Култура
Санџакоски: Во светот се случува морална ерозија

Професорот од Православниот богословски факултет во Скопје, отец Стефан Санџакоски, во интервју за Дојче веле зборува за применливоста на Десетте божји заповеди во денешни услови и моралот во православието
Десетте божји заповеди се вонвременски, но дали во овој миг тие и универзално се применливи ?
Сите егзистенцијални прашања носат глобален карактер. Според својата природа, одвнатре носат по некоја трансцедентална вокација. И тие со самото тоа се важечки за сите човечки поколенија и за сите времиња. Врз декалошкиот корпус на морални вредности се темели нормалното и природното постоење и функционирање на секоја мала или голема заедница на луѓе. Почнувајќи од брачната, па преку семејната, па се‘ до најшироката заедница. Десетте божји заповеди се гарант за сочувување на моралниот статус на личноста и заедницата, а со тоа и на редот и поредокот во општеството. Инаку, би се случил беспоредок – анархија. Оттука може да се извлече заклучокот за нивната актуелност за современото општество, како и за секое друго општество. Нивната вечна актуелност, произлегува од нивната совршена усогласеност со вистинската природа на човекот.Луѓето различно гледаат на Божјите заповеди. Каде лежи нивната основа?По прашањето на една од Десетте заповеди – „Сакај го ближниот свој , како што се сакаш самиот себе си “, индикативно е мислењето на францускиот егзистенцијалист Жан Пол Сартр, кој што ближниот го доживува како свој пекол. Од другастрана еден познат пустиножител на египетската пустина Ава, Арсениј, за пеколот зборува како за неможност луѓето да си ги видат лицата, да се гледаат лице во лице. Исполнувањето на Десетте божји заповеди ја овозможува нормалната и природната комуникација помеѓу луѓето, нивното заобиколување ја оневозможува. Оттука произлегуваат сите кризи на модерното општество.Се согласувате ли дека етиката и моралот се на многу ниско ниво во Македонија во мигов?Апсолутно! Се случува морална ерозија. Во Македонија се случува нешто што се случува во целиот свет. И тоа се должи токму на духот на релативизмот на новопрокламираната религија или религиозни вредности што му се нудат на човекот на строго индивидуален план, со намера да се разбие се‘човечката заедница на луѓето.Се‘ тече и се менува. Треба ли и православната црква да се менува за да им стане поблиска на верниците?Црквата се гледа себеси одвнатре. Таа никако не смее да биде, со филмскиот јазик кажано, од ракурсот на надворешниот свет кон внатрешниот. Нејзиниот неиституционален карактер е доминантен, бидејќи не е човечка творба. Таа има способност да се самосоздава. Самосоздавањето е атрибут на божествената природа.Таа е жив организам од телото на богочовекот Христос. Теоријата на адаптација на црквата кон времето води кон релативизирање на вечните вредности, чиј сведок и чувар е токму црквата. Од тие причини православната црква не го брка времето, туку се поставува како критериум со кој се измерува секој човек и секое време. Таа не трпи промени во суштината на учењето. Но изнаоѓа начини за негово правилно и неизменето пренесување, односно предавање од една на друга човечка генерација, пришто се грижи за карактеристичните особености на времето во коешто се случува трансмисијата на вечниот категоријален систем. Православната црква е вечно млада и невенлива богочовечка заедница на живи и конкретни личности, собрани на едно место и околу Христа распнатиот и воскреснатиот. Таа е вечно нова и вечно современа небоземна тајност.
Разговарал Милчо Јованоски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
ИФФК „Браќа Манаки“ со повик за учество во проектот „Кадар-на“ (Her frame)

ИФФК „Браќа Манаки“ како дел од проектот „Кадар-на“ (анг. HER FRAME, во буквален превод „Нејзин кадар“) ја поддржува иницијативата за надминување на родовата нерамноправност во филмскиот сектор.
Проектот „Кадар-на“ е поддржан од Британскиот совет како дел од проектот „Култура и креативност за Западен Балкан“ (анг. Culture and Creativity for the Western Balkans – CC4WBs), кој е финансиран од Европската унија и има за цел да го поттикне дијалогот во Западен Балкан преку зајакнување на културните и креативните сектори за да се оствари поголемо социо-економско влијание. Проектот „КАДАР-НА“ е во заедничка реализација на Филмскиот фестивал во Нови Сад и Филмскиот фестивал „Браќа Манаки“.
Постоењето на родовата нерамноправност е утврдено на сите нивоа во аудиовизуелната индустрија, а оваа програма е наменета за нови и млади уметници, филмски работнички кои сакаат да ги усовршат своите знаења и вештини со поддршка од истакнати експерти од филмскиот свет, преку онлајн работилници и интензивна менторска програма.
Повикот е отворен до 09, а резултатите ќе бидат објавени на 16-ти јуни.
Учесничките ќе имаат можност да следат пет онлајн работилници со експертки од филмскиот свет, конференции во Нови Сад и во Битола, три мастер-класови, менторска програма и претставување.
За било какви дополнителни информации и/или појаснувања на [email protected].
Култура
Недела на полски филм во Кинотеката на Северна Македонија

Кинотеката на Северна Македонија, во соработка со институтот „Адам Мицкевич“ од Полска и со поддршка од Амбасадата на Република Полска во Скопје, го организира настанот „Недела на полски филм“, што ќе се одржи од 12 до 17 мај 2025 година, по повод претседателството на Република Полска со Советот на Европската Унија.
Во рамки на оваа тематска филмска недела, публиката ќе има ретка можност да погледне избор од значајни полски филмови кои оставиле траен белег во европската и светската кинематографија. Програмата опфаќа наслови од различни генерации и стилови, вклучувајќи ги делата на прославените режисери Кшиштоф Кјешловски и Агњешка Холанд, како и современи гласови како Агњешка Смочинска и Куба Микурда.
Филмската недела ќе започне на 12 мај (понеделник) во 20:00 часот со проекција на филмот СОЛАРИС, ЉУБОВ МОЈА (Solaris mon Amour, 2023) – визуелен и поетски омаж инспириран од филмот на Андреј Тарковски и романот на Станислав Лем. Влезот за овој филм е бесплатен. Гостинка на оваа проекција ќе биде монтажерката на овој филм Лаура Павела, која по проекцијата заедно со режисерите Саша Станишиќ и Јане Алтипармаков ќе разговаат за нејзината работа на ова филмско дело.
Сите проекции ќе се одржат во кино-салата на Кинотеката, со почеток во 20:00 часот, а ќе бидат прикажани филмовите СЛЕПА ШАНСА (Przypadek / Blind Chance, 1987), ОСАМЕНА ЖЕНА (A Lonely Woman / Kobieta samotna, 1987), АКТЕРИ ОД ПРОВИНЦИЈА (Provincial Actors / Aktorzy prowincjonalni, 1979), ЗЕЛЕНА ГРАНИЦА(Green Border/Zielona granica, 1923) и ЈАДИЦАТА (Córki dancing/The Lure, 2015)
Програмата е реализирана во соработка со Институтот „Адам Мицкевич“ како дел од меѓународната културна програма на Полското претстедателство со Советот на Европската Унија 2025.
Култура
Камерното трио „Анимато“ утревечер со јубилеен концерт „Квинтесенца“, влезот е бесплатен

По пет успешни години на музичко творештво и настапи на домашната и меѓународната сцена, Камерното трио „Анимато“ ќе го прослави својот јубилеј со свечен концерт насловен „Квинтесенца“. Настанот ќе се одржи утре, 12 мај 2025 година, со почеток во 19:00 часот, во Даут Пашиниот амам во Скопје, во организација на Националната галерија.
Триото во состав Даниела Неделковска (флејта), Симона Марочковска-Манојловска (флејта) и Светлана Димитриевска (пијано), ќе ја претстави својата препознатлива уметничка енергија низ програма која вклучува дела од Доплер, Прокопиев, Илин и Шор.
Во текот на изминатите пет години, Трио Анимато се етаблираше како еден од најактивните камерни состави во Македонија, со настапи во земјата и странство, промовирајќи ја домашната музичка сцена и соработувајќи со бројни истакнати уметници и институции. Овој јубилеен концерт е заокружување на едно успешно поглавје и најавува нови проекти со уште поголема посветеност кон уметничкиот развој и културната промоција.
Влезот е бесплатен за посетителите, а љубителите на класичната музика се поканети да бидат дел од оваа музичка прослава и да уживаат во виртуозната изведба на триото кое го слави своето постоење токму таму каде што традицијата и современоста се сретнуваат – во срцето на Старата скопска чаршија.
Дополнителни информации за концертот може да се најдат на официјалните канали на Националната галерија и Трио Анимато.