Култура
„Отвори го градот“ во НВО Колектив
Во сабота (12-ти март), во 18 – 21 часот во поранешен Културен центар „ЦК” (булевар Илинден 38), сегашно седиште на НВО Креактив, во организација на press to exit project space ќе се случи настанот „Отвори го градот“ (Open (the) city)
Станува збор за настан кој е дел од интернационалниот проект „Архипелаго балкани“, куриран од Клаудија Занфи (директорка на aMAZElab од Милано) кој се стреми да го идентификува градот како „отворен простор, место на размена и средба, на слобода и правичност, крстопат на култури во кој индивидуата може да стане граѓанин“.Во овој проект press to exit project space е еден од партнерите заедно со Музејот на современа уметност од Сараево и Институтот за современа уметност од Тирана. Вечерта ќе започне со промоција на публикацијата „Најнекомплетна архива” од архитектонското здружение Прва Архи Бригада која е најновото публицистичко издание на press to exit во рамките на програмата „Нови проектни продукции од македонски автори”. Публикацијата ќе ја претстави Јане Чаловски заедно со членовите на Прва Архи Бригада. Во контекст на промоцијата ќе биде организирана и неформална трибина на која поканети гости, како и публиката, ќе имаат можност за отворен разговор во кој акцент ќе биде ставен на градот како простор за критичко делување. Во дискусијата ќе земат учество поединци и организации од независната културна сцена во Скопје a обраќање ќе има и Клаудија Занфи која на публиката ќе и го претстави концептот на проектот „Архипелаго балкани“.Вечерта ќе биде заокруженаи со отворање на изложбата постери создадени од 40 уметници и теоретичари од Балканот и од други делови на светот. Првпат изложени во Модена (9 октомври 2010 г.), постерите се дела на уметниците Марина Абрамовиќ, Томас Хиршхорн, Раша Тодосијевиќ – Маринела Кожељ, Тадеј Погачар, Адријан Пачи, Срџан Јовановиќ – Вајс, Павел Браила, Билјана Ѓурѓевиќ, Жанета Вангели, Христина Иваноска, Јане Чаловски, Оливер Мусовиќ, Билјана Стефановска, групата „Елементи“ (Билјана Исијанин и Љупчо Исијанин) и други. По изложбата во Скопје, постерите ќе бидат претставени во Сараево (Музеј на современа уметност), Тирана (Институтот за современа уметност) и во Прага и Берлин (ТИНА Б и Интернационален уметнички фестивал „Exchange Radical Moments“).„Градот Скопје во последно време стана предмет на континуирана дискусија која во најголем дел е спроведена од македонските интелектуалци фасцинирани од неразбирливиот план за урбана ревитализација на Скопје, наречен „Скопје 2014“. Овој план, создаден во најголем дел да ја задоволи политичката агенда и амбициите на актуелната македонска влада, создаде особен контекст за дискутирање на улогата на архитектурата во општеството како и за улогата на современите културни активисти во искажувањето на мислење и дефинирањето на критички дискурс. Политичката важност на оваа идеолошка конфронтација е исто така важна бидејќи таа произведе нова политичка енергија и гласови, но исто така ја покажа и, на многу очигледен и болен начин, поделбата која постои меѓу независниот културен сектор и државата“, вели Јане Чаловски во текстот „ Open (the) City: the reason for alternative possibilities”.„Најнекомплетнa Архива“ е публикација која функционира како читанка за работата на Прва Архи Бригада, основана во 2009 г. Нивната активност е водена од потребата да искажат проактивна улога во креирањето на рецентната архитектонска реалност.Како генерација на идни архитекти во Македонија, тие станаа едни од најпрецизните критичари на новиот урбанистички план „Скопје 2014“ кој има за цел да го редизајнира градскиот плоштад со неокласични архитектонски елементи кои се наоѓаат во спротивност со славниот план на Кензо Танге, креиран во шеесетите години на минатиот век.Содржината претставена во оваа публикација укажува на историскиот но и сегашниот општествен контекст кој овозможува активностите на Прва Архи Бригада да се гледаат како критички, без да бидат попречени од нивните емоции или носталгија.Публикацијата е уредена од press to exit project space – платформа за кураторски и уметнички истражувачки практики и е продуцирана во рамките на проектот „Архипелаго балкани“, инициран од Клаудија Занфи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

