Култура
Во филмот „Црно семе“ режисерот Ценевски ја исфрлил музиката, не сакал никој да плаче

Со емотивен и прецизен осврт кон филмскиот опус на Кирил Ценевски и со проекција на неколкуминутен архивски материјал од режисерот, денеска во Кинотеката беше промовирано дигиталното издание што ги содржи играните филмови на Ценевски„Црно семе“ (1971), „Јад“ (1975), „Oловна бригада“ (1980) и „Јазол“ (1985). Реставрираното издание кое го направи Кинотеката, има и додатоци со избор на сцени, , автори и соработници, фотогалерија, содржина, резиме и извадоци од печат.
Филмскиот критичар Влатко Галевски, се осврна на како што рече на интимните сегменти од творештвото на Ценевски, нарекувјќи го бунтовниот режисер кој беше самосвесен човек и уметник. „Ценевски во кариерата се водел од правилото кое го запаметил од едно од предавањата на американскиот продуцент и сценарист Роберт Вајс: „Професијата режисер е да знаеш да бараш нешто да се направи, а не да покажуваш како нешто се прави. Никогаш немој да ги учиш глумците како да глумат, снимателот како да снима. Со своите филмови Кирил Ценевски е бунтовник. Бунтовност насочена не кон човекот, ни кон луѓето, туку кон системите. Кон прагмите, кон конвенциите. Неговите филмови се отпор кон рамките на уметноста и животот“, рече Галевски.
Галевски го откри и деталот дека во филмот „Црно семе“, режисерот решил да нема музика, но наместо тоа во филмот доминираат звуците на копачите, брановите, штурците.
„Конечното решение беше на одјавната шпица да оди песната „Со маки сум се родила“, но на една затворена проекција пред премиерата, Ценевски забележал дека некој во публиката плачел и побарал да се исфрли музиката. Ценевски рекол „Не сакам да се плаче на мојот филм“. Така „Црно семе“ остана без ниту една нота. Музиката во филмот ја правеа копачите, брановите, штурците и тишината“, рече Галевски.
За директорот на Кинотеката Владимир Ангелов, Ценевски по многу параметри е единствена појава во македонската кинематографија.
„Контроверзноста слободно може да фигурира како негово средно име. Уште со првиот филм, „Црно семе“ , ги освои не само најважните награди на фестивалите во тогашна Југославија, туку е и прв македонски игран филм кој учествувал и бил наградуван на интернационални филмски фестивали“, рече Ангелов.
На промоцијата присуствуваше и српскиот актер Лазар Ристовски кој ја толкува улогата на ликот Никола во филмот „Јазол“. Во чест на гостите на промоцијата во кино салата и во фоајето на Кинотеката се одржа проекција на „Јазол“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Писателката Билјана Црвенковска се претставува на саемот на книгата во Лајпциг

На овогодинешното издание на саемот на книга во Лајпциг (Leipziger Buchmesse), кое се одржува од 27 до 30 март, писателката Билјана С. Црвенковска ќе се претстави со германското издание на нејзиниот роман „Девет приказни за госпоѓица Сит“ (Die neun Monde der Miss Sith).
Романот, кој излезе годинава во издание на германската издавачка куќа Мителдојчер ферлаг (Mitteldeutscher Verlag) од Хале, е во превод на Корнелија Маркс, славистка и македонистка која зад себе има сериозен број преводи на прозни и поетски дела од Македонија, Србија, Хрватска, Босна и Херцеговина…
Црвенковска ќе учествува на неколку промотивни настани во рамки на саемот во Лајпциг. Во петок, на 28 март во 17 часот, во театарот „наТо“ (Die naTo), во рамки на фестивалот „Лајпциг чита“ (Leipzig Liest) ќе се одржи читачка промоција на романот, на која ќе учествуваат Црвенковска и преведувачката Корнелија Маркс. Настанот ќе го модерира уредницата Клара Штрубе.
Подоцна на 28 март, во 20 часот, во театарот „Лофт“ (Lofft) во Лајпциг, Црвенковска ќе учествува на настанот „ПОДГОТВЕТЕ СЕ ЗА СЀ!“ (VORBEREITEN AUF ALLES!), вечерно книжевно шоу – патување низ приказните за истрајност, нови почетоци и потрага по слободата! Како се справувате со колапс на системот, војната, прогонството или искуствата на насилство кога се чини дека сѐ околу вас се распаѓа? За овие теми од нивните дела ќе разговараат авторите Билјана Црвенковска, Елса Ајдс, Тања Арчимович, Барби Марковиќ, Фарук Шехиќ, Светлана Лавочкина и Јанис Јо Митевс.
На 29 март, Црвенковска ќе биде гостин на штандот на Мителдојчер ферлаг на саемот во Лајпциг, каде што ќе потпишува книги во периодот од 14 до 15 часот.
Во рамки на посетата на Германија, на 27 март во 19 часот, Црвенковска се претстави и на настанот „Денови на литература“ организирани од страна на Градската библиотека во Магдебург, со промоција на романот „Девет приказни за госпоѓица Сит“ во женскиот центар „Храброст“.
Црвенковска посети и едно основно училиште во Магдебург, каде што децата имаа можност да се запознаат со германското издание на нејзиниот роман за деца „Sвезда Мрак и суштествата од Страшкоград“ (Stella Dark und die Kreaturen von Gruselstadt), исто така во издание на Мителдојчер ферлаг.
Романот „Девет приказни за госпоѓица Сит“ (Чудна шума, 2019) „е обмислен и внимателно структуриран роман. Функционира и како збирка раскази и како роман составен од една основна приказна-рамка што содржи девет други приказни, низ кои се провлекуваат неколку заеднички лајтмотиви. Тивкото чекорење на мачката – вистинска, замислена, симболична – но и нејзините ненадејни појавувања ги врзуваат во цврста композиција нишките од наративните месечеви мени и фуги. Во расказите се прикажани ситуации во кои сите протагонистки се наоѓаат на некаков крстопат, ситуација во која мора да донесат тешка одлука.“ (Калина Малеска, рецензентка).
Романот беше финалист за наградата „Роман на годината“ што ја доделува Фондацијата „Славко Јаневски“ за 2019 година, а досега е преведен на три јазика: германски, украински и српски.
Култура
Промовирана реконципираната постојана поставка „Македонија во Втората светска војна“

Реконципираниот дизајн на делот од постојаната поставка „Македонија во Втората светска војна“ е промовиран пред публиката во НУ Музеј на македонската борба за самостојност. Новиот концепт поткрепен со музејски предмети, примарни извори, фотографии, лични фондови… опфаќа неколку тематски целини со кои автентично се портретира клучната етапа на македонскиот народ во создавањето на независна и суверена држава.
Во експозицијата претставени се Ден на народното востание, 11 октомври 1941, Идеологија, карактеристики, платформа, Оружје и воена опрема, Другите народности во македонските партизански единици, Слободни територии во 1943, Лични и семејни фондови – семејство Циривири, Лични предмети, ордени и медали доделени на генерал Михајло Апостолски, Темели на современата македонска држава – Прво заседание на Антифашистичко собрание на народното ослободување на Македонија – АСНОМ и Традиција што ја негуваме, односно културна меморија за НОАВМ.
Промоцијата на поставката се реализираше со едукациска работилница „Биди кустос на еден ден“ заедно со учениците од ООУ „Јохан Хајнрих Песталоци“ од Скопје. Учениците имаа можност да се запознаат со музејската работа, предметите, постојаните поставки, и одблизу да искусат што значи да бидеш кустос, чувар на нашето културно наследство. Резултатите од евалуацијата на работилницата, открија голем процент на задоволство меѓу учениците за можноста на ваков начин да ги доживеат музеите и нивните приказни.
Автор на проектот е м–р Данијела Трајкова Крстиќ, виш кустос во музејот, а проектот е поддржан во годишната програма на Министерството за култура за минатата година.
Музејот ја очекува публиката секој ден освен понеделник, од 10 до 18 часот.
Култура
МНТ ќе го одбележи Светскиот ден на театарот со популарната претстава „12“

Македонскиот народен театар ќе го одбележи 27 март – Светскиот ден на театарот со изведбата на популарната претстава „12“, по мотивите на Реџиналд Роуз (12 Angry Men), во адаптација и режија на Синиша Евтимов.
Традиционално, пред почетокот на претставата ќе бидат прочитани меѓународната и македонската порака посветени на актуелниот театарски миг, а кои ги сподели Македонскиот центар на ИТИ. Автор на меѓународната порака е Теодорос Терзопулос, театарски режисер, едукaтор, автор, од Грција, основач и уметнички директор на Аттис – Театарска компанија, инспиратор на Театарската олимпијада и раководител на Меѓународниот комитет на Театарската олимпијада.
Авторот на македонската порака за 2025 година е актерот Емил Рубен, пензиониран актер од ансамблот на МНТ, филмски и ТВ-актер.
Двете пораки ќе бидат прочитани непосредно пред почетокот на претставата, а честа да ѝ се обратат на публиката е на прекрасните актерки Арна Шијак и Софиа Насевска-Трифуновска.
Претставата е работена по мотивите на драмата „12 гневни луѓе“ (12 Angry Men) од Реџиналд Роуз – еден од најдобрите филмови на сите времиња.
Игра познатата машка актерска екипа: Ѓорѓи Јолевски, Гораст Цветковски, Тони Михајловски, Никола Ристановски, Благој Веселинов, Александар Микиќ, Игор Џамбазов, Јордан Симонов, Сенко Велинов, Оливер Митковски, Владо Јовановски и Сашко Коцев.
Претставата забележа рекордна распродажба по премиерата и карти не можеа да се најдат и неколку месеци однапред.