Економија
Сараќини: Главни носители на растот ќе бидат капиталните инвестиции и извозните активности
Министерот за економија Ваљон Сараќини денеска оствари средба со првите луѓе на Стопанската комора на Македонија, Сојузот на стопански комори на Македонија и Комората на Северозападна Македонија: Бранко Азески, Митко Алексов и Мендерес Кучи.
Целта на средбата беше да се направи заедничко заокружување на достигнувањата во годината која изминува и да се претстават очекувањата и плановите за идната година на економски план за да се увидат потребите на бизнис секторот, од една страна, и плановите на Владата, од друга.„Сакам да потенцирам дека мерките кои Владата на Република Македонија ги презеде на почетокот од 2013 година за ублажување на последиците од кризата, условија во првото полугодие макроекономските остварувања да бидат над очекувањата, со квартални стапки на раст од 2,9 и 3,9 и 3,3 отсто, што е трет најдобар остварен бруто домашен производ во Европа, додека пак, за 2014 година почетните проекции упатуваат на пораст на БДП за 3,7% според НБРМ, односно 3,2% според ММФ“, истакна Сараќини, Тој истакна дека главен носител на растот во идната година се очекува да бидат извозните активности и капиталните инвестиции, но исто така, и дека се очекува странските директни инвестиции да изнесуваат 330 милиони евра или 4 проценти од БДП. Почетните проекции упатуваат и на зголемување на извозот во текот на 2014 година за околу 10,4 отсто, а се очекува увозот да се зголеми за околу 9,1 отсто, што значи дека за 2014 година се очекува одредено намалување на трговскиот дефицит на земјата и зголемување на покриеноста на увозот со извоз на преку 65 отсто.Имено, за 2014 година капиталните инвестиции се планирани на износ од 360 милиони евра (за 20% поголеми од тие во 2013 година), односно 525 милиони евра, ако се земат предвид и планираните инвестиции во Буџетот на ЈП за државни патишта, при што средствата ќе бидат насочени за финансирање изградба на патна и железничка инфраструктура, подобрување на енергетската и комуналната инфраструктура и за подобрување на условите во образовниот, социјалниот и здравствениот систем на земјата. „Со стабилизирањето на светската економија очекуваме да се интензивира приливот на странски директни инвестиции, за кои се предвидува дека ќе бидат главни носители на растечките активности во градежништвото, индустријата, инфраструктурните проекти и во ТИРЗ и тоа во вредност од околу 300 милиони евра, кои веќе се во фаза на постепено ефектуирање или договарање за идно реализирање“, информира Сараќини.Според Сараќини доста значајно е тоа што, со постојаното подобрување на деловната клима, макроекономската стабилност, изедначувањето на домашните со странските инвеститори, свесноста за постепеното излегување од кризата и др., ќе ги охрабри и домашните инвеститори во преземање и реализирање сопствени инвестициски потфати со користење на нивните заштеди и разните поволни кредитни линии кои што им ги нуди Владата. Во 2014 година планирани се нови 100 милиони евра, со што ќе отпочне реализацијата на кредитната линија од ЕИБ – четврта фаза.Претседателот на СКМ Азески истакна дека од една фаза на песимизам која важи за 2013 година, 2014 е година во која влегуваат со поголема доза на оптимизам. „И во 2014 година ние ќе се залагаме за што поголемо подобрување на условите за инвестирање во Македонија. Ќе предложиме да се донесе закон за поттикнување на инвестициони вложувања, со што би се поттикнале домашните инвеститори да инвестираат и во услови на криза, бидејќи тие на некој начин се стожер на нашата економија, потоа Закон за гарантен фонд, но исто така, ќе ја оживееме идејата за иницијатива за купување на акции во солунското пристаниште“, изјави Азески по средбата.Претседателот на комората на Северозападна Македонија Мендерес Кучи истакна дека на оваа продуктивна средба, која преставува сублимат на сите претходни средби што ги имаат реализирано со Министерството за економија, беше заокружена заедничката меѓусебна соработка, од која произлегоа и конкретни резултати. „Се надеваме дека и понатаму ќе ја добиваме безрезервната подршка на ресорниот министер и за сите проекти и активности што ги планираме за 2014 година, посебно поддршката на приватниот бизнис сектор, кој е многу значаен за стопанството“, истакна Кучи.Митко Алексов од ССКМ потенцираше дека во 2014 година очекуваат да продолжат позитивните движења од 2013 година, како и да има зголемено индустриско производство, зголемување на надворешната трговска размена и зголемување на извозот. „Во делот на инфраструктурните проекти очекуваме не само искористување на средствата за патна инфраструктура, туку и реализација на енергетските проекти, проектите за мали хидроцентрали и за енергетска ефикасност“, рече Алексов. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Одржана редовната седница на Советот на Народната банка
Советот на Народната банка, на 5 декември 2025 година, ја усвои Програмата за работа за 2026 година, со којашто се утврдија клучните активности за спроведување на законските надлежности и стратегиските области дефинирани со Стратегискиот план 2025 – 2027 година. Во 2026 година ќе се спроведат 179 програмски активности, од кои 113 се редовни, а останатите се насочени кон модернизација на работењето, унапредување на регулативата, јакнење на безбедноста и поддршка на финансиската стабилност.
Монетарната политика и понатаму останува сосредоточена на одржувањето на ценовната стабилност како основна цел и предуслов за одржлив економски раст и стабилен финансиски систем. Во таа насока, Банката ќе работи на унапредување на моделите за макроекономско прогнозирање, модернизација на монетарните инструменти, оптимизирање на ликвидносното управување и подобрување на функционирањето на девизниот пазар и ефикасно спроведување на монетарните операции. Народната банка ќе продолжи со транспарентноста и навременото објавување на одлуките со цел јакнење на довербата и кредибилитетот на монетарната политика. Управувањето со девизните резерви ќе продолжи да се спроведува согласно принципите на сигурност, ликвидност и профитабилност, преку оптимално инвестирање во рамки на дефинираните лимити за валутниот, кредитниот, ликвидносниот и каматниот ризик.
Во доменот на финансиската стабилност, супервизијата и решавањето банки, предвидени се активности за континуирано следење на ризиците во банкарскиот систем, со особен акцент на климатските и на ИТ-ризиците, унапредувањето на супервизорските методологии и процеси, зголемената заштита на потрошувачите преку зајакнати интерни прописи и контроли, како и подготовката за примената на новата рамка за решавање банки во 2026 година.
Во делот на платните системи и платежните услуги, ќе продолжи унапредувањето на ефикасноста, сигурноста и стабилноста на националната инфраструктура. Во 2026 година ќе се примени современа интегрирана платформа за управување со готовината, со цел воспоставување модерен систем за снабдување и обработка на книжните и кованите пари. Истовремено ќе се спроведуваат и активности за модернизација на платната инфраструктура заради целосно функционирање на прекуграничните плаќања во рамки на СЕПА-шемите и за спроведување на проектот за воведување систем за инстант плаќања – клон на ТИПС, кој ќе придонесе за регионално поврзување и понатамошна интеграција со инфраструктурата на Европската Унија.
Во областа на статистиката и економските истражувања, Народната банка, како што информираат од таму, ќе ги продолжи редовните аналитички активности и подготовката на краткорочните проекции, ќе воведува современи алатки и техники за машинско учење и ќе ги унапредува статистичките податоци согласно новите меѓународни стандарди. Како дел од дигиталната трансформација, ќе продолжи спроведувањето на клучните проекти – интегрираниот систем за статистичко и супервизорско известување (ИСИДОРА) и воспоставување централен податочен склад.
Банката останува посветена на јакнење на транспарентноста, доброто управување, етичките стандарди, меѓународната и на меѓуинституционалната соработка преку непречено остварување на функциите на поддршка и примена на најдобрите практики во корпоративното управување, со цел обезбедување законито, ефикасно, правично и навремено носење одлуки во интерес на јавноста и сите сегменти од работењето. Следејќи ги современите ризици и технолошки промени, ќе продолжи да работи на зајакнување на институционалната отпорност, сигурноста на системите и на ефективното управување со ризиците, со цел обезбедување непрекинато функционирање на клучните процеси.
Програмата за работа за 2026 година ја потврдува заложбата на Народната банка за одржување ценовна и финансиска стабилност, како основа за долгорочен економски развој, доверба во институцијата и заштита на јавниот интерес.
Во насока на натамошно унапредување на ефективноста на монетарната политика, на седницата на Советот беа усвоени регулаторни измени за премин на Народната банка кон нова оперативна поставеност на монетарните инструменти. Примената на новата оперативна монетарна рамка ќе започне од 24 декември 2026 година. Со измените се врши модернизација на оперативната поставеност на монетарната политика согласно најдобрите практики на централните банки. Се очекува овие промени да придонесат за засилување на сигналниот механизам на основниот инструмент на монетарната политика – благајничките записи, а со тоа и на монетарната трансмисија. Благајничките записи и натаму остануваат основен инструмент на монетарната политика, при што нивната рочност се намалува на седум дена, а воедно се преминува кон примена на пазарни принципи на аукцирање. Инструментот расположлив депозит на седум дена кај Народната банка се укинува, а за оптимално ликвидносно управување на дневна основа банките и штедилниците и натаму ќе може да го користат расположливиот депозит преку ноќ. Во новата оперативна рамка, каматната стапка на расположливиот депозит преку ноќ се врзува за каматната стапка на благајничките записи, на ниво пониско за 50 базични поени и ќе се менува согласно промената на каматната стапка на основниот инструмент на ист начин како што се менува каматната стапка на расположливиот кредит преку ноќ. Со тоа, се формира симетричен коридор од каматните стапки на расположливиот депозит и на кредитот преку ноќ во однос на основната каматна стапка на Народната банка.
Економија
„Нетфликс“ го купува „Ворнер брос“ за 72 милијарди долари
„Нетфликс“ го купува филмскиот и стриминг-бизнис на „Ворнер брос дискавери“ за 72 милијарди долари, пишува Би-би-си.
„Ворнер брос“ поседува франшизи, како „Хари Потер“ и „Игра на тронови“, како и стриминг-услугата „Ејч-би-о макс“.
Ова преземање треба да доведе до радикална трансформација на американската филмска и медиумска индустрија, но аналитичарите предупредуваат дека може да наиде на отпор од регулаторните органи за заштита на пазарната конкуренција.
Том Харингтон, раководител на телевизискиот оддел во Enders Analysis, верува дека договорот, доколку добие регулаторно одобрение, ќе има огромно влијание врз филмската индустрија.
„Ако се реализира, тоа ќе го преобликува Холивуд, при што стримерот ќе преземе бизнис што во голема мера е егзистенцијална контрадикција. ‘Нетфликс’ отсекогаш имал ограничена употреба на кино, но генерално неговата понуда го поткопува тоа“, рече тој.
Харингтон предвидува големи намалувања на телевизиската и на филмската продукција во рамките на комбинираниот ентитет, што би можело да предизвика отпор од холивудските синдикати.
За потрошувачите, спојувањето веројатно би значело повисоки цени, рече тој.
„’Нетфликс’ би станал поскап, па дури и ако ‘Ејч-би-о макс’ биде затворен/стане неважен, поголемата пенетрација на ‘Нетфликс’ во домаќинствата веројатно би значела зголемување на вкупните приходи од претплати“.
Економија
Трипуновски: Досега се откупени 1,7 милион килограми тутун со просечна цена од 419,68 денари
Министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Цветан Трипуновски, денеска е во работна посета во прилепскиот регион, каде што врши увид во процесот на откупот на тутун.
„Сакам да ве информирам дека од пријавените 320 пунктови низ државата, отворени се 207 заклучно со вчерашниот ден”, изјави министерот Трипуновски.
Тој додаде дека од компаниите кои што се пријавени во Регистарот за откуп на тутун, само една компанија досега не отпочнала со откуп, но истата ќе започне на почетокот од наредната недела согласно планот и динамиката.
„Согласно податоците кои ги добиваме на дневна основа од Државниот инспекторат за земјоделство, до вчерашниот ден се откупени 1,7 милиони килограми тутун со просечна цена од 419,68 денари”, истакна министерот Трипуновски.
Тој посочи дека според податоците од Сојузот и Инспекторатот, досегашниот тек на откупот се одвива во добра атмосфера.
„До последниот ден од откупот ќе бидеме тука, додека не се собере последното ливче тутун. Очекуваме дека оваа сезона ќе заврши успешно”, заклучи министерот.

