Книги
Силни реакции кон „диктаторскиот роман“, еден од фаворитите за „Роман на годината“
По објавување на финалистите за наградата „Роман на годината“, писателите Лидија Димковска и Сашо Коколанов изнесоа коментари за романот „Диссомнии“ од Игор Станојоски сметајќи ја неговата содржина скандалозна, која, како што велат, го слави диктаторскиот и недемократски дух.
„Диссомнии“ од Игор Станојоски во финале? Идеолошки, популистички роман, во македонски рамки: прогруевистички, во украински: про-Јанукович. Извртување на фактите за „Мајдан“ и за сè што се случуваше во Украина. Апологија на конзерватизмот, на диктаторскиот дух, на недемократијата. Роман каков што се надевам дека нема да има повторно во македонската книжевност. Игор Станојоски со ‘Диссомнии’- Радован Караџиќ на македонската книжевност“, со ваков фејсбук-статус писателката Лидија Димковска коментира по објавување на одлуката на жирито за наградата „Роман на годината“, во која романот „Диссомнии“ на Игор Станојоски е еден од трите главни фаворити за престижна награда што од годинава ја доделува Фондацијата „Славко Јаневски“.
Кон нејзиното размислување се надовраза и писателот и публицист Сашо Коколанов, кој коментира дека иронијата е уште поголема роман со ваква содржина да го награди фондација што го носи името на лустрираниот Славко Јаневски.
„Ако некој напише прекрасен роман во кој ќе ни порача, на пример, дека холокаустот не бил толку лош колку што луѓето го опишуваат, дали треба да му се восхитуваме? Како се дели естетика од етика, јас сум книжевно неук, па еве се прашувам. Разните политички мислења се супер, тоа е смислата на различноста и на плурализмот, ама тука станува збор за цел еден вредносен систем што е нападнат со романот, а за кој треба да се бори секој нормален човек, со некакви морални вертикали во животот“, напиша во својот коментар Коколанов на статусот на Димковска.
Нивните размилувања се поистоветуваат и се реакција на содржината на романот, но не се однесуваат на неговата литературна вредност.
Од издавачката куќа „Антолог“ ни рекоа дека не сакаат да ги коментираат овие изјави и дека компетентното жири ќе реши за наградата и дека никој не треба да се меша во творечката слобода на авторите.
Во литературните кругови писателот Станојоски е карактеризиран како многу талентиран автор, но исто така е познато дека тој има нагласени десничарски ставови.
Овие реакции го отвораат прашањето за тоа каде е моралната граница на творците и дали доколку се утврдат неетички пораки, уметничката вредност станува секундарна.
„Што е следно? Лени Рифенштал ќе добие постхумно „Златна камера“ на Манаки за животно дело?“, иронично коментира Коколанов.
Другите романи во најтесниот избор за наградата „Роман на годината“ се „Одбројување“ на писателката Фросина Пармаковска во издание на „Или-или“, „Апокалипса.мк“ на Бранко Прља, чиј издавач е „Готен“ .
„Одбројување“ е трет роман на Фросина Пармаковска („Пишувајќи ги изгубените топки“, „Вишнова хроника“). Дипломирала општа и компаративна книжевност, а магистрирала на културолошките студии при Институтот за македонска литература.
„Апокалипса. мк“ е последниот роман на Бранко Прља, кој под псевдонимот Берт Стајн ги објави романите „3 минути и 53 секунди“ и „1 час и 30 минути“. Автор на повеќе збирки раскази.
Игор Станојоски, авторот на „Диссомнии“, дипломирал македонски јазик со општа и компаративна книжевност, а докторирал на Институтот за словенска филологија „Сосновјец“ во Полска. Автор е на повеќе книги од областа на лингвистиката, како и на романите „Гаргара“ и „Првиот универзитетски ден на мојата ќерка“.
Добитникот на наградата „Роман на годината“, за која во официјална конкуренција беа 27 романи, ќе биде соопштен на 15 март, а по пат на тајно гласање за него одлучува жирито во состав: Давор Стојановски (претседател), минатогодишен лауреат, Ристо Лазаров, писател, Иван Додовски, писател и професор на Универзитетот Американ колеџ од Скопје, Анета Дучевска, професор и декан на Филолошкиот факултет „Блаже Коневски“ и Катерина Богоева, новинар и член на Фондацијата „Славко Јаневски“.
Наградата „Роман на годината“ 18 години претходно ја доделуваше лани згаснатиот „Утрински весник“.
(А. В.)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Книги
Книгата „Мајсторот“ од Димитар Башевски објавена во Софија
Во издание на издавачката куќа „Изида“ од Софија, деновиве е објавена книгата раскази мајсторот од Димитар Башевски. Тоа е трета книга од Башевски објавена во Бугарија. Претходно објавени се неговите романи „Бунар“ и „Круг“. Преводот на книгата „Мајсторот“ од македонски на бугарски јазик е на Тања Попова.
Во текстот кон објавената книга се вели дека „Димитар Башевски го води читателот на книжевно патување низ длабоките слоеви на човечките емоции и вечните потраги. Со екстремна леснотија и чувство за јазични нијанси, авторот слика живописни слики на љубов, страст и копнеж кои се испреплетени со огромните прашања за смислата на животот и човечкото место во светот“.
Димитар Башевски е автор на дваесеттина книги проза и поезија. Добитник е на највисоките книжевни и општествени награди во земјата. Неговите книги се преведувани и објавувани на повеќе европски јазици.
Книги
МАИ ги додели наградите за изданијата меѓу два Саеми на книга
Комисијата за доделување на наградите на Македонската асоцијација на издавачи за периодот меѓу два саема, по разгледувањето на апликациите и на примероците од книгите доставени од издавачите, на состанокот на 15.04.2024 г. донесе одлуки за доделување на наградите на МАИ меѓу двата саема во мај 2023 и април 2024 година.
Признание за најдобра едиција, при што основен критериум бил уредничкиот пристап, концептот на едицијата и унифицираниот изглед/дизајн, со 1. место наградена е едицијата „ПРОаЗА“ („Или-или“), со 2. место едицијата „Бранови“ („Антолог“) и со 3. место едицијата „Современи класици“ („Арс ламина“).
Признание за најдобар оригинален дизајн на корица добија „Не кажувам“ од Петар Андоновски, дизајнирана од Марко Трпески („Полица“), „Базирано врз речиси вистинити настани“ од Ѕвездан Георгиевски, дизајнирана од Наталија Лукомска („Бегемот“) и „Кабинет на чуда со ѕидови од огледала“ од Владимир Јанковски, дизајнирана од Марко Трпески („Антолог“).
Признание за најдобро ликовно-графички уредено издание добија „Варшава го исцртува Скопје“ од Кинга Нетман-Мултановска; автор на дизајнот: Петер Личковски („Бегемот“), „Костимот во Македонија од појавата на фотографијата до денес“ од Зорка Тодорова Младеновиќ; графичко уредување на „Арс ламина“ и „Гени, мени, сени“ од Владимир Лукаш (текст и илустрации), со графичко уредување на „Супрема“.
Признание за оригинални целосно илустрирани книги за деца (сликовници) добија „Си беше еднаш – Најубавите бајки на сите времиња“ (прир. Оливера Ќорвезироска, со илустрации на Наталија Лукомска) („Арс ламина “), „Момчето од зборови / Девојчето од ноти“ од Катерина Николовска („Чудна шума“) и „Рокчето“ од Никола Маџиров, со илустрации на Анета Илиевска („Арс ламина“).
Во категоријата најкреативно издание каде влегуваат оригинални изданија за возрасни или за деца, кои се издвојуваат по својата нестандардност, признанија добија „Момчето од зборови / Девојчето од ноти“ од Катерина Николовска („Чудна шума“), „Шарени ириси“ од Јована Матевска Атанасова, со илустрации на Симонида Филипова Китановска („Арс ламина“) и „Мојата прва библиотека“ од Деспина Мукоска („Арс ламина“).
Признанието за автор на годината го доби Лидија Димковска („Три“).
Книги
Промоција на книгата „Дискретниот шарм на македонскиот филм“ од Ана Василевска
Книгата „Дискретниот шарм на македонскиот филм“ од Ана Василевска, ќе биде промовирана во среда, 10 април.
Настанот ќе се одржи во „Јавна соба“ во Скопје, во 18.30 часот, а промотори на книгата се режисерите Ана Опачиќ и Даријан Пејовски.
Книгата којашто е во издание на „Македоника“ е сублимиран приказ на состојбите во нашата кинематографија од осамостојувањето на Македонија до 2021 година, односно опфаќа три децении македонска продукција.
Ана Кубин, авторка на рецензијата на книгата вели дека нашата филмска традиција има поопсежна историја и несомнено можеме да ја сместиме во неколку епохи, но новото наше филмско творештво, до денес, повеќе од сигурно испиша нова историја, изроди ново филмско стебло, направи нов уметнички исчекор.
– Ете за тие факти зборува книгата на Ана, не заборавајќи да ја спомене и генетиката на македонскиот филмски уметник, или ако сакате повеќе, генезата на македонскиот филмаџија. Таа умешно ги проткајува споредбите на мак филмот со светските филмски уметнички дела, цитирајќи едни од најголемите светски и македонски филмски умови, паралелно прикажувајќи ја средината, состојбата и општествените прилики во кои се создавала светската наспроти македонската филмска креатива. Книгата во која на стотина страни е отсликана македонската филмска продукција во последните триесеттина години е јасна и концизна приказна за почетоците на нашето самостојно филмување, но и стручен приказ на времето во кое живееме сега во филмска смисла на зборот, до каде сме и каде сме се упатиле, имаме ли перспектива и што е она што треба да смениме за да напредуваме, оти во уметничка смисла, иако вака и вакви мали, ние имаме што да му понудиме на филмскиот свет, но и рамноправно да му парираме на светскиот филмски џет сет – пишува Кубин.
Промоцијата ќе биде проследена со коктел и музички настан.
Ана Василевска, родена во Скопје во 1975 година е новинар, филмски теоретичар, критичар. Формалното образование го стекнува на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, како дипломиран филолог по македонски јазик со општа и компаративна книжевност, а магистерските студии по филмска и телевизиска режија, на Факултетот за аудиовизуелна уметност „ЕСРА“, Скопје. Со професионално новинарство, насочено кон културата, со посебен фокус кон филмот се занимава од 1998 година. Автор е на стотици објави на рецензии, осврти, интервјуа, анализи и критики поврзани со филмот, пласирани во бројни печатени и електронски медиуми. Била уредник на ревијата за филм на првото електронско списание во Македонија, „Блесок“. Селектор и модератор на ревијалната програма „Мак поинт“ на ИФФК „Браќа Манаки“ во периодот од 2016 до 2019 година. Работела и како лице задолжено за односи со јавноста на бројни филмски проекти во македонска продукција. Иницирала, организирала и модерирала низа тематски трибини за македонскиот филм. Уметнички координатор е на првата манифестација за преглед на годишната филмска продукција, „Златна рамка“, денови на македонски филм 2019- 2023 година. Медиуми во кои работела: Македонска телевизија, Дневник, Форум, Макфакс, Радио Равел, А1 он, Нова ТВ веб и други. „Дискретниот шарм на македонскиот филм“ е нејзина прва објавена книга. По промоцијата, книгата ќе биде достапна во книжарниците.