Култура
Од отворањето на изложбата „110 години од раѓањето“ на уметникот Лена Стефанова
Вчерашното отворање на изложбата посветена на одбележување на 110 години од раѓањето на првата македонска сликарка Лена Стефанова претставува интегрален дел од богатата програма на Националната галерија во рамките на одбележувањето на јубилејот 75 години постоење.
Членовите на семејството, како и многубројната публика, имаа несекојдневна можност да застанат пред уметничката компилација, збирка поставена на едно место, во толкав обем, во прекрасниот амбиент на Чифте амам. Богатата поставка ги опфаќа трите сликарски техники во кои работела уметницата: масло на платно, цртежи и акварел.
На отворањето за животот и делото на Лена Стефанова говореа директорката на Националната галерија, д-р Дита Старова-Ќерими, историчарката Викторија Васева-Димеска и кураторката Татјана Бундалевска.
Старова Ќерими истакна:
„Во историјата на современата македонска ликовна уметност, Лена Стефанова зазема втемелувачко и изделено место. Таа ѝ припаѓа на генерацијата уметници, кои чувствувајќи ја и доживувајќи ја моралната и духовната тензија на своето време, се вклучиле во современиот живот, без двоумење ги прифатиле тековите на современата ликовна уметност.
Се школувала во престижното француско училиште (Ecole Franco-Serbe) во Скопје и го завршува во учебната 1930 година. Во текот на школувањето го посетува ателјето на Олга Бенсон (1924 – 1928), каде што ги стекнува првите ликовни искуства.
Еднакво спонтан е и нејзиниот пристап кон педагошката работа. Во периодот од 1945 до 1976 година работела како ликовен педагог во Женската гимназија во Скопје, во гимназијата во Велес и во неколку основни училишта. Двапати имала прекин во педагошката дејност и тогаш работела како дизајнер во одделот за килимарство во Институтот за фолклор, потоа како илустратор во весникот „Нова Македонија“ и како слободен уметник.
Нејзината вродена дарба, раната определба за сликарството, неверојатната упорност и доследност во творештвото, пред сè, љубовта кон уметноста, свртена кон светот на своето приспособено ателје, кон радоста на творењето, придонесоа да се оформи како творец и да стане прва македонска сликарка, целосно посветена на сликарството како нејзина главна животна определба“.
Викторија Васева -имеска пред публиката сподели инспиративен наратив:
„Колку што претставува чест и задоволство, толку е и долг, но и радост, да се зборува за еден подзаборавен живот на делото на Лена Стефанова, за разлеаните, топли и опојни миризби на душата на акварелот. Предадена на тајните на природата и на енигмите на творечкиот чин, на тој волшебен процес на паметењето на окото, исечоците од светот што ја опкружува ги претвора во лирски обоена слика, доживувањата во материја, чувствата во визуелен податок.
Не ја интересираше светот на разулавената Европа бидејќи не ѝ припаѓаше на таа звучна и опојна атмосфера на мјузиклите, на борделите, на големите булевари… таа го сликаше она што го гледа, што го чувствува, што го сака – слики од нејзиното непосредно опкружување: топлите бои на есента, лелеавите пејзажи, селските амбиенти, скромните градски визури, историските, митските личности од нејзината почва, миризбата на цвеќето, овошјата, мртвата природа… што се шират во патријархалниот амбиент, нешто свое, автохтоно и специфично.
Зад тој едноставен исечок од животот, од ентериерот, од природата, од амбиентот, обичен и секојдневен, без патос и патетика, се крие нејзината сложена и страсна природа. Како да има подигнато некој непробивен ѕид меѓу минатото и сегашноста, меѓу болката, страдањата, маката… и новиот ден, со силна волја и некоја интуитивна дисциплина за да ја помести својата интима од разулавениот свет, да ги помири во својата средена и хармонична личност тие два света на Ерос и Танатос, да го проткае своето дело со тивкото струење на животот. Носталгично ги осветли вистинските извори на своето битие, сопствената проекција на рајот во тој патријархален и чист народен живот, кој меланхолично го посматра додека води имагинарен осаменички разговор со тишината, со заштитничката топлина на ентериерот и питомиот молк на пејзажот.
Нејзиното творештво е целовито и доследно, без потреси, без нагли амплитуди, без подеми и падови, без резигнираност, без драстично видливи белези од нејзиниот слоевит и трауматичен живот. Достоинствено ги носеше своите мачни спомени, без патетика и наративност, му се посвети на разубавениот свет на сликата зад кој во длабочините на пејзажите, пределите, мртвите природи и портретите постојано тлееја некоја носталгија и достоинствена тага, некоја меланхолија на осаменоста, некоја копрена под која тивко се слушаше елегичната мелодија на нејзината животна приказна“.
Изложбата ќе биде поставена до крајот на февруари 2024 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Денес е Ден на македонскиот јазик
Петти мај е прогласен за „Ден на македонскиот јазик“. На овој ден во 1945 година, со решение на Народната влада на Федерална Македонија е усвоена азбуката на македонскиот јазик врз принципот еден глас – една буква, а набргу потоа, на 7 јуни 1945, е усвоен и Правописот на македонскиот јазик.
Кодификацијата на современиот македонски стандарден јазик се заокружува со делата на Блаже Конески – Граматиката на македонскиот литературен јазик, Речникот на македонскиот јазик и Историјата на македонскиот јазик.
Култура
Инспиративен настап на SIN PUSTINJE во Битола за Меѓународниот ден на џезот 2024
МКЦ-Битола по јубилеен 10-ти пат го одбележа Меѓународниот ден на џезот во Битола 2024. Во прекрасниот амбиент на кафе барот Порта Џез, Ахмед Буриќ, Дамир Имамовиќ, Тони Китановски и Иван Михајловиќ приредија несекојдневно музичко поетско доживување.
Во проектот станува збор за искуството и интерпретацијата на музиката и поезијата која ги сумира различните интереси и вештини на уметниците кои досега ги познававме од другите жанрови. На концертот Буриќ, Имамовиќ, Китановски и Михајловиќ изведоа дванаесеттина песни од нивниот прв албум, како и некои други делови кои на изведбата во живо му дадоа комплетна форма и магична атмосфера.
Овој концерт по десетти пат ја стави Битола на глобалната мапа на градови кои го одбележуваат Меѓународниот ден на џезот и ги слават вредностите кои тој ги промовира. Битола ја ставаме на иста линија со светските метрополи кои имаат почит кон уметноста како начин на живот и извор на енергија не само за уметниците туку и за обичните граѓани.
Концертот се организира со финансиска поддршка на Министерството за култура и Општина Битола.
Култура
Вердиевата спектакуларна опера „Трубадур“ на 11 мај на „Мајските оперски вечери“
На 11 мај со почеток во 20.00 часот ќе се изведе спектакуларната опера „Трубадур“ од Џузепе Верди, во рамките на 52. издание на меѓународниот фестивал „Мајски оперски вечери“. Билетите за премиерната изведба на „Трубадур“ на 9 мај се распродадени.
Диригент е Иван Еминовиќ, режијата е на реномираниот македонски режисер, Иван Поповски кој живее и работи во Москва повеќе од две децении и за своите врвни уметнички достигнувања е добитник на највисоки признанија во Русија и низ светот и за првпат поставува опера на македонската сцена. Сценографијата е на Миодраг Табачки од Србија, костимографијата е на Марија Пупучевска, а кореографијата на Саша Евтимова.
Во улогата на Манрико ќе настапи гостинот од Чиле, Филипе Рохас, тенор кој настапувал на повеќе светски сцени, во улогата на Гроф Луна ќе настапи нашиот баритон Ристе Велков, во улогата на Леонора ќе настапи гостинката од Канада Криста де Силва, драмски сопран препознатлива по нејзините темни мистични бои. Во улогата на Ацучена ќе настапи, Сања Анастасиа, мецосопран, првенка на операта во Народниот театар во Белград. Во улогата на Ферандо ќе настапи нашиот бас, Владимир Саздовски кој е чест гостин на светските оперски сцени. Во останатите улоги ќе настапат: Јане Дунимаглоски, Ана Ројдева, Тихомир Јакимовски и Дејан Стоев во придружба на хорот и оркестарот на Националната опера и балет.
Романтична љубов, смртна љубомора и oдмазда се движечките драмски елементи на операта „Трубадур“ од италијанскиот музички мајстор Џузепе Верди. Операта се одликува со прекрасна музика и спектакуларно предводени вокални делови кои пренесуваат силни емоции, додека исклучително сложената приказна изобилува со огнена страст.