Култура
Египет иницира светски сојуз за украдените антиквитети

Земјите од кои во минатото биле украдени вредни артефакти, ќе се обединат за да си го вратат украденото културно наследство коe денес е изложенo во музеите во други земји
Претставници на културните власти на 21 земја од сите страни на светот вчера во Каиро се собраа на дводневна конференција за заштита и враќање на културното наследство, која ја свика главниот египетски археолог, д-р Захи Хавас, шеф на државниот Висок совет за антиквитети.На првиот ден од конференцијата, главниот египетски археолог, д-р Хавас, побара меѓународна соработка за враќање на украдените артефакти од други земји и ги повика учесниците и сите земји од светот што се засегнати да состават листи на антички богатства кои им биле украдени во минатото и се изложени во музеи во други земји„Египет и други земји кои велат дека им се нелегално изнесени артефакти ќе работат заедно и ќе направат листи на предмети кои сакаат да им бидат вратени од западните музеи. Секоја земја се бори сама, секоја од нив страда сама, особено Египет. Музеите се главниот извор на украдени артефакти. Ако престанат (да купуваат украдени артефакти) помалку ќе се краде. Ќе се бориме заедно“, рече д-р Хавас пред делегатите од земјите-учеснички. На состанокот се собрани заменици-министри за култура и директори на музеи од земји како Грција и Сирија кои бараат да им се вратат артефакти, но и земји како САД, кои веќе вратија дел од украдените антиквитети.„Имаме добра соработка со други земји. Веќе имаме артефакти што ни беа вратени од Шпанија и од Италија, но земја која до сега има вратено најмногу артефакти се САД“, вели д-р Хавас.Претставниците, меѓу другото, ја разгледуваат и можноста за измена на конвенцијата на Обединетите нации која забранува извоз и сопственост на антиквитети кои биле украдени по 1970 година, за да можат да трагаат по предмети што биле изнесени пред тоа, за што планираат да се обратат до УНЕСКО, светската организација за култура. „Има вистински проблем со криумчарењето антиквитети кои биле украдени, однесени во времето на колонијализмот или негативната улога што ја играат некои странски мисии“, вели Ајман Слаиман од сирискиот Генерален директорат за антиквитети и музеи, пренесува Ројтерс.„Ова не е прашање на легалност туку на добра волја која не може да се сведе под словото законот“, вели Елена Корка, делегат од Министерството за култура на Грција.
Секој си го бара своетоЕгипетскиот Совет за антивкитети до сега во повеќе наврати побара во Египет да бидат вратени мноштво артефакти кои во минатото биле изнесени од земјата. Меѓу нив се Каменот од Розета, кој се чува во Британскиот музеј повеќе од 200 години, и бистата на Кралицата Нефертити, стара 3.400 години, која е изложена во Музејот Нојес Берлин. Египет минатата година ги прекина врските со Музејот Лувр, се`додека Франција не му ги врати фрагментите од ѕидни слики од стара египетска гробница. Каменот од Розета е стар повеќе од 2.200 години – на него се издлабени хиероглифи испишани од египетски свештеници.Грција веќе подолго време бара од Британскиот музеј да и` врати камени скулптури, написи и архитектонски елементи од Партенон, кои биле однесени од британскиот дипломат Лорд Елџин во 19 век, за време на Османлиското владеење, кои денеска се сместени во Британскиот музеј.Меѓу земјите-учеснички на конференцијата е и Перу презема правни мерки во обид да си го врати богатството на Инките од Универзитетот Јејл во САД. Латиноамериканските земји со богати археолошка историја му се придружија на Египет во борбата за механизми кои ќе гарантираат враќање на културното богатство кое било украдено во минатото.На конференцијата учествуваат и претставници културните власти на Јужна Кореа, кои неодамна покренаа судски процес против француската Влада со кој бараат да им бидат вратени антиквитети кои биле украдени во 1866 година, но биле одбиени врз основа на конвенцијата на Обединетите нации, која се однесува само на артефакти кои биле изнесени по 1970 година.„Музеите во светот имаат морален императив да вратат конкретни артефакти во земјите од каде што потекнуваат. Ќе утврдиме како можеме да си помогнеме едни на други за да го зголемиме притисокот врз оние што ги држат овие артефакти. Ги повикувам да учествуваат на конференцијата сите нации што сакаат нивните вредни артефакти да им бидат вратени“, порача египетскиот археолог д-р Хавас минатиот месец, најавувајќи ја конференцијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Жива досада“ – новата претстава на МНТ набргу пред македонската публика, ги охрабрува децата да веруваат во магијата на играта

Денеска почнаа првите читачки проби за претставата „Жива досада“, авторски проект на актерките Билјана Јовановска, Изабела Јакимова и Нина Деан, во која играат заедно со Гоце Андонов.
Темата на претставата е досадата на децата во денешното време, каде што авторите ги охрабруваат како децата така и родителите да остават да им биде досадно без да ги окупираат со разно-разни обврски, само за да ја избегнат досадата.
Ликовите на децата, Давид и Бојана, кои се претставници на децата на денешното време, во еден момент се среќаваат со дел од ликовите на Недојдија, каде што во одреден момент си ги менуваат местата, со цел да докажат во чие време е подосадно. Претставата поентира со тоа што ги охрабрува децата да веруваат во магијата на играта, како и да научат да комуницираат вербално помеѓу себе.
Костимограф е Валентина Чонкова, а сценограф е Мартин Манев.
Премиерната изведба се очекува кон втората половина на април или на почетокот на мај 2025 година.
Култура
Чевствување по повод 61 годинаа од смртта на Милтон Манаки

Денес се навршуваат 61 година од смртта на првиот филмски снимател на Балканот, Милтон Манаки.
Во негова чест, на Влашките гробишта во Битола, свежо цвеќе положија, во име на општина Битола, советниците Марица Тодоровска и Борче Корлевски како и други делегации, претставници на конзуларни претставништва, вљубеници во филмската уметност и други граѓани.
Организатори на чествувањето се Кино – видео клуб ,,Студио Милтон Манаки ” од Битола и Комуната на Власите армните ,,Браќа Манаки”, со поддршка од Општина Битола.
„Денес се навршуваат 61 година од упокојувањето на Милтон Манаки и дојдовме да оддадеме достојна почит, заедно со претставници на Општина Битола, Здружението „Комуната на Власите“ и Кино клубот, како и дипломатските претставништва на Република Грција и Република Романија, Кинотека на Македонија и други институции и организации, кои изразија желба да положат цвеќе и да ја дадат својата почит кон Милтон, кој навистина, според мене, колку што е заслугата на Јанаки, заслугата на Милтон е уште поголема, затоа што во едни турбулентни времиња, тој успеа да ги сочува сите овие материјали, кои денес се чуваат дел во Кинотеката на Македонија, тоа е филмскиот материјал и дел во архивот, каде што се чува најголемиот фотографски и друг материјал, којшто секако претставува едно огромно културно богатство за Република Македонија. Материјалите се во фаза на целосна дигитализација, така што ќе може секој граѓанин да пристапи, да види и да истражува, што навистина оставиле Браќата Манаки, за нас навистина големо културно богатство“, изјави Стефче Хаџи Андоновски од Здружението „Комуната на Власите“ и Кино клубот „Милтон Манаки“.
Хаџи Андоновски, нагласи дека оваа година се одбележуваат 120 години од доаѓањето на „Камерата 300“ во Битола и предложи по овој повод да биде организиран соодветен настан со кој ќе биде одбележан овој значаен јубилеј.
Култура
Cамостојна изложба на Анита Огњановска

Изложбата насловена „Во спокој“ е деветта самостојна изложба на Анита Огњановска, чие отворање ќе се одржи на 5 март 2025 година, со почеток во 20:00 часот, во двата изложбени салони, Империјал 1 и Империјал 2, во Културно-информативниот центар (КИЦ) – Скопје.
Огњановска повторно се претставува пред македонската публика со нов циклус дела кои истражуваат теми како личните емоции, секојдневните моменти и симболиката на деталите кои носат длабока значајност. На изложбата ќе бидат претставени околу 40 дела, главно изработени во голем формат, со техники како масло, ладен восок, акрил и комбинирана техника на платно.
Изборот на делата за оваа изложба е направен од професорот Костадин Танчев – Динка, познат графичар, графички дизајнер и сликар. Осврт на творештвото на Анита Огњановска ќе направи професорот Владимир Мартиновски – истакнат поет, есеист и книжевен преведувач. Дополнително, поетесата Ана Бунтеска напиша песна насловена „Во спокој“, инспирирана од сликите кои ќе бидат дел од оваа изложба, и истата ќе биде претставена на отворањето.
Концептот на изложбата „Во спокој“
Огњановска ги претставува своите дела како метафори за животот – навидум едноставен, но исполнет со слоеви комплексни емоции и искуства. Нејзините апстрактни композиции ја истражуваат интеракцијата помеѓу бојата и текстурата, создавајќи хармонија која ги повикува гледачите да откријат скриени значења под површината. Текстурите ја симболизираат слоевитоста на времето и искуствата, додека хоризонтите се прикажани како симбол на надеж и бесконечни можности.
Огњановска вели дека нејзините дела содржат елементи на охрабрување – потсетници дека под хаосот постои ред, а под немирот – спокој. Во нив таа ги истражува љубовта и страста како движечки сили на креативноста, но и теми како надминување лични стравови и пронаоѓање внатрешна храброст.
За Анита Огњановска
Анита Огњановска е ликовен уметник од Скопје со над 15 години искуство. Покрај самостојните изложби во Македонија, Хрватска и Данска, нејзините дела биле дел од групни изложби во Шпанија, Италија, Косово, Грција, Турција, Босна и Херцеговина, Франција, Данска и Австралија. Таа активно учествува на уметнички симпозиуми и колонии низ светот, што придонесува за збогатување на нејзината уметничка визија. Учеството на значајни настани како Salon d’Automne и Salon de Beauxarts во Париз и изложбите KUNST FOR ALLE во Копенхаген и Архус ја потврдуваат нејзината растечка препознатливост во светот на современата уметност. Нејзините дела се застапени во галерии во Данска, Грција и Австралија и се дел од приватни колекции ширум светот.