Економија
Кому ќе припадне Нобеловата награда за економија

Добитникот на Нобеловата награда за економија во 2012 година, ќе биде објавен во понеделник во Стокхолм на Кралската шведска академија на науките, објави интернет страницата на Нобеловата фондација.
Наградата за економија не била спомената во тестаментот на Алфред Нобел, таа е основана многу подоцна, во 1968 година од страна на шведската национална банка по повод 300-годишнината од нејзиното основање. Поради тоа, секоја година банката му доделува на добитникот износ еднаков со оној што се доделува на добитниците на Нобеловата награда во другите дисциплини. Износот на секој од добитниците на Нобеловата награда изнесува 8 милиони шведски круни, односно 1,2 милиони американски долари.
Во тоа се состои разликата меѓу признанието за достигнувањата во економијата и директните Нобелови награди, кои се доделуваат за откритија во физиологијата или медицината, физиката, хемијата, за литература и за мир, и со неа завршува објавувањето на добитниците на ова престижно признание секоја година.
Сите награди ќе бидат доделени во шведската и во норвешката престолнина, односно во Стокхолм и во Осло на 10-ти декември, на денот кога починал Алфред Нобел, шведскиот претприемал, пронајдувачот, индустријалец, лингвист, филозоф и хуманист кој живеел од 1833 до 1896 година.
Листа на кандидати за наградата е тајна и според правилата на Нобеловата фондација, ќе бидат јавно објавени дури по 50 години.
Оттаму, многу од имињата на кандидатите за наградата, кои се споменуваат во медиумите пред нејзиното доделување, всушност се само нагаѓања и претпоставки на новинарите или експертите.
Шведскиот весник за деловни луѓе Dagens industry, пишувајќи за годинешното доделување на Нобеловата награда за економија, за фаворит го смета американски професор Роберт Шилер од Универзитетот Јеил.
Шведскиот професор на Меѓународната школа за економија во Јончепинг, како и на Универзитетот во Калмар, Хуберт Фромелт, кој секоја година на својот блог прави селекција и прогноза на можните кандидати и добитници на наградата и честопати е цитиран од шведските медиуми, годинава забележува дека според него како „силни“ кандидати се јавуваат 40 имиња.
Фромлет не исклучува дека темите на кои може посебно да обрати внимание комитетот за доделување на наградата ќе бидат теориите на растот и развојот, истражувањата кои се однесуваат на бизнис циклусите и приватната потрошувачка, како и анализите и теориите од интердисциплинарен карактер.
Меѓу фаворитите на шведскиот научник доминиранаат американските истражувачи, и тоа професор на Универзитетот Стенфорд – Пол Ромер; Роберт Баро од Универзитетот Харвард, од областа на теоријата на економскиот раст, човечкиот капитал и монетарно-кредитните политики; експертот за меѓународна трговија и раст – Елханан Хилпман од Харвард и Џин Гросман од Универзитетот Принстон; Џери Хаусман и Ларс Петер Хансен, кои се занимаваат со истражувања во областа на економските статистики; Кевин Марфи од Универзитетот во Чикаго; Роберт Хол од Универзитетот Стенфорд; Оливер Харт – уште еден економски научник од Универзитетот Харвард кој се занимава со теоријата на договорите; професорот од Масачусетскиот технолошки институт или славниот МИТ, Бенгт Холмстрем кој ја проучува теоријата на фирмите; Авинаш Диксит од Принстон Универзитетот кој ја разработува индустриската организација, и Роберт Шилер од Универзитетот Јеил.
За можен добитник на признанието Фромелт ги смета и францускиот економист, специјалист во областа на теоријата на игрите и на финансиските пазари – Жан Тирол, како и Енгас Дитон и Даглас Дајмонд од Универзитетот во Чикаго.
Според предвидувањата на Thomson Reuters, операторот на еден од најпознатите показатели на цитати Web of Science, наградата може да ја добие Американецот Стивен Рос за теоријатата од областа на финансиите. Додека Британецот Ентони Еткинсон и неговиот американски колега Енгас Дитон за емпириските истражувања од областа на доходот, заштедата, потрошувачката, сиромаштијата, здравјето и благосостојбата.
Уште еден фаворит на Thomson Reuters е американскиот научник Роберт Шилер, кој се смета за еден од лидерите во областа на финансиската теорија и бихејвиористичката економија.
Изминатата 2011 година, наградата за економија беше доделена на американските научници Томас Сарџент и Кристофер Симс за емпириското истражување на причините и очекувањата во макроекономијата.
Од 1969 година, награда за економија ја добиле вкупно 43 научници./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Владата нема да ги толерира триковите на трговците ако ги зголемат цените без основа

Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека будно се следи состојбата со цените и најави дека Владата ќе реагира доколку се утврдат непринципиелни однесувања кај трговците, посочувајќи дека мерки ќе бидат донесени доколку е потребно.
„Состојбата со цените апсолутно ја следам одблиску, реков дека нема да толерирам трикови, внимателно следиме што се случува во маркетите и се разбира, доколку има одредени непринципиелни однесувања што јас ги нарекувам трикови, ќе делуваме. Инаку, имаме во план да носиме мерки со кои јавноста ќе биде запознаена благовремено“, рече Мицкоски, одговарајќи на новинарско прашање за време на манифестацијата „Од нива до трпеза“ во општина Аеродром.
Тој најави дека Владата ќе го разгледа Извештајот на Државниот пазарен инспекторат кој се однесува на состојбата со цените по завршувањето на владините мерки, по што ќе излезе со официјален став во јавноста.
Во однос на цените на овошјето, премиерот истакна дека покачувањето кај црешите и јаболките е резултат на неповолните временски услови, и најави дека намалениот род ќе влијае на понудата.
„Нивната цена не е 500 денари, туку од 200 до 300 денари по килограм, но и тоа е многу. Тоа е така поради студот, тоа што беше елементарна непогода за црешите, истото го афектираше и ресенското јаболко. Иако оваа година очекувавме и таму голем род, за жал тоа нема да се случи, ќе биде преполовено, ако не и трипати намалено поради неколкуте недели кога имаше ниски температури. Ретка е понудата на трпезата, очекувам истото да се случи и со јаболката кога ќе дојде редот“, изјави Мицкоски.
Од друга страна, министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, изјави дека нема драстично зголемување на цените на основните прехранбени производи, и уверува дека пазарните инспектори ја следат состојбата низ целиот синџир – од производство до продажба.
„Нема драстично зголемување на цените во делот каде што ние сме надлежни, во делот на прехранбени основни производи. Секој месец Државен пазарен инспекторат ќе биде на терен, ќе гледа, и ако случајно се случува да имаме зголемување енормно без економска оправданост од трговците, нормално дека ќе донесеме пак одлуки. И тоа сум го кажал и во други изјави – ќе донесеме поригорозни мерки од тие што сме ги презеле досега“, рече Дурмиши на новинарско прашање во Тетово, каде присуствуваше на настан за промоција на Оперативниот план за вработување за 2025 година.
Министерството за економија и труд на 20 февруари предложи мерка што Владата ја изгласа, со која беа ограничени маржите за 100 групи производи, а замрзнати цени за осум артикли. Мерката траеше до 30 април, по што започна мониторинг на цените во цел месец мај.
Економија
Од идеја до бизнис со помош на државата, Владата обезбеди 40 милиони евра

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денеска престојуваше во Тетово каде што оствари работна посета и средба со граѓани, локални претприемачи и претставници на институции. Целта на посетата беше директна презентација на активните мерки за вработување кои се предвидени со Оперативниот план за 2025 година.
Овој план, кој се спроведува преку Агенцијата за вработување, е една од клучните алатки на Владата за зголемување на вработеноста и поттикнување на претприемништвото. За неговата реализација, во 2025 година се издвоени над 40 милиони евра, што претставува највисок досега буџет наменет за оваа цел.
„Преку Оперативниот план за вработување, државата првпат системски пристапува кон решавање на невработеноста – не само преку финансиска помош, туку и со структурна поддршка, менторство и обука. Граѓаните добиваат реална можност да започнат сопствен бизнис, да креираат работни места и да придонесат во локалната економија“, истакна министерот Дурмиши.
Во рамки на Планот за 2025 година, активни се три главни мерки за самовработување:
Мерка 1.1 – Финансиска поддршка до 7.000 евра за лица постари од 29 години кои сакаат да отворат сопствен бизнис. За работодавачите кои ќе вработат лице со попреченост, се предвидува дополнителна поддршка од 4.000 евра.
Мерка 1.2 – Поддршка до 10.000 евра за млади лица до 29 години кои имаат одржлива и иновативна бизнис-идеја.
Мерка 1А – Поддршка до 20.000 евра за формирање на заеднички бизнис од страна на најмалку две невработени лица.
Сите мерки се спроведуваат преку интегриран пристап, кој опфаќа: идентификација на потреби, професионално советување, обука, развој на бизнис-план, административна поддршка и менторство во првите 12 месеци од работењето.
„Наша цел е да изградиме економија базирана на знаење, иницијатива и локален развој. Овие мерки не се само финансиски поттик – тие се платформа за личен и професионален напредок. На младите не им велиме само да останат тука – туку им даваме услови за да успеат“, нагласи министерот Дурмиши.
Во рамки на теренската комуникација, министерот ќе продолжи со посети во повеќе општини – Гостивар, Кичево, Липково, Сарај и други – со цел директно информирање и вклучување на граѓаните во овие програми.
Аплицирањето за мерките веќе е започнато, а до крајот на вчерашниот ден се регистрирани над 2.500 апликации.
Економија
Мицкоски: Земјоделците се херои на денешницата, Владата останува посветена на нивната поддршка

На манифестацијата „Од нива до трпеза“, која денеска се одржува во Скопје, премиерот Христијан Мицкоски упати јасна порака за поддршка на македонските земјоделци, нагласувајќи дека Владата силно се залага за развојот на земјоделскиот сектор и поддршка на оние кои го одржуваат аграрот жив.
„Македонија има потенцијал – и тоа не е празна фраза, туку фактичка состојба. Имаме сонце, имаме вода, имаме плодна почва, но најважно од сè – имаме луѓе. Луѓе кои не се плашат да станат рано наутро, да ги извалкаат рацете во кал, да работат до доцна навечер. Тие се тивките херои на нашето време. Тие се темелот на нашата економија, чуварите на традицијата и креаторите на иднината“, изјави премиерот.
Мицкоски подвлече дека земјоделството е еден од стратешките приоритети на Владата, наведувајќи дека во последните 11 месеци биле исплатени повеќе од 8 милијарди денари за субвенции и други форми на финансиска помош за земјоделците.
„Ова не се празни ветувања – ова се мерливи резултати. Тие говорат за нов пристап, нова енергија и визија со која сакаме да го издигнеме земјоделството, да ги поттикнеме младите генерации да се вклучат во овој сектор, и пред сè – да ја зајакнеме довербата кај секој земјоделец“, рече премиерот, апелирајќи до граѓаните да избираат македонски производи и со тоа директно да го поддржат домашното производство.
На манифестацијата учествуваат 25 општини од целата земја, претставувајќи уникатни традиционални производи како што се домашни вина, печива, мед и рачни изработки.
Настанот е во организација на здружението „Наша традиција, наша иднина“, со поддршка од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Главната цел е да се истакне богатството на македонската традиционална храна и да се промовира руралниот туризам како ресурс со сериозен економски и културен потенцијал.