Култура
„Отвори го градот“ во НВО Колектив
Во сабота (12-ти март), во 18 – 21 часот во поранешен Културен центар „ЦК” (булевар Илинден 38), сегашно седиште на НВО Креактив, во организација на press to exit project space ќе се случи настанот „Отвори го градот“ (Open (the) city)
Станува збор за настан кој е дел од интернационалниот проект „Архипелаго балкани“, куриран од Клаудија Занфи (директорка на aMAZElab од Милано) кој се стреми да го идентификува градот како „отворен простор, место на размена и средба, на слобода и правичност, крстопат на култури во кој индивидуата може да стане граѓанин“.Во овој проект press to exit project space е еден од партнерите заедно со Музејот на современа уметност од Сараево и Институтот за современа уметност од Тирана. Вечерта ќе започне со промоција на публикацијата „Најнекомплетна архива” од архитектонското здружение Прва Архи Бригада која е најновото публицистичко издание на press to exit во рамките на програмата „Нови проектни продукции од македонски автори”. Публикацијата ќе ја претстави Јане Чаловски заедно со членовите на Прва Архи Бригада. Во контекст на промоцијата ќе биде организирана и неформална трибина на која поканети гости, како и публиката, ќе имаат можност за отворен разговор во кој акцент ќе биде ставен на градот како простор за критичко делување. Во дискусијата ќе земат учество поединци и организации од независната културна сцена во Скопје a обраќање ќе има и Клаудија Занфи која на публиката ќе и го претстави концептот на проектот „Архипелаго балкани“.Вечерта ќе биде заокруженаи со отворање на изложбата постери создадени од 40 уметници и теоретичари од Балканот и од други делови на светот. Првпат изложени во Модена (9 октомври 2010 г.), постерите се дела на уметниците Марина Абрамовиќ, Томас Хиршхорн, Раша Тодосијевиќ – Маринела Кожељ, Тадеј Погачар, Адријан Пачи, Срџан Јовановиќ – Вајс, Павел Браила, Билјана Ѓурѓевиќ, Жанета Вангели, Христина Иваноска, Јане Чаловски, Оливер Мусовиќ, Билјана Стефановска, групата „Елементи“ (Билјана Исијанин и Љупчо Исијанин) и други. По изложбата во Скопје, постерите ќе бидат претставени во Сараево (Музеј на современа уметност), Тирана (Институтот за современа уметност) и во Прага и Берлин (ТИНА Б и Интернационален уметнички фестивал „Exchange Radical Moments“).„Градот Скопје во последно време стана предмет на континуирана дискусија која во најголем дел е спроведена од македонските интелектуалци фасцинирани од неразбирливиот план за урбана ревитализација на Скопје, наречен „Скопје 2014“. Овој план, создаден во најголем дел да ја задоволи политичката агенда и амбициите на актуелната македонска влада, создаде особен контекст за дискутирање на улогата на архитектурата во општеството како и за улогата на современите културни активисти во искажувањето на мислење и дефинирањето на критички дискурс. Политичката важност на оваа идеолошка конфронтација е исто така важна бидејќи таа произведе нова политичка енергија и гласови, но исто така ја покажа и, на многу очигледен и болен начин, поделбата која постои меѓу независниот културен сектор и државата“, вели Јане Чаловски во текстот „ Open (the) City: the reason for alternative possibilities”.„Најнекомплетнa Архива“ е публикација која функционира како читанка за работата на Прва Архи Бригада, основана во 2009 г. Нивната активност е водена од потребата да искажат проактивна улога во креирањето на рецентната архитектонска реалност.Како генерација на идни архитекти во Македонија, тие станаа едни од најпрецизните критичари на новиот урбанистички план „Скопје 2014“ кој има за цел да го редизајнира градскиот плоштад со неокласични архитектонски елементи кои се наоѓаат во спротивност со славниот план на Кензо Танге, креиран во шеесетите години на минатиот век.Содржината претставена во оваа публикација укажува на историскиот но и сегашниот општествен контекст кој овозможува активностите на Прва Архи Бригада да се гледаат како критички, без да бидат попречени од нивните емоции или носталгија.Публикацијата е уредена од press to exit project space – платформа за кураторски и уметнички истражувачки практики и е продуцирана во рамките на проектот „Архипелаго балкани“, инициран од Клаудија Занфи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

