Култура
По 60 години таинствениот обожувач не се појави на гробот на Едгар Алан По
Таинствениот почитувач на делот на Едгар Алан По, кој секоја година на годишнината од раѓањето на американскиот поет преку ноќ на неговиот гроб оставал шише со коњак и рози, ја прекинал традицијата по шест децении
Американските медиуми забележувајќи ја оваа појава нагаѓаат која е причината за прекинување на мистериозната традиција. Се претпоставува дека, имајќи предвид дека обожувачот воспостави традиција веќе 60 години, најверојатно и самиот починал. Или, пак, можеби бил спречен да го изврши својот обичај. „Збунет сум. Не знам што се случило“, изјавил Џеф Џером, кустос на спомен куќата и музејот на Едгар Алан По во Балтимор. Дденешното изостанување на таинствениот обожувач на поетот од редот на ткн. „темните поети“, само ја продлабочи мистеријата околу неговиот идентитет. Традицијата на оставање шише коњак и роза е почната на 19-ти јануари 1949 г. и до вчера траеше 60 години, без ниту еднаш да биде прекината. Некои американски хроничари забележале дека оваа традиција е можеби почната и претходно, но од 1949-та постои пишан запис за обичајот во балтиморскито локален весник Evening Sun. Од 1978 г. Џером и неколку негови пријатели постојано сокриени на гробиштата во Вестминстер хол чекале да го откријат идентитетот, но успеале само да забележат фигура облечена во црно и со бел шал, со шапка со широк обод, како остава шише коњак и рози. Секогаш непознатиот се појавувал меѓу полно и 5 часот наутро.Од 1993 г. посетителот на гробот на По почнал да остава пораки, почнувајќи со онаа на која пишувало „Факелот ќе биде предаден“, а во пораката од 1998 г. се насетува дека зачетникот на обичајот во чест на поетот починал, и дека најверојатно ќе го продолжат негови потомци.Со време овој мистериозен израз на почит кон Едгар Алан По, прераснува во атракција но и во своевиден аџилак и на другите почитувачи на поетот. Понекогаш имало и по неколку стотини лица кои од прикрај го следеле ритуалот на фигурата во црно. Сега, повеќето од нив изразуваат големо жалење преку глобалните општествени мрежи за дружење и комуникација, што традицијата е прекината.Но кустосот Џеф Џером сепак се надева дека на таинствениот почитувач не му се случило ништо лошо, туку дека сметал дека минатата 2009 г. кога беше одбележана 200-годишнината од раѓањето на Едгар Алан По, е згоден термин да се прекине традицијата. Во секој случај Џером најави дека тој и неговите пријатели ќе го продолжат „бдението“ и во следните неколку години очекувајќи го повторното појавување на мистериозниот обожувача на поезијата на „проколнатиот“ поет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

