Култура
‘„Божилак“ успешно го афирмира македонскиот јазик во Австралија
Како пример за тоа како се чува и негува македонскиот јазик преку уметноста и во Австралија , е и македонското училиштето за сценски уметности (МУСУ), „Божилак“. Тоа веќе 4 години работи под раководство на директорката Дона Димовски Кантаровски и нејзината соработничка Вера Трајкоски.
Потребата од негување и зачувување на македонскиот јазик како едно од најважните обележја на македонската нација е огромна. Како во земјата така и во дијаспората треба да биде грижа на секој поединец за да го истакне, афирмира своето потекло и идентитет. Познавањето на јазици е клуч кон иднината и отвора нови врати и патишта,се зајакнуваат уште повеќе меѓуетничките односи и се зголемуваат шансите за блиска соработка со други нации на сите полиња. Како пример за тоа како се чува и негува македонскиот јазик преку уметноста и во Австралија , е и македонското училиштето за сценски уметности (МУСУ), „Божилак“. Тоа веќе 4 години работи под раководство на директорката Дона Димовски Кантаровски и нејзината соработничка Вера Трајкоски.Дона е истакнат дипломиран драмски уметник од Македонија која од 1998 г. живее и твори во Австралија. Големата љубов кон драмата, глумата и јазикот, ја спроведува и на професионален план како наставничка по драма и Македонски јазик, раководител на нејзиното училиште за сценска уметност ‘Божилак‘ и актерка во познатиот театар Бумеранг.Нејзината драмска кариера и глумечко искуство го покажува како студент во Театарот за Драма , Скопје каде ја одигра водечката женска улога Миранда во претставата на Шекспир, ‘Бура” а подоцна се вработува како професионална актерка во Битолскиот народен театар. Во Народниот театар Битола настапува во повеќе од 30 претстави од кои позначајни се улогите во познатите драми „Магбет, „ Куќата на Бернарда Алба, „Мајсторот и Маргарита” (Маргарита) „Бегалкa”, „‘Убиј за пари” и многу други тв серии. Во текот на својата актерска кариера има добиено голем број признанија од кои позначајни се наградите за Најдобар млад актер ‘Трајко Чоревски‘ за улогата Ленче во драмата Бегалка од Васил Иљоски (НТ Битола), и најдобро актерско остварување во драмата „Мајсторот и Маргаритаж“ за улогата Маргарита (НТ Битола).Во Австралија, исто така, го продолжува своето актерско патешествие и настапува во драмски театри “Homeland”- Mother, 1998, N.M.I.T, “ The Large Breast or The Upside Down Bell”-Woman, 1998 N.M.I.T, Pomegranate Theatre (Fringe Festival) 2001, “The Medusa Stare”-Medusa , “Unprotected Zone”-Actor, 2004, VCA, Postgraduate Short Work (school of Dance). Оваа година ја очекуваат неколку професионални проекти од кои еден е во соработка со Ла Мама Театарот за претставата”Sarajevo Suite”.Нејзиното огромно искуство како професионален актер, денес го користи и спроведува за афирмирање на македонскиот јазик во Австралија преку сопственото училиште за сценски уметности, „Божилак‘.Училиштето за драмски уметности досега веќе ги има припремено прекрасните детски претстави „Божикна желба“ (2007)- „Пинокио“ (2008) за која доби признание од Викториското училиште за јазици, „Црвенкапа“ (2009) „Волшебникот од Оз“ (2010/2011).Овие претстави се многу барани и се прикажуваат како дел од програмите во сите училишта каде се предава Македонски јазик.Дона како драмски уметник, наставник по македонски јазик и драма, длабоко верува дека драмата , јазикот и уметноста можат да опстојуваат на австралиско тло.Таа вели: „Да, драмата изведувана на Македонски јазик е присутна и може да зазема посебно место и овде во Австралија. Пример за тоа се многубројните драмски претстави, театарски претстави за деца, кои се изведуваат во текот на целата година низ цела Австралија. Јазикот е наша главна преокупација и обрнуваме посебно внимание да драмите се изведуваат на Македонски. На тој начин сакаме да се зачува јазикот во драмата на кој и ќе се подучуваат нашите идни генерации. Преку уметноста (музика, песна,театарски претстави), тоа најлесно и најефективно се постигнува. Затоа мислам дека треба поинаку да се разбере театарската дејност, посебно во Австралија.Треба да се признае дека е дел од животот на луѓето, да се даде кредит за се што се прави и ќе се прави во иднина кое без помош на нашата Македонска заедница би било неостварливо. Замислете да ја нема една Дона Д. Кантаровски или Мише Автаровски? Или воопшто да нема луѓе кои буквално придонесуваат да и овде во Австралија опстои театарот и можност за поставување на театарски претстави кои нашиот народ едвај чека да ги види. Јас лично не можам да замислам да ја снема театарската уметност. Затоа треба да се разбуди свеста кај луѓето и се што е македонско да го цениме и чуваме.„ За тоа што и колку и значи училиштето Божилак и кои се нивни идни планови, Дона вели;„Божилак е моето новороденче. Како професионален актер и како што напоменавте, мојата дејност е наставник по драма и Македонски јазик, моја должност е да ја пренесам сета онаа вештина и убавина на драмската дејност, а водено да го засакаат и научат убавиот македонски збор. Оваа ни е четврта година како припремаме нови претстави за деца и младинци, која на моја радост е претставата Волшебникот од ОЗ која е дел од програмата при Викториското училиште за јазици со што божилак ќе се претстави во сите училишни центри каде се предава македонскиот јазик. Сите ученици ќе имаат можност да ја видат претставата на Македонски јазик. За нив тоа е се уште ново и чудно, а за нас тоа е голема награда. После секоја претстава се чувствуваме дека сме направиле многу за нашите деца. Верувајте со каква радост децата ги следат овие претстави. Многу е емотивно.И како што знаеме да речеме: Иднината е во рацете на нашите деца. Планот на МУСУ Божилак е токму тој, да им ја пренесеме убавината на театарската уметност, убавината на македонскиот јазик. Да го сакаат, негуваат и да го пренесуваат на наредните генерации. Да има кој да го наследи.“На училиштето ‘Божилак‘ му посакуваме многу успеси во иднина и нека и понатаму бидат во улога на важни промотори на македонскиот јазик како и расадник на нови талентирани драмски уметници.Јазикот е нешто свето, наше духовно наследство и еден патоказ преку кој се рефлектира нашата македонска култура. Да го сочуваме.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Џез под ламба“ повторно во Центар, магична божиќна атмосфера со Мартина Елиора и нејзиниот бенд
Општина Центар на 27 декември, со почеток во 19:00 часот, ќе го одржи настанот „Џез под ламба“ на пјацетата кај Италијанската амбасада.
Граѓаните ќе имаат можност да уживаат во џез верзии на најпознатите новогодишни и божиќни песни во изведба на Мартина Елиора со нејзиниот бенд, но и да пробаат греано вино и печени костени.
„Ги поканувам сите љубители на добрата музика да ни се придружат и да ја споделиме божиќната атмосфера. Да ја продолжиме оваа навистина убава традиција, која му дава посебен и препознатлив шарм на Центар“, порача градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски.
Настанот „Џез под ламба“ веќе трета година е дел од програмата за култура на Општина Центар, музички настан кој го промовира џезот и македонските изведувачи.
Култура
Македонското глумиште денес се простува од својот колега, актерот Лазе Манасковски
Драмскиот театар – Скопје ја информира јавноста дека погребот на актерот Лазе Манасковски е денес на Градските гробишта во Бутел. Семејството, роднините, колегите, пријателите и почитувачите ќе се простат од Лазе Манасковски од 11.30 до 12.30 часот во капелата на гробиштата.
Македонскиот театарски, филмски и телевизиски актер Лазе Манасковски е роден на 27 март 1958 во Скопје, а почина на 20 декември 2025 во Скопје. Дипломирал на Факултетот за драмски уметности при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Во 1983 година тој се вработил во Драмскиот театар – Скопје, каде што бил професионално ангажиран сè до неговото пензионирање во 2022 година.
Kомеморација во чест на починатиот актер ќе се оддржи во неговата матична куќа, Драмскиот театар – Скопје, на 24 декември (среда) во 12 часот.
Култура
Новогодишен концерт „Кадифено“: Зарина Првасевда ја исполни Филхармонијата со традиција и современ звук
Во саботата, 20 декември се одржа новогодишниот вокалната уметница и интерпретаторка на традиционална музика Зарина Првасевда, со наслов “Кадифено”. Во преполната сала на Филхармонија, беше отсвирен репертоар кој вклучи македонски традиционални песни, но и песни од албанската, турската, влашката традиција, односно песни кои се дел од културата на нашите простори.
Гости на концертот беа перкусионистот Ахмет Алан, како и гитаристот Џенк Ердоган, кој по неколку минутниот аплауз од публиката, повторно се вратија на бис.
“Бев многу среќен на концертот, најмногу поради комуникацијата која се оствари меѓу нашите култури и традиции. Многу ми се допадна музиката која ја отсвиревме, ми се допаднаа и приказните зад секоја од композициите, особено бидејќи Зарина беше доволно љубезна да ја раскаже приказната зад секоја од песните. Со тоа, јас дополнително се внесов во интерпретацијата на секоја од нив, бидејќи ги бирав акордите во зависност дали е љубовна песна или песна со трагичен крај. Целиот амбиент, салата, декорацијата на бината направи да се чувствувам како дома, како да седиме со моите пријатели и свириме од срце. Би сакал да дојдам повторно, се радувам на таа идеја” – изјави Џенк Ердоган, виртуозот на фретлес гитарата од Турција кој е Греми награден артист и еден од гостите музичари на концертот.
„Настапот со уметници со светско значење како Џенк, Ахмет, Андреа и Тони претставува исклучителна чест и задоволство. Концертот отвори можност традиционалната музика да се согледа од поинаков агол и пред публиката да се претстави еден современ пристап кон народното музичко наследство. Особено ме радува што публиката имаше можност преку овој настан да се поврзе со светот и да доживее музичко искуство исполнето со нова енергија и чувствителност. Атмосферата беше навистина магична, а големата посетеност и бројните пораки исполнети со топлина, мекост и милина кои ги добив по концертот потврдуваат дека оваа идеја беше препознаена и прифатена.Искрено сум благодарна на сите кои со својата посветеност и поддршка придонесоа за успешната реализација на овој концерт.“ – изјави Зарина.
На концертот настапија и професорот и музичар Тони Арслан, македонскиот виртуоз на виолина како и младата и надежна контрабасистка, Андреа Мирческа.
„Кадифено“ е концертен настан што создава дијалог меѓу традиционалната музика, модерниот звук и интернационалната музичка извонредност.
Овој проект ја означува премиерата на новиот музички опус на Зарина Првасевда, каде интимниот и длабоко емотивен израз се испреплетуваат со македонската и ориенталната традиција, добивајќи современа звучна форма низ импровизација и модерен сензибилитет.
„Овој концерт претставува само почеток на концертниот циклус на Зарина, кој ќе продолжи и во текот на следната година, кога се планирани снимање и издавање на нов албум, како и нов концертен проект.
Фотограф: Стефан Рајхл, соопштение „Друга страна“

