Свет
SIPRI: Трговијата со оружје на највисоко ниво од Студената војна
Трговијата со оружје во светот пораснала во изминатите пет години на највисокото ниво од Студената војна и притоа повторно водечки извозници се САД и Русија, поттикната од побарувачката на Блискиот исток и во Азија, покажува истражувањето на Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI) објавеново понеделникот.
Во периодот од 2012 до 2016 година, покажува истражувањето, најголеми извозници на оружје биле САД, Русија, Кина, Франција и Германија, на кои отпаѓа 74 отсто од вкупниот обем на продажба на оружје, а од тоа на САД и Русија отпаѓаат заедно 56 отсто. САД и Франција се водечки снабдувачи со оружје на Блискиот исток, додека Русија и Кина за азиските земји.
САД поединечни и натаму се водечкиот извозник на оружје со 33 отсто од глобалниот обем, што е за 3 отсто повеќе од претходниот петгодишен период. Русија е втора со 23 проценти, со што нејзиниот идел на пазарот е намален за еден процентен поен во однос на периодот 2007/2011 година.
Третото место на оваа листа го држи Кина со 6,2 отсто од светскиот удел, а четврта е Франција со 6 отсто, со што ја надмина Германија чиј удел изнесувал 5,6 отсто. Подемот на Франција на оваа листа се должи на договорот со Египет за испораката на виени бродови и борбени авиони.
Според овој извештај, податоците од 2004 година за обемот на продажба во светот постојано се во пораст и во периодот 2012/2016 година се зголемиле споредено со периодот 2007//2011 година за дополнителни 8,4 отсто. Притоа, последните пет години е забележана најголемата стапка на продажба на оружје од крајот на Студената војна.
Авторите на извештајот истакнуваат дека растот на испораките на воена опрема во Азија, Океанија, Блискиот исток и извесни намалувања во Европа, двете Америки и Африка. Испораките во Азија и Океанија се зголемени од 7,7, отсто во 2007/2011 и ви 2012/2016 годна изнесувале 43 отсто од светскиот извоз. Но со тоа нејзиниот удел сепак е намален за еден процентен поен во однос на претходниот петгодишен период.
Глобалниот увози и извоз на оружјето достигнал изминатите пет години највисоко ниво од 1950 година, истакнуваат експертите во извештајот SIPRI. „Трансферот на големото оружје во периодот од 2012 до 2016 година го достигна најголемиот обем кога станува збор за петгодишен период, од крајот на Студената војна“, пишува во извештајот на стокхолмскиот институт.
Уделот на земјите од Блискиот исток и сунитските монархии од регионот на Персискиот залив во глобалниот увоз на оружје скокнал од 17 на 29 отсто.
„Во изминатите пет години повеќето земји од Блискиот исток главно се свртија кон САД и Европа во забрзаното набавување на развиените воени капацитети. И покрај ниските цени на нафтата земјите во овој регион и натаму нарачувале повеќе оружје во 2016 година, сметајќи го за клучна алатка за решавање на судирите и тензиите во регионот“, истакнува Пјетер Веземан од Програмата за потрошувачка на оружје и војска во извештајот на SIPRI.
Уделот на Европа во глобалниот увоз на оружје во текот на изминатите пет години, пак, е намален за 7 отсто, во однос на претходната петолетка и изнесувал 11 проценти. Обемот на европскиот глобален увоз на оружје потонал за 36 отсто, при што во SIPRI најавуваат негов раст следните години, поради започнувањето на испораките на новите воени авиони во изминатите пет години.
На листата земји увозници на оружје првото место го зазема Индија, која за разлика од Кина, сé уште самата не произведува оружје. На второто место е Саудиска Арабија./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Турција ѝ нуди помош на Европа, 10 милијарди кубни метри гас годишно преку балканскиот гасовод
Турскиот министер за енергетика, Алпарслан Бајрактар, изјави дека Турција е подготвена да и испорачува на Европа до 10 милијарди кубни метри природен гас годишно преку балканскиот гасовод, но само доколку европските земји покажат политичка волја и вложат во потребните инфраструктурни врски.
„Турција е подготвена да придонесе повеќе за енергетската безбедност на Европа. Доколку Европа покаже политичка волја и посветеност, и се направат дополнителни инвестиции во меѓусебните врски, ќе можеме да извезуваме до 10 милијарди кубни метри гас годишно во Централна и Источна Европа преку балканскиот гасовод“, истакна Бајрактар во интервју за јапонското економско издание „Никеи“.
Изјавата на турскиот министер доаѓа по прекинот на транзитот на рускиот гас преку Украина, кој беше значаен дел од снабдувањето на Европа.
Транзитниот договор меѓу Русија и Украина истече на 1 јануари годинава, а Киев одби да преговара за продолжување на договорот поради тековната воена агресија на Русија врз Украина. Ова предизвика сериозни прашања за идното снабдување со природен гас во Европа и можноста Турција да стане клучен играч во енергетската стабилност на регионот.
Економија
Македонците од ова лето ќе плаќаат повеќе, Грција ги зголеми туристичките такси
Грција од оваа година ќе ги зголеми таксите за туристите, со цел да генерира средства за подобрување на инфраструктурата и промоција на одржлив туризам. Според информации објавени на порталот „Шенген њуз“, туристите кои ќе посетат Грција ќе плаќаат дневен данок од 2 евра, што претставува значително зголемување во однос на досегашните 0,5 евра. Во периодот од април до октомври, во текот на ударната туристичка сезона, таксата ќе се зголеми на 8 евра.
Зголемување на таксите се очекува и за сместувањето. Така, за хотелите со една и две ѕвезди, како и за изнајмување соби, ќе се плаќа 2 евра, наместо досегашните 1,5 евра. Во хотелите со три ѕвезди ќе се плаќаат 2 евра повеќе, додека госите во хотелите со четири ѕвезди ќе платат 10 евра наместо 7. Најголемо поскапување ќе биде за хотелите со пет ѕвезди и вилите, каде што таксата ќе порасне од 10 на 15 евра.
Исто така сместувањето преку „Airbnb“ ќе биде поскапено, со такса од 2 евра во зимските месеци и 8 евра во летните месеци, се очекува и зголемување на таксите за туристите кои ќе одлучат да патуваат со крстарење. Прогнозите велат дека Грција ќе биде домаќин на 8 милиони туристи во 2025 година.
Како дел од новите такси, посетителите на Санторини и Миконос ќе треба да плаќаат по 20 евра, додека за останатите острови, вклучувајќи ја и Атина, таксата ќе изнесува 5 евра на ден. За споредба, иако Миконос има само 12.000 жители, секој ден го посетуваат до 20.000 туристи, што го прави островот едно од најпопуларните дестинации.
Промените беа најавени во септември од страна на грчкиот премиер Киријакос Мицотакис, кој истакна дека се очекува приходот од зголемените такси да изнесува 600 милиони евра. Овие средства ќе бидат насочени кон фондот за санација на штетите предизвикани од климатските промени.
Свет
Ердоган ветува поддршка за сирискиот народ по падот на Асад
По пауза од 12 години, Турција повторно ја отвори својата амбасада во сирискиот главен град Дамаск. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави дека неговата земја ќе го поддржи сирискиот народ во процесот на обновување и закрепнување, оценувајќи дека Турција ќе продолжи да биде клучен фактор за стабилност во регионот.
На провинцискиот конгрес на Партијата на правдата и развојот, Ердоган истакна дека сирискиот народ извојувал значајна победа со соборувањето на режимот на Башар ал Асад. Потсети и дека Турција пред 13 години ги отворила своите граници за милиони бегалци од Сирија, обезбедувајќи засолниште за околу четири милиони луѓе кои побегнале од конфликтот.
„Турција останува како остров на стабилност среде хаосот и превирањата во регионот“, рече Ердоган, истакнувајќи ја улогата на неговата земја во решавањето на регионалните кризи.
Денеска, турското знаме повторно се вее пред зградата на амбасадата во Дамаск, лоцирана во дипломатскиот кварт. За привремен вршител на должност на амбасадор е назначен Бурхан Короглу, кој досега беше амбасадор на Турција во Мавританија.
Амбасадата на Турција ја прекина својата работа на 26 март 2012 година, поради влошувањето на односите меѓу Анкара и режимот на Асад, но со денешното отворање, активностите се официјално обновени.