Економија
И велесилите банкротираат

Германија, Велика Британија, Русија, Франција, Шпанија, Аргентина, Исланд се познати и како држави кои банкротирале и преживеале
Германија, Велика Британија, Русија, Франција, Шпанија, Аргентина, Исланд се познати и како држави кои банкротирале и преживеале.
При банкрот една држава запаѓа во неможност да си ги сервисира долговите. Потоа на колена ги моли доверителите да и ги простат, намалат, репрограмираат или одложат долгувањата. Следуваат преговори, во кои должникот вообичаено е принуден да ги прифати наметнатите услови. Граѓаните во банкротираната држава се соочуваат со хиперинфлација, намалување на вредноста на домашната валута, раст на невработеноста, а државата го губи својот углед во светот и се помали се шансите некој во иднина да и позајми пари.
Германија во изминатите сто години два пати банкротирала. И тоа два пати поради војна. Во 1920 потклекна под тежината на репарациите наложени со Договор од Версај за завршувањето на првата светска војна. Резултат беше хиперинфлација во која ни за 100 милијарди марки не можеше да се купи килограм леб. Кризата го роди нацизмот, а Германија, со речиси целосно уништена инфраструктура, повторно беше на колена во 1945 година, по втората светска војна. Сепак успеа да се издигне до најголем извозник на светот.
Кога се зборува за велесили со празна каса, изненадува фактот што Велика Британија дури во 2006 година на САД и го исплати повоениот долг од 4,34 милијарди долари. Треба да се нагласи дека 4,34 милијарди долари од 1945 година сега вредат околу 140 милијарди долари. Севкупната британска економија во 1945 година вредела само половина од оваа сума, а целото обединето кралство пет години по втората светска војна работело за исплата на долгот.
Низ историјата повеќе пати се покажа дека Русија спаѓа меѓу финансиски најкомпликуваните држави на светот. Една од потешките кризи се случи 1998 година. Поради азиската криза, значајно се намали побарувачката по суровини, вредноста на рубљата падна, а инфлацијата за помалку од една година скокна за 100 проценти. Русија беше пред банкрот и на врвот на кризата во 2008 година, но засега добро се држи.
Франција според историските податоци во периодот од 1500 и 1800 година банкротирала осум пати, а последниот финансиски крах завршил со Француската револуција.
Шпанија, секако знае, како е да се биде без пари. Таа е прва држава на светот што банкротирала и тоа во 1557 година. Ова и се повторило уште три пари во период од 40 години, а банкротирала уште седум пати во деветнаесеттиот век.
Аргентина во 2001 година имаше долг од 145 милијарди, а вредноста на пезосот паѓаше од ден на ден, слично како на југословенскиот динар за време на владеењето на Слободан Милошевиќ. Јужноамериканската држава две години се обидуваше да се справи со кризата, за на крајот да прогласи банкрот. По преговорите, доверителите на Аргентина и простија 75 насто од долговите.
Последната криза го фрли на колена Исланд. Исландската круна стапа речиси безвредна, а земјата не можеше да си ги плаќа долговите. Проблемот со таа островска држава е дотолку поголем што Исланд зависи од увозот на стоки, а нема со што да ги плати.
Се погласни се најавите дека на државиве што веќе го искусиле банкрот, може да им се придружат и Грција, Хрватска, Ирска./крај/це/мп
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Позначајни движења кај каматните стапки на банките и штедилниците

Годишен раст на просечната каматна стапка на вкупните депозити од 0,35 п.п., при што во мај таа изнесува 2,21%, извести Народната банка.
Просечната каматна стапка на вкупните кредити бележи годишен пад од 0,43 п.п. и изнесува 5,06%.
Најновото соопштение за позначајните движења кај каматните стапки на банките и штедилниците е достапно на следната врска.
Економија
Објавен јавен повик за надомест на трошоци за одржување на висински пасишта и ливади и поддршка на традиционално сточарство

Денеска е објавен Јавниот повик 08/2025 за доставување на барање за исплата на средства од Програмата за финансиска поддршка на рурален развој за 2025 година.
Поддршката е наменета за надомест на трошоци за одржување на висински пасишта и ливади и поддршка на традиционално сточарство, со цел зачувување на руралните подрачја и промовирање на одржливо земјоделство.
Право на поддршка имаат земјоделски стопанства регистрирани согласно Законот за земјоделство и рурален развој во Единствениот регистар на земјоделски стопанства при Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство.
Висина на поддршката:
• 100% од исплатената просечна нето-плата во период од 1 јануари 2024 година до 31 декември 2024 година, како трошок за чување и напасување на добитокот (овци, кози и/или говеда) на пасишта и ливади, односно регистрирани одгледувалишта кои се наоѓаат во населени места со надморска висина еднаква или повисока од 700 метри;
• 60% од исплатената просечна нето-плата во период од 1 јануари 2024 година до 31 декември 2024 година, како трошок за чување и напасување на добитокот (овци, кози и/или говеда) на пасишта и ливади, односно регистрирани одгледувалишта кои се наоѓаат во населени места со надморска висина пониска од 700 метри.
Услови за доделување:
• 1 вработено лице на 150 овци;
• 1 вработено лице на 100 кози;
• 1 вработено лице на 50 говеда, но не повеќе од 620.000 денари по вработено лице.
Задржување на истиот број вработени најмалку една година по исплатата.
Барањата со потребната документација потребно е да се поднесат најдоцна до 30.07.2025 година.
Економија
Божиновска: Македонија ја гради новата енергетска мапа на Балканот

Македонија влегува во клучна фаза на трансформација на енергетскиот систем, земјата не само што вложува во стабилноста и модернизацијата на сопствената мрежа, туку стана активен играч во регионалното поврзување и енергетската интеграција, изјави министерката за енергетика, Сања Божиновска.
Според неа, со новите интерконектори, стратешките трансформаторски станици и инвестициите во паметна енергетска инфраструктура, државата го поставува курсот кон енергетска независност и улога на регионален енергетски коридор.
Божиновска најави дека во следните денови официјално започнува изградбата на гасниот интерконектор со Грција.
„Интерконекторот е долг 68 километри, ќе пренесува не само природен гас, туку и водород, остварена e заштеда од 12 милиони евра и ќе биде изграден од македонска компанија – директна корист за домашната економија“, рече таа.
Во меѓувреме, додаде Божиновска, Македонија и Србија направија значаен исчекор кон ново енергетско поврзување – минатата недела се потпиша Меморандум за соработка меѓу НОМАГАС и Србијагас за изградба на интерконектор меѓу Клечовце и Врање, со вкупна должина од 70 километри, од кои 23 километри ќе бидат на македонска територија. Во рамки на проектот ќе се изградат и мерни станици од двете страни на границата. Студиите за изводливост и за влијание врз животната средина се веќе во тек, со поддршка од Инвестициската рамка за Западен Балкан (WBIF).
„Преку овие две стратешки поврзувања, Македонија се позиционира како нова транзитна точка за природен гас на релација Југ – Север, односно од ТАП гасоводот и ЛНГ терминалот во Александруполис кон Србија и Средна Европа, со капацитет до 3 милијарди нормални метри кубни годишно. Ова е директна поддршка на енергетската диверзификација на целиот регион, со зголемена употреба на гас од различни извори“, рече таа.
Изградбата на 400/110 kV врската Охрид – Елбасан, пак, ќе го заокружи електроенергетското поврзување на Македонија со сите соседни држави – стратегиски проект за цел регион.
„Ова е новата сила на македонската енергетика. Со регионалните интерконектори, Македонија веќе не е само краен потрошувач – станува активен учесник во преносот и стабилноста на енергетиката во Југоисточна Европа. Ова е патот кон сигурна енергија, економска отпорност и стратешка позиција на енергетската карта на Балканот. Македонија ја гради новата енергетска мапа на Балканот.“, вели министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска.