Култура
Што откриваат писмата на Булгаков
Тиранската власт на Сталин режирала бавна смрт за славниот советски автор Михаил Булгаков, не го апселе но тој не смеел да пишува, ниту да излезе од Русија
Рускиот историчар Виталиј Шенталински ги собрал писмата и транскриптите од разговорите на славниот писател и диктаторот во една книга по повод 60-годишницата од смртта на авторот на „Мајсторот и Маргарита“.„Ја молам владата на СССР да ми нареди што побрзо да ги напуштам просторите на СССР заедно со својата сопруга Љубов Јевгењевна Булгакова. Апелирам на хуманоста на Советската влада и молам мене, писателот кој веќе не може да биде полезен во својата татковина, великодушно да ме пушти на слобода“, стои во едно од писмата на еден од најголемите писатели на 20-от век, Михаил Афанасиевич Булгаков, испратено до исто така еден од најголемите тирани на минатиот век, Јосиф Васарионович Џугашвили Сталин.Цитираното писмо е датирано од 23 март 1930 г., кога Сталин веќе цврсто управува со Кремљ, а неговата бескрупулозно владеење веќе ги зема првите жртви.Шенталински ги собрал 60-те писма и транскриптите и ќе ги објави во книгата која ќе биде промовирана на 60-годинината од смртта на Булгаков на 10-ти март во Шпанија. Авторот на големите по значење романи како што се „Мајсторот и Маргарита“, „Кучешко срце“, „Бегство“, „Станот на Зоја“, … или драмата „Белата гарда (Деновите на Турбинови)“ напишал и некои писма кои ги потпишал со псевдонимот Тарзан никогаш не биле испратени а неки и не дошле до Сталин.Овие писма на две значајни фигури од советската и руската историја се документи кои сведочат за едно мрачно време, измешано со ентузијазам, надеж и страв.Според Шентилански, во материјалите се покажува и наивноста на писателот, мазохизмот, фасцинираност но и ропската сервилност. Искрените писма го покажуваат и стравичниот карактер на режимот кој целосно ја уништил човечноста.Булгаков очајно настојувал да се сретне и да разговара со Сталин, обидувајќи се да најде барем малку рационалност во однесувањето на мрачниот диктатор. Тој одел и против својата волја обидувајќи се да го задржи достоинството на нормална личност во судирот со искомплексираниот мегаломан. А Булгаков токму за тоа пишуваше во „Мајсторот и Маргарите“, дека – секоја власт е насилство над човекот!По писмото што го цитиравме на почетокот, во 18-ти април истата година, во слабоосветлениот стан на Булгакови пред самрак заѕвонил телефонот остриот глас на сопругата на писателот и’ соопштил дека со него ќе зборува лично големиот водач.Транскриптот од тој разговор оди вака: „Здравствујте, товариш Булгагов? – Здравствујтсја Јосиф Вираионович, одвај изустил Булгаков – Го добивме вашето писмо. Го читавме со другарите. Вие, гледам, сакате во странство: Зарем толку ви одиме на нервите?, со тивок глас со силен грузиски нагласок рекол Сталин – Знаете, во последно време многу размислува може ли руски писател да живее надвор од татковината И мене ми се чини дека не може, рекол Булгаков. – Во право сте. Јас исто така мислам. Каде сакате вие да работите? Во Уметничкиот театар?, прашува Сталин. – Да, би сакал, но секогаш ме одбиваа, одговорил Булгаков. – А вие таму испратете замолница. Имам чувство дека они ќе се согласат да ве примат, со иронија во гласот одоговорил Сталин. – Да, да, ама јас морам да се најдам со вас и да поразговарам, вели писателот. – Ќе најдеме време, задолжително ќе се најдеме, рекол Сталин и само ја спуштил слушалката.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Блесок“ годишен концерт на ФМУ во Македонската филхармонија
Факултетот за музичка уметност – Скопје со најава за годишниот концерт „БЛЕСОК“ по повод Денот на основањето на Факултетот, кој оваа година слави 58 години од своето постоење. Концертот ќе се оддржи на 6.12.2024г. со почеток од 20:00ч. во Македонската Филхармонија.
Alma mater на најголемите имиња од музичката и балетска сцена во државата, регионот, па и светот, Факултетот за музичка уметност – Скопје
е врутокот од кој произлегуваат речиси сите кадри кои се дел од колективите на најголемите музички и музичко-сценски институции и неизоставен дел од образовниот процес на сите нивоа, се истакнува во информацијата.
„Ве покануваме да го проследите настапот на нашиот Симфониски оркестар, трет во државата, мешаниот хор „Драган Шуплевски“, камерниот оркестар „Солисти на ФМУ“, Оркестарот на народни инструменти и проф. Драган Даутовски, студентите од Катедрата за балетска педагогија и Катедрата за џез и популарна музика, ансамблот перкусионисти под диригентските палки на проф. Цанев, проф. Татарчевски и доц. Спироски“, информира организаторот.
Влезот е слободен, резервации до 4.12.2024г. на: [email protected]
Култура
Станчевска-Ѓоргова на работилница: Се фокусираме на безбедносна заштита на културното наследство
Државната секретарка во Министерството за култура и туризам, Марија Станчевска-Ѓоргова, денеска во Музејот на македонската борба се обрати на тридневната работилница која е посветена на примената на законодавството во Северна Македонија за засилување на борбата против нелегалните активности насочени кон културното наследство.
Станчевска-Ѓоргова упати благодарност за заложбата и поддршката за реализација на оваа работилница, што произлегува од успешно одржаната обука во јули годинава во Скопје во рамките на проектот „Борба против недозволената трговија со културни добра во Западен Балкан“, финансиран од Европската комисија и имплементиран од УНЕСКО преку Регионалното биро за наука и култура во Европа, со седиште во Венеција, и Канцеларијата во Сараево.
„Со проектот, чија примарна цел е координација и интегриран пристап меѓу сите чинители во борбата со нелегалната трговија со културното наследство на регионално и на меѓународно ниво, уште еднаш ја потврдуваме нашата посветеност и обединетост за заштита и зачувување на културното богатство што го поседуваме“, истакна пред присутните државната секретарка во Министерството за култура и туризам.
Нагласувајќи дека учесниците на претходната работилница дојдоа до заклучок дека на национално ниво не се преземени сите мерки за координиран и интегративен пристап кој ќе обезбеди поголема безбедносна заштита на културното наследство, Станчевска-Ѓоргова информираше дека се започнати активности насочени кон зајакнување на институционалните капацитети и втемелување меѓуресорска мрежа, преку која координирано ќе се преземат активности за спречување на уништувањето на културното наследство. Таа најави дека во претстојниот период, Владата и ресорното Министерство ќе дадат фокус на засилување на безбедносната заштита на културното наследство.
„Со зацврстување на капацитетите за борба против нелегалните активности со културни добра, применувајќи јасни законски одредби, работилницата ќе придонесе за создавање меѓуресорска мрежа во која ќе дејствуваат Министерството за култура и туризам, Министерството за внатрешни работи, Министерството за правда, Царинската управа, заводите, музеите, галериите и конзерваторските центри“, рече Станчевска-Ѓоргова, акцентирајќи дека значајна компонента во борбата со нелегалната трговија со културното наследство, но и во спречувањето и казнувањето незаконски активности против културното наследство, се и обвинителствата и надлежните судови.
Таа ја посочи и имплементацијата на меѓународните конвенции од областа на заштитата на културното наследство.
„Ќе нагласам дека нашата земја, кандидатка за членство во Европската Унија, демонстрира сериозна посветеност во почитувањето на меѓународните конвенции, како и на други важни европски документи од областа на заштитата на културното наследство“, рече Станчевска-Ѓоргова.
На отворањето на работилницата, присутните ги поздравија и Алма Мрган-Слипичевиќ од Регионалното биро за наука и култура на УНЕСКО во Европа и Весела Честоева, директорка на Управата за заштита на културното наследство.
Тридневната работилница е посветена на градење капацитети за подобрување на законодавните рамки за културното наследство за различните категории на клучни институционални партнери и други национални чинители. Присутни се домашни експерти, претставници од: Министерството за култура и туризам, Управата за заштита на културното наследство, Министерството за внатрешни работи (т.е. полициската служба), Царинската управа, Јавното обвинителство и судството, како и стручни лица вработени во заводите, музеите, галериите, конзерваторските центри и експерти од релевантните невладини организации.
Култура
МСУ првпат ќе изложи дела од колекцијата ставени во релација со дела на современи уметници
Утревечер, во 20 часот, во Музејот на современата уметност – Скопје ќе биде отворена долгонајавуваната изложбата „Прекршено време. И светот се пресоздава од тоа што го заборава“, во која се вклучени речиси сите куратори на музејот: Ивана Васева, Благоја Варошанец, Софиа Григориаду, Ива Димовски, Владимир Јанчевски и Нада Прља.
Вистински куриозитет е репрезентативниот избор на дела од уметничката колекција на МСУ – Скопје, некои од нив ретко или воопшто изложувани.
„Ќе бидат изложени дела на уметници со потекло од она што се подразбирало како периферии на светот или светот разбиран како европоцентрична „геополитика на знаење“, ставени во релација со дела на неколку меѓународни современи уметници, во обид за лоцирање на поинакви приказни и наративи, честопати исклучени од доминантите наративи, но се со голема еманципаторска моќ“, велат кураторите.
Според стручниот тим, кој ја подготвуваше поставката, генерална идеја за изложбата е преку контекстуален и критички пристап кон делата од колекцијата да се преиспитаат историски и критички теми, како што се колонијалната историја и неоколонијализмот, феминизмот, хегемониската експлоатација, хибридноста на културните формации и трансформации и соодветните отпори и борби, како и сложените реалности на земји (и групи) што се конципирани како „периферни“.
Прекршеното време, одговарајќи на задачата на наследството, отвора простор за уметнички дела, приказни и сеништа, кои не биле подеднакво изложени, замислувајќи ги можните идни читања на збирката на МСУ – Скопје, кои се неизбежно прогонувани од минатото.
Современи уметници, чии дела ќе бидат изложени се: Ала Јунис (Кувајт/Јордан), Инас Халаби (Палестина/ Холандија), Сиовија Кјамби (Кенија/ Германија), Карла Закањини (Аргентина/ Шведска) и Ивана Сиџимовска (Северна Македонија/ Германија).
Некои од уметниците кои се дел од оваа изложба, а се дел од колекцијата на МСУ – Скопје се светски познатите Мариа Бономи, Роберто Мата, Аида Карбаљо, Феликс Белтран, но изложени се и дела на уметниците Ремо Бианседи, Роберто Варкарсел, Самсон Флексор, Фајга Островер, Анезиа Пашеко е Шавес, Герти Сахуе, Питер Кларк, Макс Арукипа Чамби, Мариа Аусилијадора Силва и други.
Изложбата ја градат дела од збирката на МСУ кои потекнуваат од Глобалниот југ – сфатена како хетерогена и детериторијализирана категорија – или оние кои не учествуваат во глобалниот пазар со хегемонистичка позиција и се архивирани под национален предзнак и потекнуваат од Аргентина, Бангладеш, Боливија, Бразил, Венецуела, Египет, Ирак, Иран, Јужна Африка, Казахстан, Куба, Кувајт, Мароко, Мексико, Узбекистан, Уругвај, Чиле и од други земји, каде што живеле уметници од овие земји.
Овие дела, од една страна се ставени во релација со дела од земјите од поранешна Југославија (С. Македонија, Косово, Србија, Хрватска, Словенија, Босна и Херцеговина, Црна Гора) како наследници на политиката и движењето на неврзаните и нејзиното наследство, посебно активна на културен план, и од друга страна со дела од современи уметници, кои на критички начин ги преиспитуваат локалните и глобални хегемонии.
Избраните дела на поканетите современи уметнички (Закањини, Јунис, Кјамби, Сиџимовска и Халаби) во оваа изложба не се доживуваат како изолирани дела, туку нудат можност за постојани дијалози меѓу нив и со изложените дела од колекцијата на МСУ-Скопје.
Постколонијалноста, политичките дејствувања и уметнички форми на отпор, женски тела и женски гледишта и производство, уништувањето на животната средина и колонијалната екстракција, опседнатите колонијални и модерни наративи, модернистичката мисла и архитектура, форми на солидарност и деконструкции на националното, се некои од темите со кои уметниците се занимаваат, но не исклучиво, бидејќи повеќе од една од овие теми може да се следат во секое дело.
Преку доведувањето на делата од колекцијата во релационалност со дела од современи уметници се отвора потенцијален фрејминг за контекстуални и критички приказни за постколонијалната солидарност, трансформативна еманципација и соработка и обид за воспоставување на друг репрезентативен антихегемониски идентитет на музејот.
Графичкиот дизајн и уметничката интервенција се на Илиана Петрушевска, изложбениот дизајн е на архитектите Јован Ивановски и Ана Ивановска. Конзерватори вклучени во изложбата се Љупчо Иљовски и Јадранка Милчовска, а соработник на концепт е Тихомир Топузовски.
Изложбата е дел од одбележувањето на 60 години од основањето на Музејот на современата уметност – Скопје и ќе биде отворена до 30 март 2025 година.