Компании
Американски Westinghouse го потврди повлекувањето од бугарски Козлодуј
Американската компанија „Westinghouse“ го потврди своето повлекување од инвестирањето во изградбата на седмиот блок на единствената активна бугарска нуклеарна централа „Козлодуј“, пишуваат во четвртокот бугарските медиуми повикувајќи се на претседателот на „Westinghouse“ за пазарите во Европа, Блискиот исток и Африка, Ив Браше.
„Веќе неколкупати соопштивме, меѓу друго и на медиумите, дека инвестирањето не е практика на ‘Westinghouse’“, изјави Браше на прес-конференцијата под наслов „Бугарската атомска енергија – национална, регионална и глобална енергетска сигурност“. Според Ив Браше, „Westinghouse“ нема да ја промени стратегијата во однос на изградбата на новиот енергетски блок во нуклеарната централа „Козлодиуј“.
Бидејќи прашањето за финансирањето на изградбата не е решено, а Бугарија нема пари за тоа, изгледите за реализација на проектот стануваат неизвесни, коментираат во Софија.
На новиот, седми блок на „Козлодуј“ беше планирано да се инсталира реакторот AP-1000 од страна на „Westinghouse“. Летото 2014 година, „Westinghouse“ и „Козлодуј“ формираа заедничка компанија за изградба на енергетскиот блок, потпишувајќи заедничка акционерска согласност.
Но во март годинава од „Westinghouse“ објавија дека според нивните пресметки, основната цена на изградбата на блокот ќе изнесува 7,7 милијарди американски долари. Бидејќи тоа за Бугарија е премногу скапо, тамошната влада официјално ѝ предложи на американската компанија да биде инвеститор на проектот со 49-отстотен удел. Договорот меѓу „Westinghouse“ и бугарската влада истече на 31-ви март, а бугарското министерство за енергетика досега не излезе со официјална информација, дали тој ќе биде продолжен и конечно истече. Бугарија ги нема потребните пари за плаќањата по сегашните пресметки, рече на почетокот од април, премиерот Бојко Борисов.
Претходно експертите повеќепати предупредуваа дека Бугарија ќе се најде во многу сложена ситуација, откажувајќи се од проектот, во кој требаше да учествува и Русија, за изградба на нуклеарната централа „Белене“ кој беше оценет како многу попрофитабилен за Бугарија, во полза на изградбата на „Козлодиј 7“ според технологијата на американски „Westinghouse“.
Покрај многу високата цена на американскиот проект и недостигот од референтна енергетска единица, експертите често истакнуваат дека „Westinghouse“ не понудува локализирање на производството на опремата за „Козлодуј 7“, а за споредбата во проектот за новата нуклеарка „Белене“ до 30 отсто од опремата за неа беше планирано да биде произведена во фабриките во Бугарија, што би било во полза на нејзината економија.
Стручњаците, покрај тоа, често истакнуваа и дека во светот не постои ниеден активен (референтен) енергетски блок со реактор од типот AP-1000, иако постоењето на таков објект се смета за неопходен предуслов за предлог проект на некоја компанија, којашто би градела нуклеарен реактор надвор од својата земја.
Плановите за изградба на нуклеарниот реактор според проектот АР-1000, инаку, се проблематизирани дури и во самите САД. Имено во март годинава, американскиот деловен весник The Wall Street Journal пишуваше за „темната перспектива“ на овој проект, поради пречекорувањето на трошоците и одложувањето на лансирањето на реакторите од тој тип.
Во изминативе неколку години во врска со безбедноста на АР-1000 беа отворени повеќе прашања, особено од страна на американските стручњаци. Во 2011 година група американски општествени организации апелираа во Регулаторната комисија за нуклеарна енергија на САД (NRC), барајќи внимателно да бидат разгледани низата недостатоци на проектот, коишто според нив ги има АР-1000.
Досега во светот не е пуштен во употреба ниеден реактор од типот АР-1000. Во моментов изградени се осум блокови со реактори АР-1000, по четири блока во Кина и во САД. Првиот кој требаше да биде пуштен во употреба беше во кинеската нуклеарна централа „Санмен-1“ во 2013 година, но неговиот старт беше одложен за три години, и би профункционирал не порано од 2016 година./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Спектакуларно отворање во Гевгелија: ЏАМБО и ВЕРО станаа новата омилена дестинација во „Gevgelija Mall“
Со огромна посетеност и во празнична атмосфера, овој викенд во Гевгелија и официјално започна со работа новиот, најсовремен ЏАМБО (JUMBO) маркет. Сместен во новоотворениот трговски центар „Gevgelija Mall“, реномираниот бренд ја реализираше својата голема инвестиција во јужниот регион, носејќи светско шопинг искуство за локалното население.
Отворањето помина во знакот на семејната забава и радоста. Најмладите посетители уживаа во целодневната програма исполнета со музика, дружење со маскоти, цртање на лице и игри со сапунени меури, што го претвори првиот работен ден на маркетот во вистински настан за градот.
Новиот објект се простира на површина од 3.000 метри квадратни, дизајниран според највисоките светски стандарди. Купувачите веќе имаат пристап до асортиман од над 20.000 артикли, вклучувајќи производи за домот, играчки, декорации и сезонски изненадувања.
Како значајна новина за купувачите во Гевгелија е интегрирањето на селектиран асортиман од брендот ВЕРО во рамките на самиот маркет. Оваа стратешка синергија им овозможува на потрошувачите на едно место да ги задоволат сите потреби за домаќинството, штедејќи време и уживајќи во квалитетот на двата силни бренда.
Генералниот директор на ВЕРО и ЏАМБО маркетите, Петар Денковски, истакна дека ова отворање е многу повеќе од проширување на продажната мрежа – тоа е исполнување на ветувањето за поддршка на локалната заедница.
„Горди сме што со оваа капитална инвестиција директно влијаеме на економскиот пулс на Гевгелија. Отворивме нови работни места и создадовме силен регионален магнет кој очекуваме да привлекува купувачи не само од градот, туку и од соседството,“ изјави Денковски.
Менаџментот на компанијата потврди дека експанзијата не застанува тука. Успешната приказна продолжува и следната година со најавеното отворање на нов маркет во Струмица, со што ЏАМБО и ВЕРО целосно ќе го заокружат своето присуство во југоисточниот дел на Македонија.
Новиот маркет во Гевгелија веќе работи со полн капацитет, нудејќи креативни решенија и производи за целото семејство, под препознатливиот слоган „За сѐ што ви треба и не сте знаеле дека ви треба“.
(ПР)
Економија
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ го објави конкурсот за стипендирање
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје во насока на реализирање на своите програмски определби, а врз основа на правилникот за критериумите, постапката и користењето на средствата на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје за стипендирање на студенти од Фармацевтскиот факултет според програмата за работа на фондацијата за 2025 година и одлуката на управниот одбор на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје бр. 02-30/1 усвоена на ден 31.10.2025 година објавува
КОНКУРС
За стипендирање на 20 студенти по фармација
1. УСЛОВИ ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА СТИПЕНДИЈАТА
· Кандидатите да се редовни студенти на Факултетот по фармација на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ – Скопје во трета или четврта година од студии
· Во текот на студиите да постигнале најмалку 7,5 просечен успех
· Да не повторувале година во текот на студирањето
2. ПОТРЕБНИ ДОКУМЕНТИ
· Молба
· Кратко CV
· Уверение за положени испити и постигнат успех
3. НАЧИН НА ПРИЈАВУВАЊЕ Кандидатите потребните документи да ги достават на адреса: Фондација „Трајче Мукаетов“ – Скопје Булевар „Александар Македонски“ бр.12
1000 Скопје Документите се поднесуваат од 03.11.2025 година до 19.11.2025 година исклучиво по пошта.
4. ВИСИНА НА СТИПЕНДИЈА Ќе се стипендираат 20 студенти од трета година и четврта година Фармацевтски факултет. Висината на стипендијата ќе изнесува 7.000,00 денари месечно (нетто износ).
Документите на кандидатите кои се некомплетни и неблаговремено доставени нема да се разгледуваат. За резултатите од Конкурсот кандидатите ќе бидат известени на домашна адреса и преку дневниот печат.
Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје во насока на реализирање на своите програмски определби, а врз основа на правилникот за критериумите, постапката и користењето на средствата на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје за стипендирање на студенти од Медицинскиот факултет според програмата за работа на фондацијата за 2025 година и одлуката на управниот одбор на Фондацијата „Трајче Мукаетов“ – Скопје бр. 02-32/1 усвоена на ден 31.10.2025 година објавува
КОНКУРС
За стипендирање на 20 студенти по медицина
1. УСЛОВИ ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА СТИПЕНДИЈАТА
· Кандидатите да се редовни студенти на Факултетот по медицина на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ – Скопје во трета или четврта година од студии
· Во текот на студиите да постигнале најмалку 7,5 просечен успех
· Да не повторувале година во текот на студирањето
2. ПОТРЕБНИ ДОКУМЕНТИ
· Молба
· Кратко CV
· Уверение за положени испити и постигнат успех
3. НАЧИН НА ПРИЈАВУВАЊЕ Кандидатите потребните документи да ги достават на адреса: Фондација „Трајче Мукаетов“ – Скопје Булевар „Александар Македонски“ бр.12 1000 Скопје Документите се поднесуваат од 03.11.2025 година до 19.11.2025 година исклучиво по пошта. 4. ВИСИНА НА СТИПЕНДИЈА Ќе се стипендираат 20 студенти од трета година и четврта година Медицински факултет. Висината на стипендијата ќе изнесува 7.000,00 денари месечно (нетто износ). Документите на кандидатите кои се некомплетни и неблаговремено доставени нема да се разгледуваат. За резултатите од Конкурсот кандидатите ќе бидат известени на домашна адреса и преку дневниот печат.
Економија
Фероинвест на „Енерго Технома 2025“ – претставено искуството од првата лиценцирана батерија на електрана во Македонија
На штандот на компанијата на годинешниот саем „Енерго Технома 2025“, посетителите покажаа голем интерес за исплатливоста и придобивките од првата поставена батерија на фотонапонска електрана, во заедничка сопственост на ФЕРОИНВЕСТ и неколку партнери, а изведена од ФЕРОИНВЕСТ.
Бројни сопственици на фотоволтаични електрани се заинтересирани за поставување батериски системи за складирање електрична енергија на нивните објекти, по примерот што го реализираше ФЕРОИНВЕСТ, кој е ексклузивен застапник за Македонија на батериите од глобалниот бренд WHES (WEIHENG).
Инженерскиот тим на саемот ги запозна инвеститорите со искуството од првите недели на работењето на батеријата, кое покажа дека е постигната двојно повисока цена за продажба на електричната енергија, во споредба со фотонапонска електрана без батерија. Ова значи дека инвестицијата во батеријата ќе се исплати за само три години, а дополнително ќе ја подобри вкупната исплатливост на електраната.
Батеријата овозможува складирање на електричната енергија во текот на денот, кога има високо производство од сонце, а пазарните цени се ниски, и користење или продажба во ноќните часови, кога нема сончево производство, а побарувачката и цените се значително повисоки.
На овој начин, батериите создаваат добивка за производителот, односно за електраната, а истовремено му помагаат на електроенергетскиот систем на Македонија, штитејќи го од преоптоварување со прекумерни количини енергија во критичните часови од денот.
Овој тренд, кој произлегува како последица од инсталирањето на поголем капацитет на фотоволтаични електрани од реално потребниот, ФЕРОИНВЕСТ го согледа уште пред две и пол години и започна со истражување и инвестирање во развој на батериски системи.
Батерискиот систем на фотонапонската електрана во Гиновце претставува првата батерија во Македонија која има градежна дозвола, согласност за приклучок на мрежа и лиценца за складирање електрична енергија, согласно новите законски одредби што ја уредуваат оваа нова област на енергетската транзиција во земјава.
Батерискиот систем е поставен на фотонапонската електрана во Гиновце, во близина на Крива Паланка.
Електраната има инсталирана моќност од 4,5 MW (мегавати) и батериски систем со капацитет од 6,1 MWh (мегаватчаса), со кој секојдневно управува ФЕРОИНВЕСТ преку сопствен систем за програмирање и контрола.
(ПР)

