Култура
Кантата

Пишува: Влатко ГАЛЕВСКИ
Лето. Годишно време за сите видови активности и ќефови освен за скијање и пита пастрмајлија. Но, за кого како. Мојата, на пример, кревка и с’клетџиска природа не се согласува да биде изложена на сончевата ултравиолетова дарежливост. Да скратам. Кога за многумина е време за плажирање, јас, како овчичка на пладне, барам дебела сенка во вид на климатизирана просторија каде со макијато ќе прочитам уште некое поглавје од актуелната книга. Таква ова лето ми беше книгата Наивен-Супер од исклучителниот Норвежанец Ерланд Лу. Човекот баш има откачени идеи кои бравурозно ги соопштува… И има едно место во книгата каде што главната фаца од романот се натпреварува со едно седумгодишно дете, кое може да наброи повеќе животни што во живо ги видел, а да не важат оние видени во зоолошка градина. Забавна ментална игра на присеќавања и подлажувања. И одеднаш се фатив како ликувам. На нивните списоци на набројување животни ја нема видрата. А јас сум видел на неколкупати видра во живо, на Црни Дрим, на неколку метри од мене, таму долу кај Луково, во густите врбници, кога реката е полноводна и кога може да се извади и по некоја пастрмка. Видра, тој лукав, елегантен, брз и соврешено вододинамичен и неприкосновен ловец од слатките води… Ама овде зборувам за некои среќни и мирни летни денови. Инаку, летото знае да биде пеколно жешко во овие предели. Тоа е она што не го сакам, а риболовната страст сепак победува. Ем не сакам жешко, ем се согласувам да се печам.Значи, тој ден немаше видри, сонцето немилосрдно жеже, пладневна, влажна омарнина а “мајсторов” упорен како маска на мост. Ете, тука, на брегот на глобочичкото езеро, на местото што го викаме “Бучало” поради стрмното бучно влевање на Пискупштинска Река во езерото, значи кај Бучалото гледам, скока кленот. Фаќам некаква џбунеста полусенка и под неа како порачана една деформирана празна канта од сирење за да може да се седне. (Кога водата во езерото е симната, често на брегот остануваат едночудо чудни отпадоци како резултат на вроденото чувство на подримските жители за хигиена и екологија – но само во својот двор). Тука важи онаа новокомпонираната: Пушти ги во вода лајната ќе одат.Седнувам на ворхоловски дизајнираната канта, зафрлам со блинкерот и… и… слушам некој чуден звук. Чудно! Нешто како просејување песок или ориз низ прстите на дланката. Звук сличен на оној кога со калофониум се мачкаат струните на гудалото, на граница на ултразвук, на граница на слушливост, а сепак звук, продорен, постојан и упорен. Времето тивко, без ветар, ниските грмушки воопшто не треперат. А сепак, нешто слушам. Во меѓувреме, успевам да го уловам првиот клен-порцијаш. Кусо звучно препелкање во водата и повторно онаа непријатна СФ-резонанца упорно ми ги напрегнува сетилата. Пак обѕрнување лево-десно, напред-назад… за конечно да сфатам дека звукот доаѓа оддолу, од под мене, од кантата. Погледнувам меѓу нозете, во лимената “Цхеесе-Цола” амбалажа… и…Анимал планет!!! “Прекрасно” клупко од дузина сиво-кафени змии и змијулчиња, очигледно вознемирени од поместувањето на нивното легло каде што се вдомиле во пријатната усвитеност на ламарината. Некои од нив веќе почнале да го напуштаат својот термички рај, тука, до моите старки!Рипнав како попарен! Без логична причина, се разбира. Овие змии сепак се само водни (барем мислам?). Од пристојна далечина ја набљудувам миграцијата на влечугите. Подоцна, канта-столот е безбеден за користење. Седнувам и си преаранжирам една стара народна мудрост:Сонце да те клапне,Клен да лапне, или Змија да те апне?Видрите се сепак поубавата епизода.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.
Култура
Сиљановска-Давкова: Фестивалот „Игор Маџиров“ уште еднаш покажа и докажа дека театарската моќ допира до сите генерации

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на свеченото отворање на четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, којшто под слоганот „Сцена за сечиј сон“, и годинава се одржува под нејзино покровителство.
За неа, фестивалот, иако е насочен кон најпрефинетата и најпробирливата целна група- најмладите, со оригиналниот и искрен пристап ги заведува, радува и восхитува не само нив, туку и возрасните, будејќи го детето во нив.
Според претседателката, името на фестивалот го отсликува и наликува на профилот и сензибилитетот на извонредниот, прерано починат Маџиров, чии незаборавни улоги од него направија театарска легенда.
Акцентирајќи ја не само естетската туку и педагошката мисија на „Театарот за деца и младинци“, Сиљановска-Давкова изрази неизмерна почит кон актерите и сите вработени во театарот кои, од скромен, но топол амбиент, небаре волшебници, создаваат прекрасна сцена, налик на онаа од соништата.
Таа укажа на потребата од нова, пристојна тетарска куќа, обраќајќи се до надлежните институции со зборовите: ,,Уште еднаш посакувам овој минијатурен дом на „Театарот за деца и младинци“ да порасне, како што пораснаа децата кои во изминатите три децении го посетуваа и му се насладуваа. Просторното растење нека соодветствува на потребите на домаќините, но и на гледачите”.
Култура
Наградена со Стериина награда, славена во Белград – претставата „Народен пратеник“ на МНТ сега патува за Брчко

Со претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, Македонскиот народен театар ќе настапи на претстојните 42. Интернационални театарски средби „Брчко Дистрикт“ во Босна и Херцеговина.
Фестивалската програма се одржува од 16 до 24 октомври, а МНТ ќе настапи на втората фестивалска вечер, утревечер, на 17 октомври.
Фестивалот „Брчко Дистрикт“, со речиси половина век традиција, важи за еден од најрелевантните во регионот, познат по специфичниот пристап кон продукцијата, селекцијата и наградувањето на претставите и поединците.
Селектор на годинашното издание е култниот и харизматичен актер и режисер, Ирфан Менсур.
Летово, претставата „Народен пратеник“ доби Специјална Стериина награда за колективна актерска игра во Нови Сад и е сè поактуелна во регионалниот театарски простор.
Веднаш потоа беше изведена и во Народно позориште во Белград, каде Менсур фасциниран од актерската игра ја вклучи претставата во официјалната селекција на фестивалот во Брчко, со зборовите „Значаен пример на сценска интерпретација на класичен текст“.
Режијата на Савин ја задржува суштинската визија на Нушиќ, избегнувајќи радикални режисерски интервенции. Наместо тоа, фокусот е ставен на колективната актерска игра и јасната критика на политичкиот театар, испорачана интелигентно, духовито и трезвено.
Во претставата играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Ова е трето учество на МНТ на фестивалот во Брчко. Во претходните години, театарот има учествувано со претставите „Народен непријател“ и со „Нема да биде крај на светот“ и двете во режија на Нина Николиќ.