Контакт

Економија

Кина купува злато, со што го загрозува доларот

Објавено пред

Кина префрла дел од нејзините масивни резерви во странство во злато и се одалечува од американскиот долар, со што јапоткопува улогата на доларот како светска резервна валута, се вели во документите кои неодамна ги објави Wikileaks.

dobivaj vesti na viber

Кина префрла дел од нејзините масивни резерви во странство во злато и се одалечува од американскиот долар, со што јапоткопува улогата на доларот како светска резервна валута, се вели во документите кои неодамна ги објави Wikileaks.

„Тие (САД и Европа) имаат намера да ја ослабат функцијата на златото како меѓународна резервна валута. Тие не сакаат другите држави да се свртат кон златните резерви, наместо кон доларот и еврото“, се вели во телеграмата од 2009 година, која го цитира кинеското Radio International. „На овој начин, зголемените златни резерви на Кина ќе послужат како модел и ќе ги поттикнат и другите држави да резервираат поголеми количини на злато“.

Телеграмата е насловена „Кина ги зголемува своите златни резерви со цел да убие две птици со еден камен“. Заедно со0 неодамнешните изјави на повеќе кинески банкарски функционери, тоа може да е сигнал за обидот на Кина до одреден период да го замени доларот како светска резервна валута.

Неодамна, во европските деловни кругови се прошири информацијата дека Кина планира својот јуан да го направи целосно конвертибилен, со што до 2015 година ќе може со него да се тргува на меѓународните пазари. Жу Ксиачуан, гувернерот на кинеската Централна банка, изјави дека оф-шор пазарот на јуанот „се развива побргу отколку што можеше да се замисли“, но и дека не постои конечен временски рок до кога јуанот ќе стане целосно конвертибилен. Во моментов јуанот многу тешко се конвертира во други валути заради владините рестрикции.

Резервите на злато на Кина се мали во споредба со другите големи економии. Таа има 1.054 тони злато, што се шести најголеми резерви во светот, според податоците на Светскиот совет за злато.

Дилемата на доларот

Купувањето злато и дозволата со јуанот слободно да се тргува ќе ја ослабне доминацијата на американскиот долар како меѓународна резервна валута. Овој потег ќе има огромни импликации, пред се поради тоа што на американската влада ќе и биде многу потешко да позајмува пари и да ја одржува трговијата и буџетскиот дефицит.

„САД се навикнати на да ја имаат позицијата на клучна резервна валута, но другите со нетрпение чекаат да ги заменат на таа позиција“, вели Џош Ајценман, професор по економија на Универзитетот на Калифорнија и претседател на Меѓународното здружение на економисти и финансиери.

Како резервна валута, американскиот долар е речиси обврзен при меѓународните трансакции. Ако, на пример, некоја јужнокорејска компанија сака да купи вино од Чиле, најверојатно трансакцијата ќе ја изврши во долари. Но, во тој случај компаниите мора да купуваат долари за да можат да го водат бизнисот, што води до поголема побарувачка. Вредноста на глобалните добра за широка потрошувачка, како нафтата, исто така најчесто се изразува во долари.

Тоа што е резервна светска валута им овозможува на САД да зајмат пари со ниски камати, затоа што централните банки ширум светот „се тепаат“ да купат дел од владиниот долг на САД.

„Секоја земја што може да си ги покрие трошоците со печатење на пари или со продажба на обврзници, всушност, си добива бесплатен ручек“, смета Ајценман.

Со очигледната промена на расположението во Кина, бесплатниот ручек од сега може да биде сервиран со прилично обемна сметка. Ако се земе предвид масовниот трговски дефицит на САД, просечните Американци ќе мора да мијат чинии по рестораните ако доларот го загуби статусот на резервна валута.

„Кина до неодамна беше фокусирана на купување на американски долари преку обврзници“, вели натаму Ајценман. „Но, по економската криза, доларот падна во споредба со другите главни валути, особено во однос на швајцарскиот франк, канадскиот долар и бразилскиот реал. Ова и ги врзува рацете на Кина“, смета тој.

Валутни резерви

Во март 2011 година,, Кина држеше 3,04 трилиони американски долари во резерва. Таа е најголемиот сопственик на американски државни обврзници, или државен долг, во светот, со сопственост на 1,166 трилиони од тој долг на 30 јуни годинава. Оттаму, каква и да е поголема девалвација на американскиот долар ќе и наштети и на Кина, затоа што ќе остане со купишта безвредни хартии во рацете.

„Ако на една банка и должите 100 долари, тоа е ваш проблем. Но, ако и должите 100 милиони долари, тогаш тоа е проблем на банката“, изјави еднаш американскиот индустријалец Жан Пол Гети, што е парабола која точно ги опишува неволјите на Кина.

„Кина е заглавена во позиција кога не можат преку ноќ да продадат голем дел од своите резерви во долари, без при тоа да си наштетат самите на себе“, вели Ајценман. „Сега е премногу доцна да се диверзифира набрзина она што веќе го имаат акумулирано“.

Одговорот на сето тоа: купувај злато. Се чини дека сите го прават тоа. Вредноста на овој светкав метал, кој е бескорисен за повеќето практични работи, се зголеми за речиси 400 проценти, од помалку од 500 долари за унца во 2005, на околу 1.900 долари за унца во септември годинава.

„Цената на златото порасна поради несигурноста на светската економија“, смета марк Вајсброт, ко-директор на Центарот за економски и политички истражувања, институт од Вашингтон. „Вообичаено, вредноста на златото би требало да расте кога има висока инфлација. Но, во овој случај вредноста расте затоа што никој повеќе не знае каде да си ги вложи парите“.

Во телеграмата обелоденета од Wikileaks, Кина наведува дека „САД и Европа отсекогаш ја потиснувале цената на златото, ако таа почне да расте“, но ниту Вајсброт, ни Ајценман не мислат дека такво нешто се случува, ниту пак дека е воопшто можно.

Во моментов Кина се уште практикува строга контрола врз својата валута, со што ги ограничува странците да работат со јуанот или да тргуваат со него на странските менувачки пазари. Тоа би можело да се смени во наредните пет години.

Со тоа што поседува толку големи резерви на американската валута и со строгите контроли на јуанот, Кина може да ја одржува вредноста на својата валута пониско отколку што би била ако е на слободна продажба. Со тоа нејзиниот извоз е многу поевтин.

Односот, во кој кинеските инвестиции во американските владини обврзници им овозможува на Американците да добиваат евтини кредити со кои можат да купуваат кинески производи, добро функционираше во изминативе 15 години. Во 2010 година, САД имаа трговски дефицит со Кина во висина од 273,1 милијарда долари.

„Ние си ги плаќаме нашите долгови во долари, за да можеме да печатиме пари, со кои ќе си ги платиме нашите меѓународни долгови“, вели Вајсброт. „Поради статусот на доларот на резервна валута, САД може да го растегнува својот трговски дефицит до бескрај, додека истовремено се зајми на меѓународниот пазар без сериозни реперкусии, со што најголемата економија на светот е постојано во голема предност“.

Ако златото, јуанот или комбинација од други валути го заменат доларот, САД ќе4 ја изгубат таа предност. Без замена во краток рок, ништо нема да го замени доларот како резервна светска валута барем во наредните пет години. Но, ништо не трае вечно.

„Кога тие (Кина) ќе посакаат доларот да пропадне, тогаш и ќе го сторат тоа. На крајот, доларот ќе падне, но тоа може да се случи во многу далечна иднина“, смета Вајсброт.

Без оглед на судбината на доларот, една друга телеграма објавена од Wikileaks отсликува многу пошироки двосмислености на најбитната економска дружба на светот, или „Кинамерика“, како што ја нарече историчарот Ниал Фергусон.

„Никој во 1979 година не можеше да предвиди дека Кина ќе стане најбитната врска на САД за само 30 години“, се вели во телеграмата. „Никој денес не може да предвиди со сигурност какви ќе бидат нашите односи со Пекинг за 30 години од сега“. /крај/Aljazeera/сс/

Економија

СЕТЕК BLUE DECEMBER: ЖЕЛБИТЕ БЛЕСКААТ ВО СИНО

Објавено пред

Декември е месец на посакување, полн со желби за исполнување – време кога празничните моменти нѐ зближуваат, кога малите гестови добиваат големо значење, а топлината ја чувствуваме во вниманието што си го подаруваме едни на други. Ова е период кога блискоста станува најубавата празнична приказна, затоа што среќата е најголема кога се споделува – и секогаш оди рака под рака со подарувањето.

dobivaj vesti na viber

Оваа година, СЕТЕК го бои декември во сино. Со кампањата BLUE DECEMBER, празничниот дух се преточува во месец исполнет со инспирација, идеи и среќни моменти – поддржани од најголемиот избор на техника, по најповолни цени. За нас, декември е време кога желбите полесно се исполнуваат, а радоста стигнува побрзо од кога било.

Во рамките на BLUE DECEMBER ќе оживеат низа празнични активности.

На Сетекнувало, кому секогаш нешто му текнува, ќе му доаѓаат нови идеи за исполнување желби.

Santa Blue ќе го разбуди празничниот дух кај секого, а Синиот караван, кој ќе патува низ салоните на СЕТЕК, ќе ја шири празничната атмосфера каде и да се појави.

Во салоните ќе ве пречека и посебно уредено Сино празнично катче, место каде што инспирацијата се раѓа сама од себе, а идеалниот подарок е секогаш на дофат. Ве покануваме да ја откриете вашата сина празнична приказна во СЕТЕК – место каде што желбите природно се спојуваат со радоста, создавајќи ја вистинската магија на празниците.

BLUE DECEMBER има една едноставна мисија: да донесе повеќе радост во секој дом.

Следете нè за повеќе информации.

Facebook:@setec.com.mk

Instagram: @setec.se.od.tehnika

(ПР)

Прикажи повеќе...

Економија

Одржана редовната седница на Советот на Народната банка

Објавено пред

Советот на Народната банка, на 5 декември 2025 година, ја усвои Програмата за работа за 2026 година, со којашто се утврдија клучните активности за спроведување на законските надлежности и стратегиските области дефинирани со Стратегискиот план 2025 – 2027 година. Во 2026 година ќе се спроведат 179 програмски активности, од кои 113 се редовни, а останатите се насочени кон модернизација на работењето, унапредување на регулативата, јакнење на безбедноста и поддршка на финансиската стабилност.

dobivaj vesti na viber

Монетарната политика и понатаму останува сосредоточена на одржувањето на ценовната стабилност како основна цел и предуслов за одржлив економски раст и стабилен финансиски систем. Во таа насока, Банката ќе работи на унапредување на моделите за макроекономско прогнозирање, модернизација на монетарните инструменти, оптимизирање на ликвидносното управување и подобрување на функционирањето на девизниот пазар и ефикасно спроведување на монетарните операции. Народната банка ќе продолжи со транспарентноста и навременото објавување на одлуките со цел јакнење на довербата и кредибилитетот на монетарната политика. Управувањето со девизните резерви ќе продолжи да се спроведува согласно принципите на сигурност, ликвидност и профитабилност, преку оптимално инвестирање во рамки на дефинираните лимити за валутниот, кредитниот, ликвидносниот и каматниот ризик.

Во доменот на финансиската стабилност, супервизијата и решавањето банки, предвидени се активности за континуирано следење на ризиците во банкарскиот систем, со особен акцент на климатските и на ИТ-ризиците, унапредувањето на супервизорските методологии и процеси, зголемената заштита на потрошувачите преку зајакнати интерни прописи и контроли, како и подготовката за примената на новата рамка за решавање банки во 2026 година.

Во делот на платните системи и платежните услуги, ќе продолжи унапредувањето на ефикасноста, сигурноста и стабилноста на националната инфраструктура. Во 2026 година ќе се примени современа интегрирана платформа за управување со готовината, со цел воспоставување модерен систем за снабдување и обработка на книжните и кованите пари. Истовремено ќе се спроведуваат и активности за модернизација на платната инфраструктура заради целосно функционирање на прекуграничните плаќања во рамки на СЕПА-шемите и за спроведување на проектот за воведување систем за инстант плаќања – клон на ТИПС, кој ќе придонесе за регионално поврзување и понатамошна интеграција со инфраструктурата на Европската Унија.

Во областа на статистиката и економските истражувања, Народната банка, како што информираат од таму, ќе ги продолжи редовните аналитички активности и подготовката на краткорочните проекции, ќе воведува современи алатки и техники за машинско учење и ќе ги унапредува статистичките податоци согласно новите меѓународни стандарди. Како дел од дигиталната трансформација, ќе продолжи спроведувањето на клучните проекти – интегрираниот систем за статистичко и супервизорско известување (ИСИДОРА) и воспоставување централен податочен склад.

Банката останува посветена на јакнење на транспарентноста, доброто управување, етичките стандарди, меѓународната и на меѓуинституционалната соработка преку непречено остварување на функциите на поддршка и примена на најдобрите практики во корпоративното управување, со цел обезбедување законито, ефикасно, правично и навремено носење одлуки во интерес на јавноста и сите сегменти од работењето. Следејќи ги современите ризици и технолошки промени, ќе продолжи да работи на зајакнување на институционалната отпорност, сигурноста на системите и на ефективното управување со ризиците, со цел обезбедување непрекинато функционирање на клучните процеси.

Програмата за работа за 2026 година ја потврдува заложбата на Народната банка за одржување ценовна и финансиска стабилност, како основа за долгорочен економски развој, доверба во институцијата и заштита на јавниот интерес.

Во насока на натамошно унапредување на ефективноста на монетарната политика, на седницата на Советот беа усвоени регулаторни измени за премин на Народната банка кон нова оперативна поставеност на монетарните инструменти. Примената на новата оперативна монетарна рамка ќе започне од 24 декември 2026 година. Со измените се врши модернизација на оперативната поставеност на монетарната политика согласно најдобрите практики на централните банки. Се очекува овие промени да придонесат за засилување на сигналниот механизам на основниот инструмент на монетарната политика – благајничките записи, а со тоа и на монетарната трансмисија. Благајничките записи и натаму остануваат основен инструмент на монетарната политика, при што нивната рочност се намалува на седум дена, а воедно се преминува кон примена на пазарни принципи на аукцирање. Инструментот расположлив депозит на седум дена кај Народната банка се укинува, а за оптимално ликвидносно управување на дневна основа банките и штедилниците и натаму ќе може да го користат расположливиот депозит преку ноќ. Во новата оперативна рамка, каматната стапка на расположливиот депозит преку ноќ се врзува за каматната стапка на благајничките записи, на ниво пониско за 50 базични поени и ќе се менува согласно промената на каматната стапка на основниот инструмент на ист начин како што се менува каматната стапка на расположливиот кредит преку ноќ. Со тоа, се формира симетричен коридор од каматните стапки на расположливиот депозит и на кредитот преку ноќ во однос на основната каматна стапка на Народната банка.

Прикажи повеќе...

Економија

„Нетфликс“ го купува „Ворнер брос“ за 72 милијарди долари

Објавено пред

Од

„Нетфликс“ го купува филмскиот и стриминг-бизнис на „Ворнер брос дискавери“ за 72 милијарди долари, пишува Би-би-си.

dobivaj vesti na viber

„Ворнер брос“ поседува франшизи, како „Хари Потер“ и „Игра на тронови“, како и стриминг-услугата „Ејч-би-о макс“.

Ова преземање треба да доведе до радикална трансформација на американската филмска и медиумска индустрија, но аналитичарите предупредуваат дека може да наиде на отпор од регулаторните органи за заштита на пазарната конкуренција.

Том Харингтон, раководител на телевизискиот оддел во Enders Analysis, верува дека договорот, доколку добие регулаторно одобрение, ќе има огромно влијание врз филмската индустрија.

„Ако се реализира, тоа ќе го преобликува Холивуд, при што стримерот ќе преземе бизнис што во голема мера е егзистенцијална контрадикција. ‘Нетфликс’ отсекогаш имал ограничена употреба на кино, но генерално неговата понуда го поткопува тоа“, рече тој.

Харингтон предвидува големи намалувања на телевизиската и на филмската продукција во рамките на комбинираниот ентитет, што би можело да предизвика отпор од холивудските синдикати.

За потрошувачите, спојувањето веројатно би значело повисоки цени, рече тој.

„’Нетфликс’ би станал поскап, па дури и ако ‘Ејч-би-о макс’ биде затворен/стане неважен, поголемата пенетрација на ‘Нетфликс’ во домаќинствата веројатно би значела зголемување на вкупните приходи од претплати“.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија8 часа

Никаде го немало македонското знаме на прославата на Денот на албанското знаме, прекршочна постапка за Општина Струга

Полицијата поднесе барање за поведување прекршочна постапка против Општина Струга и уште едно физичко лице затоа што на денот на...

Македонија8 часа

Поранешните премиери се скараа на „Фејсбук“: Груевски вели дека Заев е дволичен, тој му одговори дека треба да си најде хоби, а не да пишува епопеи од бегство

Поранешните премиери Никола Груевски и Зоран Заев со обвинувања преку социјалната мрежа „Фејсбук“. Груевски го нарече Заев дволичен, а тој...

Македонија9 часа

Од 1 јануари се намалува надоместокот за дистрибуција на струјата, останува ЕВН да ги објави финалните цени

Од 1 јануари 2026 година надоместокот за користење на електродистрибутивниот систем „Електродистрибуција“ ДООЕЛ се намалува 3,64 %, надоместокот за користење...

Македонија10 часа

Алиу: Со синдикатите сме на иста страна, заеднички работиме на унапредување на статусот на здравствените работници

Министерот за здравство Азир Алиу денеска одржа работен состанок со претставниците на Самостојниот синдикат за здравство, фармација и социјална заштита...

Македонија10 часа

Кривична против директорка на средно училиште во Делчево: набавила фалсификуван тест за познавање аглиски јазик од Бугарија

СВР Штип – ОВР Делчево, до Основното јавно обвинителство Делчево, поднесе кривична пријава против Д.Ц.(53) од Делчево поради постоење основи...

Македонија10 часа

(Видео) „Корупцијата на власта оди до Брисел“, Филипче ја повика Ковеши да дојде во Македонија

Претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, д-р Венко Филипче, на денешната прес-конференција упати повик до главната европска обвинителка, Лаура Ковеши,...

Регион13 часа

Во Грција поплавени патиштата поради бурата, а училиштата во делови од земјата затворени

Бурата „Бајрон“, која ја погоди Грција, предизвика затворање на многу училишта, поплавени патишта и затворање на автопатот Атина-Коринт. Рано утрово,...

Европа13 часа

(Видео) Украина погоди руско пристаниште и рафинерија за нафта во напади со дронови

Украинските беспилотни летала извршија напади врз клучни руски енергетски објекти синоќа, погодувајќи го морското пристаниште Темрјук во Краснодарскиот крај и...

Европа13 часа

Маж во Австрија ја оставил девојката на планина, таа замрзнала до смрт: обвинет за убиство

Маж (36) се соочува со обвиненија за убиство од небрежност откако ја оставил својата девојка (33) да замрзне до смрт...

Свет13 часа

Путин: Подготвен сум за војна со Европа; Америка: Ќе бидете добро со помалку наши војници

Намалувањето на бројот на американски војници во Европа нема да ја загрози одбраната на континентот, изјави во вторник врховниот командант...

Свет13 часа

Медиумите: Дронови забележани во близина на рутата на летот на Зеленски на пат кон Даблин

Ирската морнарица забележала околу пет дронови кои дејствувале во близина на рутата на летот на украинскиот претседател Володимир Зеленски за...

Свет14 часа

Трамп сакаше да отпушти 250 вработени во Стејт департментот, судот ја блокира неговата одлука

Одлуката на американското Министерство за надворешни работи за отпуштање на околу 250 вработени беше блокирана на суд во четврток, што...

Свет14 часа

(Видео) Американската војска разнесе брод во Пацификот, објавена снимка од нападот

Американската војска вчера изврши нов напад врз брод за кој тврди дека превезувал дрога во крајбрежните води на Латинска Америка,...

Европа14 часа

Медведев за контроверзниот европски план: Ова може да биде повод за војна

Шефот на рускиот Совет за безбедност и поранешен руски претседател Дмитриј Медведев вчера предупреди дека користењето на замрзнатите руски средства...

Европа14 часа

Висок функционер: Нема знаци на напредок кон прекин на огнот во Украина

Висок претставник на Обединетите нации за Украина предупреди дека војната во Украина се влече без знаци на напредок кон прекин...

Свет1 ден

„Америка може да нè предаде“: протече разговор меѓу Макрон, Мерц и Зеленски

Европските шефови на држави и влади длабоко не им веруваат на Соединетите Американски Држави кога станува збор за мировни преговори...

Македонија1 ден

(Видео) Татко на една од жртвите: Загрижува што обвинетите се однесуваат како оштетени и како првпат да слушаат за дискотеката „Пулс“

Загрижува фактот што обвинетите продолжуваат да добиваат јавен простор за изјави и медиумски настапи иако се соочуваат со сериозни обвиненија...

Македонија1 ден

Јас единствен барав да не му се издава лиценца на „Пулс“, би требало да седам како јавност, а не како обвинет, рече поранешниот градоначалник Ратко Димитровски

Изненаден од тоа што седи на обвинителна клупа, поранешниот градоначалник на Кочани, Ратко Димитровски, на денешното судење за трагедијата во...

Македонија1 ден

„Името го сменивме двапати, Уставот седумпати“ – Николоски во Брисел побара чесен пристап и одговор дали со уставните измени завршуваат барањата

Заменик-претседателот на Владата, Александар Николоски, се обрати на форумот „Прашања на проширување: Новата геополитичка, безбедносна и економска граница на Европа“,...

Македонија1 ден

Фирмата за подготовка на храната во „Димо Хаџи Димов” казнета со 900 евра, во уште едно училиште откриена ешерихија коли во намаз

Операторот за подготовка на храната во основото училиште во Влае, „Димо Хаџи Димов“, е казнета со 900 евра откога беа...