Контакт

Култура

Изложбата „Машина на преименување“ во Виена

Објавено пред

Концептуалната војна на имиња меѓу Грција и Македонија, која резултираше во меѓународна игра на надмудрување, е пример за тоа како бескрајно одложуваниот настан на преименување може да доведе до една неофицијална вонредна состојба во која машината за преименување е или потценета или преценета

dobivaj vesti na viber

Поектот по успешното започнување во Љубљана во 2008, продолжува со истоимената изложба во Виена во галеријата Отворен простор. Кураторка на проектот е д-р Сузана Милевска, теоретичарка и кураторка на визуелна култура , а главен организатор на проектов е Институтот P.A.R.A.S.I.T.E. Љубљана

Проектот Машина за преименување ги разгледува сложените испреплетувања вклучени во политичките и културните процеси на преименувањето. Неговиот главен концепт ја отсликува круцијалната потреба да се преиспита начинот на кој овие процеси извршиле влијание на создавањето и дестабилизацијата на сеќавањето за националните, културните и личните идентитети во поранешна Југославија и Југоисточна Европа во последните две децении. Во текот на проектот ќе се разгледуваат различни уметнички и културни феномени поврзани со поимот преименување со цел да се одреди степенот до кој преименувањето влијае врз визуелната култура и ги оформува културните идентитети и културната политика во регионот и пошироко. Машината за преименување ја нагласува произволната и случајна природа на имињата, но, паралелно со теоретските импликации на преименувањето, проектот ги испитува скриените идеологизирани схеми на желбената преименувачка машина која дејствува зад доминантниот општествен апаратус. Во проектот Машина за преименување машиничната претстава за функционирањето на општеството е всушност ставена под лупа бидејќи двигател на машините сме сепак ние, луѓето. Машината за преименување, на пример, има огромни последици и врз родовата политика преку начинот на кој патријархалниот брачен договор традиционално диктира жената да го преземе семејното име на  сопругот, и со тоа го брише нејзиниот предбрачен идентитет. Не случајно денес се повеќе жени одлучуваат да се спротистават на оваа општествена пракса со задржувањето на сопственото презиме.    Како регион преоптоварен со промени во државните граници, Балканот има историја која изобилува со политиката на преименување. Промените во имињата на институции, луѓе, етнички заедници, јазици, топоними, па дури и држави, најчесто се сметаа како прв чекор кон апропријација, или бришење на националните, културните и личните идентитети, како и за начин да се заштитат долгорочните политички интереси и да се осигура доминацијата врз одредена територија. Со распадот на Југославија, апаратусот за преименување ги отстрани и ги избриша сите траги од ерата на Тито, вклучувајќи го и името на самиот лидер на Југославија, кое беше додадено во многу имиња на места во поранешната држава. Дури и самиот регион се нарекува со различни имиња: Балкан, Западен Балкан, Југоисточна Европа, итн., во зависност од геополитичките интереси и ставови по однос на неговиот интегритет или поделба. Покрај учесници од Македонија во изложбата учествуваа седум други земји: Словенија, Хрватска, Романија, Србија, Финска, Косово и Бугарија. Д-р Сузана Милевска која на овој проект работи веќе подолго време и во кој беа вклучени околу осумдесет учесници: Дан и Лиа Пержовски (Романија), ИРВИН, Тадеј Погачар (Словенија), Сања Ивековиќ, Игор Грубиќ, Младен Стилиновиќ (Хрватска), Магнус Барташ и Александер Вајндорф (Шведска), Саша Хубер и Кале Хам (Финска), МОНУМЕНТ (Србија), Тања Остојиќ (Германија), Христина Иваноска, Дејан Спасовиќ, Лилјана Ѓузелова, Александар Станкоски, Жанета Вангели, Оливер Мусовиќ, Сашо Станојковиќ (Македонија), како и многу други уметници, теоретичари, куратори, културни организации и други соработници. Во Виена ќе бидат презентирани акумулираните уметнички видеа и архивските материјали од претходните изложби, конференции и други настани.Изложбата досега беше претставена во Галеријата Јакопич во Љубљана (2008) и во галеријата Мирослав Краљевиќ во Загреб (2009, а конференции и други настани во рамките на проектот беа одржани покрај во Љубљана и Загреб и во Скопје и Приштина, а главен организатор беше Институтот П.А.Р.А.З.И.Т.Е. од Љубљана, предводен од уметникот Тадеј Погачар. Во издание на оваа организација се подготвува обемна публикација – зборник на текстови и уметнички проекти на темата преименување, а за изложбата беше објавен обемен текст во најновиот број на француското списание за перформативни уметности Движење.   Во рамките на изложбата д-р Милевска ќе одржи предавање и работилница со студентите на Виенската ликовна академија со посебен фокус на културните, политичките и уметничките импликации на овој општествен механизам за бришење и повторно испишување на историјата и меморијата. Според Милевска Машината за преименување е желбена машина чие што континуирано постоење може да биде искористено како скриен код со кој може да се интерпретираат нагоните и фантазмите на преименувањето. Главната цел на овој метафоричен, но и истражувачки проект е да се истражи како во тие невидливи механизми се испреплетуваат хегемониско-империјалистичката, индентитарната и имагинативната провениенција и као тие се одразуваат на уметноста и визуелната култура во различни контексти.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура

Фестивалот „Културен амалгам“ почна во Скопје, а вечерва продолжува во Крива Паланка

Објавено пред

Првата вечер од второто издание на фестивалот „Културен амалгам“ започна во Културно информативен центар – Скопје на 15 јули со впечатлив настан во Скопје, обединувајќи фотографија, документаристика и уметнички експеримент во еден културен мозаик. Публиката во КИЦ Скопје имаше ретка можност да ја проследи изложбата „ФотоСинтеза“, која претстави над 40 автори од Романија специјализирани за алтернативни фотографски техники како цијанотипија, вандајк и гум-бихромат. Делата беа силно поетични, но и технички прецизни, нудејќи свежа перспектива на историските процеси во современ контекст.

dobivaj vesti na viber

Веднаш потоа, беше прикажан документарниот филм „Манaки – Приказна во слики“, режиран од Роберт Јанкулоски, кој со внимателно истражена нарација и автентични фотографии нè врати во времето на првите балкански кинематографери, преку факти кој ретко кој ги знаел. Филмот остави силен печат врз публиката со својот достоинствен пристап кон културното наследство, давајќи историски контекст на приказната.

Со ова, фестивалот започна како што и најави: со јасна визија, културна длабочина и отвореност кон интердисциплинарна уметност.

Вечерва Крива Паланка станува нова станица на патувачкиот фестивал „Културен амалгам 2025“. Во просториите на Градскиот музеј, од 20 часот, публиката ќе има можност да ја проследи ревијалната изложба „ФотоСинтеза, која прикажува редок избор на алтернативна фотографија од фотоклубот „Ирис“. Техники како цијанотипија, гумоил и вандајк ќе бидат изложени преку дела на над 40 автори, кои го оживуваат минатото со современа чувствителност.

По изложбата ќе следува и проекција на документарниот филм „Манаки – прикзна во слики“, посветен на животот и делото на пионерите на балканската фотографија – браќата Манаки.

Настанот е бесплатен и отворен за сите љубители на уметноста, културата и фотографијата.

Следна станица на естивалот е Куманово на седми август во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“.

Со овие активности Културно-информативниот центар – Скопје настојува да поттикне децентрализација на културата во Македонија и да воспостави трајна соработка меѓу културните институции низ земјата.

Целта е да се заживеат локалните простори преку изложби, проекции, работилници и трибини, како и да се создадат нови услови за самоорганизирано културно делување. Годинешната тема е фотографијата, со фокус на нејзиниот историски развој и алтернативни техники кои повторно стануваат актуелни. Проектот има и амбиција да се прошири на регионално и меѓународно ниво.

Фестивалот е поддржан од Министерството за култура и туризам.

Прикажи повеќе...

Култура

14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“

Објавено пред

Под мотото „Театарот го менува светот“ од 3 до 7 август во НУ Центар за култура – Битола ќе се одржи 14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.

dobivaj vesti na viber

Во традиционалниот термин на две сцени во Центарот за култура ќе се одиграат десет претстави. А покрај официјалната натпреварувачка програма, фестивалот оваа година подготви богата придружна програма.

Шест претстави од Грузија, Унгарија, Хрватска, Бугарија, Албанија и Македонија ќе се натпреваруваат за фестивалското Гран-при за најдобра претстава во целина. Дел од програмата се театрите „Нодар Думбадзе“ и „Пиро Ќеци“, национални установи од Грузија и Албанија. А ни доаѓаат и признатите независни продукции: „Колибри“ од Унгарија и „Мала сцена“ од Хрватска кои важат за најстари и водечки театри за деца во своите земји. На програмата е и куклениот театар „Сенџу“ од Бугарија кои ни носат јапонски куклен театар по методот на Такеда а за прв пат на „Битолино“ ќе учествува и Театарот „Сенки и облаци“ од Скопје.

„Нашите сцени се место каде што детската насмевка, фантазијата и искрените емоции се во центарот на вниманието. Преку театарот ние не само што раскажуваме приказни, туку и ги воспитуваме идните генерации – во духот на емпатија, разбирање и љубов кон уметноста. Срдечно им се заблагодарувам на сите театари од целиот свет кој изразија интерес да учествуваат. А особено – на децата, нашата верна публика изминатите тринаесет години кои се срцето на сè што правиме.“ – истакна Филип Етмишовски, директор на Бабец театар и Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.

Во годината кога Драмскиот аматерски фестивал во Кочани, кој важи за носечка платформа за театарските аматери, е оправдано одложен. „Битолино“ одлучи да ја отстапи својата сцена на аматерските театри и театарски школи од земјата. Оваа година во придружната програма ќе бидат Театар Чекори од Скопје и Театарот при ЈОУ Дом на култура „Иван Мазов – Климе“ од Кавадарци. Фестивалот ќе го отвори и затвори Театарската школа „Бабец“ со претставите „Зборови“ и „Аудиција“. Токму со премиерата на младинската постановка на „Аудиција“ по текст на Александар Галин, Бабец театар ќе го одбележи и својот јубилеен 15. роденден.

Во придружната фестивалска програма е и дводневна театарска работилница за куклен театар „Светот на куклите“ со бугарската режисерка и актерка Ефимиа Павлова. Токму директорката на Државниот куклен театар во Сливен, Бугарија ќе биде претседател на фестивалското жири. Останатите два члена се македонските актери со интернационална театарска, филмска и телевизиска кариера: Тони Наумовски и Мартина Тапарчевска.

Фестивалот е поддржан како проект од национален интерес во рамки на Годишната програма на Министерстовото за култура и туризам на Македонија, Годишната програма за култура на Општина Битола а генерален спонзор е Комерцијална банка АД Скопје.

Прикажи повеќе...

Култура

Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата за 2025

Објавено пред

Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшки вечери на поезијата за 2025.

dobivaj vesti na viber

„Жири-комисијата за доделување на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП за 2025 година одржан на 18 јули 2025 година По завршување на првата, поединечна фаза на работа, во согласност со Правилникот за наградата, Во текот на првиот дел на состанокот, во согласност со Правилникот, едногласно ја усвои следнава листа на потесен избор од пет поетски книги (наведени по азбучен ред, според презимето на авторот):

– „Рубедо“ од Андреј Ал-Асади (Скопје: ПНВ Публикации, 2025)

– „Рајсфершулс“ од Јулијана Величковска (Скопје: ПНВ Публикации, 2024)

– „Маслина и младост“ од Гордана Михаилова Бошнакоска (Скопје: Макавеј, 2025)

– „На ти со Ерос и Танатос“ од Виолета Танчева-Златева (Скопје: Три, 2025)

– „Вообразби: лирски етиди за некој друг свет“ од Бранко Цветкоски (Скопје: Макавеј, 2025)“, се истакнува во информацијата.

На конкурсот, според соопштеното, се пристигнати 37 книги од исто толку автори, кои влеголе во конкуренција.

Согласно планираните програмски активности, читањето на застапените автори во потесниот избор ќе биде на 22 август, додека добитникот на наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга меѓу две фестивалски изданија, објавена на македонски јазик, што ја доделува СВП ќе биде прогласен на 23 август.

„На конкурсот пристигнаа вкупно 35 наслови. Покрај паричниот износ, како дел од наградата од 2012 година во издание на СВП наредната година наградената книга ја објавува во превод на еден странски јазик и ја претставува преку промоција и портрет на добитникот“.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија2 часа

За да помине граница преку ред, на полицајците од ФРОНТЕКС им кажал дека е дипломат, а на нашите полицајци им рекол дека им е колега, уапсени двајца скопјани на Табановце

Вчера на Граничниот премин „Табановце“, на влез во државата, полицијата ги упаси С.С. (59) и Б.А. (55), двајцата од Скопје...

Македонија3 часа

Овој ден буди тага, но ќе се памети и по човечноста и хуманоста, Град Скопје оддаде почит на жертвите од земјотресот

Делегација на Град Скопје предводена од градоначалничката Данела Арсовска, оддаде почит на жртвите од катастрофалниот земјотрес кој пред 62 години...

Uncategorized4 часа

Го онесвестиле удирајќи го со клешти оти се сомневале дека им краде лубеници

Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против две лица за кои постои основано...

Македонија8 часа

62 години од катастрофалниот земјотрес во Скопје во кој животот го загубија 1.070 лица

Скопје денеска ја одбележува 62. годишнина од катастрофалниот земјотрес што се случи на 26 јули 1963 година, кога животот го...

Македонија19 часа

Надлежните се борат со 11 активни пожари: Гори кај Прилеп, Македонски Брод, Штип

Според најновите информации, на територијата на државата се евидентирани вкупно 25 пожари на отворен простор. Од нив, 11 се сѐ...

Македонија20 часа

(Видео) Грета Тунберг по Тетово стигна во Скопје, ќе дискутира за империјализмот и ќе протестира за спас на Дошница

Еко-активистката Грета Тунберг преку видео-обраќање на Инстаграм соопшти дека се наоѓа во Скопје и дека ќе учествува на неколку настани...

Македонија21 час

Се’ уште се трага по девојчето кое го одвлече Вардар – 29-годишната соселанка се обидувaла да го извлече од водата

Прпиадници на полицијата, армијата, нуркачи, кајакари се во интензивна потрага по 16-годишното девојче од селото Уланици, Градско, кое вчера беше...

Топ23 часа

Влегол на Онкологија и крадел од пациентите – притвор за 60-годишник

Скопското Обвинителство поведе постапка против 60-годишник осомничен за тешка кражба. Кражбата ја извршил на Клиниката за радиотерапија и онкологија, каде...

Македонија23 часа

Мицкоски: Ќе ме прогласат за конзервативен, но за мене создавањето семејство е патриотизам, следната година ќе има поробусна акција од сегашната

Уште поробусна акција за подобрување на демографската слика на земјава најави премиерот Христијан Мицкоски за следната година во споредба се...

Македонија1 ден

Со 130 илјади евра ќе се спасува инвестицијата на Калето од 4,6 милиони евра: од 2026 музеите ќе бидат пуштени во употреба

Стотина сезонски работници од општините Кисела Вода, Бутел, Ѓорче Петров, Аеродром и Гази Баба утрово ја искосија тревата и ги...

Топ1 ден

55-годишен скопјанец пронајден починат во водите на Охридското Езеро

Вчера во 12.15 часот во ОВР Струга било пријавено дека во водите на Охридското езеро на струшкото крајбрежје било забележано...

Македонија1 ден

Коцевски ги отфрла наводите во интерпелацијата: Функцијата ја вршам чесно и одговорно

Функцијата ја вршам чесно и одговорно, со максимално почитување на начелата на транспарентност и отчетност, одговори јавниот обвинител Љупчо Коцевски...

Македонија1 ден

Претседателката на антикорупциската, Татјана Димитровска, поднесе оставка

Кабинетот на претседателот на Собранието информира дека претседателката на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК), Татјана Димитровска, денес до...

Македонија1 ден

Продолжува пoтрагата по 16-годишното девојче, кое потона во реката Вардар

Центарот за управување со кризи извести дека од рано изутрината на самото место се ангажирани припадници на МВР, специјалната единица...

Македонија1 ден

(Фото) Канабис, луксузна облека и цигари запленети на граничните премини – спречен влез на мигранти

Царинските службеници на граничните премини и мобилните царински тимови при Секторот за контрола и истраги во текот на изминатите денови...

Македонија1 ден

Арсовска до Меџити: Тоа е таа насмевка кога успеваш за криминал и за перење 225 милиони евра црни пари ниеден новинар да не ти постави прашање

„Тоа е таа насмевка кога успеваш за криминал и за перење 225 милиони евра црни пари преку дивоградби ниеден новинар...

Македонија1 ден

Седум активни пожари во земјата

Центарот за управување со кризи извести дека во последниот ден, до 8 часот утрово, во земјава се евидентирани вкупно 33...

Македонија1 ден

Бујар Османи во ОБСЕ беше гласноговорник на интересите на Вучиќ, а не на граѓаните на Косово, велат од „Вреди“

„Вреди“ сериознo ја потенцира улогата на Бујар Османи како претседавач со ОБСЕ, особено неговите последни активности поврзани со ” планот...

Топ1 ден

Кривична пријава против директорка на Специјализираната болница – Отешево: ја злоупотребила службената положба

СВР Битола поднесе кривична пријава против 68-годишната А.П. од Битола поради постоење основи на сомнение за сторено кривично дело „злоупотреба...

Свет1 ден

Стармер: Страдањето и гладот што се случуваат во Газа се неописливи

Британскиот премиер Кир Стармер изјави дека страдањето и гладот што се случуваат во Газа се „неопислива и неоправдана“ хуманитарна катастрофа....