Култура
Концерт на Исмет Вејсели, Алба Зеќири и Шкељзен Бафтиари во македонскиот КИЦ во Софија

На 10 април 2025, со почеток од 18:30 часот, во Македонскиот КИЦ во Софија ќе се претстави музичкото трио во состав: Исмет Вејсели (вокал – тенор), Алба Зеќири (виолина) и Шкељзен Бафтиари (пијано).
На програмата се композиции од: Паоло Тости, Васил Толе, Астор Пиjацола, Винченцо Белини, Сотир Голабовски, Сони Петровски, Фредерик Шопен, Жил Масне, Џоакино Росини.
Исмет Вејсели е роден во Куманово на 11 април 1998 година, е истакнат соло пејач со забележителна кариера. Своето музичко образование го започнал со изучување на кларинет и соло пеење, а потоа ги продолжил студиите во средното музичко училиште „Илија Николовски-Луј“ во Скопје, под менторство на тенорот Мустафа Имери. Во текот на средното образование освоил бројни награди, вклучувајќи и последователни победи на државниот натпревар за соло пеење во Македонија. Неговиот талент блеснал и на меѓународната сцена, освојувајќи признанија на фестивали во Србија и Италија.
Исмети го продолжил високото образование на Факултетот за музичка уметност при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, под менторство на реномираната сопранистка доц. Ана Дурловски. Неговата кариера вклучува настапи во Берлин, Германија, рецитал во Тирана, Албанија, како и импресивен концерт во Москва, Русија. Исмети исто така настапил во Кремљ и во Националната опера и балет на Македонија, каде што го направил своето деби додека сè уште бил студент.
Во 2021 година, освоил врвни награди на меѓународни натпревари во Русија и Белград. Важно е да се спомене дека бил примен во Концертанте академијата во Барселона, Шпанија, под менторство на маестро Раул Хименез. Настапил и на Меѓународниот вокален фестивал во Приштина и со Филхармонијата на Косово во Тирана.
Кариерата на Исмет Вејсели продолжува со значајни настапи, вклучувајќи концерт во Њујорк, САД, како и престижен настап на фестивалот Музикферајн во Виена. Бил дел од Словачкиот национален театар, каде што работел со професорката Адриана Гала Кохуткова во Оперското студио и како член на хорот. Минатиот месец го имаше своето деби во главната улога во операта „Гоца е Качаникут“, со што го направи и своето деби во Операта на Косово.
Пред три месеци, дебитираше и во Националната опера во Тирана, Албанија. Покрај тоа, тој е многу активен како концертен пејач, одржувајќи рецитали. Во моментов, се подготвува за серија рецитали низ Македонија со исклучително интересен репертоар.
Алба Зекири е виолинистка родена на 18 февруари 2003 година во Куманово. Основното музичко училиште го завршила во „Панче Пешев“ во Куманово, додека средното музичко училиште во „Илија Николовски Луј“ во Скопје, во класата на проф. Ерхан Шукри.
Под диригентство на проф. Ерхан Шукри се појавува на различни натпревари, освојувајќи две награди: прво место на државниот натпревар по виолина во Скопје и втора награда на меѓународниот натпревар по виолина „Полихимниа“. За време на концертите, двапати се појавува како солист со оркестарот „Арко“.
Во 2021 година се запишала на Факултетот за музичка уметност во Скопје, на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, во класата на проф. Љубиша Кировски, каде моментално е студент во трета година. Во текот на овие три години настапила на многу концерти. Како член на оркестарот „Грифон“, под диригентство на Агон Чупи, настапила во Кичево, Тетово и Скопје, а како член на оркестарот „Таденус“ настапувала во Скопје со различни солисти под диригентство на проф. Бехар Весели.
Покрај настапите како дел од различни оркестри, таа е многу активна и со солистички концерти. Во летото 2023 година се појавила во Куманово со концерт во организација на Ш.К.А. „Меликус“, а подоцна како гостин во Скопје на концертот на тенорот Исмет Весели.
Во септември 2023 година, со квартетот „Грифон“ како концерт-мајстор, настапиле со концерт во Даут-пашиниот амам, додека истиот месец настапила соло во Елбасан на долгодишниот фестивал „Средба на лакови“. Во октомври 2023 година, за првпат учествувала на еден од концертите на „Приштина меѓународен вокален фестивал“ во Приштина, Косово.
На 11 ноември 2023 година го одржала својот прв солистички концерт со пијанистот Шкелзен Бафтиари во Уметничкиот културен центар во Скопје, каде што се претставила со многу предизвикувачка програма и каде што резултирала со успешен концерт, кој бил поддржан од Министерството за култура.
На 6 декември 2023 година се појавила како солист со камерниот оркестар „Солисте ФМ“ под диригентство на маестро Сашо Татарчевски, со „Пролет“ од Астор Пијацола, во големата сала на Скопската филхармонија, во рамките на годишниот славенички концерт на Факултетот за музичка уметност во Скопје.
Во 2024 година повторно настапила со рецитален концерт во Куманово и концерти во Скопје. На 26 октомври 2024 година се појави на концерт во Загреб, Хрватска.
Шкелзен Бафтиари дипломирал со Кум Лауде во ФМУ при Унивезитетот Св. Кирил и Методиј- Скопје, во класата на проф. Симон Трпчески. Основното и средното музичко образование ги завршува во ДМБУЦ Илија Николовски Луј во Скопје, во класата на проф. Ќудмила Романова. Пијано почнува да учи и од 10 година возраст со проф. Симона Зафировска во ДМУ ” Тодор Скаловски- Тетоец”- Тетово. Добитник е на повеќе меѓународни награди во Париз, Рим, Торино, Пловдив, Благоевград, Белград. Одржувал солистички концерти во Тетово, Скопје, Струга, Приштина Тирана, Софија, Охрид( Охридско лето). Настапувал како солист во Лондон Сити Филхармоник, Македонска Филхармонија, Симфонискиот Оркестар на ФМУ, Косовка Филхармонија, Симфонискиот оркестар на Албанската РТВ. Покрај поголемиот број на снимки за радио и ТВ редовно, учествувал на семинарите под раководство на проф. Борис Романов што се одржувале секоја година во Охрид.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Соработката со Германскиот археолошки институт отвора нови перспективи за македонската археологија

На еден од најзначајните археолошки локалитети во нашата земја, Скупи, денеска министерот за култура и туризам Зоран Љутков и Лукас Вертер потпишаа Меморандум за соработка со Германскиот археолошки институт, меѓународна научна институција со долгогодишна традиција и светски признати резултати во областа на археологијата.
„Ми претставува особена чест и задоволство што денеска токму на локалитетот Скупи, со д-р Лукас Вертер од Римско-германската комисија, го потпишавме овој значаен документ. Со оваа соработка се отвораат нови перспективи за нашите јавни музејски и научни установи, кои преку посебни договори ќе имаат можност да воспостават партнерства со оваа реномирана институција и да реализираат заеднички археолошки истражувања“, изјави министерот Љутков.
Археологијата беше посочена како значаен сегмент од културно-историскиот мозаик на нашата земја и непроценливо наследство за идните генерации.
„Ние сме должни да го истражуваме, да го заштитиме и да го афирмираме тоа наследство бидејќи секој археолошки наод е жива врска помеѓу минатото, сегашноста и иднината“, нагласи министерот.
Особено е важно што интензивната комуникација со Римско-германската комисија при Германскиот археолошки институт, кој е под надлежност на Федералното министерство за надворешни работи на Германија, денеска е заокружена со документ кој ќе овозможи размена на искуства, знаења и методологии на еднакво партнерско ниво.
„Овој меморандум претставува силна основа за унапредување на стручната и научната афирмација на нашите археолошки откритија, преку примена на современи методолошки принципи, обработка на материјални докази и нивна промоција во меѓународен контекст“, изјави министерот.
Истовремено, соработката ќе придонесе за развој на културниот туризам како една од стратешките насоки на европската културна политика во 21 век, со што археолошките локалитети ќе добијат нова димензија – како научни, но и како туристички атракции кои ја раскажуваат историјата на нашата земја пред светот.
На настанот беше потпишан и втор документ од страна на Музејот на град Скопје и директорот Панче Велков со Римско-германската комисија при Германскиот археолошки институт, со што започнуваат првите конкретни чекори во рамките на оваа долгорочна соработка.
„Убеден сум дека ова партнерство ќе донесе значајни резултати, нови научни сознанија, унапредени стандарди во археолошките истражувања и поголема меѓународна промоција на нашето културно наследство. Тоа е заеднички успех, кој не само што ја зајакнува нашата културна дипломатија, туку и создава основа за идни генерации истражувачи, кои ќе продолжат да го пишуваат археолошкото и културното поглавје на нашата држава“, потенцираше министерот Љутков.
Култура
Жанета Вангели со ретроспективна изложба во Чифте амам

Во четврток, 21.08.2025 година, во 20 часот, ќе се отвори ретроспективната изложба на професор Жанета Вангели во Чифте амам. Овој проект на Националната Галерија на Македонија финансиски е поддржан од Министерството за Култура и туризам. Куратор на проектот е виш кустос Маја Крстевска а стручен соработник, кустос Горанчо Ѓорѓиевски.
Изложбата ќе ја отвори директорот на Националната Галерија на Македонија господин Али Синани, а воедно пригодна реч за ликовниот опус на уметницата Жанета Вангели ќе даде кураторот на изложбата Маја Крстевска. И секако, авторката на изложбата, Жанета Вангели со свое обраќање ќе ја поздрави публиката.
Изложбата ќе биде поставена до 14 септември 2025.
Жанета Вангели / Архив II, 1985–2025: Епифанија
Жанета Вангели активно твори и учествува на македонската ликовна сцена од средината на 1980-тите па до денес, навестувајќи ги атиципациските текови на уметноста со моќен, интуитивен, директен, продорен, семантички конципиран и длабоко конотиран авторски израз. Внесувајќи нови и радикални промени во визуелниот хоризонт на овие простори, со ова ретроспективно претставување, таа одново го актуализира прашањето за релевантноста на ликовниот говор низ тропите на современата уметничка агора.
Ретроспективниот проект/концепт Архив II, 1985–2025: Епифанија е втор дел од творечкиот опус на Жанета Вангели претставен во Музејот на современата уметност – Скопје (2017). Првото ретроспективно претставување Архив, 1987–2017: Синхроницитети даде една (по)целосна слика за творечките етапи на Жанета Вангели во период од триесетина години. Имајќи ја предвид самата концепција на тогашното претставување, во рамки на првата ретроспективна изложба останаа недопрени значајни позиции од нејзините архиви кои се заветиле на времето на преобмислување.
Архив II е и можност да се погледне „однадвор-внатре“, во смисла на деридијанското hors de soi en soi, отворајќи комуникација со чинителите на визуелниот дискурс и излагачките кластери на Вангели. Архивата е привилигирана хетерогена збирка, онтолошки извор со генеричко значење, парадигматски и конкретен ентитет со инхерентно израмнувачка еквивалентност и потенцијална – протонадворешност. Задавајќи нови референцијални рамки и реконструкција врз нова, дијалектичка основа, Вангели покажува неисцрплив потенцијал за класифицирање и групирање, поврзување и раскажување, за ризомирање низ различните документарни и уредувачки поетики. Преиспишувањето во овој уметнички контекст се одвива по пат на архивско преисчитување – поврзување со искуството од минатото како припадност или од сегашноста како коприпадност. Контекстот на позиционирање [mise en place] на архивската граѓа се одвива по пат на нивоа, конституирани од мноштво записи релациски врзани за полиликовната синтагма – Архив II, 1985–2025: Епифанија како собирна поетика.
Како резиме на творештвото од четири декади, проектот Архив II, 1985–2025: Епифанија ги претставува ликовните настојувања во континуитет на креативниот процес, осветлувајќи ја естетската линија во поширокиот ликовно-естетски, културно-антрополошки и општествено-политички контекст. Архивската граѓа на Вангели произлегува од дијалогот меѓу она што значи изјава [statement] и коментар [comment], надворешност [exterior] и внатрешност [interior], рефлексивност [reflectiveness] и самокритичност [self-criticism], останување и опстојување во сопственото (ликовно и творечко) настојување.
Водена од внатрешната неопходност, творечкиот импулс и слоевито манифестирана духовност, низ вкупниот творечки опус, Вангели проникнува во сржта на уметничкото обликување, поетички меандрирајќи низ трансеквивалентноста на ликовниот и философскиот израз.
Натали Рајчиновска-Павлеска
БИОГРАФИЈА
Жанета Вангели е родена во Битола, Македонија, во 1963 година. Дипломирала на Државниот факултет за ликовни уметности – Штеделшуле во Франкфурт/Мајна во 1988 година.
До 2008 година работи како независна уметница.
Од 2008 година работи како професор на катедрата за сликарство и трансмедиумски практики на Факултетот за ликовни уметности при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Вангели е мултимедијална уметница која реализирала самостојни изложби во Скопје, Битола, Белград, Франкфурт/Мајна, Келн, Њујорк, Стокхолм, Аделаид и Хангжу. Во овој момент таа ја подготвува својата ретроспективна изложба Архив II, 1985-2025: ЕПИФАНИЈА, во Националната галерија во Скопје.
Таа учествувала на многубројни групни изложби и филмски фестивали, меѓу кои The 10th Silkroad International Art Festival, Shaanxi Provincial Museum of Fine Arts, Ксиан, 2024; Precision Hits, Town Hall of Neapolis, Солун, 2024; AAMA, 19th Asian, African and Mediterranean International Art Exhibition, Qingdao Art Museum, Кингдао, 2022; AAMA, 18th Asian, African and Mediterranean International Art Exhibition, Qingdao Art Museum, Кингдао, 2021; Главните пунктови на македонската ликовна уметност во 1970-тите и 1980-тите години, Музеј на современата уметност, Скопје, 2021 година; Bienal di Curitiba, Museo Oscar Niemayer, Куритиба, 2017; Recorded Memories, Museum für Photographie, Брауншвајг, 2013; The Inner Ear, Museum of Modern and Contemporary Art, Риека, 2012; Gender Check, Museum für Moderne Kunst Stiftung Ludwig Wien, Виена, 2009; 1st Berlin Photography Festival, After the Fact, Martin Gropius Bau, Берлин, 2005; 50th International Art Exhibition, La Biennale di Venezia, Macedonian Pavillion, Венеција, 2003; Blood & Honey, Kunst der Gegenwart, Sammlung Essl, Виена, 2003; In den Schluchten des Balkan, Museum Fridericianum, Касел, 2003; 59.Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica, Венеција, 2002; After the Wall, Moderna Museet, Стокхолм, 1999; Aspekte, Positionen, 50 Jahre Kunst aus Mitteleuropa 1949-1999, Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien, Виена, 1999, итн.
Нејзините дела се дел од приватни и јавни колекции, како во Музејотот на современата уметност, Скопје, Националната галерија на Македонија, Скопје, Музејот на модерна и современа уметност, Риека, Центар Андре Малро, Сараево, Sammlung Jan Andreas Müller, Франкфурт/Мајна, Stadt Frankfurt am Main, Amt für Wissenschaft und Kunst, Франкфурт/Мајна, Shashoua Collection, Лондон, Museo Toni Benetton, Тревизо.
Култура
Љутков од Слоештица: Меморијалната соба на Петре М. Андреевски не е запоставена, а ракописите се безбедно зачувани

Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, денеска ја посети Општина Демир Хисар, каде што оствари средба со градоначалникот Никола Најдовски и ги посети институциите од областа на културата што го обликуваат културниот живот во овој регион.
Во рамките на посетата, министерот ја разгледа меморијалната поставка посветена на великанот на македонската книжевност, Петре М. Андреевски, во неговото родно село Слоештица. Тој посочи дека состојбата на меморијалната соба не е онаква каква што неодамна беше претставена во јавноста.
„Лично се уверив дека меморијалната соба не е запоставена и дека сите објави во јавноста се невистинити. Во неа има само лични предмети и фотографии на македонскиот поет, романсиер, раскажувач и драмски автор кои се во солидна состојба, а условите за нивно чување се соодветни. Воедно, загриженоста за ракописите е неоснована бидејќи тие се безбедно зачувани во МАНУ“, изјави Љутков.
Министерот додаде дека Министерството е подготвено, доколку семејството даде согласност, овој објект да го води и за него да се грижи новоформираната невладина организација, или пак да биде под Домот на културата и да се вклучи Министерството со одредена поддршка.
„Петре М. Андреевски не е само писател – тој е дел од духовниот темел на нашата држава. Нашата задача е да го чуваме, негуваме и гордо да го пренесуваме неговото наследство на идните генерации“, нагласи министерот.
Во текот на престојот во Демир Хисар, министерот ги посети и НУ Манифестација „Денови на Смилевски конгрес“ и Домот на културата „Илинден“ каде што е сместена и библиотеката „Петре М. Андреевски“. Министерот Љутков престојот во Општина Демир Хисар го заокружи со посета на приватната библиотека „Ал-Би“ во с. Бабино и Слепченскиот манастир, кои се сведоштво за културната и духовна традиција на регионот