Култура
Започнува АКТО_4
Вечерва (12 август, среда) во Битола, со премиерата на претставата „Разбојници“ од Фридрих Шилер, во режија на Младен Вукиќ-Феџа, во Офицерскиот дом со почеток во 22 часот започнува четвртото издание на Фестивалот за современи уметности АКТО
Претставата, која вчера имаше генерална проба со публика во просторот „Алхамбра“, е во продукција на самиот фестивал, а до недела, на разни и необични локации, седумдесетина уметници, интелектуалци и културолози од регионот и пошироко ќе дебатираат, перформираат и ќе се забавуваат. АКТО е единствен фестивал на полето на современите уметности во Македонија: непрофитен, независен и концепиран надвор од ограничените уметнички форми на изразување, АКТО фестивалот за современи уметности е подржан од градот Битола. На досега одржаните фестивали АКТО_ 2 (Уметност и храна) и АКТО_1 со своите авторски дела се претставија видни домашни и странски имиња.Како итернационален фестивал на современи уметности АКТО е конципиран врз основа на четири оддели: изведувачки уметности, визуелни уметности, музика, теорија на културата, пропратено со многу музички настани и забава за сите возрасти. Темата на годинешното издание е „Поколенија“, го третира генерацискиот проблем и поставува неколку прашања:Колку се раскинати врските на сегашната млада генерација со генерацијата на нивните на нивните родители?Колку денешната млада ителектуална генерација е наследник на постарата и дали воопшто постои такво наслество?На кој начин треба да се третира културното наследство од предходните генерации во денешниот современ концепт?До кој степен и дали предходните генерации и го дефинираат идентитетот на денешната млада генерација?Колку денешниот културено општествен контекст треба да зависи од предходните генерации?Возможно ли е една веќе готова уметничка форма да се трансформира?Возможно ли е “основната” емоција да се трансформира во нова форма со свои сопствени параметри, знаења и закони?…АКТО годинава има 1000 различни фестивалски плакати: сите ќе бидат различни за една цифра. Додека лепиме нов плакат, се раѓа ново поколение и умира едно… Од програмата на АКТО_4 може да се издвојат изведувачкиот “Нем перфоманс” на Деан Дамјановски (Македонија), “Сите Жени на Шекспир” на Маринко Николиќ (Србија) и др. Оваа година на АКТО ќе се одржи конференцијата на тема „Архиви на Идентитетот“ и проектот „Берза на Уметници – Идеален Проект“. На Фестивалот ќе биде доделена и наградата за интердисциплинарност „Драгиша Наневски“ за едно од делата на фестивалот. Во жирито за наградата се: Марија Радош, куратор (Србија), Јово Панчев, куратор (Бугарија) и Билјана Исијанин, куратор и артист (Елемент) Битола, Македонија.На АКТО _4 ќе можат да се проследат многу групни изложби на автори од Македонија (Велимир Жерновски, Слаѓана Богеска), Косово (Зени Балажи), Србија (Ана Недељковиќ), Хрватска (Тонка Малековиќ), Словенија (Пилја Русјан ), потоа мултимедијални перформанси и музички имиња во подем како „Репетитор“ од Србија, „Action One“ од Грција, „Bei the Fish“ и „The John“ (Македонија)… Сето тоа зачинето со миксовите на реномирани домашни и странски диџеи.Петдневната понуда на АКТО е во чекор со европските трендови на современата уметност, а атракцијата на фестивалот е досега невиден панк-папет театарски перформанс на „Das-Helmi“ од Берлин, Германија. АКТО им овозможува на посетителите и бесплатен превоз со воз на релација Скопје-Битола на 14 август (петок), во кој музика ќе пуштаа водечките македонски диџеи. Поаѓањето е во 14.30 часот од третиот колосек на железничката станица, а заинтересираните можат да се пријават на тел. 071 800 053 или на email: [email protected]
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

