Економија
Работата на превозниците ќе се дефинира со нов закон
Владата усвои нов предлог-закон за договори во патниот сообраќај, со кој ќе се уредуваат односите во патниот сообраќај, постапувањето во одредени ситуации за превозниците и ќе се заштитуваат правата на патниците.
Со него ќе се замени досегашната регулатива во однос на патниот сообраќај, усвоена уште во 1974 година, во времето на поранешна Југославија.
„Со овој закон се остваруваат повеќе интереси за граѓаните, компаниите и државата. На овој начин се задоволуваат барањата на превозниците и транспортерите и нивната бизнис заедница затоа што дава предвидливи правила на вршење на дејност и заштита на нивните права и обврски, а ќе донесе развој на оваа сфера“, изјави Александар Ѓорѓиев, портпарол на Владата.
Овој закон е изработен во директна соработка со превозно-транспортниот бизнис сектор, што беше нивно приоритетно барање.
Законот се состои од неколку поглавја во кои се предвидени одредби кои го регулираат договорот за превоз на патници, договорот за багаж при превоз на патници, одговорноста за штета при сообраќајна незгода, товарниот лист и преносливиот товарен лист при превоз на стока, постапките за избор на превозник за превоз на стока на јавен оглас и слично.
Со законот превозникот е должен да го превезе патникот според објавениот возен ред, со возило што ги исполнува условите утврдени со прописи за возила и посебните техничко-експлотациони услови пропишани за одделните видови на превоз.
Превозникот е должен на патникот да му обезбеди означено место во одредено возило или превоз со одредено возило, ако тоа е посебно договорено.
Ако во текот на превозот дошло до прекин на превозот од причини за кои патникот не е одговорен, патникот има право да бара превозникот, заедно со багажот, со свое или друго соодветно превозно средство, да го превезе до местото на определување. Доколку превозникот не го превезе патникот до местото за определување во рок од 60 минути, патникот има право да бара превозникот, заедно со багажот, да го врати на појдовното место и да му ја врати сумата платена за соодветниот превоз.
Доколку превозникот не го одржи поаѓањето согласно одобрениот возен ред независно од која причина, автобуската станица може на сметка на превозникот да организира превоз со соодветно возило за да се превезат патниците.
Превозникот кој не го одржал поаѓањето за организацијата на превозот од овој став е должен да плати надомест согласно седиштата на возилото со кои е вршен превозот.
Ако за време на превозот кај патник се појават знаци на некоја од заразните болести предвидени со посебни прописи од областа на здравствената заштита, превозникот е должен да постапи според тие прописи и тој патник да го превезе до првото место каде што има можност да му се даде потребна здравствена помош.Договорот за превоз мора да содржи клаузула за рок на исплата на надомест за договорениот превоз, кој не смее да биде подолг од 60 дена од денот на извршување на превозот за договори на одредено време и повеќе патувања.
За едно договорно патување рокот за исплата на надомест за договорениот превоз е веднаш односно не смее да биде подолг од 30 дена од денот на извршување на превозот.
Доколку со договор за превоз не е прецизиран рок за исплата на надомест за договорениот превоз, се смета дека рокот не е подолг од 30 дена од денот на извршување на превозот.
Превозникот има право на наплата на казнена камата за задоцнета исплата на надомест за извршен превоз без претходно доставена опомена согласно Законот за облигационите односи. За ништовни се сметаат сите одредби во договорот за превоз кои се спротивни на наведените одредби.
Според усвоениот закон, превозникот одговара за штета настаната поради смрт, загрозување на здравјето или повреда на патникот и за штета поради задоцнување или прекин на патувањето, доколку наведените ситуации се случиле без вина на патникот, и тоа до износ во висина на осигурената сума означена на полисата на осигурителната компанија со која што превозникот склучил договор за осигурување на патниците.
За штета настаната поради задоцнување односно прекин на патувањето превозникот одговара до износот на двојна сума за платен превоз на конкретна релација.
Превозникот е должен да го прими на превоз и да го превезе багажот на патникот, и тоа багаж до 25 килограми и тоа една патна торба со димензии 100 cм/60cm или две патни торби со димензии 50cm/30cm се превезуваат без надоместок.
За дополнителен багаж во меѓународен патен сообраќај се наплаќа надоместок од 10% од цената на патниот билет по парче или 5% од цената на повратниот билет по парче.
За дополнителен багаж во меѓуопштинскиот превоз ќе се наплаќа надоместок од 10 денари по парче.
Превозникот е должен да му издаде на патникот налепница за приемот на багажот за превоз. За штета настаната од загубување или оштетување на багажот превозникот ќе одговара според одредбите на овој закон.
Договор за превоз на стока потпишан врз основа на објавен тендер за избор на најповолен превозник е ништовен во случај кога во тендерската документација не се бара доказ за располагање со соодветен капацитет на возила за извршување на превозот предмет на објавениот тендер.
За ништовен се смета потпишан договор за најповолен превозник избран на тендер во случаи кога изборот е направен само врз основа на најниско понудена превозна цена од превозник и/или организатор на превоз кој нема приложено доказ за располагање со оној број на возила со кој ќе може да ја изврши понудената превозна операција.
Организатор на превоз кој во свое име и за сметка на превозници партнери, учествува на тендер за избор на најповолен превозник, мора како доказ за располагање со соодветен капацитет на возила да приложи „изјава од превозник“.
Организатор на превоз кој нема во сопственост превозни средства во понудата задолжително го наведува бројот на лиценца за вршење на дејност, понудената превозна цена и ги наведува превозниците со назнака на капацитетот на возила, за кои приложува “изјава од превозник“.
Побарување кое произлегува од договор за превоз, имателот на правото може да го оствари со поднесување рекламација до превозникот во писмена форма, или со поднесување тужба до надлежен суд – доколку превозникот во рок од 15 дена од денот на доставување на рекламацијата не ја исплати бараната отштета. /крај/мф/ач
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Пуштена во употреба новата микробиолошка лабораторија за квалитет на „Алкалоид“ при официјалната посета на владина делегација на компанијата
ГЛАВНАТА ЦЕЛ НА МИКРОБИОЛОШКАТА ЛАБОРАТОРИЈА ЗА КОНТРОЛА НА КВАЛИТЕТ, НАЈНОВАТА ИНВЕСТИЦИЈА НА „АЛКАЛОИД“ АД ВРЕДНА 3,1 МИЛИОНИ ЕВРА, Е ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НАЈВИСОКО НИВО НА КОНТРОЛА НА МИКРОБИОЛОШКИОТ КВАЛИТЕТ НА СУРОВИНИТЕ, ПРИМАРНАТА АМБАЛАЖА, ПОЛУПРОИЗВОДИТЕ И НА ГОТОВИТЕ ПРОИЗВОДИ.
На простор од близу 700 м2 се спроведуваат активности како што се мониторинг на просториите и површините, мониторинг на системите за производство и дистрибуција на прочистена фармацевтска вода, мониторинг на компримираниот воздух, верификација на чистењето на процесната опрема, тестови за стерилност, идентификација на микроорганизми, тестирање на антимикробната ефикасност, потврда за ефикасноста на дезинфициенсите, како и други анализи, во согласност со регулаторните барања.


Оваа најнова инвестиција на „Алкалоид“ беше пуштена во употреба при официјалната посета на владина делегација на компанијата, предводена од Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски, придружуван од д-р Азир Алиу, Министер за здравство, и од г. Сашо Клековски, Директор на Фондот за здравствено осигурување.
„Со Микробиолошката лабораторија за контрола на квалитет Македонија се позиционира како регионален лидер не само во фармацевтската микробиологија, туку и во целокупната контрола на лекови. Проектот е целосно финансиран и реализиран од ’Алкалоид’ АД, со сопствени ресурси, интерна експертиза и со инвестиција од околу 3,1 милиони евра реализирана во период од речиси две години, што е јасна потврда за визијата, знаењето и за долгорочната посветеност на компанијата на врвниот квалитет“, изјави Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“ АД Скопје.

„За мене претставува огромна чест и задоволство што денеска во ’Алкалоид’ видовме работи кои ги гледаме во најсовремените светски фармацевтски индустрии. Горди сме што се македонски. Благодарност до Генералниот директор и до сите вработени кои денеска стручно ни објаснија со што сè се занимава оваа компанија и можам со задоволство да констатирам дека над 3000 вработени ја градат својата иднина во ’Алкалоид’. Извозното портфолио на компанијата, кое е повеќе од две третини од производството, позитивно влијае во насока на економската состојба на државата и зголемувањето на БДП и на индустриското производство, па затоа ние како Влада секогаш ќе поддржуваме успешни македонски приказни бидејќи нема подобра промоција за државата од ваква успешна приказна надвор од границите“, изјави Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски.

Новата Микробиолошка лабораторија за контрола на квалитет на „Алкалоид“ АД Скопје има капацитет да изведува околу 20.000 различни микробиолошки анализи годишно, a во неа работи 21 високостручно лице. Одделот за контрола на квалитет носи стратешка одговорност за усогласеност со меѓународните регулаторни стандарди во фармацијата, а со него раководи д-р Ѓорѓи Петрушевски, доктор по хемиски науки со значаен научен придонес (33 објавени научни трудови во меѓународни списанија со фактор на влијание и повеќе од 500 цитати) и со експертиза на полето на фармацевтската хемија и фармацевтските системи за квалитет.


Економија
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија (SECO) потпишаа меморандум за соработка и јакнење на институционалните капацитети
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија – СЕKО (SECO) потпишаа Меморандум со кој се воспоставува рамка за соработка во периодот 2025 ‒ 2028 година. Меморандумот го потпишаа гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и амбасадорот на Швајцарија во земјава, Кристоф Зомер.
Соработката опфаќа обезбедување техничка помош и размена на знаење заради унапредување на истражувачката активност, модернизација на алатките неопходни за водење монетарна политика, зајакнување на стабилноста на финансискиот сектор, како и за понатамошно јакнење на институционалните капацитети на Народната банка.
„Воспоставената соработка претставува значаен поттик за натамошно зајакнување на капацитетите на Народната банка во повеќе важни области на работењето и потврда на долгогодишното партнерство меѓу нашата земја и Швајцарија“, истакна гувернерот Славески нагласувајќи ја улогата на централната банка во обезбедувањето макроекономска стабилност и поддршката на одржливиот економски развој.
„Швајцарија е посветен партнер за развој на Северна Македонија повеќе од 30 години. Преку овој меморандум за соработка, ја потврдуваме нашата поддршка за економските институции и реформите во земјата, како и за силна, независна и кредибилна централна банка којашто ги применува меѓународните и европските стандарди. Швајцарија го почитува ова партнерство и е посветена на унапредување на макроекономската стабилност и на одржливиот економски развој“, истакна амбасадорот Зомер.
Во рамките на Програмата, активностите се насочени кон унапредување на спроведувањето на монетарната политика, промовирање стабилен и сеопфатен финансиски сектор, зајакнување на отпорноста, одржливоста и ефикасноста во работењето. Поддршката опфаќа анализа и спроведување на монетарната политика, макроекономски податоци и статистика, истражувања, финансиска стабилност и вклученост, развивање нови дигитални решенија за модернизација на платежната инфраструктура преку подобрување на пристапот до платежните услуги, еколошката одржливост, управувањето со ризиците, како и управувањето со човечките ресурси и меѓународната соработка.
Соработката се остварува во рамките на Програмата за билатерална помош и градење капацитети за централните банки (Bilateral Assistance and Capacity Development for Central Banks – BCC), финансирана од СЕКО и спроведена од Женевскиот институт за меѓународни и развојни студии. Програмата има за цел да ги зајакне капацитетите на централните банки во земјите во развој преку унапредување на нивната аналитичка и техничка експертиза за водење ефикасна монетарна политика и одржување стабилен финансиски систем. Со потпишувањето на Меморандумот, Народната банка ќе биде дел од оваа мрежа на институции коишто преку оваа програма инвестираат во знаење и напредок.
Економија
Божиновска пред Енергетската заедница: Македонија ја забрзува интеграцијата во европскиот енергетски пазар
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на состанок на Енергетската заедница, каде што ја презентираше реалната и мерлива динамика на напредокот на Северна Македонија во усогласувањето со европското енергетско и климатско законодавство и во јакнењето на регионалната енергетска интеграција.
Во своето обраќање, министерката истакна дека изминатата година била обележана со предизвици, но и со конкретни институционални резултати, пред сè во делот на законодавните реформи и стратешките инфраструктурни чекори.
Како клучна пресвртница, Божиновска го нагласи усвојувањето на новиот Закон за енергетика, со кој во голема мера е транспониран Пакетот за интеграција на електричната енергија. Според неа, Законот создава јасна правна основа за активна интеграција на националниот електроенергетски и гасен систем во регионалниот и во внатрешниот пазар на Европската Унија и претставува најзначајниот чекор кон идното спојување на македонскиот пазар со европскиот пазар на електрична енергија.
„Со овој закон се редефинираат улогите, обврските и одговорностите на институциите, операторите на преносните системи и пазарните оператори – не само во имплементацијата, туку и во активното учество во креирањето на заедничките правила за регионалните енергетски пазари“, беше истакнато во обраќањето.
Дополнително, министерката информираше дека во 2025 година е усвоен и Законот за изменување и дополнување на Законот за енергетска ефикасност, со кој се отстрануваат регулаторните и нерегулаторните бариери за реализација на проекти за енергетска ефикасност, се зајакнува соработката меѓу сите чинители, се поттикнува користењето обновливи извори на енергија кај крајните корисници и се овозможува поефикасно користење на финансиски механизми и стимулации.
Во делот на стратешкото планирање, Божиновска информираше дека Ревидираниот Национален енергетски и климатски план (НЕКП) за периодот 2025–2030 се наоѓа во финална фаза пред усвојување. Јавната консултација со сите релевантни засегнати страни, вклучително и со Енергетската заедница, е завршена, а усвојувањето се очекува во најкраток можен рок.
Посебно беше истакнат и пристапот на МЕПСО кон Заедничката канцеларија за алокација (JAO) – заедничката европска платформа за аукција на прекугранични преносни капацитети, што, како што кажа Божиновска, претставува стратешки исчекор за националниот електроенергетски систем и практична интеграција во најголемата и најтранспарентна европска платформа од овој тип.
Во таа насока, министерката најави дека МЕПСО има намера да номинира еден преносен инфраструктурен проект во рамки на процесот за избор на Проекти од интерес на Енергетската заедница / Проекти од заемен интерес (PECI/PMI) во циклусот за 2026 година, како дел од заложбите за јакнење на регионалната поврзаност и усогласување со европските плански рамки.
На крајот, Божиновска подвлече дека државата паралелно работи на критични инвестиции во регионалните електроенергетски и гасни интерконекции, со цел зголемување на енергетската безбедност, вклучително и проектот за гасен интерконектор со Грција и продолжување на разговорите со Србија.

