Култура
Наместо проекти од културата, СДС финансира партиски интереси и организации, велат од Левицата
Конкурсот на Министерството за култура за финансирање на проекти од национален интерес за 2024 година повторно со контроверзии ги разбранува културните работници и независната културна сцена, а големо е незадоволството и на институционалната култура, реагираат од Левицата.
„Оваа година за финансирање на културата во државата се издвоени вкупно 867 милиони и 600 илјади денари или поточно 14 милиони евра. Иако министерката Бисера Костадиновска Стојчевска се пофали дека се поддржани проекти кои нудат иновативност и креативност, можеме да констатираме дека со години, па и оваа 2024 година, „креативниот блесок“ нема да го видиме.
Ако гледаме низ бројки како се распоредени финансиските средства во културата и во нејзините сектори „најдобро“ стои музичко – сценската дејност, со вкупна поддршка од 114.370.890 денари дадени на националните установи и другите корисници, но сепак со ваквиот буџет изостанува развојниот елемент на овој сектор.
Заштитата на културното наследство се финансира со 93.581.029 денари или со 1.500.000 евра, што е смешна и апсурдна сума доколку зборуваме за сериозни интервенции во заштитата. Со вака минимални вложувања во заштитата на спомениците на културата тие остануваат распаднати и пропаѓаат. Културната препознатливост на државата, културното наследство со кое се препознаваме и е наш код и идентитет, веќе знаеме дека не е приоритет на Министерството за култура“, истакнуваат од оваа партија.
Недозволиво е, додаваат од Левица едно археолошко истражување, кое треба да биде приоритет на државата, да биде финансирано со 150.000 или 200.000 денари, додека проекти кои немаат речиси никаков импакт да бидат финансиран со 800.000 денари.
„Од програмата се гледа дека институционалната култура е оставена да пропаѓа со доделување финансиски средства за проекти во вредност колку еден фестивал на некоја невладина организација.
Уште долги години не може да зборуваме за вистинска деметрополизација на културата, кога речиси 80% од финансираните проекти се реализираат во Скопје. Програмата треба да поттикнува подеднаков развој на културата, а тоа со оваа програма не го гледаме.
Во програмата треба да се даде предност и на лица кои работат во секторот, а кои не се вработени во државни институции и да се стимулираат проекти и програми со кои ќе биде финансиран нивниот прв дебитантски настап во театарот, музиката или ликовните уметности, што во оваа програма не е случај.
Ако културата припаѓа на културните работници, тогаш се поставува прашањето зошто од програмата за култура се финансираат општини и образовни институции, како и други правни субјекти кои се анонимуси во фелата и профитери во културата?“, прашуваат од Левица.
Разултатите од конкурсот според нив, покажуваат дека СДС нема претстава кое е значењето на културата во општеството.
Тие, како што оценуваат од Левицата, се последица на политичко одлучување како дискреционото право на министерот за култура, а во случајов веројатно и на претседателот на коалиционииот партнер ДУИ. „Конечно, СДС/ДУИ како и за сé досега, се тотално незинтересирани за културата, освен за финансирање на своите партиски интереси, проектчиња и организациите блиски до нив“, се потенцира во реакцијата на оваа партија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

