 6 милиони евра
Од денес микро, малите и средните претпријатија може да аплицираат за грант за технолошки развој од Фондот за иновации. Фондот за овој инструмент има буџет од 6 милиони евра, од кои три милиони евра ќе бидат доделени по скратена постапка на компании што веќе аплицирале за грант, ги поминале проверките, но Комитетот не им одобрил пари, а преостанатите три милиони евра се наменети за компании што првпат аплицираат во Фондот. За нив е отворен повик во редовна постапка.
Аплицирањето за повикот по скратена постапка за компании што веќе имаат апликации во Фондот е до 27 декември, а повикот во редовна постапка ќе биде отворен за компаниите до 5 февруари.
„Клучната новина што ја воведуваме со овој јавен повик денеска е скратената процедура за аплицирање, односно им го олеснуваме пристапот на компаниите до средства за реализација на инвестициски проекти. Скратената процедура важи за сите оние компании апликанти што минатата година учествувале на јавните повици на Фондот за иновации и технолошки развој под кој било инструмент и притоа ги поминале две од три фази на оценување. Тоа е фазата на административна проверка, што ја реализираат службите на Фондот, и фазата на претселекција, во чија реализација се вклучени над 200 домашни, меѓутоа надворешни стручни лица. Сите оние компании што успеале да ги поминат овие две фази и стасале во фазата на оценување пред Комитетот за одобрување инвестиции и притоа не добиле одлука за одобрување финансиски средства, сега имаат можност да аплицираат повторно со тоа што аплицирањето оди по скратена постапка“, објасни Јован Деспотовски, директор на Фондот за иновации и технолошки развој.
Јавниот повик е отворен за сите микро, мали и средни претпријатија кои се регистрирани во Република Северна Македонија, вклучително и приватните здравствени установи. Ќе бидат поддржани активности, како прифаќање и спроведување европски технички прописи за безбедност на производи, подготовки за стекнување сертификати за квалитет, активности за анализа, подготовки и стекнување и заштита на правата од индустриска и интелектуална сопственост, изработка на елаборати за животна средина, воведување информациски системи, техничка поддршка од надворешни експерти, подготовка на развојни проекти, подобрување на организациската структура, специјализирани обуки, програми за развој и слично.
„Она што е клучно за овој инструмент е тоа што поттикнуваме, т.е. ги поддржуваме компаниите да воведуваат современи практики и технологии во своето работење. Не бараме иновативни практики, не бараме развој на нови производи и услуги, едноставно поддржуваме секоја од компаниите да воведат технологии во работењето, со што ќе станат поконкурентни. Кога зборуваме за технологии, зборуваме за нови технологии. Од она што го имаме како искуство досега, во принцип компаниите подготвуваат и реализираат проекти што подразбираат набавка на нова посовремена опрема“, вели директорот Деспотовски.
Одлуките за финансирање по повикот во скратена постапка од Фондот очекуваат да бидат донесени пред распуштањето на Собранието поради изборите, а за компаниите во редовна постапка Комитетот за одобрување инвестиции во Фондот за иновации одлуките ќе ги донесе кога ќе завршат изборите. Деспотовски објасни дека иако законот не ги обврзувал, со интерна одлука тие решеле одлуките да бидат донесени по изборите за да нема сомнежи за влијанија.
Во делот на кофинансирањето, Фондот учествува со не повеќе од 30 отсто од вкупниот буџет на трошоците и со не повеќе од 10 милиони денари. За микрокомпаниите горниот лимит е пет милиони денари, а за малите и средните компании, соодветно на тоа и приватни здравствени установи, средствата се до 10 милиони денари од проектот, меѓутоа не повеќе од 30 отсто од трошоците.
По потпишувањето на договорите, директорот Деспотовски очекува грантовите од Фондот да поттикнат инвестициски циклус во приватниот сектор од најмалку 20 милиони евра.
Двата повика со условите за аплицирање и критериумите за оценување ќе бидат објавени на веб-страницата на Фондот за иновации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Божиновска: ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска оствари работна средба со претставници на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), на која беше потврден силниот заеднички фокус кон унапредување на енергетската инфраструктура и забрзување на реформските процеси во земјата.
На средбите се разговараше за неколку стратешки проекти што ќе започнат во следната година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем со капацитет од 300 MWh.
„ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор. На средбата се усогласивме околу финализацијата на неколку стратешки проекти важни за 2026 година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем на ЕСМ со вкупен капацитет од 300 MWh. Овој проект е клучен за стабилноста и флексибилноста на електроенергетскиот систем,“ истакна Божиновска.
На средбата се разговараше и за следните чекори во подготовката за воведување на ESCO-моделот во земјата. Двете страни ги разгледаа можните области за пилот-проекти и моделот на институционална соработка што ќе обезбеди несметана имплементација.
„ESCO-моделот е нова можност за граѓаните, институциите и целиот систем – модел кој дава реални резултати. Нашата цел е да создадеме јасна рамка, предвидливи процедури и подготвеност за негово постепено воведување,“ додаде министерката.
Министерството за енергетика и ЕБОР договорија во наредниот период да продолжат со заедничка техничка подготовка, со јасен фокус кон обезбедување услови за брза и успешна реализација на проектите што директно ќе ја зајакнат енергетската сигурност на земјата.
Економија
Со цена повисока од претходната до „ЕВН Хоме“ стасала само понудата на ЕСМ за набавка на струја
ЕВН Хоме соопшти дека на тендерот за набавка на струја за задоволување на потребите на корисниците за периодот јануари-декември 2026 добиле само една понуда и тоа од АД ЕСМ, со купопродажна цена на електрична енергија од 65 евра за мегаватчас, за покривање на 100% од вкупно планираните количини.
„Оваа цена е повисока за 4,84 % од претходната која беше добиена на последниот тендер на Универзалниот снабдувач (јуни-декември 2025), кога АД ЕСМ понуди купопродажна цена од 62 евра за мегаватчас.
Под комплетен надзор на Регулаторната комисија за енергетика и согласно законските обврски и претходно утврдената методологија, во наредниот период ЕВН Хоме ќе ја пресмета цената на електрична енергија по однапред утврдени влезни параметри.
Како и секогаш, во крајната цена влегуваат: цената по која АД ЕСМ ја продава електричната енергија на ЕВН Хоме, цената на Преносниот систем оператор МЕПСО, цената на Операторот на пазар на електрична енергија МЕМО, како и цената на Дистрибутивниот систем оператор Електродистрибуција“.
Економија
Нови цени на горивата од полноќ
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,26% во однос на одлуката од 24.11.2025 година.
Од 28.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 67,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 34,865 (денари/килограм)
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 2,370%, кај дизелот за 6,738%, кај екстра лесното масло за 6,741% и кај мазутот намалувањето за 3,944%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,4085%

