Компании
Најголемото искушение на газдите на Фершпед

По одземањето на дозволата за работа
Платите на вработените, Фершпед годишно го чинат 4,4 милиони евра. Сега, кога има забрана за работа, што ќе одлучи менаџментот? Ако отпушта, ќе се соочи со потенцијален револт на работниците-акционери од што може да произлезе понуда на акциите на берзата. Тоа ќе значи дека некој непосакуван за внатрешните акционери може да влезе во игра. Ваквото сценарио, со вакви ниски цени, многумина ќе се обидат да го валоризираат… Како и да е, актуелните основачи на Фершпед сега се пред големо искушениеПишува: Владо ХРИСТОВЦаринската управа го одзеде решението на Фершпед за царинско застапување. Ова решение за одземање е изготвено по еден процес во кој со однос топло-ладно Царинската управа повеќе од една година наназад го држи Фершпед во неизвесност. Иако пред еден месец беше изготвено решение за мандатна казна од 10.000 евра за царински прекршоци (кои за Фершпед се технички грешки поради голем обем на работа), Царината сепак реши дека Фершпед не може да се толерира и дека постои основа за одземање на неговата лиценца за основната дејност – застапување компании во царински постапки. За да добие чувство пошироката читателска публика што значи Фершпед во сферата на царинските работи, треба да се знае следново: Фершпед покрива повеќе од 30% од пазарот со шпедитирање во земјава. Преку Фершпед годишно поминуваат повеќе од 30% од сите стоки кои нашата економија ги разменува со светот. Фершпед по сите критериуми е најголемата македонска шпедиција која вработува речиси 500 лица. Компанијата за 2008 г. ì платила повеќе од 1,4 милијарди денари на Царинската управа. Во администрацијата на Фершпед направиле сериозни пропусти во своето работење додека правеле декларации за стоки кои влегуваат во земјава. Царинската управа се посомневала, и по ригозорни контроли и постапки на објаснувања и докажувања е утврдено дека не се работи само за “технички”, туку за “суштински” пропусти кои не биле правени “кампањски” заради обемна работа, туку биле правени “системски”. Сега Фершпед има на располагање други правни мерки и средства и останува да видиме што ќе оценат надлежните институции во натамошната постапка.ШТО СЕГА?Фершпед ја доживеа судбината на Макошпед – доби забрана за вршење дејност во рок од една година. Што во тој период ќе работат речиси 500 луѓе вработени во Фершпед? Дали ова за нив ќе значи прекини на работните ангажмани, односно народски кажано – ќе добијат откази? Ако не добијат откази, што ќе работат, зашто фирмата не може да ја работи основната дејност цела година? И, доколку не добијат откази, од кои пари ќе добиваат плата зашто фирмата нема да генерира приходи?Ова се клучните прашања на кои треба да се бараат одговори сега. Доколку вработените добијат откази, тие ќе треба да најдат извори на егзистенција за да преживеат една година. Од што ќе живеат? Фершпед е компанија со висок углед во Македонија и важи за фирма во која вработените се добро платени. Многумина од нив ги наследиле работните места од своите пензионирани родители. Добар дел, пак, добиле вработување како возврат на довербата на нивните родители лојални на Штерјо Наков и на Кираца Трајковска, менаџерско дуо кое го подигнало Фершпед. Многумина од тие млади луѓе имаат обврски спрема банки по основ на кредити за автомобили, куќи, плацеви, станови, викендички…, затоа што до неодамна работеле во солидна, цврста компанија која генерира солидни приходи и добивки и во која добро заработуваат. И што сега, ако останат без работа, а ратите и каматите продолжат да доаѓаат? Навистина, сега најтешко му е на менаџментот во компанијата. Прв менаџер е синот на поранешниот најголем акционер Штерјо Наков, основач на Фершпед. Сега откако Наков се пензионираше и ги подели своите акции на своите двајца синови, останува тие да одлучуваат за суштински важни работи за иднината на компанијата. КАКО ОВА ЌЕ ВЛИЈАЕ ВРЗ АКЦИЈАТА НА ФЕРШПЕД? Фершпед беше една од најпосакуваните акции на Македонската берза. Оваа акција еден момент достигна цена и повисока од 400.000 денари, што беше највисока во споредба со сите други акции. Фершпед е компанија со само 18.113 акции со книговодствена вредност повисока од 170.000 денари, што значи дека капиталната вредност на компанијата изнесува околу 50 милиони евра. Во таа компанија крупните акционери поседуваат заедно помалку од 40% од сите акции со право на глас, а поголемиот дел од акциите ги поседуваат вработените или нивните родители кои се пензионирани работници на Фершпед. Заедничко за сите нив е што имаат голема доверба во Штерјо Наков, поранешниот прв човек на Фершпед. Досега за довербата тој им возвраќал со високи и редовни плати, придобивки, вработувања за нивните деца, сè со цел да ја стекне нивната доверба на секое акционерско собрание. Но, како ќе биде отсега?Што ако секнат приходите на семејствата кои со години наназад егзистираат од Фершпед? Дали ова нема да направи паника и нема да ја разниша довербата во поранешниот прв човек на Фершпед и во неговиот наследник кој сега е на чело на компанијата? И дали тие луѓе во очај и паника нема да посегнат и да ги понудат на берза своите акции? Или барем на некој што е подготвен да плати повеќе за нив? Многу прашања, засега нема одговори. Како и да е, ова сценарио не смее да се исклучи. Фершпед е гигант и повеќе од сигурно е дека никој не сака да го уништи, туку дека многумина сакаат да ја контролираат или поседуваат најсилната инфраструктура за царинско посредување во Македонија.Дали може да очекуваме цената на акцијата на Фершпед да почне да расте во услови кога сите очекуваат да паѓа поради тоа што компанијата ќе изгуби најголем дел од своите приходи во претстојните 365 дена. Дали ќе видиме непријателско превземање на Фершпед? Сите овие прашања се отворени, колку и да изгледаат неверојатни. Само да не заборавиме. Акумулираната нераспределена добивка на групата Фершпед изнесува повеќе од 1,4 милијарди денари. За што ќе се користат сега тие пари? И да не заборавиме дека за еден квартал платите на вработените во Фершпед изнесуваат 1,1 милиони евра. Значи, во наредните 365 дена се потребни барем 4,4 милиони евра по таа основа, за да се задржи довербата кај потенцијално “нервозни” иматели на акции. Како и да е, сите се пред големо искушение…
Податоци за групата Фершпед за 2008 година -Добивка по акција – 12.505 денари-Акумулирана добивка – 1,44 милијарди денари-Вкупни приходи на групата Фершпед – 6,5 милијарди денари-Добивка на групата – 223,2 милиони денариНајголеми акционери:1.Драган Наков 11,8%2.Сашо Наков 11%3.Кираца Трајковска 10,6%4.Ист инвестор (Инвестициски фонд) 5,8%Факти Лани Фершпед на Царинската управа ì платил 1,4 милијарди денари.Групата Фершпед на крајот на 2008 г. вработувала 807 лица, а 467 се вработени во шпедицијата Фершпед.Фершпед поседува96,7% од сите акции во Сковин51,6% од сите акции во Лотарија на Македонија65,6% од сите акции во Хотели Метропол Охрид100% од Фершпед Брокер (брокерска куќа со големо овластување основана со 500.000 евра)Долгорочни обврски на ФершпедНа крајот на 2008 г. долгорочните кредитни обврски на групата Фершпед спрема домашните банки изнесуваат 394,8 милиони денари. Од тоа долгорочните обврски спрема Комерцијална банка се 294,6 милиони денари, а спрема Охридска банка се 78,3 милиони денари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Силна профитабилност во првиот квартал од 2025 година во услови на меѓународно опкружување исполнето со предизвици

Во првиот квартал од 2025 година, цените на суровата нафта се движеа помеѓу 60 и 68 долари за барел што претставува намалување во однос на опсегот од 68 до 93 долари за барел, во првиот квартал од 2024 година. Ваквиот пад првенствено беше предизвикан од неизвесноста околу развојот на глобалниот трговски протекционизам, инфлаторните притисоци и геополитичките тензии. Инфлацијата доведе до повисоки трошоци за производство, додека геополитичките прашања го дестабилизираа пазарот. Како резултат на трговските тензии, проекциите за растот на глобалната побарувачка за нафта беа намалени, за разлика од општото зголемување на цените во првиот квартал од 2024 година, предизвикано од геополитички ризици и нарушувања во снабдувањето.
Обемот на продажба во првиот квартал од 2025 година изнесуваше 247 илјади М³, со пад од 10% споредено со истиот период минатата година. Производите беа пласирани на двата пазари на кои компанијата традиционално работи (домашниот и извозниот), при што извозот учествуваше со 24% во вкупниот обем на продажба.
Бруто-добивката достигна 269 милиони денари, што претставува намалување од 9% споредено со истиот период минатата година. Добивката пред оданочување изнесува 107 милиони денари.
Прилагодената ЕБИТДА за периодот достигна 137 милиони денари, бележејќи годишен раст од 25%. Ова е резултат од зголемената продажба на домашниот пазар, зголемените чисти извозни бруто-маржи, повисоката бруто маржа на електрична енергија и намалувањето на оперативните трошоци за 5%. Остварената ЕБИТДА забележа пад од 15% споредено со истиот период лани, главно поради негативниот ефект на вреднување на залихите од 20 милиони денари, наспроти позитивниот ефект од 28 милиони денари постигнат во претходната година.
Во согласност со своите стратешки приоритети и одлуката да ги зајакне инвестициите во почисти извори на енергија и да ги намали емисиите на јаглерод диоксид, компанијата инвестираше 9 милиони денари во проекти за обновливи извори на енергија во текот на првиот квартал од 2025 година. Овие тековни инвестиции не само што придонесуваат кон одржливоста на животната средина, туку обезбедуваат и значителни економски придобивки.
Посветеноста на компанијата на својата стратегија за ООП останува цврста и доследна, особено во поглед на поддршката на средината и заедницата каде што ОКТА работи. Годината започна со фокус на иднината на земјата – децата и младите. Преку нашата годишна донација од 6.000 литри екстра лесно масло за греење на СОС Детското село во Скопје, обезбедивме доволни количини за целосно покривање на потребите за греење за целата година. Ваквиот придонес значително ги подобрува условите за живот на децата без родителска грижа.
Во текот на првиот квартал од годината, ОКТА ја најави својата програма за стипендии за постдипломски студии во земјата и во странство. Оваа иницијатива го поддржува нашето уверување дека инвестирањето во образованието и новата генерација значи инвестирање во поодржлива и посигурна иднина. Нашите вработени пак, повторно ја покажаа својата посветеност на општествената добробит преку учеството во првата традиционална крводарителска акција за оваа година, потврдувајќи ја својата непоколеблива посветеност на хуманоста и благосостојбата на заедницата.
ОКТА има за цел да ја задржи својата лидерска позиција на локалниот пазар преку обезбедување на редовно и непрекинато снабдување со горива од највисок квалитет до своите клиенти на пазарите на кои работи. Унапредувајќи ги своите иницијативи за автоматизација, компанијата работи на подобрување на својата организациска ефикасност, намалување на трошоците и поставување на цврста основа за идни остварувања.
Преку прифаќање на иновациите и приспособливоста, ОКТА не само што обезбедува континуитет, туку и придонесува за подобрување на општеството, поттикнувајќи одржлив напредок и стабилност за сите.
ПР
Економија
„Алкалоид“ отвори нови хоризонти во третманот на ГЕРБ со течниот „омепразол“

Како носител на првиот меѓународен патент за лек со додадена вредност – Омепразол во течна форма: готов за употреба – „Алкалоид“ беше покровител на Првата меѓународна конференција за современ пристап во третманот на ГЕРБ кај педијатриските пациенти, организирана во Загреб, Хрватска.
Повеќе од 200 здравствени професионалци од областа на педијатријата, гастроентерохепатологијата, нутриционизмот, експерти од фармацијата и од фармакологијата, претставници на академската заедница, како и претставници на „Алкалоид“ учествуваа на првиот глобален настан под покровителство на компанијата посветен на најновите достигнувања во третманот на гастроезофагеалната рефлуксна болест (ГЕРБ) кај доенчињата и кај малите деца.
Настанот во фокусот го имаше првиот патентиран течен Омепразол, иновација која носи значителни подобрувања во педијатрискиот третман на ова често заболување. Омепразолот ѝ припаѓа на групата инхибитори на протонска пумпа и претставува терапија од прв избор при лекувањето на ГЕРБ, традиционално достапен во форма на гастрорезистентни таблети, капсули или прашок за растворање, што ја отежнува неговата примена кај доенчињата постари од еден месец, малите деца, кај пациентите со тешкотии при голтањето, пациентите со гастрични сонди за хранење, како и кај геријатриските пациенти.
„Алкалоид“ за првпат во историјата успеа да го развие омепразолот во патентирана течна форма, овозможувајќи нов, практичен и ефикасен пристап во третманот кај овие чувствителни групи пациенти.
„Овој производ ја потенцира посветеноста на ’Алкалоид’ кон врвни достигнувања во сферата на фармацијата и поставува нови стандарди во генеричкото производство на лекови, со фокус на иновацијата и пазарната диференцијација. Иновативниот лек со додадена вредност на ’Алкалоид’ веќе отвора нови хоризонти во третманот на ГЕРБ кај педијатриските пациенти, пред сè, во поглед на достапноста на терапијата, што претходно не беше случај, прикажувајќи позитивни резултати во третманот на овие чувствителни групи на пациенти и подобрувајќи го квалитетот на живот на семејствата кои се соочуваат со ова често заболување“, истакна Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на УО на „Алкалоид“.
По патентирањето во септември 2023 година, течниот Омепразол за првпат беше пуштен во употреба во февруари 2024 година на пазарите во Македонија и во Обединетото Кралство, а оваа меѓународна конференција претставуваше извонредна можност за размена на клинички искуства, како и за споделување добри практики и иновативни пристапи во педијатриската пракса.
Здравствените професионалци од Македонија, Обединетото Кралство, Белгија, од Словенија, Хрватска, БиХ, Бугарија, Романија, Србија и од Косово дискутираа за предизвиците со кои се соочуваат во третманот на ГЕРБ, како и за придобивките од воведувањето на оваа иновативна формулација на Омепразол, укажувајќи на неговата ефикасност, безбедност и на подобрената подносливост кај најмалите пациенти.
Тим од експерти од разни области во „Алкалоид“ 6 години работеше на развојот на течниот Омепразол.
Иновативниот концепт на овој лек вклучува двокоморно шише за еднократна употреба, кое одделно содржи два раствора – еден со висока pH и еден дилуент.
Со мешање на растворите непосредно пред употребата се добива стабилна формулација со оптимална pH-вредност, која ја заштитува активната супстанција од деградација при контакт со желудочната киселина, овозможувајќи соодветна, безбедна и ефикасна примена на терапијата кај педијатриските пациенти, како и кај другите чувствителни групи на пациенти.
За да се задоволат специфичните барања во процесот на производство на овој лек, „Алкалоид“ инвестираше во наменски изработена машина, соодветна за овој иновативен производ, осигурувајќи ефикасен и одржлив синџир на негова испорака низ светот. Омепразол растворот е достапен на пазарите во Македонија, Велика Британија, Ирска, Романија и Хрватска. Во моментов, производот се наоѓа во постапка за добивање на маркетиншка авторизација во повеќе други земји.
Економија
Еколошкиот систем за гаснење пожар на Борис Јанковски и Искра Јанковска-Михајловска награден за патент на годината

Еколошкиот систем за гаснење пожар, изум на компанијата за истражување и развој „Веда“ и на изумителите Борис Јанковски и Искра Јанковска-Михајловска, ја доби највисоката државна награда за изуми „Патент на годината“.
Наградата традиционално годишно ја доделува Државниот завод за индустриска сопственост.
„Веда“ е мала семејна компанија основана во 1991 од Јанковски, кој е инженер и истражувач, а ја раководи ќерката Јанковска-Михајловска.
„Ова е многу значајно за развој на нашиот бизнис бидејќи сме фирма што ги продава технологиите што ги создава. Но, без иновации нема напредок. Овој пронајдок е значаен за развојот на разни бизниси во кои може да се имплементира, а во исто време да ја заштити животната средина“, вели Јанковска-Михајловска.
Изумот овозможува гаснење во моментот на настанување на пожарот, што е приоритет во техниките на гаснење. Користи супстанција која е потврдена како нетоксична според меѓународните стандарди и протоколи, а тоа е важно затоа што Европската комисија постојано ги заострува регулативите поврзани со емисија на токсични гасови.
Оваа супстанција е соодветна за употреба во станбени и јавни простори, во простории во кои има луѓе и е безбедна алтернатива на постојните системи за гаснење пожари, кои, поради нивната штетност за околината, се во процес на повлекување во Европската Унија.
„Системот може да се примени во разни сектори, електрични возила, камиони, автобуси, воена и полициска опрема, системи за производство на енергија од сонце и ветер. За време на ковид-кризата со тимот работевме интензивно на овој систем, со поддршка на Фондот за иновации, и стасавме до фаза во која веќе може да влезе во индустриско производство“, изјави изумителот Јанковски.
Овој пронајдок во 2022 година ја доби првата награда на американскиот натпревар за висока технологија поддржан од американската армија и од Министерство за одбрана на САД, а следната година Искра Јанковска-Михајловска во Вашингтон го доби признанието жена во фокус на технологијата.