Култура
ВМРО-ДПМНЕ: Загрозено е постоењето на Струшките вечери на поезијата поради намалената поддршка во годишната програма
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/02/JPG.jpeg)
„Жесток и подмолен удар врз македонското издаваштво“ е најкраткиот опис на резултатите за проектите поддржани во рамките на годишната програма на Министерството за култура за 2023 година. Наместо да се поддржува, со ваквата годишна програма се замелушува целокупната издавачка продукција во Македонија, велат од ВМРО-ДПМНЕ.
„Катастрофата беше очекувана со незапаметеното скратување на средствата во висина од дури 40 % во однос на претходната година, а во услови на историски најголем буџет на државата. Ова е показател дека Министерството за култура, односно актуелната „елита“ во културата, е „накитена“ со елементарно непознавање на културните политики, вклучително и издаваштвото, а тоа укажува на отсуство на секакви мерила и критериуми за квалитет и перцепција на националниот интерес, токму во областа каде што до израз доаѓа македонскиот пишан збор“, додаваат од таму.
Според нив, со сумата со која се поддржани за голем дел од проектите, значи минорен придонес, со што целиот конкурс ја губи смислата да биде некаква поддршка што ќе помогне да се направат проекти, кои се од исклучително значење и вредност, но не се комерцијални.
„Бајруш Мијаку, член на Советот за култура на министерката, добива дури 207.000 денари. Тука е и поддршката од 104.00 денари за поранешниот пратеник на СДС(М), некогаш многу важна алка во синџирот на власта, која нѐ доведе на ова дереџе – Ферид Мухиќ“, велат тие.
Како што велат тие, јавноста постојано слуша за капитални проекти, кои ги нема во програмата.
Поддршката на книжевните манифестации од националните институции, како што е Струшките вечери на поезијата, но и сите други книжевни манифестации што се организирани од здруженија на граѓани, издавачки куќи итн. е толку намалена, велат тие, што директно го загрозува нивното одржување, па и самото постоење.
„Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ алармира дека станува збор за тенденциозно уништување на издавачката продукција на македонски јазик. Манифестациите со повеќедецениска традиција оставаат трајни белези и имаат незаменлива улога во македонската култура. За жал, Министерството пресметува дека преголемите проекти во интердисциплинарна дејност, кои најчесто остануваат невидливи за јавноста, се ефикасно орудие за задоволување на дрчноста на партиските војници и поддржувачи. И покрај нивното вдомување во националните установи, не престануваат да добиваат милиони и сега – си молчат! Видлив е примерот со поддршката од 205.000 денари на електронското списание ‘Окно’, кое е рангирано во прва категорија. За споредба, најстарото печатено списание ‘Стожер’ на ДПМ добива 108.000 денари. Ваквиот конкурс веќе целосно ја изгуби смислата на своето постоење. Секое продолжување на овој начин на поддршка на македонската култура претставува нејзино свесно уништување“, велат од ВМРО-ДПМНЕ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Култура
Тартиф во режија на Андреј Цветановски премиерно во Тетовскиот театар
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/tartif-2.jpg)
На 28 и 29 јуни во 20 часот во Тетовскиот театар премиерно ќе биде одиграна претставата Тартиф според Молиер, а во режија и адаптација на Андреј Цветановски.
Претставата изобилува со визуелни слики и емотивни конфликти меѓу ликовите. Самиот Молиер важи за еден од најзанчајните автори на класичната драматургија и е предизвик за целата екипа, која работеше на ова дело интензивно, вдахнувајќи креативен печат и убава енергија.
„Силните луѓе создаваат мирни времиња. Мирните времиња создаваат слаби луѓе. Слабите луѓе создаваат тешки времиња. Тешките времиња создааваат силни луѓе. И така се во круг. Низ оваа максима се обидовме да ја погледнеме вечната тема на најголемиот лицемер во класичната драматургија, Тартиф. Но дали е тој лицемерот или луѓето кои зависат од неговата способност? Низ силна и емотивни ситуации се случува трилер претстава која се заснова на замрсените односи на една фамилија, и нивната постојана опсесија за богатство. Низ сите тие ликови и нивните завери ја осовременивме и донесовме во денешни услови приказната распадот на фамилијата, а со тоа и на системот. Дали компанијата беше во постојан пад и пред да се појави Тартиф? Дали корените на фамилија Пернел се распаѓаат од мирните времиња во кои живее новата аристократија?“, изјави режисерот на претставата, Андреј Цветановски.
Во претставата играат: Тартиф – Ѓорѓи Нешкоски; Оргон – Петрит Незири; Елмира – Миа Кантарџиева – Петровска; Дорина – Марија Цветановска; Дамис – Марко Богдановски; Клеант – Арѓенд Хасани; Маријана – Ирена Мирческа; Валер – Абдула Османи; Пернел – Берат Салиу; Лојал – Шкумбин Зеќири.
Сценографијата ја потпишува Сергеј Светозарев, костимите се дело на Медина Хоџа, додека зад музиката стои Димитар Андоновски.
Проектот е подржан во годишната програма на Министерството за култура и е втора премиера од програмата на Тетовскиот театар за оваа година, после премиерата Пациентот на Фројд од Миро Гавран во режија на Гент Чајани.
Култура
Месец јули во Кинотека – фокус на македонскиот игран филм
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/06/filmy-kotorye-izmenili-moyu-zhizn-kinoteka.jpg)
Легендарните ЛЕБ И СОЛ имаат композиција која никако не се заборава. Станува збор за вечната хит нумера од нивната дискографија СКОПЈЕ. Скопје има микро клима – изгор лето, кочан зима. Стихот изгор и тоа како го чуствуваме. Токму затоа КИНОТЕКА НА МАКЕДОНИЈА нуди релаксација, а истовремено и интелектуален стимул. На летната кино сцена, во добропознатиот манир на МИРНО ЛЕТО, месецов ќе бидат прикажани остварувања од нашата национална кинематографија, со постар, но и со понов датум на реализација.
Ќе се прикаже и филмот ЖЕД, на исто така легендарниот и наш филмски и театарски режисер, Димитрие Османли. Тоа е втор долгометражен игран филм во продукција на Филмско студио – Скопје и на дистрибутерската куќа „Македонија филм“. Еден од најугледните филмски критичари во светот, Роналд Холовеј, во специјалното издание на Кинотеката на Македонија на англиски јазик „Kino – Macedonian film“, за ЖЕД оценува дека се работи за „пофален одговор“ на македонската кинематографија на интернационалниот успех на југословенскиот „црн бран“… Не смее да се изостави ниту проекцијата на ВОЛЧЈА НОЌ, во режија на Франце Штиглиц и според сценарио на македонскиот писател Славко Јаневски. Токму ова остварување е вториот гран филм во историјата на седмата уметност кај нас.
Во рамките на месечнава понуда, на летната кино сцена МИРНО ЛЕТО, ќе се прикажат и квалитетните современи остварувања како фестивалскиот миленик ИСЦЕЛИТЕЛ, ДОМАЌИНСТВО ЗА ПОЧЕТНИЦИ, РУГАЊЕ СО ХРИСТА, хитот на кино благајните БАЛ-КАН-КАН, култниот постмодерен омнибус СКОПЈЕ РЕМИКС.
Средината на овој месец е резервирана за содржините селектирани од филмскиот фестивал СИНЕДЕЈС.
Репертоарската понуда се заокружува со прикажувањето на филмските материјали кои се однесуваат на земјотресот што го зафати нашиот главен град во 1963-та, како и со промоцијата на „Македониум: Драматургија на недовршеното“. Тоа е колаборативен филм на режисерката Теона Стругар Митевска и уметниците Христина Иваноска и Јане Чаловски, работен врз основа на истоимената книгата на Иваноска и Чаловски, која се фокусира на приказната за „Македониум“, најистакнатиот меморијален комплекс изграден во социјалистичка Македонија.
Токму оваа месечна понуда на КИНОТЕКА покажува дека нашата кинематографија и тоа како има значајни дела, наслови кои предизвикуваат своевиден земјотрес, на емоции, на впечатоци. Пред сè, тие претставуваат извор на инспирација за помладите, а благопријатен флешбек за постарите кино-проследувачи.
Култура
Започнува 38-та Меѓународна ликовна колонија „Свети Јоаким Осоговски“
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/7a31ac30-d86e-45b9-8109-dc762e547149.jpg)
Најновото 38-мо издание на Меѓународната ликовна колонија „Свети Јоаким Осоговски“ и годинава традиционално ќе се одржи во истоимениот манастирски комплекс кај Крива Паланка, во периодот од 28 јуни до 6 јули.
Ликовната работилница ќе биде средиште на креативност и културна размена меѓу овогодинешните учесници од земјава и странство, и тоа : Ана Белтран Поркар од Шпанија, Хенда Лоулизи од Тунис, Халид Ел Бекаи од Мароко, Орест Циупко од Украина , Мирослав Цаповчак од Словачка, Ерман Караѓоз од Северен Кипар, Дарина Дочева од Бугарија и Зоран Чалија од Србија, како и Мирослава Трујкановиќ, Стефан Хаџи-Николов, Стефан Младеновски, Анета Стојчевска и Јулијана Гешоска од Македонија.
Традиционално, темата за творење е слободна ,по сопствен избор на учениците, но се очекува и годинава уметниците да бидат инспирирани од автентичното духовно и природно опкружување на манастирскиот комплекс „Свети Јоаким Осоговски“ и да создадат уникатни уметнички дела низ кои ќе се рефлектира богатото културно наследство на овие простори.
За време на колонијата ќе се реализира и самостојна изложба на сликарот Стефан Хаџи-Николов, долгогодишен учесник на манифестацијата и член на Организацискиот одбор, во ЛУ Градски музеј во Крива Паланка. Идејата е на музејската установа која од од оваа година започнува со серија годишни изложби на уметнички дела чии автори истовремено се и учесници на Меѓународната ликовна колонија “Свети Јоаким Осоговски”.
Создадените дела од 38-то издание на оваа значајна ликовна манифестација ќе бидат изложени во галерискиот простор на Осоговскиот манастир, а потоа и во Крива Паланка и други градови во земјата.
Ликовната колонија се реализира со поддршка на Министерството за култура, Општина Крива Паланка и манастирот Св. Јоаким Осоговски при МПЦ-ОА.
Годинава, оваа ликовна манифестација е дел од бројните културни настани од програмата на „Крива Паланка-Град на културата 2024.