Економија
СБ: Регионот излегува од рецесија, Македонија со раст од 3,0 отсто

Економиите на Југоисточна Европа почнаа со закрепнување од рецесијата во 2012 година, со раст од 2,2 проценти во просек за 2013 година, се вели во најновиот Редовен економски извештај за Југоисточна Европа (РЕИ ЈИЕ).
Според извештајот, предвидено е регионот да има раст од 1,9 проценти во 2014 и 2,6 проценти во 2015, благодарение на растечката надворешна побарувачка, но значителни ризици ги затемнуваат изгледите, вклучително очекуваното влијание од неодамнешните поплави во регионот. За македонската економија се предвидува дека во оваа година ќе оствари раст од 3,0 тосто, а во 2015 година растот се очекувада забрза на 3,5 отстоТешките поплави, особено во Босна и Херцеговина и Србија, кои се случија во средината на мај, предизвикаа хуманитарна криза со десетици загинати и милиони раселени или оставени без пристап до вода или електрична енергија. Домови, земјоделски култури и добиток се изгубени, а исто така главните транспортни поврзувања се прекинати. Поплавите несомнено ќе имаат негативно влијание врз растот во 2014 година, иако се уште е рано да се мери вкупното влијание. Проценката на штетата и потребите за реконструкција започнаа, додека почетните хуманитарни дејности продолжуваат.Во 2013 година, секоја од шесте земји на Југоисточна Европа забележа стапка на позитивен раст, со раст од 3 проценти или повеќе во Косово, Македонија и Црна Гора. Во сите земји, добрата година за земјоделството и растот во индустријата ја поддржаа економската активност во регионот.
“Во 2013 година, Југоисточна Европа започна да заздравува од рецесијата“, вели Елен Голдстин, директор за Југоисточна Европа при Светска банка. “Економскиот раст беше можен благорарение на зголемената побарувачка за регионален извоз од високо развиените земји, особено од оние во Европската унија (ЕУ). Катастрофалните поплави во средината на мај претставуваат хуманитарна катастрофа за неколку земји од Југоисточна Европа и ќе имаат влијание врз економското закрепнување во следните неколку години на начин кој се уште треба целосно да се оцени“.
Според извештајот, извозот се зголеми за скоро 17 проценти во 2013 година, предводен од забрзувачкиот раст на извозот во Србија. Големо зголемување во 2013 година дојде од извоз на машини и опрема за транспорт, главно од Србија и Македонија. Во меѓувреме, извозот на минерални горива беше особено значаен во Албанија и Црна Гора, а основните метали преставуваа четвртина од извозот на Косово во 2013 година.
Спротивно на тоа, домашната побарувачка на регионот се намали во 2013 година. Забележувајќи го ова, Голдстин вели “Ги поттикнуваме земјите од Западен Балкан да се префрлат од модел на раст предводен од внатрешна побарувачка на оној предводен од извозот, кој води кон поголема интеграција на европските и глобални пазари.
Со закрепнувањето кое е во тек, сега е време за фокусирање на создавање инвестициска клима предводена од извозно ориентиран раст и подобрено поврзување“.
Домашната побарувачка беше дополнително потисната со намалување на дознаките во регионот во 2013 година, што го рефлектира се уште слабото економско заздравување и доминантната висока невработеност во земјите на ЕУ. Со малку нови работни места, дознаки кои се во опаѓање, и огранично кредитирање на економијата, домашните приходи и профитите на компаниите не беа во можност да ја поттикнат домашната потрошувачка или инвестициите во регионот.
“Севкупно земено, додека закрепнувањето донесе раст, земјите во регонот имаат ограничен успех во конвертирање на економското закрепнување во создавање на работни места“, вели Галина А. Винчелете, главен економист и еден од авторите на извештајот. “Невработеноста остана се уште висока во регионот и изнесува во просек повеќе од 24 проценти во 2013 година. Постојаните високи стапки на невработеност и хронична невработеност се особено распространети помеѓу ранливите групи, како што се младите, жените и неквалификуваните“.
Во извештајот се вели дека предизвиците остануваат и потребна е акција во финансиските и фискални сектори. Прилагодување на високите и се уште растечки нефункционални кредити; повторно отпочнување на кредитниот раст за одржливи корпоративни кредити; продолжени напори за одлучувачка консолидација за повторно воспоставување на фискален баланс: и намалување на јавниот долг – би помогнале во стимулирање на економската активност. За да се одржи растот во регионот, земјите треба и понатаму да ги зајакнуваат нивните домашни макроекономски перформанси и политики, кои ја поттикнуваат нивната продуктивност и еластичност кон надворешни превирања.
Дополнително, скорешното економско закрепнување е можност за повторно промовирање на долго одложуваните структурни реформи. Приоритетите за раст и креирање работни места вклучуваат макроекономска и фискална стабилизација, подобрена конкуретност и поврзаност, подобрени вештини и работна продуктивност и зајакнато владеење и антикорупција. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Николоски: Голем раст на градежништвото и транспортот

Бруто домашниот производ порасна за 3.4% во април, мај и јуни. Особено ми е драго што секторите градежништвото, транспорт и складирање силно растат! Тие се двигатели на македонската економија! Во вториот квартал секторот градежништво порасна за 7.3%, објави вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски на својот фејсбук профил.
„Голем раст на градежништвото, транспортот и складирањето.
Премиерот Христијан Мицкоски објави одлични вести за македонската економија – во месеците април, мај и јуни бруто домашниот производ порасна за 3.4% . Особено ми е драго што секторите градежништвото, транспорт и складирање силно растат! Тие се двигатели на македонската економија!
Во вториот квартал секторот градежништво порасна за 7.3%, уште посилен раст од тој во првиот квартал од 7.1%, додека секторот транспорт и складирање порасна за 6.0% .
Со засилената активност во делот на изградба на патишта, инвестиции во железници и проекти од локално значење растот во третиот квартал ќе биде уште посилен благодарение на вредните работници кои работат во секакви временски услови и јасните политики и стратегија на Владата и Министерството за транспорт.
Ја градиме Македонија“, напиша вицепремиерот Николоски.
Економија
Славески од Глобалниот форум на АФИ: Финансиската вклученост е предуслов за одржлив раст и за стабилност

„Секој човек има право на фер и квалитетни финансиски услуги, а финансиската едукација е клучот за стабилен систем и за заштита на граѓаните“ – порача гувернерот на Народната банка, д-р Трајко Славески, на Глобалниот форум за политики на Алијансата за финансиска инклузија (АФИ), којшто се одржува во Намибија.
Во своето воведно обраќање пред регионалната иницијатива за Источна Европа и Централна Азија (ECAPI), гувернерот нагласи дека финансиската вклученост претставува темел на сеопфатниот економски раст и благосостојбата на општествата. „Само финансиски писмени граѓани можат да носат исправни одлуки за штедење, задолжување и за инвестирање, а со тоа придонесуваат и за стабилноста на целиот финансиски систем“, рече Славески.
Тој нагласи дека дигитализацијата и финтек-иновациите отвораат огромни можности за поширок пристап до финансиски услуги, но носат и нови ризици – како што се нови типови измами, злоупотреби на лични податоци и ризик од презадолжување на домаќинствата. „Во дигиталната ера е неопходно развивање ефикасни иницијативи за финансиска едукација и алатки за различни целни групи – од младите до постарите генерации“, истакна гувернерот.
Во обраќањето тој се осврна и на активностите на Народната банка во областа на финансиската вклученост. Посочи дека нашата земја оваа година стана членка на Единствената област за плаќања во евра (СЕПА), што ќе овозможи побрзи, поевтини и посигурни трансакции за граѓаните и за компаниите. Покрај тоа, се работи на воведување основна сметка за плаќање со фиксeн и пристапeн надоместок, наменета особено за ранливите категории граѓани. „Намалувањето на банкарските надоместоци и воведувањето нови механизми за заштита на потрошувачите се важни чекори за повисока вклученост“, нагласи Славески, додавајќи дека во подготовка е и втората Национална стратегија за финансиска едукација и финансиска инклузија.
„Да се биде дел од големото семејство на АФИ за нас претставува и чест и обврска за постојана размена на искуства и знаења. Народната банка и во иднина ќе биде целосно посветена на овој процес“, истакна гувернерот, изразувајќи благодарност за поддршката и соработката со АФИ и со институциите од регионот. На Глобалниот форум, заедно со гувернерот, учествуваат и главната економистка Анета Крстевска и советничката на гувернерот Весна Стојчевска.
Гувернерот Славески учествуваше и во панел-дискусијата на Глобалниот форум за политики на Алијансата за финансиска инклузија (АФИ), посветена на зголемувањето на вклученоста на жените на пазарот на труд. Во своето излагање, Славески нагласи дека сеопфатниот раст е незамислив без родова еднаквост и еднакви економски можности. „Според Глобалниот извештај за родовиот јаз за 2024 г., иако разликите во пристапот до образованието и здравството речиси исчезнаа, најголемиот јаз останува во економската и политичката застапеност на жените“, истакна тој, повикувајќи на проактивни светски политики. Воедно, тој ги претстави активностите на Народната банка во оваа област, меѓу кои и улогата на институцијата како национален координатор за спроведување на Кодексот за финансирање на жените претприемачи (We Finance Code − WeFi Code) – светска рамка за затворање на родовиот јаз во финансирањето на женските бизниси, поддржана од Светската банка, ЕБОР и од други меѓународни партнери.
Членството на Народната банка во Алијансата за финансиска инклузија е со поддршка на Европскиот фонд за Југоисточна Европа (ЕФСЕ) и Европската банка за обнова и развој (ЕБРД).
Економија
Дурмиши: Преку мерката за зелени инвестиции отворени се речиси 400 работни места во приватниот сектор

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, заедно со директорот на Агенцијата за вработување, Сељатин Бељули, и постојаниот претставник на УНДП, Армен Григорјан, денеска го посети ресторанот „Ксантика“, кој е еден од успешните примери на зелени инвестиции и создавање нови работни места.
За време на посетата министерот истакна дека преку Мерката 8 – „Создавање нови работни места преку зелени инвестиции“, досега се отворени речиси 400 нови работни места во приватниот сектор.
„Досега 228 компании инвестираа во зелени решенија – фотонапонски панели, енергетска ефикасност и модерна опрема. Компаниите вложија над 200 милиони денари сопствени средства, што е повеќе од државната поддршка. Тоа покажува дека политиката на Владата не е само субвенција, туку катализатор за приватен капитал и за зелена економија,“ рече министерот Дурмиши.