Култура
Ќе ги побара ли Македонија назад златните маски од Требениште?

Ќе го прифати ли Република Македонија повикот да му се придружи на светскиот сојуз на земји кои бараат да им се врати културното наследство кое им било земено во минатото и денес е изложено во други земји?
Ќе го побара ли Република Македонија да и` биде вратено вредното културно наследство што низ историјата било изнесувано од нејзината територија, за време на туѓите владеења? Колкави се шансите да бидат вратени во земјата од каде што потекнуваат златните маски и војничкиот шлем од Требениште, царските двери од Охрид, средновековните ракописи и други вредни антиквитети кои денес се чуваат или се изложени во соседните земји? Ќе ја прифати ли Македонија поканата да му се придружи на светскиот сојуз на земји кои бараат да им се врати културното наследство кое им било земено во минатото и денес е изложено во други земји?Ова се само неколку од многуте прашања што се отвораат по одржаната Конференција за заштита и репатријација на антиквитети што се одржа деновиве во Египет, на која учествуваа 25 земји од светот, меѓу нив Египет, Грција и Кина, кои усвоија заедничка листа на драгоцени реликвии што ги бараат назад од западните музеи.Земјите-учеснички повикаа на светско единство на земјите што се засегнати и најавија дека ќе побараат да се измени конвенцијата на Обединетите нации со која забранува извоз и сопственост на антиквитети кои биле украдени по 1970 година, за да можат да трагаат и по предмети што биле изнесени пред тоа. Според учесниците на конференцијата, иницијативата од Каиро е првиот чекор, кој дава надеж дека нешто може да се промени.„Сметам дека одржавме историска конференција за сите земји што некогаш изгубиле артефакти. Се согалсивме да се бориме заедно. Културното наследство треба да се врати во неговата татковина“, порача домаќинот на конференцијата, шефот на египетскиот Совет за антиквитети, д-р Захи Хавас.Како што неодамна изјави за магазинот Free Time Guide – Macedonia директорoт на Управата за заштита културното наследство на РМ, Паско Кузман, иако голем дел од културното наследство на Република Македонија било изнесено од земјата за време на туѓите владеења, тешко дека нешто ќе може да се направи и тешко дека Македонија ќе може да си ги врати назад вредните предмети како златните маски од Требениште. Две од нив денес се изложени во Народниот музеј во Белград, а другите две се во Археолошкиот музеј во Софија. „Маските се изложени, не се скриени. Тогаш било Србија – Јужна Бановина – ние сме биле во составот на СХС. Исто и со Бугарите. Тогаш било бугарско. Тие не се украдени, туку се легално однесени, заедно со многу работи што биле однесени. Во тие гробови имало и многу други предмети – златни, бронзени, сребрени, керамички и поинакви – ама маските се најзначајни и најпознати“, вели Кузман.Во периодот од 1918 до 1934 во тн. кнежевски гробови во некрополата Требениште, на 15 километри северно од Охрид, биле откриени четири златни погребни маски. Првите две случајно ги откриле бугарските војници што ја копале трасата за теснолинејката (некогашната железничката пруга до Охрид) за потребите на воените дејствија во 1918, по што се однесени во Софија.Другите две се откриени во т.н. српско време, за време на Кралството СХС. Ги открил археологот Никола Вулиќ за време на ископувањата од 1930 до 1934 година. Маските биле однесени во тогашниот Музеј Кнеза Павла, односно денешниот Народен музеј во Белград, каде што се изложени. Околу 257 предмети од требенишката некропола и денес се во софискиот Археолошки музеј, а околу 176 се во белградскиот Народен музеј.
Следува: Ќе и` се придружи ли Македонија на иницијативата од Каиро?
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Вечер што ќе се памети со македонскиот виртуоз на гитара Дамјан Пејчиноски

Енергичен и впечатлив настап на „Охридско лето“ имаше еден од најдобрите гитаристи на македонската, но и светската сцена, Дамјан Пејчиноски, кој вчеравечер беше дел од фестивалската програма заедно со неговиот квинтет, Дејан Милосављевиќ на ударни инструменти, перкусионистот Зоран Јасгоридовски, Горан Гешовски на бас-гитара и пијанистот Трајче Станков.
Програмата со којашто настапија и ѝ приредија на публиката прекрасна вечер содржеше авторски композиции на Пејчиноски, џез теми, како и македонски етно композиции.
-Чувствувам огромна одговорност со мојот настап, со оглед на тоа дека станува збор за престижен фестивал низ чија долгогодишна историја продефилирале фантастични уметници, фестивал кој носи еден посебен дух, една огромна уметничка вредност, вели Пејчиноски.
Младиот гитарист Пејчиноски свири електрична и акустична гитара и специјализира повеќе музички стилови вклучувајќи џипси-џез, џез-фјужн, блуз, рок, кантри, традиционална македонска музика и слично.
Тој е спознориран од компанијата за гитари „Страндберг” и е истовремено дел од уметниците кои ја претставуваат оваа компанија. Ќе ја има честа да го промовира и најновиот модел на гитари што го изработува „Страндберг“. Ова е доказ дека неговото име е прочуено и во светски рамки.
-Компанијата „Страндберг“ ќе вади нов модел на гитара и особено имам чест што од сите нивни уметници ме избраа мене да ја промовирам новата гитара. Што се однесува до интернационалните настапи, тие не се толку чести, но ете, успевам нешто да договорам сам, нешто преку компанијата „Страндберг“ која е мој спонзор. Инаку сум задоволен, изминатиот период ми беше мошне активен. Во мај имав учество на фестивал во Португалија, а потоа и во Велика Британија. Да, би сакал мојата кариера да е светска. Посакувам да имам и менаџер којшто ќе ми договара настапи низ светот. Јас можеби сум скромен но реален во ова што го кажувам, и сепак, сум свесен за својата музичка вредност и знам дека треба повеќе да работам на маркетинг за да ги добијам големите светски сцени, вели охридскиот гитарист Дамјан Пејчиноски.
Пејчиноски запопочнува да свири гитара на шестгодишна возраст, но вистински интерес покажува на 14-годишна возраст. По завршувањето на основното училиште и гимназијата во родниот град Охрид, каде што живее и денес, се запишува на Националната музичка академија „Проф. Пантчо Владигеров “ во Софија (2003) и на Новиот бугарски универзитет, каде добива целосна стипенидија за неговите студии во областа на џезот каде што и магистрира. Во текот на својата музичка кариера Пејчиноски има бројни национални и меѓународни настапи и награди: во 2009 година тој е финалист на Светскиот натпревар по гитара „Гитар идол“ одржан во Лондон. Во 2010 година победува на 2 меѓународни натпревари за гитара – „Шред дис ту“ (“Shred This Too” – онлајн натпревар) и „Зиуа Китарелор“ („Ziua Chitarelor“) во Романија (настап во живо). Во мај 2010 година тој ја претставуваше својата земја како дел од Изборот за песна на Евровизија во Осло, како учесник на сцената. Во април 2013 година Пејчиноски настапува како солист со Претседателскиот оркестар на Белорусија во Минск, Белорусија. Предава во повеќе музички училишта, меѓу кои и на Факултетот за музичка уметност во Скопје каде што бил раководител на Катедрата за гитара како вонреден професор. Во јули 2017 година одржува 4 концерти во Кина со своето трио, каде што е примен со најголеми почести од градоначалникот на градот Ланџоу кој му ја врачува наградата „Екселенс ин перформанс“ (“Excellence in Performance“).
Концертите, турнеите и мајсторските курсеви на Дамјан се одржуваат во Австралија, Кина, САД, Малдиви, Бугарија, Србија, Хрватска, Унгарија, Романија, Косово, Македонија и др. Тој настапувал и ја делел сцената со многу големи имиња како што се: Џенифер Батен (гитарист од бендот на Мајкл Џексон), Сту Хам (Џо Сатријани), Мајкл Ли Фиркинс, Андреас Оберг и други.
Култура
Свечено затворање на 55. издание на фестивалот „Илинденски денови“

Со вечер на интернационална музика и игра исполнета со прекрасна музика и изведби, на Платото пред Офицерскиот дом, синоќа свечено беше затворено 55 издание на Фестивалот „Илинденски денови“, кој како значајна традиционална манифестација и оваа година беше дел од програмата на Битолското културно лето БИТ ФЕСТ.
Градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, им се заблагодари на организаторите, учесниците и гостите на фестивалот, нагласувајќи дека, изминатите две недели преку Фестивалот „Илинденски денови“, Битола ги живееше деновите кои не се мерат со време, туку со вистинска емоција, исполнета со пулсот на еден народ кој културата и традицијата ги поставил на пиедесталот на највисоките вредности.
„Боите, звуците и душата на светскиот фолклор, одекнаа од најпрепознатливите агли на нашиот град – сцена, почнувајќи од Старата чаршија, Плоштадот Магнолија, преку Широк Сокак, па се до Офицерскиот дом. Од чекорот на орото, преку шевот на носијата, погледот на младите кои ги учат песните и играта на предците, бројните работилници и едукативните средби, покажавме дека во Битола фолклорот е жив, длабок, топол ритам што трае, но и вистински мост што ги поврзува генерациите и народите.
Нашето 55 издание на фестивалот „Илинденски денови“, токму на еден таков импресивен начин ни покажа уште едно моќно испреплетување на македонската традиција со традициите и културните обележја на Швајцарија, Индонезија, Мексико, Грузија, Полска и Хрватска.
Благодарност до сите кои беа дел од ова фестивалско издание, до ансамблите и уметниците, до нашите партнери и институции, а посебна благодарност до публиката која за време на секој настан го исполнуваше просторот со љубов, восхит и силни аплаузи.
Ова фестивалско издание нека ни биде потсетник дека она што го правиме денес, останува за утре, дека културата е светлина што не се гасне, а фолклорот не е само традиција, туку иднина што ги чува корените.
Со срце полно гордост, со љубов кон нашиот град и со поглед свртен кон идното издание – ве поздравувам и Ви благодарам што бевте дел од Програмата на 55 издание на Фестивалот на народни песни и игри „Илинденски денови“ – рече градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на Центарот за култура, Сашо Илковски, нагласи дека во изминатите две недели Битола повторно пулсираше во ритамот на народната музика, во боите на носиите, во живиот збор и изразот на традицијата. Тој додаде дека, мисијата на институцијата не завршува тука, напротив веднаш започнуваат подготовките на новото издание на фестивалот, кое повторно ќе биде мост помеѓу генерации, култури и простори.
„Нека живее фолклорот, нека живее културата. Да ја негуваме и одржуваме традицијата, а со тоа и фестивалот „Илинденски денови“. До ново видување со уште повеќе љубов, музика и традиција“, порача Илковски.
Култура
„Галичник филм фестивал“ од 1 до 3 август

Галичник Филм Фестивал го најавува своето шесто издание, кое ова лето ќе донесе 35 внимателно одбрани филмови од целиот свет во – Галичник.
Од 1 до 3 август, во срцето на планината Бистра, фестивалот ќе биде место на среќавање за автори и публика, за смели идеи и длабоки емоции, за традиција и современост. Оваа година, програмата ќе понуди филмови што го преиспитуваат светот, што допираат длабоко, што зборуваат гласно – и тивко.
„Галичник не е само локација – тоа е став, историја и инспирација што се прелива на големо платно,“ вели директорката на фестивалот, Јана Пауноска. „Горди сме што токму тука ги прикажуваме овие 35 филмови – на место каде што секој камен има приказна, а секој залез изгледа како последен кадар.“
Се додава дека фестивалот годинава се случува без поддршка од Агенција на филм, но со огромна верба – во филмот, во местото, и во луѓето што не се откажуваат.
Целосната програма е објавена на: [www.galichnikfilmfestival.com]