Култура
Македонскиот филм „Господ постои, името ѝ е Петрунија“ во трка за „Златна мечка“ на Берлински филмски фестивал
Македонија за првпат во историјата на македонската кинематографија ќе учествува во главната селекција на Берлинскиот филмски фестивал со филмот „Господ постои, името ѝ е Петрунија” на Теона Стругар-Митевска. Ова е прво учество на Македонија во главна конкуренција на еден од трите најголеми фестивали во светот, Кан, Берлин или Венеција по повеќе од дваесет години.
Приказната на „Господ постои, името и’ е Петрунија” се случува во Штип, каде што секоја година во јануари локалниот свештеник фрла дрвен крст во реката, а стотици мажи со нуркање сакаат да дојдат први до него. Среќата и просперитетот се загарантирани на човекот кој ќе го фати прв. Петрунија неочекувано се фрла во водата од каприц и успева да го фати крстот пред другите. Нејзините конкуренти се бесни – како се осмелува жена да учествува во нивниот ритуал? Настанува општ хаос, но Петрунија опстојува на своето. Таа го освои својот крст и нема да се откаже.
„Конечно сме во официјална натпреварувачка програма на еден од трите најзначајни, навистина најзначајни, и навистина најпрестижни фестивали. Ова е добиено со многу труд и многу работа, голема посветеност и макотрпно градење репутација на бескомпромисен, смел и особен уметнички израз и филмски јазик на Теона Стругар-Митевска. Јас сум убедена дека и претходните нејзини филмови заслужуваа ваков пласман, но едноставно ваков пробив не доаѓа брзо и едноставно. Со ова потенцирам дека стилот и јазикот што ги негува Теона се навистина специфични, можеби требаше време, повеќе од колку што ние би сакале, се разбира, но сепак, конечно е направен и тој пробив“, вели Лабина Митевска продуцент на филмот.

Директорот на Агенцијата за филм, Горјан Тозија, вели дека оваа вест е продолжение на континуитетот на успесите од минатата година и уште една потврда дека со силни критериуми и јасна стратегија македонската кинематографија може да се одмерува со најдобрите во Европа и во светот.
„Агенцијата за филм со големо задоволство ја дочека веста за влезот на македонски филм во официјална конкуренција на еден од трите најважни филмски фестивали во светот. Овој извонреден успех е продолжување на континуитетот од годината што измина кога имавме извондредно достигнување на престижниот Sundance со краткометражниот игран филм ‘Види ја ти неа’ во режија на Горан Столевски, кој ја понесе и наградата за најдобар краткометражен филм. Како продолжување на успехот е и овогодишната селекција на македонскиот документарен филм ‘Медена земја’ во режија на Љубомир Стефанов и Тамара Котевска, кој влезе во строгата селекција на овој престижен филмски фестивал посветен на авторскиот и независен филм. Секако, не помал е и успехот за веста дека наш актер, Благој Веселинов, се вброи и во програмата Shooting Stars на Берлин, во конкуренција на десет најдобри млади европски актери. По долгогодишната апстиненција и невидливост на македонската кинематографија во селекциите на големите филмски фестивали, со нашиот интензивен фокус преку практикување на силни критериуми за поддршка, во краток период успеавме да дочекаме македонскиот филм да се одмери со најдобрите. Иако, македонската кинематографија кога е во прашање квантитетот не заостануваше бидејќи во период од 9 години се финансирани над 300 филмови, погрешните стандарди, вонфилмски влијанија, за жал, не му донесоа ништо добро на македонскиот филм. Но, кога се следат цврстите и јасни мерила за поддршка на професионалните продуцентски куќи, што подразбираат издржани и креативни проекти што кореспондираат со универзалните теми, доволно храбри да бидат конкурентни со трендот и манирот на европската и светската кинематографија, успехот е евидентен. Иако за проектот ‘Господ постои, името ѝ е Петрунија’ постоеја негодувања и негативни мислења, сепак, Агенцијата го препозна квалитетот и во манир на вистинска професионална институција ја помогна брзата и ефикасна реализација на проектот. Ни претставува особено задоволство што успехот на истиот ја оправда нашата доверба.Се трудиме да работиме посветено, внимателно и со голема одговорност, без протежирање на ‘наши’ и ‘ваши’, без нарачани проекти кои ќе бидат поддржани со јавни средства. И покрај фактот што наследивме огромни обврски, Агенцијата се соочува со најмал буџет од нејзиното постоење. Се надеваме дека стратегијата да создадеме квалитетна кинематографија ќе биде препознаена во огромната конкуренција на европски и светски филм“, вели Тозија.
„Господ постои, името и’ е Петрунија” е комплексна копродуција меѓу пет земји, Македонија, Франција, Белгија Словенија и Хрватска. Филмот е поддржан од фондот „Еуроимаж“ и Медиа фондот за развој на проекти. Буџетот на филмот е 1.400.000 евра, а од Македонската Агенција за филм доби 30.000,000 денари.
Филмот е сниман 6 недели во Штип во јануари и февруари 2018. Поспродукцијата е работена во Белгија, Франција и Словенија. Косценарист на Митевска е Елма Татарагич, директор на фотографија е Белгијката Виргиние Саинт Мартине, а сценограф е Вук Митевски. Костимографијата е на Моника Лорбер и шминката на Мојца Горогранц Петрушевска. Монтажерка на филмот е Мари Хелен Дозо, а дизајнер на звукот Ингрид Симон. Кастингот е на Киријана Николовска, прв асистент на режија Јане Кортошев, директор на филм Елена Станишева.
Главната улога на Петрунија ја игра Зорица Нушева, а останати улоги ги играат Сименон Мони Дамевски, Суад Беговски, Стефан Вујисиц, Џевдет Јасари, Виолета Шапковска, Андријана Колевска, Петар Мирчевски, Бајруш Мјаку, Илија Волчевски, Никола Кумев, Лабина Митевска, Игор Тодоров, Ненад Ангелкович, Владимир Тулиев.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Концерт на Дуо Лазар Соколов & Емилија Кабранова Филипова во Скопје
На 4 ноември во Салон 19:19 со почеток во 19:19 часот, концерт ќе одржи Дуо Лазар Соколов & Емилија Кабранова Филипова.
„На 04 ноември 2025 година, со почеток во 19:19 часот, во Културно Информативен Центар – Скопје, салон 19:19, ќе настапи дуото Лазар Соколов (саксофон) и Емилија Кабранова Филипова (пијано). Публиката ќе има можност да ужива во програма составена од дела на реномирани композитори: Claude Bolling, Dimitrije Buzarovski, Roger Boutry, Jana Andreevska, Roberto Molinelli и Pedro Itturalde – спој на француска елеганција, медитеранска експресивност и современа македонска уметничка мисла“, се вели во најавата.
Култура
Изложба на Лудовико Елиа Персич и Ана Трајковска „Идентитески паралели“ во КИЦ -Скопје
Изложба на Лудовико Елиа Персич и Ана Трајковска насловена „Идентитески паралели“ ќе биде отворена во Културно-информативен центар – Скопје, Изложбен салон Империјал 2, на 04 ноември, со почеток во 20.00 часот.
Изложбата „Идентитетски паралели“ од уметниците Лудовико Елиа Персич ( Италија) и Ана Трајковска (Македонија) е дел од настанот „ Уметник во престој“ кој е во рамките на европскиот проект Креарт кој се одржува во КИЦ шеста година по ред а е финансирана од град Скопје.
Кон уметничките фузии на Лудовико Елиа Персич и Ана Трајковска
Традиционално во рамките на CreArt, проект кој е исклучителна платформа за запознавање и вмрежување на уметници, уметнички форми, истражувања и реализации од различни европски градови, во Културно-информативниот центар во Скопје со своја заедничка изложба се претставуваат визуелните уметници кои оствариле соработка во период од еден месец. Годинава, со свои дела изработени во текот на еден месец, се презентираат двајца млади уметници – Лудовико Елиа Персич од Венеција, Италија и Ана Трајковска од Скопје, Македонија. Двајцата автори, кои можеби млади според својата возраст, но зрели во однос на нивното доживување на креативните процеси, ни го претставуваат сопствениот интимистички и длабоко промислен творечки концепт преку неколку серии на дела изработени во комбинација на повеќе различни техники.
Ана Трајковска ни се претставува со трилогија, налик на мала ретроспектива, во која критички се осврнува на елементите круцијални за сопствениот досегашен творечки развој. Оваа трилогија започнува со серијата „Почетоци“ која е објаснета веќе преку самиот наслов, нудејќи ни увид во нејзиниот ран фигуративен сликарски период, при што експресивниот колоритен гест е одраз на тогашните влијанија во кои асоцијативно доминира човекот кој преку својата грчевита појавност, збунетост, напор, отпор…, го бара својот излез од позицијата на заглавеност во личните и колективни состојби. „Истражување“ е следната серија кога авторката го евоцира периодот отворен кон асоцијативно апстрактни експерименти во творештвото, бегството од фигурацијата, насоченоста кон истражувања на нови сликарско-графички комбинирани техники во кои линијата, темната боја, графизмот, разните елементи со својата симболичност (принтови, матрица, тарот карти) добиваат улога на носители на значење. Последната серија „Градот убав“ е носталгично навраќање кон детството, и, претставувајќи ја последната творечка преокупација кон целосно апстрактен израз и ослободување на објектноста (со елементи на реди-мејд), нуди нови наративи и индивидуални исчитувања на историјата на објектите во градот, идеализмот на нивното создавање наспроти запуштеноста, заборавеноста и конечната деструкција, но и пресоздавање преку авторска реинтерпретација. Во делата на Ана Трајковска бојата е постојано присутна од почетоците, а првичните мултиплицирани ликови и фигури сега се трансформираат во апстрактните фрагменти – боените фасадни плочки паднати од повеќекатниците на Скопје.
Лудовико Елиа Персич како појдовен момент во сопственото творечко истражување и презентирање користи две основни повторливи теми – автопортретот и лончето за кафе. Лончето за кафе, конкретно традиционалното октагонално италијанско „лонче“ за кафе, секојдневен употребен предмет, се восприема и како дел од италијанското културно наследство од 1933 година, но во случајов егзистира како метафора за уметничкиот процес кој се одвива во повеќе последователни фази: основата со кафе во која се наоѓа базата на уметноста, идеите кои се процесуираат во мозокот како низ филтерот во средишниот дел, горниот дел ја носи симболиката на „готовото“ кафе, а самата фузија на креативниот процес, односно претставувањето на уметноста конечно финишира во шољата за кафе преку која се конзумира подготвената содржина. Понатаму тој ги продолжува своите истражувања на кафето како медиум (со сопствена структура, текстура и тоналитет), па дури и претставувањето на различни перспективи на позицијата на лончето во мултиплицирани низи нуди асоцијации за безграничната игра на уметноста, при што ваквиот третман на продукт од конзумеристичкото општество добива поинаква намена, употреба и контекст. Неговите автопортрети се израз на различни емотивни моменти, додека, пак, фигурите (автопортретни, со попартистички призвук) се сместени во амбиент во кој доминира смиреност и опуштеност како на опкружувањето, така и на самата позиција на телото, и во кохезија со доминантната сина боја, одразуваат ефемерна, надреална, меланхолично-носталгична атмосфера за уметникот кој контемплира за уметноста со шоља кафе и своето куче.
Лудовико Елиа Персич ја подигнува секојдневната предметност на поинакво контемплативно-медитативно ниво во релација со интроспекцијата и авторефлексијата, додека кај Ана Трајковска пак, интроспекцијата се доживува како патека со рекогносцирање на творечкиот процес во сите лични развојни фази. Овие двајца автори се исклучително интересен креативен тандем бидејќи, не само што презентираат две уметнички перспективи и сензибилитети, тие се и сериозно посветени истражувачи кои експериментираат со различни изразни и технички средства, и поседуваат длабоко посветен аналитички и критички однос кон интроспекцијата во различни контексти.
Маја Чанкуловска-Михајловска
Лудовико Персич, италијански визуелен уметник, студирал графички уметности во средното училиште „Џовани Село“ во Удине. Потоа се стекнал со диплома по истата насока на Академијата за ликовни уметности во Венеција. Моментално посетува магистерски студии по конзервација на културното наследство и историја на современата уметност на Универзитетот „Ка’ Фоскари“ во Венеција. Своето место во светот на уметноста го зацврстил преку работа во две независни уметнички галерии, како и на Биеналето за архитектура и на Биеналето за филм.
Неговите главни интереси моментално се насочени кон постмодерната промена во западната свест, кафематите и автопортретите. Иако неговите уметнички дела тежнеат кон целосност и интегритет, Лудовико често ги остава фрагментирани, недовршени — како симбол на загубата на интегритетот на Западот по трагот на револуционерните емпиристички, егзистенцијалистички и постмодерни филозофи.
Ана Трајковска родена 1995, Скопје е интердисциплинарна уметница. Дипломирала и магистрирала на Факултетот за ликовни уметности во Скопје, во класата на проф. Зоран Јакимовски. Работи како асистент на Европски универзитет – Факултетот за арт и дизајн, а активно држи и часови по цртање и сликање. Нејзината уметничка практика е насочена кон експеримент во графичкиот медиум и неговата интеграција со други визуелни форми, трагајќи по нови начини на визуелна комуникација.
Зад себе има неколку самостојни изложби („Трансфигурации“, МКЦ; „Црно и бело“, Куманово; „Тоа е тоа што е“, Струга; „Flux – Revelations“, КИЦ) и ,,Системи на кршливост” изложба со Доротеј Нешовски во НГМ Мала станица 2025та. Има бројни групни учества во земјата и странство (Франција, Хрватска, Србија, Турција). Добитничка е на награди од Агенцијата за млади и спорт и од ДЛУМ. Во својата работа Трајковска го користи уметничкиот јазик како средство за општествен дијалог, истражувајќи теми како идентитет, култура и општествени промени.
Изложбата ќе биде отворена до 16.11.2025 година.
Култура
Јапонската амбасада со концерт и филмови ќе го прослави „Денот на културата“ во Скопје и Битола
Амбасадата на Јапонија ќе го прослови „Денот на културата“ (се прославува секоја година во Јапонија) првпат со концерт на јапонска минјо музика и недела на јапонски филмови и анимации во Скопје и Битола.
Секој 3 ноември на „Денот на културата“ (Бунка но Хи) во Јапонија се прославува слободата и мирот промовирајќи ја културата, уметноста и науката.
Во Јапонија се одржуваат голем број на настани на овој ден, меѓу кои и церемонијата за доделување на „Орден за култура“ во Царската палата во Токио. Царот ги доделува наградите на добитниците со извонреден придонес во науката, уметноста и културата.
Околу овој датум се одржуваат многу фестивали за уметност и култура, доделувања на награди во организација на приватни и јавни установи во земјата. Тука ќе го прославиме со:
04.11. | 19 ч. | Музеј на македонската борба за независност | НИХОН МИНЈО КОНЦЕРТ
13.11. | 19 ч. | во Кинотека проекција на „Под отворено небо“
14.11. | 19 ч. | во Кинотека проекција на „Нико од рибарското пристаниште“
15.11. | 11 ч. | во Кинотека проекција на „Пингвински автопат“
15.11. | 19 ч. | во Кинотека проекција на „ВОТАКОИ: Љубовта е тешка за отаку“
17.11. | 19 ч. | во Кинотека проекција на „Изнајми мачка“
18.11. | 19 ч | во Кинотека проекција на „Бурманската харфа“
19.11. | 19 ч | во КИЦ – Битола проекција на „Под отворено небо“
20.11. | 19 ч | во КИЦ – Битола проекција на „ Бурманската харфа “
Влез слободен.

