Култура
Интервју на писателот Томислав Османли за „Вијести“: „Во новото општество нема место за сеќавањата“

Македонскиот писател е преставен во мошне опсежен разговорот за неговите книги објавени во регионалните издавачки куќи, како и со неговите мислења кои се движат и во проблемските историски, како и во општествените поттексти на неговото книжевно творештво.
Подлистокот за култура и уметност „Art“ на дневниот весник „Vijesti“ од Подгорица, објавува опсежен разговор со нашиот писател Томислав Османли.
Интервјуто, чијшто автор е долгогодишниот новинар Вујица Огњеновиќ, е мотивирано со неодамнешната објава на романот „Бродот. Конзархија“ на македонски автор, во издание угледната издавачка куќа „Агора“ од Нови Сад. Авторот овој новински разговор, својот соговорник го претставува концизно, на следниот начин: „Македонскиот писател Томислав Османли (1956) е наградуван прозаист, драмски писател, теоретичар на медиуми и автор на над 30 книги, меѓу кои се и првите македонски книги посветени на седмата и на деветтата уметност (филмот и стрипот). За Art Vijesti тој говореше за своите наградени книги“.
Разговорот со македонскиот писател е најавен и на насловната страница на саботниот број за култура и уметност на независниот дневен весник „Vijesti“ кој годинава одбележува 25 години постоење. Интервјуто со Османли носи наслов „Во новото општество нема место за сеќавањата“. Покренува прашања од повеќе домени, од негова книжевна поетика, прозни особености, темите на глобалната моќ и манипулацијата со основните човечки вредности како што се животот и слободата на поединецот и на народите, разорувањето на земји: „впрочем,не е само Балканот, според старата ситагма, буре со барут, туку тоа во меѓувреме стана и целиот свет. Блискиот Исток е во воена состојба до кајшто досега моето целоживотно паметење, значи и пред војните во нашите земји, а така останува непрекинато, дури и по склопувањето на нашите кревки мирови; таму,веќе со генерации, новородените деца вдишуваат чад и барут. Европа е, еве, поприште на жесток и опасен воен судир помеѓу два блиски, некогаш братски идентитети. Тоа потсетува на нашите крвави искуства. Тековната украинска судир во една димензија го доживувам како постјугословенска војна… Има во тие судири, некаков заеднички содржател, што меѓу жртвите, а особено кај главните извршители…“
Османли говори за траумите на современоста од аспект на литературниот и интелектуален ангажман, на силите (ги нарекува злодуси) што поттикнуват војни, сѐ до темите на актуелното отуѓено живеење во сегашност во која сѐ, па и демократијата се претвора во симулакрум, проблематизирани и во неговата глобална дистопија, романот „Бродот. Конзархија“ и неговата особена „холографска“ поетика. Интервјуто, сепак, не се задржува само на спомнатата литературна објава, туку и на уште неколку прози книги на Османли, објавени на просторот на регионот во кој се говори и се чита на ист или сроден јазик. Така, во фокусот на интересирањето на авторот на интервјуто во најновиот број на подгорички „Art“ се и романот „Дваесет и првиот“, книгата раскази и новели „Светилка за Ханука“, „Зад аголот“, „Каприча“…
Меѓу останатото, во интервјуто станува збор и за актуелните македонските национални теми, од кој дел авторот на интервјуто со Томислав Османли го извлекува следниот исказ: „Kолку што негациите и посегнувањата по македонската историја, јазик и идентитет се позачестени, толку е посилна и југоносталгијата зашто во југословенската повоена заедница македонскиот народ го доби своето комплетно признание и својата прва трајна државност.“ Понатаму македонскиот писател продолжува: „Што се донесува до мене, јас од својата македонска и југословенска припадност никогаш не сум се откажал. Јас сум југоносталгичар, но и културен југореалист, зашто со задоволство констатирам дека луѓето на уметноста и на културата најлесно се пронаоѓаат, се договараат, се дружат и соработуваат, па токму тие најдобро и успеваат повторно да ги воспостават врските што така жестоко ги беа испокинале политичарите.“
Османли пред црногорските читателите опсежно ја претставува и македонската прозна сцена спомнувајќи голем број имиња на автори од сите книжевни генерации кои активно создаваат романескни творби.
Проширеното медиумско интересирање за авторскиот профил на Томислав Османли е резултат на подолго време присутните позитивните одгласи на книжевните проследувачи и на читателските реакции што во тамошните медиуми ги добиваат неговите прозни дела, кои години со ред, се објавуваат во Хрватска, Србија, БиХ и Црна Гора. По неодамнешните разговори со нашиот писател, во белградскиот независен весник „Дневник“, како и седмичната емисија „Околу Балканот“ на програмата на Радио Белград 2, објавени во април и во мај годинава, ова е трето поскорешно големо интервју, меѓу поголемиот број претходни разговори, со кое тамошните литературни јавности континуирано, повеќекратно го фокусираат творештвото на овој исклучително продуктивен и естетски особен македонскиот автор.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Холивуд се збогува со Редфорд: „Замина еден гениј“

Веста за смртта на Роберт Редфорд го потресе филмскиот свет. Холивудската икона и основач на филмскиот фестивал Санденс почина денес, а бројни реакции од колеги и соработници продолжуваат да пристигнуваат.
Актерката Марли Матлин ја истакна неговата клучна улога во независниот филм. „Нашиот филм, CODA, го привлече вниманието на сите поради Sundance. А Sundance се случи поради Роберт Редфорд. Почина еден гениј“, напиша таа на социјалната мрежа Икс.
Film at Lincoln Center, исто така, му оддаде почит на легендата, нарекувајќи го „вистинска икона на големото платно, неуморен застапник на филмските режисери во подем“.
Our film, CODA, came to the attention of everyone because of Sundance. And Sundance happened because of Robert Redford. A genius has passed. RIP Robert. pic.twitter.com/nwttVD1GvL
— Marlee Matlin (@MarleeMatlin) September 16, 2025
Новинарот Пирс Морган се потсети на некои од неговите најпознати улоги. „Почивај во мир Роберт Редфорд, 89. Една од најголемите филмски ѕвезди на сите времиња. Вистинска холивудска легенда која глумеше во толку многу од моите омилени филмови: Butch Cassidy and the Sundance Kid, The Sting, The Way We Were, All The President’s Men. Каква кариера, каков актер, каква тажна загуба“, рече тој.
Robert Redford has passed away. He was part of a new and exciting Hollywood in the 70s and 80s. Hard to believe he was 89.
— Stephen King (@StephenKing) September 16, 2025
Писателот Стивен Кинг го нагласи неговото влијание врз филмската индустрија: „Роберт Редфорд почина. Тој беше дел од новиот и возбудлив Холивуд од 70-тите и 80-тите години. Тешко е да се поверува дека имаше 89 години.“
Маријана Вилијамсон се осврна на неговите пошироки општествени придонеси. „Малкумина во својот живот направиле повеќе за да придонесат за американското општество од Роберт Редфорд. Во области од филмот до екологијата и политиката, тој ја користеше својата огромна моќ за да помогне во создавањето подобар свет“, напиша таа.
Бројни други познати личности, вклучувајќи ја и Роузи О’Донел, му оддадоа почит на социјалните медиуми.
Култура
Почина Роберт Редфорд

Почина актерот и режисер Роберт Редфорд. Имаше 89 години.
Редфорд, кој е најпознат по своите улоги во класици како што се „Butch Cassidy and the Sundance Kid“ и „President’s Men“ и кој ја оживеа американската независна кинематографија како член-основач на Филмскиот фестивал Санденс, почина во вторник наутро во својот дом во Јута.
Синди Бергер, извршен директор на фирмата за односи со јавноста „Rogers & Cowan PMK“, ја сподели веста во изјава за „Њујорк тајмс“. Таа рече дека Редфорд починал во сон, но не наведе конкретна причина.
Роберт Редфорд, роден како Чарлс Роберт Редфорд помладиот на 18 август 1936 година, во Санта Моника, Калифорнија, беше еден од најважните и најразновидните американски филмски уметници од втората половина на 20 век. Тој беше познат како актер, режисер, продуцент и основач на филмскиот фестивал Санденс, а неговата кариера траеше повеќе од шест децении.
Пораснал во семејство од средната класа – неговиот татко Чарлс бил сметководител, а неговата мајка Марта починала кога Роберт имал 18 години, што оставило длабок белег врз него. Како млад човек, бил склонен кон бељи и често запаѓал во неволји, но откако добил стипендија за студирање уметност на Универзитетот во Колорадо, почнал посериозно да размислува за својата иднина. Се откажал, патувал низ Европа и живеел некое време како млад уметник во Париз и Фиренца. По враќањето во Соединетите Држави, се запишал на часови по глума на Американската академија за драмски уметности во Њујорк, што го означило почетокот на неговата актерска кариера.
Најпрво, Редфорд се појавуваше на телевизија и во театарски претстави, а привлече пошироко внимание со својата улога во бродвејската претстава Sunday in New York. Својот прв значаен филмски успех го постигна со улога во комедијата Barefoot in the Park (1967) со Џејн Фонда, а светска слава стекна со вестернот Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969), во кој глумеше заедно со Пол Њуман. Филмот стана култен класик и му ги отвори вратите кон светот на најголемите холивудски продукции.
Нивниот втор заеднички филм, криминалистичкиот трилер The Sting (1973), му донесе номинација за Оскар и го потврди неговиот статус на ѕвезда.
Врв на кариерата
1970-тите и 1980-тите беа врвот на неговата актерска кариера. Редфорд глумеше во филмови како што се The Candidate (1972), All the President’s Men (1976), кој следеше по скандалот Вотергејт, и Out of Africa (1985) со Мерил Стрип, кој ја освои наградата Оскар за најдобар филм.
Покрај глумата, тој почнал и да режира – неговото режисерско деби Ordinary People (1980) му донесе Оскар за најдобар режисер и го потврди како автор со одлично разбирање на човечката психологија и сложените семејни односи.
Покрај неговата филмска работа, Редфорд беше познат по своите придонеси во независното кино. Тој го основа Институтот Санденс и го лансираше Филмскиот фестивал Санденс, кој стана најважната платформа за млади и независни филмски режисери во Соединетите Американски Држави. Неговиот активизам се прошири и на областите на екологијата и човековите права – со години се залагаше за зачувување на животната средина и поддржуваше прогресивни социјални иницијативи.
Својот приватен живот го држеше што подалеку од јавноста. Беше во брак со Лола Ван Вагенен од 1958 до 1985 година и имаа четири деца, иако изгубија едно дете на рана возраст. Во 2009 година, се ожени со Сибил Сагарс, германска уметница.
Се смета за еден од последните големи актери од „златната ера“ на Холивуд, кој успеа да ги комбинира комерцијалниот успех и уметничкиот интегритет, оставајќи зад себе неизбришлив белег како актер, режисер и културен визионер.
Култура
Македонската филхармонија со Анна Кондратенко ќе гостува во Гевгелија

Со концертот насловен „Бајка“, оркестарот на Македонска филхармонија в четврток (18 септември) со почеток во 20 часот ќе гостува во Домот на културата во Гевегелија. Како солистка на овој концерт ќе настапи виолинистката Анна Кондратенко, концертмајстор во Филхармонијата.
На концертот во Гевгелија, Кондратенко воедно ќе го води оркестарот во изведбата на композициите „Come in!“ („Чукни и влези“) од Владимир Мартинов и „Писма до пријателите“ од Гија Канчели.
Кондратенко родена е во Новосибирск, Русија, каде што почнува да свири виолина на четиригодишна возраст. Своето музичко образование го започнува во Специјалната музичка школа во класите на О. Марченко и А. Гвоздев, а продолжува во класата на проф. В. Третјаков на Високата музичка школа во Келн, каде што дипломира во 2004 година.
Како солист и концерт-мајстор настапува со Младинскиот симфониски оркестар (Новосибирск), Симфонискиот оркестар на Филхармонија (Новосибирск), Интернационалниот симфониски оркестар (Мичиген, САД), Klassische Philharmonie Bonn (Германија), Philarmonie der Nationen и други во Русија, Украина, Унгарија, Германија, Шпанија, Франција, Бразил, Америка, Малезија, Кина, Либан и Јапонија. Исто така, учествува на различни мастер-курсеви (кај Z. Bron, D. Zigmondi) и фестивали, меѓу кои: Mozarteum (Австрија), Holzhausen Musiktagen (Германија) и др. Таа е победник на многубројни серуски и меѓународни натпревари, меѓу кои и Ерденко и Мравински во Русија и Ј. Ниман во Германија.
Пред две години, Кондратенко го основа квартетот „Филхармонија“ составен од членови на оркестарот на Македонската филхармонија, со кој остварува настапи на домашни и на меѓународни фестивали. Моментно работи како концерт-мајстор и солист во оркестарот на Македонската филхармонија и како концертмајстор и солист на оркестар на „F.A.M.E.S Project“ во Скопје, наведуваат од НУ Филхармонија на РСМ.