Економија
Кипар бара изземање на малите штедачи, ЕУ подготвена да излезе в пресрет
Кипарскиот министер за финансии и гувернерот на централната банка во понеделникот се обидоа да пронајдат нова формула којашто би ги изземала имателите на малите банкарски влогови од данокот предложен во рамките на европскиот пакет за финансиска помош на најмалата членка на Европската унија.
Министрите за финансии за 17-те земји членки на еврозоната се договорија за пакет помош за Кипар во износ од 10 милијарди евра, за да ја спасат земјата од банкрот Договорот беше постигната по бриселските преговори меѓу министрите и претставниците на Меѓународниот монетарен фонд.
За возврат, Кипар мора да го сопре дефицитот, да го намали банкарскиот сектор кој настрада поради во прв ред поради неговата преголема изложеност на грчкиот јавен долг, и да ги зголеми даноците.
Според договорот со Европската унија и Меѓународниот монетарен фонд, на штедните влогови во банките помали од 100 илјади евра ќе се плаќа еднократен данок од 6,74 отсто, додека за поголемите износи ќе се плаќаат 9,9 проценти. Овој услов досега не беше применуван во финансиските пакети со помош за другите земји од еврозоната кои се најдоа во должничка криза и предизвика голем револт на Кипар.
Министерот за финансии Михалис Сарис и гувернерот на кипарската централна банка Паникос Деметриадес одвоено во парламентот изјавија дека настојуваат да издејствуваа сопствениците на депозитите во банките помали до 100 илјади евра да бидат изземени од предложениот данок.
Кипарскиот парламент требаше да гласа во неделата, меѓутоа гласањето беше одложено за понеделник, а потоа и за во вторник.
Новиот план ви вклучувал повисоки стапки данок за сопствениците на поголемите депозити, додека би се намалиле оние за помалите депозити, ги предупреди во понеделникот кипарските пратеници гувернерот Деметриадес.
„Предлагам повторно да поработиме на бројките, доколку тоа не го сториме, нема повторно да ја стекнеме довербата на штедачите, бидејќи сме ги прекршиле договорите со нив”, нагласи Деметриадс во парламентот на Кипар додавајќи дека еврозоната ќе ја прифати промената во даночната структура.
Пакетот за Кипар од 10 милијарди евра е мал споредено со заемите што ги добија другите земји од еврозоната западнати во криза, како Грција на пример, но претставува повеќе од половината од 18-те милијарди евра вредност на кипарската економија. Кипар, иако е најмалата земја членка на Европската унија, според стравувањата на експертите, неговиот банкрот би можел да го дестабилизира европскиот финансиски систем. Вистинскиот проблем на Кипар е тамошниот банкарски сектор, бидејќи е неколкупати поголем од кипарската економија. Пакетот помош за Кипар треба да го плати со воведување еднократен данок на клиентите на банките и нивните сметки.
Извор во Европската унија потврдил дека владата во Никозија расправа со меѓународните заемодавачи за измените на предложените даноци на банкарските депозити кои ги потресоа пазарите и повторно го поттикнаа стравовите од ширење на кризата во целата еврозона.
„Кипраните расправаат, го довршуваат новиот предлог. Навистина сакаме да го намалиме влијанието на данокот врз малите штедачи, но целта останува иста, да се собера 5,8 милијарди евра”, рекол за AFP извор кој сакал да остане анонимен.
Појаснил дека расправите се движат во насока на утврдување на три даночни стапки, за депозити до 100 илјади евра, за оние до 500 илјади евра и за оние поголеми од оваа сума.
Добро упатен во преговорите извор од Кипар, пак, за Reuters рекол дек а се расправа за воведување нулта даночна стапка на помалите депозити. Можени до 20 илјади евра. Нагласил дека договорот сé уште не е постигнат.
Неговата информација ја потврдува и изјавата од понеделникот што ја даде кипарскиот министер за финансии Михалис Сарис во парламентот дека со „централната банка се расправа за измена на даночните стапки кои за депозитите од 100 илјади евра би биле близу нулата”.
Потсетил во парламентот дека на депозити помали од 100 илјади евра отпаѓаат дури 30 милијарди од вкупни 67-те милијарди евра банкарски депозити во кипарските банки.
Меѓународните кредитори кои на почетокот барале оданочувања на сите депозити, го промениле мислењето, тврди кипарскиот министер за финансии
Претседателот на Европскиот парламент, Мартин Шулц во неделата за весникот Welt am Sonntag рече дека планот за финансиска помош за Кипар мора да биде социјално прифатлив, а не да ги погодува малите штедачи, меѓутоа и дека „планот можеби би можел да биде преуреден, така што од него ќе бидат изоставени штедачите со депозити под 25 илјади евра”.
Доколку кипарскиот парламент усвои адекватен закон, Европската централна банка (ECB) ќе одржи итен состанок на кој ќе се одобрат дополнителни кредити за кипарските банки, за да можат полесно да се носат со стампедото на штедачите кои ги повлекуваат своите депозити./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Минималната плата ќе се зголеми во март за 1.500-2.000 денари, зголемување пред март ќе значи отпуштање работници, вели Дурмиши
Економско – социјалниот совет на денешната седница не се договори за зголемување на минималната плата барем на 500 евра, според барањето на Сојузот на синдикати на Македонија од мај 2024 година, пред изборите. Министерот за економија Бесар Дурмиши по седницата кажа дека минималната плата во март, со редовното усогласување ќе се зголеми за 1500 до 2000 денари, точно ќе се знае по Нова година, а интервентно зголемување на минималната плата рече дека ќе значи отпуштање работници од малите и средни претпријатија кои нема да го издржат ударот.
„Проекциите се дека следната година инфлацијата ќе падне под 3%. Ние како Влада никогаш не сме биле против зголемување на минималната плата туку преку дијалог оставаме таа да биде договор помеѓу работодавачите и работниците. Сепак, според нашите индикатори во вакви економски услови нема оправданост за интервентно зголемување на минималната плата пред редовното усогласување во март кое е јасно утврдено со закон и кое би било меѓу 1500 до 2.000 денари. Со интервентно покачување малите и средни претпријатија со економски и финансиски проблеми ќе ги отпуштаат вработените. Мене ако ме прашате 1000 евра треба да биде минималната плата, може така да кажеме и да бидеме херои пред народот, но тоа ќе предизвика проблеми кои ќе се видат за два – три месеца“, рече министерот Дурмиши и нагласи дека во регионот добро стоиме оти пониска минимална плата отколку кај нас има во Бугарија, Албанија и Турција.
Го демантираше претседателот на Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ), пак, Слободан Трендафилов кој кажа дека од први јануари 500 евра е минималната плата во Албанија, 430 па од јуни 500 евра во Косово, 550 евра во Србија, а Босна и Херцеговина, се веќе далеку, минималната плата таму ќе биде колку просечната плата во Македонија.

Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати
Трендафилов вели дека на седницата се зборувало за различен износ на минималната плата кој се движел од 500 до 1000 евра, па остава простор Владата во следните денови да се изјасни за зголемување на минималната плата. Побара да се договорат што е можно побрзо оти во спротивно тие ќе се организираат и ќе постапат како пред три години.
„Ако ја чекавме претходната Влада во 2022 година да го почитува само законот за минималната плата, да не протестиравме, да не штрајкувавме за негова измена и промена на критериумите, денеска работниците ќе имаа 19.000 денари минимална плата“, рече претседателот на ССМ, Трендафилов.
Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати.
Минималната плата изнесува 24.397 денари.
Економија
Усвоен буџетот на Општина Илинден за 2026 година
Советот на Општина Илинден го усвои Буџетот за 2026 година, кој изнесува 742.557.000 денари, односно над 12,5 милиони евра.
„Споредбено со минатата година, може да се забележи значителен пораст во средствата со коишто ќе располага Општината. При неговото креирање беа земени предвид остварените приходи и расходи од претходните години, како и реалните проекции за приходите во 2026 година. Буџетот има изразена развојна насока и е подготвен согласно принципот на партиципативно буџетирање, со фокус на реалните потреби и барања на граѓаните и локалната заедница“, соопшти Општина Илинден.
Голем дел од планираните капитални инвестиции се насочени кон изградба, реконструкција и санација на локалните улици и патишта, со цел унапредување на патната инфраструктура во општината. Дополнително, се предвидуваат средства за подобрување на инфраструктурата во стопанските комплекси и локалните економски зони, како и за редовно одржување на постојната патна мрежа.
Во рамки на програмата за заштита и унапредување на животната средина, планирани се средства за изградба на фекална канализација, чистење на одводни канали и речни корита, одржување на јавната чистота, уредување и проширување на зелените површини, пошумување, како и доделување субвенции од најразличен вид со цел подигнување на еколошката свест кај граѓаните.
Буџетот предвидува и значајни вложувања во образованието и предучилишното воспитание, преку набавка на нова опрема, реконструкција и доградба на училишните објекти и детската градинка, како и инвестиции во развој на спортската инфраструктура.
Економија
ЕСМ: Потпишани договори за 97 милиони евра, започнува историски инвестициски циклус во обновливи извори
Денеска беа потпишани договорите за државна гаранција и договорите за заем во вкупна вредност од 97 милиони евра, наменети за два капитални енергетски проекти кои ќе ја трансформираат енергетската слика на државата, соопшти АД ЕСМ.
Од овие средства, вкупно, 87 милиони евра кон АД ЕСМ се наменети за најголемата фотонапонска електрана „Битола 3“, 50 милиони евра од КфВ и 37 милиони евра од Европската банка за обнова и развој(ЕБОР). Уште дополнителни 10 милиони евра од КфВ ќе бидат насочени за реализација на третата фаза од ревитализацијата на државните хидроелектрани.
На настанот на кој присуствуваше претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, договорите за државна гаранција ги потпишаа министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, претставникот на ЕБОР во земјава, Фатих Туркменоглу и директорот на регионалната канцеларија на КфВ, Мориц Реме. Истовремено, генералниот директор на АД ЕСМ, Лазо Узунчев, ги потпиша посебните договори за заем со претставниците на меѓународните финансиски институции.
Министерката за финансии Гордана Димитриеска -Кочоска се заблагодари на Европската банка за обнова и развој и германската КфВ банка кои континуирано стојат зад Република Македонија во реализацијата на значајни проекти во инфраструктурата и особено во енергетскиот сектор и истакна дека Министерството за финансии преку обезбедување државна гаранција овозможи овој проект да добие вкупно 87 милиони евра – 50 милиони од КфВ и 37 милиони од ЕБОР, како и дополнителни 10 милиони евра за ревитализација на хидроелектраните.
„Со овие капитални инвестиции, заедно со АД ЕСМ, ја зајакнуваме домашната енергетска продукција, обезбедуваме стабилно снабдување со електрична енергија и ја поттикнуваме економската стабилност и одржлив развој. Министерството за финансии останува посветено на поддршка на проекти кои ја граделе иднината на нашата држава – зелена, економски силна и енергетски независна“, изјави Димитриеска-Кочоска.
Генералниот директор на АД ЕСМ, Узунчев, истакна дека овој чекор е од суштинско значење за оперативната одржливост на компанијата и за енергетската безбедност на Македонија.
„Нашите стратешки цели веќе се реализираат со голема динамика на терен. Токму денеска ги отвораме понудите за избор на изведувачи за фотонапонските електрани ’Осломеј 2’ и ’Битола 1 и 2’, а истовремено интензивно се работи и на теренска реализација на втората фаза од ветерниот парк ’Богданци’. Преку сите овие проекти, вклучувајќи ја и новата електрана ’Битола 3’, во следните две до три години ќе го зголемиме домашното производство од обновливи извори за повеќе од 200 MW. Тоа не само што значи енергетска стабилност, туку и значаен еколошки придонес со намалување на годишните емисии на јаглерод диоксид за повеќе од 260.000 тони, годишно“, изјави Узунчев.
Како што рече амбасадорката на СР Германија Петра Дрекслер, во текот на изминатите години, Германија и ЕУ обезбедуваа континуирана поддршка за земјава на патот кон одржлива и отпорна енергетска иднина.
„Договорите потпишани од Германската развојна банка KfW, ЕБОР, Владата и ЕСМ се уште еден чекор за овозможување непречена енергетска транзиција преку правилна комбинација на обновливи извори на енергија“, смета Дрекслер.
Посебен фокус во овој инвестициски циклус е ставен и на проектот Ревитализација на хидроелектраните, чија вкупна финансиска конструкција изнесува 47,3 милиони евра, заокружена со денешниот дополнителен договор за заем од КфВ и значаен грант од 10 милиони евра преку ВБИФ механизмот на Европската Унија. Реализацијата на овој капитален проект ќе резултира со зголемување на домашното производство на електрична енергија од нашите хидропотенцијали за дополнителни 50 GWh, годишно.

