Економија
Македонија го усогласува платниот промет со европските стандарди
Модерен, ефикасен, брз и стабилен систем за платен промет, со поголемо прифаќање на безготовинските плаќања, зголемување на ефикансноста на надворешните плаќања и создавање на услови за лесно приклучување кон платните системи во Единствената европска платежна област.
Ова се дел од целите на Стратегијата за развој на платниот промет на Република Македонија за периодот 2013-2017 година, што во вторникот во Скопје ја потпишаа гувернерот Димитар Богов, вицепремиерот и министер за финансии Зоран Ставрески и претседателот на Здружението на банкарство Ѓорѓи Јанчевски.Развојот на националниот платен систем во наредниот петгодишен период е насочен кон задоволување на потребите на корисниците на платежните услуги што произлегуваат од промените во деловните процеси, кон примена на последните технолошки достигнувања и кон натамошно усогласување на работењето со меѓународните и европски стандарди и правила, се вели во заедничката изјава.„Со стратегијата се дават насоките кои што треба да се движиме во унапредувањето на платната инфраструктура на Република Македонија и во овој период треба да направиме значителен напредок кон онаа платна инфраструктура и начинот на функционирање на платните системи во Европската унија“, изјави гувернерот Богов. Според него, потпишувањето на Стратегијата покажува добро ниво на меѓуинституционална соработка каде што беа вклучени, повеќе институции од финансиската сфера и е пример како треба да се продолжи со работа и понатаму.Вицепремиерот Ставрески истакна дека реформата на платниот систем била една од најуспешните реформи спроведени во Македонија во изминатите десетина година. „Со новата национална стратегија, којашто денеска ја потпишавме, продолжуваме во насока на модернизација на платните системи во Република Македонија, нивно усогласување со европските стандарди, намалување на безготовинското плаќање, настојуваме да овозможиме да се намалат и цените за платежните услуги, “изјави Ставрески. Тој оцени дека самиот факт дека со денешното потпишување учествуваат трите главни чинители покажува дека постои висок степен на координација и во делот на дефинирање на стратегиските цели и во делот на оперативните инструменти за нивна реализација.Претседателот на Здружението на банкарство Ѓорѓи Јанчевски оцени дека денешното потпишување е еден логичен пат од далечната 2000 година кога почна спроведување на реформскиот закон за платен промет.„Ова значи дека не останавме на тоа ниво, туку како што се развиваше Република Македонија ние правевме надоградба на тој закон, и дојдовме од едно ниво да имаме сигурен, стабилен платен систем во кој банките се носители’, рече Јанчевски.Тој изрази уверување дека Стратегијата ќе придонесе да се надминат некои надминат некои сериозни ограничувања кои ги имале банките, пред се во платниот промет со странство.Стратегијата за развој на платниот промет на Република Македонија за периодот 2013-2017 година е насочена кон осум клучни приоритетни области.Првата насока е правната рамка, односно усогласувањето со законодавството во ЕУ. Втората насока е унапредување на платежната статистика и усогласување со методологијата на платежната статистика на Европската централна банка.Третата насока се системите за плаќање, порамнување и клиринг на трансакциите во државата, при што се предвидува анализа и постепена примена на меѓународните европски стандарди и правила за работа.Четвртото поглавие од Стратегијата е наменето за интерниот платен систем за државните органи и институции, при што ќе се посвети поголема функционална поврзаност со другите платни системи во земјата и вклучување на податоците на платежната статистика.Во петтата насока, надворешните плаќања, се предвидува зголемување на ефикасноста преку постепено укинување на обврската на банките да известуваат за платните трансакции со странство за потребите на статистиката за билансот на плаќања.Со шестата насока, надзор на системите за плаќање и порамнување, Стратегијата предвидува натамошно усогласување со меѓународната методологија и стандардите за работа на платните системи и системите за порамнување на хартиите од вредност.Последните две насоки се наменети на зголемување на безготовинските плаќања и јакнењето на институционалните капацитети./крај/ап/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

