Култура
Египет иницира светски сојуз за украдените антиквитети
Земјите од кои во минатото биле украдени вредни артефакти, ќе се обединат за да си го вратат украденото културно наследство коe денес е изложенo во музеите во други земји
Претставници на културните власти на 21 земја од сите страни на светот вчера во Каиро се собраа на дводневна конференција за заштита и враќање на културното наследство, која ја свика главниот египетски археолог, д-р Захи Хавас, шеф на државниот Висок совет за антиквитети.На првиот ден од конференцијата, главниот египетски археолог, д-р Хавас, побара меѓународна соработка за враќање на украдените артефакти од други земји и ги повика учесниците и сите земји од светот што се засегнати да состават листи на антички богатства кои им биле украдени во минатото и се изложени во музеи во други земји„Египет и други земји кои велат дека им се нелегално изнесени артефакти ќе работат заедно и ќе направат листи на предмети кои сакаат да им бидат вратени од западните музеи. Секоја земја се бори сама, секоја од нив страда сама, особено Египет. Музеите се главниот извор на украдени артефакти. Ако престанат (да купуваат украдени артефакти) помалку ќе се краде. Ќе се бориме заедно“, рече д-р Хавас пред делегатите од земјите-учеснички. На состанокот се собрани заменици-министри за култура и директори на музеи од земји како Грција и Сирија кои бараат да им се вратат артефакти, но и земји како САД, кои веќе вратија дел од украдените антиквитети.„Имаме добра соработка со други земји. Веќе имаме артефакти што ни беа вратени од Шпанија и од Италија, но земја која до сега има вратено најмногу артефакти се САД“, вели д-р Хавас.Претставниците, меѓу другото, ја разгледуваат и можноста за измена на конвенцијата на Обединетите нации која забранува извоз и сопственост на антиквитети кои биле украдени по 1970 година, за да можат да трагаат по предмети што биле изнесени пред тоа, за што планираат да се обратат до УНЕСКО, светската организација за култура. „Има вистински проблем со криумчарењето антиквитети кои биле украдени, однесени во времето на колонијализмот или негативната улога што ја играат некои странски мисии“, вели Ајман Слаиман од сирискиот Генерален директорат за антиквитети и музеи, пренесува Ројтерс.„Ова не е прашање на легалност туку на добра волја која не може да се сведе под словото законот“, вели Елена Корка, делегат од Министерството за култура на Грција.
Секој си го бара своетоЕгипетскиот Совет за антивкитети до сега во повеќе наврати побара во Египет да бидат вратени мноштво артефакти кои во минатото биле изнесени од земјата. Меѓу нив се Каменот од Розета, кој се чува во Британскиот музеј повеќе од 200 години, и бистата на Кралицата Нефертити, стара 3.400 години, која е изложена во Музејот Нојес Берлин. Египет минатата година ги прекина врските со Музејот Лувр, се`додека Франција не му ги врати фрагментите од ѕидни слики од стара египетска гробница. Каменот од Розета е стар повеќе од 2.200 години – на него се издлабени хиероглифи испишани од египетски свештеници.Грција веќе подолго време бара од Британскиот музеј да и` врати камени скулптури, написи и архитектонски елементи од Партенон, кои биле однесени од британскиот дипломат Лорд Елџин во 19 век, за време на Османлиското владеење, кои денеска се сместени во Британскиот музеј.Меѓу земјите-учеснички на конференцијата е и Перу презема правни мерки во обид да си го врати богатството на Инките од Универзитетот Јејл во САД. Латиноамериканските земји со богати археолошка историја му се придружија на Египет во борбата за механизми кои ќе гарантираат враќање на културното богатство кое било украдено во минатото.На конференцијата учествуваат и претставници културните власти на Јужна Кореа, кои неодамна покренаа судски процес против француската Влада со кој бараат да им бидат вратени антиквитети кои биле украдени во 1866 година, но биле одбиени врз основа на конвенцијата на Обединетите нации, која се однесува само на артефакти кои биле изнесени по 1970 година.„Музеите во светот имаат морален императив да вратат конкретни артефакти во земјите од каде што потекнуваат. Ќе утврдиме како можеме да си помогнеме едни на други за да го зголемиме притисокот врз оние што ги држат овие артефакти. Ги повикувам да учествуваат на конференцијата сите нации што сакаат нивните вредни артефакти да им бидат вратени“, порача египетскиот археолог д-р Хавас минатиот месец, најавувајќи ја конференцијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Марко Бањоли во Чифте амам
На 23 април во 19 часот во Националната галерија на Македонија – Чифте амам, Скопје ќе се отвори мултимедијалната изложбата „Тркало на времето“ на истакнатиот италијански уметник Марко Бањоли.
„Со оваа изложба ја објавуваме одлуката на Советот на Остен „Земја во фокус“ на Остен Биеналето Скопје 2024 да биде Италија“, велат од Остен.
Изложбата е организирана во соработка со Зеринтија, Асоцијација за современа уметност, а со поддршка на Италијанска амбасада во Скопје и Италијанскиот културен институт во Белград.
Култура
Настап на Дуња Иванова и концерт посветен на Кире Костов во изведба на Биг бендот на фестивалот „Крај Вардарот џез“
Во рамки на втората фестивалска вечер на „Крај Вардарот Џез“, утревечер на 23 април во Македонската филхармонија со почеток во 20 часот на пијано ќе настапи Дуња Иванова.
Нејзиниот концертен настап „Мирисот на липите“ ќе биде проследен со текст и нарација на Тина Иванова. Музичко-поетски проект, кој раскажува приказна за познатите урбани и скриени места на Општина Центар. Липите на улицата „Орце Николов“, панкот од гаражите на „Плочник“, дружбите во дворот на „Песталоци“, графитите на Кеј, паркот на Горан Стефановски, кафеаната „Наџак“…
Ќе бидат изведени композицијата „Свита за Скопје“ од македонската композиторка Ана Пандевска, и песната „Ние сме од Скопје“ на Мирко Попов, чиј аранжман за пијано го направи Пандевска. Получасовно патување низ симболите на Скопје, погледнати низ интимна, лична перспектива на авторите. Во музиката, како и во нарацијата, провејува нишка на носталгија, а во исто време и крик за подобро утре на градот во кој пораснавме и без чиј воздух не можеме да живееме. „Мирисот на липите“ симболично ќе прикаже, преку звук и говор, еден живот на жител од Центар. Поетскиот наратив е оригинално креиран за овој уметнички перформанс, кој промовира иновативен пристап со содржина која пак, претставува ,,жива“ материја, блиска до човечкото срце.
Минатиот месец за „ПМГ Џез“, како 44 издание, излезе албум во живо, концерт на пијано на Дуња Иванова, кој беше реализиран во рамки на музичката програмата „Крај Вардарот Сесии во Аудиокултура“, која изведе композиции од Ана Пандевска.
Веднаш потоа во 21 часот на истата сцена ќе започне долгоочекуваниот концерт на Биг Бендот со музика од Кире Костов. Концерт посветен на еден од стожерите на современата џез композиција Кире Костов, преку интерпретација на негови избрани дела во современ аранжман од страна на Биг Бендот под диригентската палка на Љупчо Мирковски. Костов е едно од најзначајните имиња во современата џез музика, чија работа опфаќа бројни ангажмани и дела, меѓу кои: солист и диригент на Танцовиот оркестар на РТВ Скопје, наградуван трубач во Југославија, претставник во Биг бендот на Европската радиодифузија, автор на околу педесетина композиции во оркестарска изведба од областа на џезот и 300 песни во популарната музика и реализатор на сите изданија на Скопскиот фестивал од 1991. Подеднакво значајна ќе биде и изведбата на селектираните дела од Костов на еден од нашите најзначајни оркестарски формации, чија историја датира од далечната 1961 година (Биг Бендот на МРТ), кој во 2013 година се возобновува и продолжува да работи во музичка формација водена од Љупчо Мирковски како диригент.
Фестивалот ќе биде заокружен на 27 април во едукативно културниот центар Лабораториум со концертен настап на „Macedonian Free Society“ и со еден од највозбудливите музички проекти „Поетроника“.
Фестивалот е поддржан од Министерство за култура на Р.С. Македонија и се реализира во соработка со Македонска филхармонија и Лабораториум. Концертот „Мирисот на липите“ се реализира со поддршка на општина Центар.
Книги
МАИ ги додели наградите за изданијата меѓу два Саеми на книга
Комисијата за доделување на наградите на Македонската асоцијација на издавачи за периодот меѓу два саема, по разгледувањето на апликациите и на примероците од книгите доставени од издавачите, на состанокот на 15.04.2024 г. донесе одлуки за доделување на наградите на МАИ меѓу двата саема во мај 2023 и април 2024 година.
Признание за најдобра едиција, при што основен критериум бил уредничкиот пристап, концептот на едицијата и унифицираниот изглед/дизајн, со 1. место наградена е едицијата „ПРОаЗА“ („Или-или“), со 2. место едицијата „Бранови“ („Антолог“) и со 3. место едицијата „Современи класици“ („Арс ламина“).
Признание за најдобар оригинален дизајн на корица добија „Не кажувам“ од Петар Андоновски, дизајнирана од Марко Трпески („Полица“), „Базирано врз речиси вистинити настани“ од Ѕвездан Георгиевски, дизајнирана од Наталија Лукомска („Бегемот“) и „Кабинет на чуда со ѕидови од огледала“ од Владимир Јанковски, дизајнирана од Марко Трпески („Антолог“).
Признание за најдобро ликовно-графички уредено издание добија „Варшава го исцртува Скопје“ од Кинга Нетман-Мултановска; автор на дизајнот: Петер Личковски („Бегемот“), „Костимот во Македонија од појавата на фотографијата до денес“ од Зорка Тодорова Младеновиќ; графичко уредување на „Арс ламина“ и „Гени, мени, сени“ од Владимир Лукаш (текст и илустрации), со графичко уредување на „Супрема“.
Признание за оригинални целосно илустрирани книги за деца (сликовници) добија „Си беше еднаш – Најубавите бајки на сите времиња“ (прир. Оливера Ќорвезироска, со илустрации на Наталија Лукомска) („Арс ламина “), „Момчето од зборови / Девојчето од ноти“ од Катерина Николовска („Чудна шума“) и „Рокчето“ од Никола Маџиров, со илустрации на Анета Илиевска („Арс ламина“).
Во категоријата најкреативно издание каде влегуваат оригинални изданија за возрасни или за деца, кои се издвојуваат по својата нестандардност, признанија добија „Момчето од зборови / Девојчето од ноти“ од Катерина Николовска („Чудна шума“), „Шарени ириси“ од Јована Матевска Атанасова, со илустрации на Симонида Филипова Китановска („Арс ламина“) и „Мојата прва библиотека“ од Деспина Мукоска („Арс ламина“).
Признанието за автор на годината го доби Лидија Димковска („Три“).