Свет
SIPRI: Трговијата со оружје на највисоко ниво од Студената војна

Трговијата со оружје во светот пораснала во изминатите пет години на највисокото ниво од Студената војна и притоа повторно водечки извозници се САД и Русија, поттикната од побарувачката на Блискиот исток и во Азија, покажува истражувањето на Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI) објавеново понеделникот.
Во периодот од 2012 до 2016 година, покажува истражувањето, најголеми извозници на оружје биле САД, Русија, Кина, Франција и Германија, на кои отпаѓа 74 отсто од вкупниот обем на продажба на оружје, а од тоа на САД и Русија отпаѓаат заедно 56 отсто. САД и Франција се водечки снабдувачи со оружје на Блискиот исток, додека Русија и Кина за азиските земји.
САД поединечни и натаму се водечкиот извозник на оружје со 33 отсто од глобалниот обем, што е за 3 отсто повеќе од претходниот петгодишен период. Русија е втора со 23 проценти, со што нејзиниот идел на пазарот е намален за еден процентен поен во однос на периодот 2007/2011 година.
Третото место на оваа листа го држи Кина со 6,2 отсто од светскиот удел, а четврта е Франција со 6 отсто, со што ја надмина Германија чиј удел изнесувал 5,6 отсто. Подемот на Франција на оваа листа се должи на договорот со Египет за испораката на виени бродови и борбени авиони.
Според овој извештај, податоците од 2004 година за обемот на продажба во светот постојано се во пораст и во периодот 2012/2016 година се зголемиле споредено со периодот 2007//2011 година за дополнителни 8,4 отсто. Притоа, последните пет години е забележана најголемата стапка на продажба на оружје од крајот на Студената војна.
Авторите на извештајот истакнуваат дека растот на испораките на воена опрема во Азија, Океанија, Блискиот исток и извесни намалувања во Европа, двете Америки и Африка. Испораките во Азија и Океанија се зголемени од 7,7, отсто во 2007/2011 и ви 2012/2016 годна изнесувале 43 отсто од светскиот извоз. Но со тоа нејзиниот удел сепак е намален за еден процентен поен во однос на претходниот петгодишен период.
Глобалниот увози и извоз на оружјето достигнал изминатите пет години највисоко ниво од 1950 година, истакнуваат експертите во извештајот SIPRI. „Трансферот на големото оружје во периодот од 2012 до 2016 година го достигна најголемиот обем кога станува збор за петгодишен период, од крајот на Студената војна“, пишува во извештајот на стокхолмскиот институт.
Уделот на земјите од Блискиот исток и сунитските монархии од регионот на Персискиот залив во глобалниот увоз на оружје скокнал од 17 на 29 отсто.
„Во изминатите пет години повеќето земји од Блискиот исток главно се свртија кон САД и Европа во забрзаното набавување на развиените воени капацитети. И покрај ниските цени на нафтата земјите во овој регион и натаму нарачувале повеќе оружје во 2016 година, сметајќи го за клучна алатка за решавање на судирите и тензиите во регионот“, истакнува Пјетер Веземан од Програмата за потрошувачка на оружје и војска во извештајот на SIPRI.
Уделот на Европа во глобалниот увоз на оружје во текот на изминатите пет години, пак, е намален за 7 отсто, во однос на претходната петолетка и изнесувал 11 проценти. Обемот на европскиот глобален увоз на оружје потонал за 36 отсто, при што во SIPRI најавуваат негов раст следните години, поради започнувањето на испораките на новите воени авиони во изминатите пет години.
На листата земји увозници на оружје првото место го зазема Индија, која за разлика од Кина, сé уште самата не произведува оружје. На второто место е Саудиска Арабија./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Светските берзи паднаа поради заканата на Трамп за ЕУ

На светските берзи цените на акциите паднаа минатата недела бидејќи инвеститорите беа загрижени за намалувањето на кредитниот рејтинг на САД, а на пазарите негативно влијаеа и новите закани на Вашингтон за зголемување на царините за увозот од Европската унија.
На Волстрит минатата недела, Dow Jones се лизна за 2,5 отсто, на 41.603 поени, додека S&P 500 падна за 2,6 отсто, на 5.802 поени, а индексот Nasdaq 2,5 отсто, на 18.737 поени.
Од самиот почеток на неделата индексите беа во минус бидејќи агенцијата Мудис го намали кредитниот рејтинг на САД од Ааа на Аа1 поради големиот дефицит на федералниот буџет, високите финансиски трошоци и планираните даночни намалувања.
Јавниот долг на САД е околу 36.200 милијарди долари, а може да се зголеми за уште 3.800 милијарди во следните десет години бидејќи претседателот на САД Доналд Трамп има намера да ги намали даноците. Поради ова, приносите на државните обврзници значително се зголемија, што значи дека владата мора да се задолжува по повисока цена.
Намалувањето на даноците веројатно би ја стимулирало потрошувачката и би го поддржало економскиот раст, но од друга страна, јавниот долг би се зголемил доколку не се намалат државните трошоци. И намалувањето на федералните трошоци, што е еден од приоритетите на Трамп, не оди толку глатко како што најави претседателот. Освен тоа, се чини дека проектот не е доволно добро подготвен.
Сепак, на крајот на неделата, приносите на обврзниците донекаде се стабилизираа, откако Претставничкиот дом на Конгресот тесно го поддржа предлог-законот на Трамп за даночни намалувања, па се уште се чека поддршката од Сенатот.
Но, во петокот, Трамп повторно ги потресе пазарите заканувајќи ѝ се на Европската унија со царини од 50 отсто од 1 јуни, бидејќи не е задоволен од тоа како напредуваат трговските разговори меѓу САД и ЕУ.
И на повеќето европски берзи цените на акциите паднаа минатата недела. Додуша, лондонскиот FTSE индекс зајакна за 0,4 отсто, на 8.717 поени, но франкфуртски DAX се лизна за 0,6 отсто, на 23.629 поени, а париски CAC 1,9 отсто, на 7.734 поени.
Економија
Макрон: Албанија за 2 години ќе биде во ЕУ, дојдете и инвестирајте

Францускиот претседател Емануел Макрон од Тирана упати силна порака до странските инвеститори, повикувајќи ги да дојдат и да вложуваат во Албанија, за која изрази убеденост дека „за две години ќе биде дел од Европската унија“.
Изјавата беше дадена на економскиот форум „Приоритет Европа“, организиран од Институтот „Иницијатива за идни инвестиции“ на Ричард Атијас, кој има за цел да ги поврзе европските лидери и иноватори со големи инвестициски фондови од Блискиот Исток, Азија и САД.
„Албанија е влезна точка за регионот на Балканот и медитеранскиот басен. Европа е стабилно и доверливо место. Во овој луд свет, да не ја потценуваме силата на таквите квалитети“, порача Макрон.
Тој додаде дека премиерот Еди Рама има јасен мандат и посветеност Албанија да ја внесе во ЕУ до 2027 година, а според Макрон, тоа би можело да се случи дури и порано – за две години.
Премиерот Рама, пак, изјави дека неговата земја ги започна преговорите со Европската Унија во 2022 година и дека ако ги завршат сите задачи добро, ќе може да ги затворат преговорите до 2027 година. Ова според Рама би било навистина неверојатно.
Свет
Пресврт во трговската војна – САД побараа разговори со Кина

Соединетите Американски Држави се обратија до Кина за да побараат разговори за царините од 145 проценти што ги воведе претседателот Доналд Трамп, а вратата на Пекинг е отворена за разговори, соопшти утрово кинеското Министерство за трговија сигнализирајќи потенцијално ублажување на трговската војна.
„САД треба да бидат подготвени да преземат мерки за да ги исправат погрешните практики и да ги откажат едностраните царини“, соопшти Министерството за трговија додавајќи дека Вашингтон мора да покаже искреност во преговорите.
„Обидот да се искористи разговорот како изговор за принуда и изнуда нема да функционира“, соопшти Министерството за трговија.
Пекинг отворено го изрази својот гнев поради царините за кои вели дека не може да го запрат подемот на втората по големина економија во светот. Тој го фокусира својот гнев на поттикнување на јавната и глобалната осуда на американските ограничувања за увоз.
„Кина сака да се сретне и да разговара за трговија, а разговорите ќе следуваат набргу“, изјави синоќа американскиот државен секретар Марко Рубио за „Фокс њуз“.
„Нашиот министер за финансии Скот Бесент е вклучен во овие напори и нивните дискусии ќе следуваат набргу“, рече тој додавајќи дека прашањето е колку САД треба да купуваат од Кина во иднина.
Трамп завчера изјави дека верува оти постои многу голема шанса неговата администрација да постигне договор со Кина.
Тој го изјави ова неколку часа откога кинескиот претседател Шји Џјинпинг ги повика официјалните лица да преземат мерки за приспособување кон промените во меѓународната средина, без конкретно да ги спомене САД.