Култура
Омаж на Рајко Грлиќ во Кинотеката од 31 мај до 4 јуни
31 мај (ПЕТОК), 20 ч
САМО ЕДНАШ СЕ ЉУБИ
(Samo jednom se ljubi)
Игран филм, Хрватска
1981, 103 мин., колор, 35 мм
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ , Бранко Шемен (Rajko Grlić,Branko Šömen)
Улоги: Мики Манојловиќ, Владица Милосављевиќ, Младен Будишчак, Зијах Соколовиќ, Драгољуб Лазаров (Miki Manojlović, Vladica Milosavljević, Mladen Budiščak, Zijah Sokolović, Dragoljub Lazarov)
По завршување на Втората светска војна, младиот партизан Томислав (Манојловиќ) и неговите другари од комунистичката партија се задолжени да го организираат цивилниот живот во гратче недалеку од Загреб. Поради обновата и културното воздигнување на народните маси, од Загреб се испратени и театарски актери, меѓу кои и Беба (Милосављевиќ), балерина од буржоаско потекло, во која веднаш ќе се заљуби Томислав. Иако припаѓаат на два света, младиот пар набргу и ќе се венча.
Во гратчето пристигнуваат и родителите на Беба, загрепски господа, кои не ја кријат одбивноста кон новиот политички (комунистички) поредок. Но, освен родителите на Беба, и партиските другари на Томислав не го кријат незадоволството со неговиот избор на Беба за сопруга и го сметаат за предавник на заедничките идеали. Томислав како искрен комунист, без големи политички и кариеристички амбиции, ќе се најде во јазот меѓу приватниот живот и очекувањата на партиските другари…
Насловот на филмот произлегува од истоимената носталгична евергрин-мелодија на Иво Робиќ, со која е проткаена сторијата. САМО ЕДНАШ СЕ ЉУБИ учествувал на канскиот фестивал во 1981 година, а Мики Манојловиќ на фестивалот во Валенсија ја освоил наградата за најдобра машка улога.
Филмот на Грлиќ за филмските критичари е наслов што раздвојува две епохи во хрватската кинематографија бидејќи го покажува репресивното дејствување на поранешниот систем и врз приватноста, поточно врз еросот и сексуалноста. Продуцентот „Јадран филм“ организира интерна проекција за очите на партискиот врв бидејќи се прочуло дека филмот можеби е политички субверзивен. По таа проекција, коментарите на политичарите задолжени за идеолошка будност биле крајно неповолни за Грлиќ. Затоа тој изработил дополнителна филмска копија и ја пратил на сигурно место, кај сестра му во Париз. Сепак, кога Канскиот фестивал објавил дека неговиот филм е дел од програмата „Извесен поглед“, филмот почнал да го живее фестивалскиот и дистрибутерскиот живот…
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
1 јуни (САБОТА), 19 ч
ВО ЧЕЛУСТИТЕ НА ЖИВОТОТ
(U raljama života / In the Jaws of Life)
Игран филм, Хрватска
1984, 95 мин., колор, ДЦП
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Дубравка Угрешиќ (Rajko Grlić, Dubravka Ugrešić)
Улоги: Витомира Лончар, Горица Поповиќ, Богдан Диклиќ, Велимир Бата Живоиновиќ, Миодраг Кривокапиќ, Мира Фурлан (Vitomira Lončar, Gorica Popović, Bogdan Diklić, Velimir Bata Živojinović, Miodrag Krivokapić, Mira Furlan)
Култната комедија на Грлиќ претставува адаптација на популарниот роман „Штефица Цвек во челустите на животот“. Приказната паралелно го следи животот на две жени – просечната и осамена девојка Штефица Цвек (Лончар), која мечтае да го најде човекот на својот живот, и Дуња (Поповиќ), филмска режисерка, која снима телевизиска серија за Штефица, но и ги дели истите љубовни проблеми со неа. Пријателките на Штефица или се мажени и веќе разведени, и тоа по неколку пати, или се во складни врски.
Низ нивните животи ќе продефилираат разни мажи додека не го најдат вистинскиот. Филмот се одликува со остра сатира на состојбата во тогашната држава СФРЈ: предмет на критиката во филмот се интелектуалците, стереотипите за меѓуетничките односи (релациите меѓу Србите и Хрватите), сексуалните слободи и политичкиот притисок…
ВО ЧЕЛУСТИТЕ НА ЖИВОТОТ е меѓу ексјугословенските филмови што сè уште имаат култен статус меѓу гледачите. Филмот разбива и разни политичко-идеолошки табуа, како што е темата за логорите на Голи Оток по раскинот на Тито и Сталин во 1948 година. Меѓу повпечатливите епизоди е и онаа на Бата Живоиновиќ во улогата на „Трокрилен“ (алузија на неговото крупно тело, па изгледа како трикрилен орман) и неговите сочни реплики за сексот…
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
1 јуни (САБОТА), 21 ч
ЧАРУГА
(Čaruga)
1991, 108 мин., колор, ДЦП
Игран филм, Хрватска
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Иван Кушан (Rajko Grlić, Ivan Kušan)
Улоги: Иво Грегуревиќ, Давор Јањиќ, Бранка Трлин-Матула, Ена Беговиќ, Ненад Стојановски, Петре Арсовски (Ivo Gregurević, Davor Janjić, Branka Trlin-Matula, Ena Begović, Nenad Stojanovski, Petre Arsovski )
1918 година, крај на Првата светска војна. По враќањето од рускиот фронт во Славонија, Јово Станивуковиќ-Чаруга станува водач на побунетите селани надничари кои бараат крај на феудалните односи и имотите на големите земјопоседници да им биде разделена на обработување. По убиството на еден земјопоседник, Чаруга завршува во затвор, но набргу побегнува во шумата и им се придружува на одметниците што се борат за социјална правда и еднаквост.
Чаруга го ликвидира нивниот шеф и станува лидер на одметниците, чија идеологија е мешавина од комунистички идеи и своевиден комитлак во стилот на Робин Худ. Иако добива ореол на заштитник на сиромашните, популарниот Чаруга набргу борбата за правдина ја заменува со сè посурови грабежи и свирепи убиства на жандарми и цивили. Алчноста за поголемо богатство и моќ ќе го претвори Чаруга од револуционер и романтичен ајдук во суров разбојник и убиец, кој конечно ќе им падне во раце на властите…
Во едно скорешно интервју по повод смртта на Иво Грегуревиќ, Грлиќ потенцира дека Чаруга е неговиот прв и единствен вестерн бидејќи јунаците на тој жанр биле сонот на секое дете од неговата генерација. И на таа тема најмногу се нашле со толкувачот на комплексната улога на Чаруга, Грегуревиќ. „Во таа улога на Чаруга Грегуревиќ не играше само еден лик, туку десет лика низ таа една личност“, вели Грлиќ.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
2 јуни (НЕДЕЛА), 19 ч
СЕКОЈА ДОБРА ПРИКАЗНА Е ЉУБОВНА ПРИКАЗНА
(Vsaka dobra zgodba je ljubezenska zgodba / Svaka dobra priča je ljubavna priča)
Документарен филм, Словенија / Хрватска
2017, 71 мин., колор, ДЦП
Режија: Рајко Грлиќ, Матјаж Иванишин (Rajko Grlić, Matjaž Ivanišin)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Матјаж Иванишин (Rajko Grlić, Matjaž Ivanišin)
Улоги: Душан Јовановиќ, Милена Зупанчич, Борис Каваца, Радко Полич (Dušan Jovanović, Milena Zupančič, Boris Cavazza, Radko Polič)
Филм за театарската претстава „Борис, Милена и Радко“ и четирите познати ликови што учествуваат во нејзиното создавање. Тоа се актерите Борис Каваца (во овој случај режисер), Милена Зупанчич и Радко Полич и режисерот Душан Јовановиќ (нам добро познат како писател на некогаш култната драма „Ослободување на Скопје“ и на сценариото за истоимениот филм во режија на Данило и Раде Шербеџија), но овој пат како актер, кој се игра себе си, како и Зупанчич и Полич.
Филмот го документира четиримесечниот процес на создавањето на претставата, од нејзината прва проба до премиерата. Се работи за љубовен триаголник меѓу актерите Зупанчич, Јовановиќ и Полич во реалниот живот, кој е буквално пренесен на театарската сцена. Во текот на создавањето на претставата „Борис, Милена и Радко“, која на театарската сцена и во филмот ја режира Борис Каваца, се елиминира приватниот живот на уметниците и почнува универзалната приказна за односите меѓу реалното и имагинарното, меѓу личната и јавната перцепција на уметноста.
Во реалниот живот пред неколку децении Милена била мажена за Радко, а Борис бил нивниот кум. Милена станала позната актерка, ѕвезда во ексјугословенскиот театар и филм во 70-тите и 80-тите години на минатиот век. Како што растела нејзината популарност, така за неа сè повеќе се интересирал режисерот Јовановиќ, инаку другар на Полич од студентските денови. Јовановиќ успеал да му ја преземе Милена на Полич. Неколку децении подоцна сите тројца, плус Каваца (кој го игра Јовановиќ), ќе минат четири месеци заедно подготвувајќи ја претставата…
Авторите Грлиќ и Иванишин за овој документарец велат дека тоа е филм што говори за односот меѓу интимноста и јавниот аспект на уметноста и за склоноста за преплетувањето на личните животни искуства со приказните што ги раскажуваме. Филмот настојува да дефинира што од раскажаното на сцената е егзибиционизам, а што е искрено и понекогаш болно соочување со самите себеси.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
2 јуни (НЕДЕЛА), 21 ч
НЕКА ОСТАНЕ МЕЃУ НАС
(Neka ostane među nama)
Игран филм, Хрватска / Србија / Словенија
2010, 87 мин., колор, 35 мм
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Анте Томиќ (Rajko Grlić, Ante Tomić)
Улоги: Мики Манојловиќ, Бојан Навојец, Ксенија Маринковиќ, Дариа Лоренци, Наташа Дорчиќ (Miki Manojlović, Bojan Navojec, Ksenija Marinković, Daria Lorenci, Nataša Dorčić)
Втората соработка меѓу писателот и сценарист Томиќ резултира со приказна за петмина луѓе што се меѓусебно поврзани на интересен сентиментален начин. Тоа се браќата Никола и Брацо, нивните сопруги Анамарија и Марта, и само една, но и најважна, љубовницата – Латица. Сопружниците имаат и ќе имаат деца на кои со сигурност не им се знае таткото поради испреплетеноста на сексуалните интереси на двајцата браќа…
НЕКА ОСТАНЕ МЕЃУ НАС е индискретна загрепска сторија за вировите на еротската страст под плаштот на навидум спокојното и тромо граѓанско секојдневие, кое исто така навидум ги почитува (не)пишаните граѓански и семејни правила.
Никола (Манојловиќ) е успешен и богат адвокат, а неговиот брат Брацо (Навојец) е сликар со боемски живот. Нивните двојни животи и паралелни љубовни врски ќе се измешаат во горко-слатката приказна за неуморната потрага по љубовта и среќата, секако зачинета со многу сексуални мечти, но и ужасните последици што се предизвикани од фактот дека повремено ќе се затекнат во туѓ кревет…
Грлиќ е автор познат по приврзаноста за филмување приказни во неговиот роден град Загреб, и од 11 наслови, осум се снимени токму во Загреб. По речиси две децении, со НЕКА ОСТАНЕ МЕЃУ НАС повторно се враќа во тој урбан простор и филмот е своевидна посвета на градот, а музиката ја компонирале Алфи Кабиљо и Алан Бјелински.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
3 јуни (ПОНЕДЕЛНИК), 19 ч
И ДА ПУКНЕ, НЕКА ПУКНЕ
(Kud puklo da puklo)
Игран филм, Хрватска
1974, 89 мин., колор, 35 мм
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Срѓан Карановиќ, Александер Кенигсмарк (Rajko Grlić, Srđan Karanović, Alexandear Koengismark)
Улоги: Младен Будишчак, Јагода Калопер, Феликс Смитка (Mladen Budiščak, Jagoda Kaloper, Feliks Smitka)
Неконвенционалното момче со работничко потекло наречено Будилица (според прекарот на актерот Будишчак што го игра тој лик) не може да добие пристојно платена работа. Во знак на протест одлучува да остане невработен, но истовремено да ѝ се претстави на јавноста со помош на филмските камери, кои го снимаат неговиот секојдневен живот. Во неговиот необичен потфат му се придружува и девојката Јагода (Калопер)…
И ДА ПУКНЕ, НЕКА ПУКНЕ е дебитантски долгометражен игран филм на Грлиќ и претставува дел од бранот на општествено-критичкиот филм во 70-тите години на минатиот век. Необичниот и свеж настап на актерот Будишчак му дава посебен шарм на филмот.
И ДА ПУКНЕ, НЕКА ПУКНЕ е првата професионална соработка на Грлиќ со Карановиќ како сценарист, веќе следната година во Белград ќе ја работат ТВ-серијата БОС В ТРЊЕ (Grlom u jagode) и таа нивна соработка ќе продолжи уште во десетина проекти. Интересно е што концептот филм во филм, кој кај Грлиќ е само во назнаки, Карановиќ ќе го развие во полнокрвна приказна во неговиот ЗА СЕГА БЕЗ ДОБАР НАСЛОВ (Za sada bez dobrog naslova) од 1988.
За И ДА ПУКНЕ, НЕКА ПУКНЕ Грлиќ ја доби наградата за најдобар млад режисер на Пулскиот фестивал во 1974.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
3 јуни (ПОНЕДЕЛНИК), 21 ч
КАРАУЛА
(Karaula)
Игран филм, Хрватска / Македонија / Србија
2006, 94 мин., колор, 35 мм
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Анте Томиќ (Rajko Grlić, Ante Tomić)
Улоги: Сергеј Трифуновиќ, Тони Гојановиќ, Емир Хаџихафизбеговиќ, Богдан Диклиќ, Верица Недеска, Игор Бенчина (Sergej Trifunović, Toni Gojanović, Emir Hadžihafizbegović, Bogdan Diklić, Verica Nedeska, Igor Benčina)
Дејството на филмот се случува во 1987 година, на македонско-албанската граница, пред почеток на војната во бивша Југославија. Екипажот на една зафрлена караула не знае што се случува во земјата и влегува во трагикомични ситуации со локалното население од двете страни на границата. Постојано пијаниот и фрустриран поручник Сафет Пашиќ (Хаџихафизбеговиќ) заболува од сифилис и бара помош од единствениот доктор меѓу војниците, сплиќанецот Синиша Сиричевиќ (Гојановиќ). Поручникот, сакајќи да ја скрие својата болест, измислува напад на Албанците врз Југославија и го доведува целиот баталјон во воена психоза.
Синиша влегува во љубовна врска со Мирјана, сопругата на Пашиќ (Недеска), неговиот најдобар другар Љуба (Трифуновиќ) сака да ја напушти војската, па изјавува дека по повод Титовата штафета ќе трча од караулата на македонско-албанската граница до Куќата на цвеќето во Белград. Работите крајно се усложнуваат кога Љуба ќе се откаже од мисијата, што ќе доведе до отворен конфликт со поручникот Пашиќ… Говорејќи за не толку дамнешното минато без носталгија и омраза, КАРАУЛА е комедија за личностите што се наоѓаат на чекор од трагедијата.
КАРАУЛА е првиот филм по распадот на Југославија во чија продукција учествувале екипи од Србија, Македонија, Хрватска, Словенија и од Босна и Херцеговина. Филмот е снимен според романот на Анте Томиќ, „Ништо не смее да не изненади“ (Ništa nas ne smije iznenaditi), алузија на паролата за концептот на постојана будност на Народната одбрана на Југославија од можна агресија однадвор.
Според дел од филмските критичари, КАРАУЛА е врв во творечкиот опус на Грлиќ.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
4 јуни (ВТОРНИК), 20 ч
УСТАВ НА РЕПУБЛИКА ХРВАТСКА
(Ustav Republike Hrvatske)
Игран филм, Хрватска / Чешка / Македонија / Словенија
2016, 93 мин., колор, ДЦП
Режија: Рајко Грлиќ (Rajko Grlić)
Сценарио: Рајко Грлиќ, Анте Томиќ (Rajko Grlić, Ante Tomić)
Улоги: Небојша Глоговац, Ксенија Маринковиќ, Дејан Аќимовиќ, Божидар Смиљаниќ (Nebojša Glogovac, Ksenija Marinković, Dejan Aćimović, Božidar Smiljanić)
Вјеко (Глоговац) е професор во средно училиште кој го посветил целиот свој живот на проучувањето на хрватската историја и јазик. Тој живее во простран, но запоставен стан во центарот на Загреб со својот стар татко Хрвоје (91). За време на Втората светска војна татко му бил усташки офицер во хрватската фашистичка војска, а сега како тежок инвалид шест години е врзан за креветот. Згора на сè, пред помалку од една година Вељко трагично ја загубил љубовта на својот живот, Бобо, виолончелист.
Во недостиг на животна радост и со самоубиствени мисли, единственото нешто во што Вељко ужива се прошетки во доцните ноќни часови . Тој талка низ празниот град, нападно нашминкан и облечен во женска облека. Една вечер група на млади луѓе го претепуваат, уринираат врз него и го оставаат да лежи во несвест на улица. Во болницата, Маја, медицинска сестра што живее во подрумот на зградата во која живее и Вељко, го препознава и се грижи за него. Маја му помага да се врати дома, таа почнува да се грижи не само за него туку и за неговиот неподвижен татко. Вељко се согласува да му помогне на нејзиниот маж, полицаецот Анте, во подготовката на испитот за хрватскиот устав. Анте има тешкотии во учењето, живее живот исполнет со страв дека ќе падне на испитот само поради фактот дека е Србин, иако го сменил роденото име. Почнува приказната за тројца многу различни луѓе, кои живеат во иста зграда и кои неочекувано и против своја волја се зависни едни од други.
УСТАВ НА РЕПУБЛИКА ХРВАТСКА е со поднаслов „Љубовен филм за омразата“. Иако доминира на фестивалот во Пула со четири награди, филмот предизвика големи полемики во хрватската јавност поради горливите теми што ги третира, во прв ред хомосексуалноста, транвестијата, национализмот и (нео)усташтвото. Ликот на Вјеко е една од последните улоги на одличниот актер Глоговац, кој почина неколку месеци по премиерата на филмот.
Филмот освои десетина награди на фестивалите во светот, меѓу кои и наградата за најдобар филм на фестивалот во Монтреал.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: 50 денари
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Премиера на филмот „Утре наутро“ на Јани Бојаџи на 19 ноември
Филмот „Утре наутро“ во режија на Јани Бојаџи премиерно ќе биде прикажан на 19 ноември во Синеплекс. Сценариото и режија се на Јани Бојаџи, продуцент: Јани Бојаџи, извршен продуцент: Дејан Милошевски, директор на фотографија: Дарио Секуловски, монтажер: Давид Дулев, продукциски дизајнер: Јани Бојаџи, сценограф: Гоце Попов, костимограф: Зорка Тодорова, шминкер: Ирена Сенокозлиовска, композитор: Јани Бојаџи.
-„Утре наутро“ е политичка драма во кој ги опсервирам луѓето кои ги носат одлуките со чии последици се соочуваме ние. Мене живо ме интересира кои се луѓето кои ги носат одлуките со кои ние се носиме, оној висок општествен круг луѓе. Ова е приказна инспирирана од вистински настани кои се случиле меѓу 2014 и 2017 година. Плотот на приказната е фаталниот 27 април 2017 година и се занимава со прашањето што после тоа. Зборува за две семејства кои се соочуваат со последиците на одлуките кои ги носат т.н. глави на семејствата-татковците, мажи на извесна возраст од сите нации и религии во Македонија, неподготвени да се соочат со фактот дека последиците од одлуките кои тие ги носта најесто ги сносат нивните семејства и сите други семејства. Филмот е посветен на сите оние жени во Македонија кои се подготвени да ги одбранат семејствата и заедницата на која се посветени, вели Јани Бојаџи.
Според него филмот се темели на актери, на актерската игра и смета дека центар на филмот е актерот и неговата човечност.
Во главните улоги сe: Нина Деан и Ирена Илиевска, а останатите улоги ги толкуваат: Гоце Андонов, Јана Никодиновска, Кети Дончевска Илиќ, Бајрам Северџан, Горан Стојаноски, Васил Зафирчев, Роберт Вељановски, Благој Веселинов, Јана Вељановска, Димитрина Мицкоска.
-Имав бескрајна среќа да имам во филмот актери со огромно човечко присуство. Ме интересира не само да се добри актери, туку и да се добри луѓе. Работевме 75 дена и навистина беше исклучително задоволство да се биде заедно, вели Бојаџи.
По премиерата, од 20 ноември, ќе почне целосна дистрибуција низ Македонија и веќе се закажани проекции во Штип, Велес, Богданци, Струга и Крива Паланка.
Култура
„Приказни од маргините“на Ѓорѓе Јовановиќ во Музеј на град Скопје
„Приказни од маргините“ е изложба што ги осветлува разновидните, занемарени простори на рабовите на општествената свест, преку интерактивни инсталации кои ја комбинираат визуелната и наративната форма.
Таа го користи краткиот расказ како преносител на гласови од и кон маргината, како инструмент кој испраќа сведоштва од оние од другата страна на границите на видливоста. Со посредство на литературата која станува медиум за комуникација меѓу центарот и маргината, создава мрежа на присуства меѓу оној што може да зборува и оној што (најчесто) не се слуша.
Изложбата претставува евокативни анимации кои ја доловуваат специфичноста на одредена локација и неговите жители. Секое дело функционира како подвижна слика, овозможувајќи поглед кон одредена маргина, без разлика дали е географска, културна, политичка или економска. Делата се претставени во форма на интерактивни инсталации, цртежи во продолжение, илустрирани свитоци што посетителите ги одмотуваат активирајќи ги различните приказни и судбини на маргиналците од различни општествено сегменти. Истите стриповски се развиваат базирани на приказните од седум кратки раскази од неколкумина писатели од земјата и регионот. Расказите „Oдбивање“ и „Одрон“ од Стефан Алијевиќ, „9:15“ од Николина Андонова Шопова, „Покана за дејт“ од Петар Андоновски, „Пловење по Дунав“ од Румена Бужаровска, „Задоцнетиот подарок“ од Георги Господинов; и „Вила Тибериа“ од Теа Тулиќ пренесуваат дел од секојдневието на оние кои се невидливи, на оние што живеат во меѓупросторите на општеството, политиката и економијата.
Што всушност ни кажува подвижната слика? Нејзината дестинација почнува да не дефинира во моментот кога ни се обраќа од дадената адреса. Додека се занимавме со вртење во одредена насока, сликата е таа што нас не превртува, ги преиспитува нашите ставови, не тера да влеземе во соучесништво со нејзините протагонисти, да размислуваме и да понудиме афективни, етички и морални матрици на животите опустошени од разно-разни неправди.
Цртежите, во заедништво со расказите, се тажен, траги-комичен коментар на радикалните нееднаквости во општеството, економската и социјалната несигурност, прекарното живеење, секојдневните борби на луѓето од маргините, но и на начинот на кој се однесуваме кон животните, деградацијата на природата и еколошките катастрофи, последици на нејзината политичка и економска инструментализација. Тие се оживување на личните приказни на оние со кои секојдневно се среќаваме, но најчесто не ги забележуваме. Безимениот бездомник што умира на улица никогаш нема да се појави меѓу „топ сториите“ на пребарувачите или вечерните вести, исто како и квир осамените, политички изманипулираните, прекаријатните работници, заглавените во постојана транзиција, невидливите во мејнстрим-кадарот, оние чии гласови не допираат до политичката елита, оние кои се исклучени од донесување одлуки, оние кои се наоѓаат вон доменот на правната и граѓанската политика, оние кои преживуваат. Сите овие слики заедно го одразуваат мноштвото начини на кои маргините се создаваат, оспоруваат и трансформираат.
Маргината хируршки интервенира во јадрото на текстот на секој расказ. Книжевниот јазик ја отвора можноста за транспарентна комуникација што вистинскиот социјален простор ја оневозможува, отвора полифонична сцена во која множина дисонантни придушени гласови се артикулираат и не соочуваат. Ликовната интервенција пак открива што се случува со текстот и нарацијата, но и со нашето искуство, кога уметничкиот интерес за цртеж и боја ги осветлуваат политичките пејзажи во рамки на маргината, им даваат боја и лик на маргинализираните, но и нови значења кои продолжуваат да се читаат и независно од расказите. Оттука, комбинирајќи го текстот и цртежот во една подвижна слика, делата стануваат интерактивни мапи на политичката, социјалната и културната обоеност и разновидност на маргините, овозможувајќи им видливост и културно признавање, во и надвор од симболичните простори, локални и глобални.
Маргините се простори на несигурност, арени на динамични политики, но и места каде што се прекршуваат централните наративи и каде што историјата може повторно да се напише од спротивниот крај. Тие не се само географски или општествени периферии, туку и епистемолошки зони, места каде што се раѓаат нови начини на знаење, гледање и зборување. Да се дејствува од маргината значи да се користи нејзината слабост како сила, како позиција што овозможува критичка дистанца од центарот, но и можност да се замислат алтернативни заедници, економии и облици на грижа.
Оттука, изложбата не повикува да ја лоцираме, центрираме и да ја разрешиме маргината, да ги ги читаме маргините не само како периферии, или физички граници, туку како витални простори со енергична социјална структура; да го препознаеме мноштвото маргини како коментар на радикалните нееднаквости во општеството, но и како преглед на саморефлексивната свест за сопствените политички и социјални позиции во и вон маргините.
Во време кога економската несигурност и политичката фрагментација продолжуваат со забрзано темпо, маргините се препознаваат како се поголеми простори, но и како политички генеративни места, простори каде се пресоздаваат животи. Во тој контекст, изложбата ги отвора маргините не само како тема, туку и како позиција на гледање и зборување. Приказните од маргините повикуваат на одговорност, да се препознае местото од кое се зборува и погледот што секогаш останува надвор од кадарот.
Култура
Повик за учесници на дводневен хакатон за филмски маркетинг на „Синедејс“ 2025
Фестивалот на европски филм „Синедејс“, во соработка со престижните европски маркетинг агенции Alphapanda и Luckytime, го објавува повикот за учесници на дводневниот хакатон за филмски маркетинг кој ќе се одржи од 4 до 6 декември во Младинскиот културен центар во Скопје.
Настанот е наменет за млади автори, продуценти, студенти и професионалци од областа на филмот, комуникациите и маркетингот, како и за сите љубители на визуелни приказни кои сакаат да научат како се создава ефективна и препознатлива промотивна кампања.
Во текот на првиот ден, на 5 декември, учесниците ќе работат во групи, развивајќи вистински стратегии за филмски маркетинг, под внимателно водство и насоки од меѓународните експерти. Работата ќе биде проследена со презентации и конструктивни коментари што ќе им помогнат на учесниците да размислуваат како професионалци во индустријата. Денот ќе заврши со проекција на филм од програмата на „Синедејс“, избран специјално од страна на експертите.
Вториот ден, на 6 декември, ќе биде посветен на продлабочување на знаењата: како се оформува приказната за еден филм за да допре до вистинската публика, што ја прави една кампања незаборавна, и на кој начин се создава содржина што ќе се споделува, клика и памети. Под менторство на водечките европски агенции Luckytime и Alphapanda, учесниците ќе работат на реални примери, ќе изведуваат практични вежби и ќе развиваат тимски стратегии. Денот ќе биде заокружен со презентации, анализа и детален feedback.
Секој ден од хакатонот ќе трае околу шест часа, со предвидени паузи и многу простор за креативност.
Пријавувањето е со пополнување на апликација која е достапна на профилите на фестивалот на социјалните мрежи.
Крајниот рок за пријавување е 21 ноември 2025 година. Бројот на учесници е ограничен, а избраните кандидати ќе добијат известување по е-пошта најдоцна до 25 ноември.
Агенцијата Alphapanda, со седиште во Берлин и тимови во Варшава, Лозана и Милано, веќе повеќе од една деценија е меѓу водечките имиња во европскиот филмски маркетинг. Нивното портфолио опфаќа соработка со компании како Warner Bros., 20th Century Fox, BFI, NEON, Curzon, European Film Awards и многу други. Од друга страна, париската агенција Luckytime се истакнува со својата специјализација во дигиталниот маркетинг за кино и аудиовизуелната индустрија, со клиенти меѓу кои се CNC, AFCAE, StudioCanal, MK2, Pyramide и Jour2Fête.
Хакатонот е организиран со финансиска поддршка од програмата „European film festival support“ на Европската унија, под имплементација на Cineuropa.org, Institut français и Goethe-Institut. Целта на програмата е да го поддржи развојот и да го подобри квалитетот на европските филмски фестивали што се организираат во различни земји ширум светот.
Фестивалот на европски филм „Синедејс“ по 24. пат ќе се одржи во МКЦ, во периодот од 3 до 10 декември 2025.
(Фото) Откриени повеќе обиди за криумчарење: запленети фотоапарати, М-ТАГ апарати, цигари, дрога, автоделови, облека и фалсификувана стока
Во текот на минатите две недели, од страна на мобилни царински тимови откриени се повеќе обиди за криумчарење разна стока,...
Утре почнува судењето за пожарот во „Пулс“, обвинителството со тим од 15 обвинители
Судскиот процес за трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, што се случи на 16 март, а во кој животот...
23-годишник од Волково принудувал петгодишно девојче на полови дејствија, поднесено обвинение
Основното јавно обвинителство Скопје поднесе Обвинителен акт против 23-годишник од Волково, бидејќи се обезбедено докази дека извршил други полови дејствија...
Филипче слепо ја следи агендата на Заев и ја игнорира потребата од реформи во партијата, смета ВМРО-ДПМНЕ
Венко Филипче безрезервно ја следи политичката стратегија на Заев штитејќи ги бизнис интересите на кланот Заеви, а притоа целосно ги...
Започна аплицирањето за набавка на електронски уреди, 55.000 студенти добиваат по 15.300 денари, информира Владата
„Ветеното, го реализиравме. Од вчера официјално започна аплицирањето за набавка на електронски уреди. Студентите ги добиваат ветените 250 евра или...
(Видео) Облакодерот во Загреб гори со часови, паѓаат делови од фасадата: штетата е тотална
Облакодерот на Славонска авенија во Загреб, во кој вчера избувна пожар малку пред полноќ, утрово сè уште гори, делови од...
(Видео) Нападнати термоелектраните во Донецк: бројни населби без струја
Денис Пушилин, прорускиот лидер на регионот Донецк, објави на апликацијата Телеграм дека украинските сили оштетиле две тамошни електрани во ноќен...
Градоначалникот на Загреб: Штетата е тотална, пожарот постојано се разгорува
Малку пред полноќ, во облакодерот Вјесник на Славонска авенија во Загреб избувна пожар, а како што се ширеше вертикално, зафати...
(Видео) Трамп: Ќе објавиме сè за Епштајн, но сепак нема да биде доволно
Американскиот претседател Доналд Трамп вети дека ќе ги објави сите документи за покојниот финансиер и осуден педофил Џефри Епштајн, но...
(Видео) Израелците нападнаа Палестинци во близина на Витлеем; Нетанјаху: Ќе се справам со тоа
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вчера изјави дека итно ќе свика состанок на кабинетот за да се осигури дека Израелците што...
(Видео) Гори облакодерот „Вјесник“ во Загреб, снимките се драматични
Малку пред полноќ во понеделник навечер, во небодерот Вјесник на Славонска авенија во Загреб избувна пожар, а како што се...
Два авиони наместо во Скопје пренасочени во Приштина поради силен ветер
Два вечерни лета кои требаше да слетаат на скопскиот аеродром, се пренасочени кон Приштина поради неповолни услови за слетување. Директорот...
Градиме брза железница и автопати од Албанија до Бугарија, најави Николоски во Виена
Македонија ги реализира најкрупните капитални проекти за патна и железничка инфраструктура на транспортните Коридори 8 и 10, истакна вицепремиерот Александар...
Албанија со торта во Брисел го прослави отворањето на последниот преговарачки кластер со ЕУ
Албанија со торта во Брисел го прослави отворањето на последниот од вкупно шест преговарачки кластери со ЕУ. „Го отворивме последното...
Земјотрес почувствуван во Делчево и Виница
Денес околу 15:48 часот беше почувствуван земјотрес во делови на североисточна Македонија, најмногу во Делчево, Виница и околните места. Според...
Сиљановска-Давкова: ЕУ сè уште нема јасна стратегија за нашата европска интеграција и практикува двојни стандарди
Да се посветиме на реформите, не поради „политичката волја“ за уставните измени, туку заради владеење на правото, порача претседателката Гордана...
Министерот Тошковски опериран во Клиничкиот центар „Мајка Тереза“
Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, денеска бил опериран во Клиничкиот центар „Мајка Тереза“ во Скопје. Тој вели дека следи...
(Видео) Филипче: Власта врши притисок врз судството
Претседателот на СДСМ и на Националниот совет за евроинтеграции, Венко Филипче, на денешната седница на Советот упати сериозни критики за...
Ќе се гласа на 11 јануари: Гаши го потпиша актот за одржување на повторените избори за градоначалници во четирите општини
Претседателот на Собранието, Африм Гаши, денеска го потпиша актот за одржување на локалните избори за четирите општини Гостивар, Маврово-Ростуше, Врапчиште...
Бизнисмен од Штип крадел струја: манипулирал на сите три фази на броилото
Тимот на Електродистрибуција специјализиран за откривање неовластено користење на електрична енергија утврди основи на сомневање за наводна кражба на електрична...
