Култура
Наместо проекти од културата, СДС финансира партиски интереси и организации, велат од Левицата

Конкурсот на Министерството за култура за финансирање на проекти од национален интерес за 2024 година повторно со контроверзии ги разбранува културните работници и независната културна сцена, а големо е незадоволството и на институционалната култура, реагираат од Левицата.
„Оваа година за финансирање на културата во државата се издвоени вкупно 867 милиони и 600 илјади денари или поточно 14 милиони евра. Иако министерката Бисера Костадиновска Стојчевска се пофали дека се поддржани проекти кои нудат иновативност и креативност, можеме да констатираме дека со години, па и оваа 2024 година, „креативниот блесок“ нема да го видиме.
Ако гледаме низ бројки како се распоредени финансиските средства во културата и во нејзините сектори „најдобро“ стои музичко – сценската дејност, со вкупна поддршка од 114.370.890 денари дадени на националните установи и другите корисници, но сепак со ваквиот буџет изостанува развојниот елемент на овој сектор.
Заштитата на културното наследство се финансира со 93.581.029 денари или со 1.500.000 евра, што е смешна и апсурдна сума доколку зборуваме за сериозни интервенции во заштитата. Со вака минимални вложувања во заштитата на спомениците на културата тие остануваат распаднати и пропаѓаат. Културната препознатливост на државата, културното наследство со кое се препознаваме и е наш код и идентитет, веќе знаеме дека не е приоритет на Министерството за култура“, истакнуваат од оваа партија.
Недозволиво е, додаваат од Левица едно археолошко истражување, кое треба да биде приоритет на државата, да биде финансирано со 150.000 или 200.000 денари, додека проекти кои немаат речиси никаков импакт да бидат финансиран со 800.000 денари.
„Од програмата се гледа дека институционалната култура е оставена да пропаѓа со доделување финансиски средства за проекти во вредност колку еден фестивал на некоја невладина организација.
Уште долги години не може да зборуваме за вистинска деметрополизација на културата, кога речиси 80% од финансираните проекти се реализираат во Скопје. Програмата треба да поттикнува подеднаков развој на културата, а тоа со оваа програма не го гледаме.
Во програмата треба да се даде предност и на лица кои работат во секторот, а кои не се вработени во државни институции и да се стимулираат проекти и програми со кои ќе биде финансиран нивниот прв дебитантски настап во театарот, музиката или ликовните уметности, што во оваа програма не е случај.
Ако културата припаѓа на културните работници, тогаш се поставува прашањето зошто од програмата за култура се финансираат општини и образовни институции, како и други правни субјекти кои се анонимуси во фелата и профитери во културата?“, прашуваат од Левица.
Разултатите од конкурсот според нив, покажуваат дека СДС нема претстава кое е значењето на културата во општеството.
Тие, како што оценуваат од Левицата, се последица на политичко одлучување како дискреционото право на министерот за култура, а во случајов веројатно и на претседателот на коалиционииот партнер ДУИ. „Конечно, СДС/ДУИ како и за сé досега, се тотално незинтересирани за културата, освен за финансирање на своите партиски интереси, проектчиња и организациите блиски до нив“, се потенцира во реакцијата на оваа партија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Затворен 13. „Џифони Македонија“ – избрани најдобрите филмови на фестивалот

Шведскиот филм „Престолонаследникот и враќањето на Тиранинот“ од Торд Даниелсон е најдобар кај јуниорите (шесто до деветто одделение), а рускиот „Од почеток“ од Полина Кондратева е најдобар за кадетите и сениорите (прва до четврта година средно) на 13. „Џифони Македонија“, што заврши синоќа.
Вообичаено, по изгледаните филмови во повеќе категории, жирито на фестивалот кое се состои од сите негови учесници, гласаат за наградите на фестивалот.
Кај јуниорите, најдобар краток ученички филм е прогласен „Безвредна борба“ (Combat de merda) од Нико Ферари и Таина Арагонес (Шпанија). Најдобар краток филм е „Метеора“ на Микеле Бучи од Италија.
Во категоријата на кадети и сениори најдобар ученички филм е „„Доста е!“ од Јоханес Брандвајнер и Ана Хилтгартнер (Австрија). Најмногу гласови за категоријата краток филм освои „Андромеда“ од Ана Меликјан (Русија). Најдобар анимиран краток филм е прогласен „17 часот“ од Флака Коколи (С. Македонија / Косово).
Неда Стојановиќ, Јана Петрушевска и Бисера Чоневска се првите учеснички на „Џифони Македонија“, избрани за наредното издание на „Џифони експериенс“ во 2026 година.
На последната вечер што се одржа во киното „Фросина“, видовме што креирале учесниците на фестивалот во изминатите денови, на нивните работилници. Мјузикл, фотоизложба, кратки филмови… го видовме раскошниот талент на нашите џифонци, предводени од нивните ментори. Фестивалот се одржа под мотото „Да се стане човек“.
Давиде Русо, директорот за институционална соработка на „Џифони експериенс“ му се заблагодари на тимот на „Џифони Македонија“ за добрата работа.
– Ги поздравувам италијанските учесници и поздрав до Дарко Башески, едниот дел е дрвено пиперче што се верува дека носи среќа, а другиот дел е симбол на градот Џифони. Благодарение на финансиската поддршка од Италијанското Министерство за култура, а од оваа година и италијанската агенција за млади, го организираме фестивалот и подобро – рече Русо.
Ви благодарам за целата поддршка и за големата мотивација. Џифони фестивалот е голем извор за мотивација и инспирација. Тие џифонци што ја посетуваат Италија го знаат тоа, истакна Дарко Башески, директор на фестивалот „Џифони Македонија“ во поздравниот говор.
Во изминатите шест дена Скопје беше домаќин на 400 учесници од Македонија, како и 30-ина од Италија, Швајцарија, Данска, Романија, Србија, Косово и Црна Гора. Младите учесници од другите земји се сместени во фамилиите на нивните врсници од Скопје.
Култура
„Танец“ ја заокружи својата балканска турнеја

Националниот ансамбл за народни игри и песни „Танец“, триумфално ја заврши својата Балканска турнеја, оставајќи зад себе трага од воодушевена публика и силни емоции.
Со наслов „Ритамот на душата, бојата на традицијата“, турнејата го потврди статусот на „Танец“ како ненадминат амбасадор на македонската култура.
Оваа турнеја не беше само серија настапи, туку и културна мисија. Таа успеа да ја премости географската оддалеченост, да поврзе генерации и да ја претстави виталноста и убавината на македонскиот фолклор.
Концертите во Валпово (Хрватска), Крањ (Словенија), Виена (Австрија) и Лакташи (Босна и Херцеговина) „Танец“ ја воодушеви публиката со енергични кореографии и раскошни носии, пренесувајќи ја богатата македонска култура и традиција. Експлозијата на бои и звуци, од нежните звуци на тамбурите до моќните удари на тапаните, создадоа магична атмосфера што ги спои гледачите и изведувачите во еден ритам.
Турнејата претставуваше повеќе од обични концерти-тоа беше културна мисија која ги поврза Балканот и Европа. Играорците, пејачите и оркестарот маестрално пренесоа порака за виталност, убавина и културно богатство кое заслужува светско внимание. Секој настап беше доказ дека традицијата не е само минато, туку жива, пулсирачка сила.
Со овој голем триумф, Ансамблот „Танец“ ја зацврсти својата позиција како еден од најзначајните чувари и промотори на културното наследство на Македонија.
„Срцето на Македонија чука во ритамот на нашите ора и песни. Каде и да одиме, носиме дел од таа душа и таа топлина“.
Култура
Диригентката Дијана Имери-Илкоска била дискриминирана од поранешниот директор Котевски

Комисијата за спречување и заштита од дискриминација (КСЗД) утврди дека диригентката Дијана Имери Илкоска била жртва на директна дискриминација во областа на работата и работните односи од страна на Александар Котевски, поранешен в.д. директор на НУ Филхармонија.
Случајот датира од почетокот на годинава, кога работниот однос на Илкоска не бил трансформиран од определено на неопределено време иако ги исполнувала условите. Само неколку дена подоцна, таа добила забрана за влез во институцијата, а нејзиниот уметнички профил бил избришан од официјалната веб-страница на Филхармонија.
Во своето мислење, КСЗД утврдила дека Котевски не дал оправдување за прекинот на постапката за трансформација на договорот, ниту за измената на ставот дека постои потреба од вработување на неопределено време. Дополнително, ограничувањето на влезот на Илкоска во институцијата било спроведено без легитимна цел, а бришењето на нејзиниот профил не може да се сведе на техничка грешка, бидејќи било направено токму по нејзината јавна реакција.
Комисијата заклучува дека преземените дејствија биле директно насочени кон Илкоска, ставајќи ја во понеповолна положба во однос на колегите, што претставува дискриминација согласно Законот за спречување и заштита од дискриминација.
КСЗД препорача Котевски во рок од 30 дена јавно да ѝ се извини на диригентката. Доколку не постапи по оваа препорака, Комисијата најавува барање за покренување прекршочна постапка пред надлежен суд.