Добитникот на Нобеловата награда за економија во 2012 година, ќе биде објавен во понеделник во Стокхолм на Кралската шведска академија на науките, објави интернет страницата на Нобеловата фондација.

Наградата за економија не била спомената во тестаментот на Алфред Нобел, таа е основана многу подоцна, во 1968 година од страна на шведската национална банка по повод 300-годишнината од нејзиното основање. Поради тоа, секоја година банката му доделува на добитникот износ еднаков со оној што се доделува на добитниците на Нобеловата награда во другите дисциплини. Износот на секој од добитниците на Нобеловата награда изнесува 8 милиони шведски круни, односно 1,2 милиони американски долари.

Во тоа се состои разликата меѓу признанието за достигнувањата во економијата и директните Нобелови награди, кои се доделуваат за откритија во физиологијата или медицината, физиката, хемијата, за литература и за мир, и со неа завршува објавувањето на добитниците на ова престижно признание секоја година.

Сите награди ќе бидат доделени во шведската и во норвешката престолнина, односно во Стокхолм и во Осло на 10-ти декември, на денот кога починал Алфред Нобел, шведскиот претприемал, пронајдувачот, индустријалец, лингвист, филозоф и хуманист кој живеел од 1833 до 1896 година.

Листа на кандидати за наградата е тајна и според правилата на Нобеловата фондација, ќе бидат јавно објавени дури по 50 години.

Оттаму, многу од имињата на кандидатите за наградата, кои се споменуваат во медиумите пред нејзиното доделување, всушност се само нагаѓања и претпоставки на новинарите или експертите.

Шведскиот весник за деловни луѓе Dagens industry, пишувајќи за годинешното доделување на Нобеловата награда за економија, за фаворит го смета американски професор Роберт Шилер од Универзитетот Јеил.

Шведскиот професор на Меѓународната школа за економија во Јончепинг, како и на Универзитетот во Калмар, Хуберт Фромелт, кој секоја година на својот блог прави селекција и прогноза на можните кандидати и добитници на наградата и честопати е цитиран од шведските медиуми, годинава забележува дека според него како „силни“ кандидати се јавуваат 40 имиња.

Фромлет не исклучува дека темите на кои може посебно да обрати внимание комитетот за доделување на наградата ќе бидат теориите на растот и развојот, истражувањата кои се однесуваат на бизнис циклусите и приватната потрошувачка, како и анализите и теориите од интердисциплинарен карактер.

Меѓу фаворитите на шведскиот научник доминиранаат американските истражувачи, и тоа професор на Универзитетот Стенфорд – Пол Ромер; Роберт Баро од Универзитетот Харвард, од областа на теоријата на економскиот раст, човечкиот капитал и монетарно-кредитните политики; експертот за меѓународна трговија и раст – Елханан Хилпман од Харвард и Џин Гросман од Универзитетот Принстон; Џери Хаусман и Ларс Петер Хансен, кои се занимаваат со истражувања во областа на економските статистики; Кевин Марфи од Универзитетот во Чикаго; Роберт Хол од Универзитетот Стенфорд; Оливер Харт – уште еден економски научник од Универзитетот Харвард кој се занимава со теоријата на договорите; професорот од Масачусетскиот технолошки институт или славниот МИТ, Бенгт Холмстрем кој ја проучува теоријата на фирмите; Авинаш Диксит од Принстон Универзитетот кој ја разработува индустриската организација, и Роберт Шилер од Универзитетот Јеил.

За можен добитник на признанието Фромелт ги смета и францускиот економист, специјалист во областа на теоријата на игрите и на финансиските пазари – Жан Тирол, како и Енгас Дитон и Даглас Дајмонд од Универзитетот во Чикаго.

Според предвидувањата на Thomson Reuters, операторот на еден од најпознатите показатели на цитати Web of Science, наградата може да ја добие Американецот Стивен Рос за теоријатата од областа на финансиите. Додека Британецот Ентони Еткинсон и неговиот американски колега Енгас Дитон за емпириските истражувања од областа на доходот, заштедата, потрошувачката, сиромаштијата, здравјето и благосостојбата.

Уште еден фаворит на Thomson Reuters е американскиот научник Роберт Шилер, кој се смета за еден од лидерите во областа на финансиската теорија и бихејвиористичката економија.

Изминатата 2011 година, наградата за економија беше доделена на американските научници Томас Сарџент и Кристофер Симс за емпириското истражување на причините и очекувањата во макроекономијата.

Од 1969 година, награда за економија ја добиле вкупно 43 научници./крај/мф/сн