Добитник на „Златен венец“ за 2019 година, главната награда на „Струшките вечери на поезијата“, е романската поетеса Ана Бландијана. Одлуката ја соопштија Управниот одбор и Дирекцијата на фестивалот „Струшки вечери на поезијата“ (СВП) на денешната Свечена седница, која се одржа во Македонската академија на науките и уметностите (МАНУ).

Наградата на годинашната лауреатка ќе ѝ биде врачена на поетското читање „Мостови“, една од централните манифестации на годинашното издание на фестивалот, кое ќе се одржи од 21 до 28 август.

„Една од најценетите современи европски авторки, Ана Бландијана (псевдоним зад кој се крие името на Отилија Валерија Коман), е припадничка и претставник на поетската генерација од 60-тите години, која е заслужна за афирмацијата на модернизмот во романската литература и поезија. Поезијата на Бландијана не флертува со помодното и површно допадливото пишување, таа е критички настроена и суштински загрижена поради губитокот и отсуството на слобода во современо-историската бездна, сред која е стаписано човештвото… Како што сведочат книжевно-критичките реакции и одгласи ширум Европа – творештво на Ана Бландијана претставува значен придонес во збогатувањето на изразните потенцијали на современата литература, како и витален поттик за ревитализација на нејзината благородна мисија во едно сурово време, какво што е нашето“, образложувајќи ја одлуката, нагласи проф. д-р Елизабета Шелева, претседател на Управниот одбор на „Струшките вечери на поезијата“, еден од најреномирани и најстарите поетски фестивали во светот.

Местото кое Ана Бландијана (родена во Темишвар, Романија, во 1942 година) го зафаќа во книжевниот живот на Романија може да се спореди со она на Ана Ахматова во Русија или Вацлав Хавел во Чешка. Таа е високопризнаена фигура во романската книжевност и има напишано 17 стихозбирки, две книги фантастична проза, девет книги есеи и еден роман. Нејзиното дело е преведено на 25 јазици и претставено во 80 книги поезија и проза.

Бландијана дебитираше во шеесеттите години. Таа припаѓа на генерацијата романски неомодернисти, беше истакнат противник на режимот на Чаушеску, а нејзините храбри и искрени песни, како и храбриот став во одбраната на етичките вредности, ја претворија во легендарна фигура во романската литература.

Бландијана е почесен доктор на науки на четири романски универзитети: Универзитетот Де Вест, Темишвар (2014), Универзитетот Клуж (март 2015), Универзитетот на Галац (2016), Универзитетот „1 Декември 1918″ Алба Јулија (2018).

Според лауреатката, „Златен венец“ на СВП е поважен од која било друга награда и веста за признанието кај неа предизвикало горечка возбуда, бидејќи нејзиното креативно созревање е обележено токму од овој фестивал во земјата на која, како што вели, чекорел Орфеј.

„Навистина не знам како да ја изразам возбудата што ја почувствував кога ја добив прекрасната вест дека ќе ми го доделите ‘Златниот венец’ во Струга. За да разберете што чувствував, треба да знаете дека за мене, како романски поет, овој легендарен венец е поважен од која било друга европска награда. И тоа не само затоа што е една од најстарите книжевни награди во светот, туку затоа што пораснав и станав поет под речиси митската аура на поетскиот фестивал крај Струшкиот мост и во Орхидската катедрала и крунисувањето на Никита Станеску беше магичен момент на мојата генерација. Во светот во кој војните, револуциите и промената на историјата и географијата оставија малку простор за поезијата, наградата ‘Златен венец’ опстои шест децении на преминот меѓу два века и со помош на лирата и лаврите се спротивстави на сите видови оружја и со љубовни зборови се спротивставува на сите видови омраза. Веќе педесет и осум години големите светски поети што ги избравте благодарно доаѓаа во оваа земја, по која чекореше Орфеј, осветлени со верата дека убавината ќе го спаси светот и дека нивното присуство може да го втисне во духот на Европа обликот на Струшкиот венец“, порачува годинашната добитничка на „Златен венец“ на Струшките вечери на поезијата во своето поздравно обраќање.

Прмиерот Зоран Заев, кој воедно е и покровител, ја отвори изложбата „100 години Требениште“, поставена во Националниот археолошки музеј како резултат на заедничката соработка со Народниот музеј во Белград и Националниот археолошки институт и музеј при Бугарската академија на науките во Софија, каде што се чуваат вредните артефакти од локалитетот Требеништа, откриени во разни децении на минатиот век.

Заев истакна дека оваа изложба е од огромно значење поради исклучителните артефакти презентирани на неа, но и поради раководителите и кустосите на трите институции од Северна Македонија, Бугарија и Србија, кои направија историски чекор кога се согласија дека најсоодветен начин да се прослави 100-годишнината од откривањето на првите артефакти од овој археолошки локалитет е да се подготви заедничка изложба на која првпат во историјата се претставуваат сите наоди од некрополата кај Требениште.

„Требениште е безвременска загатка што обединува. Загатка што првпат во својата историја пред нашата и светската јавност се претставува во својата блескава целина и која од Скопје потоа ќе замине да биде претставена пред јавноста во Србија и Бугарија. Оваа благородна иницијатива говори за одважноста и за доблеста на слободоумните и прогресивни лидери во науката и уметноста да ги тргнат разликите настрана и да се фокусираат на нештата што обединуваат наместо на нештата што разделуваат“, рече премиерот Заев на отворањето на изложбата и додаде дека епилогот, заокружената приказна за загатката Требениште, сега има шанса заеднички да ја решат националните историско-археолошки институции од Бугарија, Србија и од Северна Македонија во соработка со соодветните институции и од другите соседни земји.

Министерот за култура, Асаф Адеми, рече дека изложбата „100 години Требениште“ е своевидна круна на пријателството меѓу три држави, чин што потврдува дека помирувањето токму преку културата пристигна на овие простори.

Пи-Вајн (P-Vine), една од најпопуларните јапонски музички куќи со светско реноме која е прочуена по квалитетот на своите изданија низ аудофилите ширум светот, оваа недела го издаде новиот студиски албум на Владимир Четкар насловен како Going Home.

Вистински раритет е што албумот кој е дистрибуиран насекаде во Јапонија е фаворит број еден во најголемите музички продавници во центарот на Токио (Шинџуку и Шибуја) и е претставен во секцијата на интернационални прекуокеански артисти рамо до рамо со некои од најкомерцијалните музички ѕвезди како Ариана Гранде и Џастин Бибер.

Овие изминати неколку недели музиката на Четкар ужива огромен респект од јапонските медиуми и активна радио подршка од сите поголеми национални и локални радио станици.

Масахару Јошиока кој е еден од квинтесенцијалните јапонски музички критичари за новиот албум на Четкар изјави дека е неверојатно ремек делo.

Албумот Going Home е комплетно авторско дело на Четкар каде како и во предходните два албума Heavenly и We Will Never End и тука се потпиша како продуцент, композитор, аранжер, оркестратор, гитарист, вокалист и текстописец.