Култура
По 60 години таинствениот обожувач не се појави на гробот на Едгар Алан По
Таинствениот почитувач на делот на Едгар Алан По, кој секоја година на годишнината од раѓањето на американскиот поет преку ноќ на неговиот гроб оставал шише со коњак и рози, ја прекинал традицијата по шест децении
Американските медиуми забележувајќи ја оваа појава нагаѓаат која е причината за прекинување на мистериозната традиција. Се претпоставува дека, имајќи предвид дека обожувачот воспостави традиција веќе 60 години, најверојатно и самиот починал. Или, пак, можеби бил спречен да го изврши својот обичај. „Збунет сум. Не знам што се случило“, изјавил Џеф Џером, кустос на спомен куќата и музејот на Едгар Алан По во Балтимор. Дденешното изостанување на таинствениот обожувач на поетот од редот на ткн. „темните поети“, само ја продлабочи мистеријата околу неговиот идентитет. Традицијата на оставање шише коњак и роза е почната на 19-ти јануари 1949 г. и до вчера траеше 60 години, без ниту еднаш да биде прекината. Некои американски хроничари забележале дека оваа традиција е можеби почната и претходно, но од 1949-та постои пишан запис за обичајот во балтиморскито локален весник Evening Sun. Од 1978 г. Џером и неколку негови пријатели постојано сокриени на гробиштата во Вестминстер хол чекале да го откријат идентитетот, но успеале само да забележат фигура облечена во црно и со бел шал, со шапка со широк обод, како остава шише коњак и рози. Секогаш непознатиот се појавувал меѓу полно и 5 часот наутро.Од 1993 г. посетителот на гробот на По почнал да остава пораки, почнувајќи со онаа на која пишувало „Факелот ќе биде предаден“, а во пораката од 1998 г. се насетува дека зачетникот на обичајот во чест на поетот починал, и дека најверојатно ќе го продолжат негови потомци.Со време овој мистериозен израз на почит кон Едгар Алан По, прераснува во атракција но и во своевиден аџилак и на другите почитувачи на поетот. Понекогаш имало и по неколку стотини лица кои од прикрај го следеле ритуалот на фигурата во црно. Сега, повеќето од нив изразуваат големо жалење преку глобалните општествени мрежи за дружење и комуникација, што традицијата е прекината.Но кустосот Џеф Џером сепак се надева дека на таинствениот почитувач не му се случило ништо лошо, туку дека сметал дека минатата 2009 г. кога беше одбележана 200-годишнината од раѓањето на Едгар Алан По, е згоден термин да се прекине традицијата. Во секој случај Џером најави дека тој и неговите пријатели ќе го продолжат „бдението“ и во следните неколку години очекувајќи го повторното појавување на мистериозниот обожувача на поезијата на „проколнатиот“ поет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

