Култура
Златниот венец на СВП за Матеја Матевски
Македонскиот поет и академик Матеја Матевски е лауреат на Златниот венец на поезијата на јубилејното 50-то издание на најзначајната поетска манифестација во Република Македонија.
Македонскиот поет и академик Матеја Матевски е лауреат на Златниот венец на поезијата на јубилејното 50-то издание на најзначајната поетска манифестација во Република Македонија.„За мене овој миг, по времето од пред 30 години, кога имав чест да бидам примен во МАНУ, е вториот голем и среќен миг што го доживувам со укажаната чест да бидам добитник на Златниот венец, кој го создававме сите со нашата поезија и за кој секој поет со право може да мечтае. Прекрасно е ова чувство бидејќи се совпаѓа со големиот јубилеј на Струшките вечери на поезијата, кои ги создадовме од една скромна манифестација како омаж на големите струшки браќа Димитрија и Константин Миладинови, првиот како учител, а вториот како прв поет на македонски јазик на новото време“ – изјави лауреатот Матеја Матевски.Објавувањето на добитникот на Златен венец на поезијата за 2011 година се одржа во Македонската академија на науките и уметностите. На објавувањето на наградата присуствуваа лауреатот Матеја Матевски, министерката за култура Елизабета Канческа Милевска, претседателот на МАНУ Георги Старделов, директорот на Националната установа Струшки вечери на поезијата Данило Коцевски, претседателот на Управниот одбор на СВП Славе Ѓорѓо Димоски, академици и писатели.Образложението за доделувањето на наградата, во име на Управниот одбор на СВП, го прочита Славе Ѓорѓо Димоски.„Во опусот на Матеја Матевски е содржан еден посебен поетски сензибилитет со богат израз, содржина, значење и претставува монументално созвучје на разновидности склопени во еден специфичен поетско медитативен свет на теми, идеи и ставови, што го прават модерен поет со висока творечка и цивилизациска самосвест“ – стои во образложението на УО на СВП.Понатаму во образложението е нагласено значењето на првата стихозбирка „Дождови“ на Матевски, објавена пред 50 години, и творечките и индивидуалните квалитети на поетот Матеја Матевски во текот на неговата севкупна поетска активност, како и значењето на песните на Матевски во промовирањето на македонскиот јазик во светот.Со доделувањето на Златниот венец на поезијата на СВП за 2011 година на поетот Матеја Матевски македонската поезија високо се вреднува и станува дел од големата плејада добитници на престижниот поетски венец.„Во годината кога ја прославуваме 20-годишнината од независноста на Република Македонија го обележуваме и петдеценискиот јубилеј на најреномираната поетска манифестација во нашата земја, која ја лоцираше Република Македонија и градот Струга како мегалополис на светската поетска мапа. СВП како најстара манифестација на Балканот во изминативе педесет години беше репрезентативна проекција на поетските остварувања во меѓународни рамки и мост меѓу литературните меридијани во светот. Основна придобивка на овој импозантен собир на поетите беше афирмација на европските вредности, афирмација на културата, обединувањето на најзначајните имиња на светската поезија и пренесувањето на убавината на пишаниот збор насекаде низ светот“ – нагласи министерката Елизабета Канческа Милевска.Министерката го нагласи и значењето на присуството на светските поети, есеисти и критичари во текот на 50-годишната историја на СВП. Во тој контекст го нагласи и значењето на наградата што ја добива македонскиот поет Матеја Матевски во балканска, европска и светска смисла.„Матеја Матевски со својот грандиозен поетски опус на сите јазици и писма континуирано го дава својот влог во заемното запознавање и почитување на културите, градењето нова димензија во пријателството меѓу народите во светот“ – нагласи Канческа Милевска.Во оваа прилика министерката објасни дека за златниот јубилеј на манифестација се поканети повеќе од 200 гости од пет континенти и дека се поканети сите живи досегашни добитници на струшкиот Златен венец на поезијата. Едновремено информираше дека годинава на СВП ќе биде издадена монографија за СВП на македонски и англиски јазик, ќе биде изработен документарен филм за 50-годишниот јубилеј на СВП, ќе биде издадено јубилејно издание на Зборникот на Браќата Миладиновци и јубилејна поштенска марка. Министерството за култура во пресрет на значајниот јубилеј на СВП пристапи и кон целосна реконструкција и обнова на спомен-домот на Браќата Миладиновци во Струга.За значењето на поезијата на Матеја Матевски, на објавувањето на наградата говореше академик Георги Старделов, претседател на МАНУ.„Без сомнение, за сите кои ја следиме македонската поезија, Матеја Матевски е најпознатиот македонски поет во современиот свет и во светот на поезијата. Така што врвното признание кое му го оддаваат Струшките вечери на поезијата, е признание за еден светски поет“ – изјави академик Старделов.Тој говореше и за преведените книги на Матевски, за неговите престижни светски награди, но и за значењето на поезијата на Матеја Матевски во светски рамки./крај/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Дедо мраз дојде со воз“: специјална новогодишна театарска претстава за деца на Железничка станица – Скопје
Училиштето за театар „ОД ИГРА ДО ПРЕТСТАВА“, заедно со Македонски железници Инфраструктура и Македонски железници А.Д. Транспорт и оваа година ја продолжуваат успешната приказна што предизвика позитивни реакции кај илјадници посетители.
Интерактивната претстава ќе се одржува секој ден од 20 до 30 декември 2025 на Железничката станица во Скопје, со почеток од 19 часот. Публиката го следи големото доаѓање на Дедо Мраз од Лапонија, со неговиот волшебен воз во центарот на Скопје, преку приказна која се раскажува на различни локации:
– Музејската постановка на Македонски железници
– Театарска претстава во салон
– Посета не волшебниот воз и подарок од Дедо Мраз за секој посетител во вагонот, истакнува организаторот.
„Како куриозитет годинава во соработка со МЖ Транспорт, го имаме и легендарниот воз „ШПАНЕЦ“, неодамна реставриран, во кој се пренесува новогодишната волшебна магија и со која посетителите ќе може да патуваат низ Скопје и да другаруваат со ликови од претставата.
Претставата ги следи патешествијата со кои се соочува Дедо Мраз пред да стигне на Железничката станица во Скопје и неговото доаѓање е неизвесно, па му треба помош од неговите Елени, Џуџиња, Снешко, но најмногу од неговите обожаватели, децата“.
Автор и продуцент на проектот е Миодраг Костиќ, а текстот и режијата на Игор Ивковиќ. Реставратор и автор на музејската изложба користена во проектот е дело на авторот Ванчо Милошевски.
Во претставата играат актерите: Дарко Вељиќ, Андреј Серафимовски, Тодор Стојковски, Симона Петрушева, Ведра Димова, Александар Спироски, во кој се вклучени и 40 ученици од училиштето за театар „ОД ИГРА ДО ПРЕТСТАВА“.
Визуелното обликување на проектот е доверено на Бранкица Јордановска, во соработка со Горан Сачкарски. Музиката е авторско дело на Драган Илиевски, а монтажата е на Андреј Златаноски.
За потребите на претставата, ќе бидат користени: Локомотива создадена далечната 1942 година, серија 33 и Вагон што е изработен 50-те години на 20 век и бил во употреба до крајот на 70. години, а сега реставриран по урнекот на „ОРИЕНТ ЕКСПРЕС“, како и од неодамна реставрираниот воз „ШПАНЕЦ“ серија 712/714.
Билети може да се купат на билетарницата на Железничка станица – Скопје, секој работен ден од 12 до 19 часот.
Култура
„Дон Кихот“ на Дино Имери и Дијана Илкоска-Имери премиерно и во Битола
По фантастично успешната премиера во Скопје и меѓународната премиера во Париз, Франција, делото „Дон Кихот во Скопје“ ќе ја има и својата битолска премиера.
В недела, на 14 декември, во Офицерскиот дом во Битола, со почеток во 20 часот, овој разновиден проект инспириран од култната приказна за славниот витез Дон Кихот на Мигел де Сервантес ќе биде претставен и пред битолската публика.
Делото е создадено по повод Националниот ден на Шпанија – 12 Октомври, и е силно поддржано од Амбасадата на Шпанија во Скопје.
Станува збор за концерт за пијано, гитара, наратор и камерен оркестар, чии автори се Дино Имери и Дијана Илкоска Имери. Под диригентство на маестра Дијана Илкоска Имери, ќе настапи Камерниот оркестар „ID“, а како солисти ќе се претстават:
· Дино Имери – пијано,
· Ади Имери – гитара,
· Тина Иванова – наратор и автор на текст.
Како што кажува и самиот наслов, главната инспирација е едно од најзначајните дела во светската и шпанската книжевност – „Дон Кихот“ од Мигел де Сервантес. Музиката е програмска и ја следи приказната за замисленото патување на Дон Кихот и неговиот верен придружник Санчо Панса низ современа Северна Македонија, каде што тргнуваат во потрага по нови авантури и со намера повторно да се борат против „ветерниците“. Звучниот пејзаж е силно инспириран од шпанскиот и македонскиот фолклор, кои се преплетуваат и создаваат специфична, автентична атмосфера.
Текстот на нараторот, кој ја дополнува концертната форма, се провлекува низ делото како сценски контрапункт. Приказната, чија авторка е Тина Иванова, служи како поддршка и проширување на програмската музика.
Премиерата во Битола се реализира со поддршка од ЈОУ Културно-информативниот центар – Битола.
Култура
Охрид домаќин на министерската конференција на Советот на министрите за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој
Охрид и Република Македонија на 11 и 12 декември 2025 година се домаќини на министерската конференција на „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“.
Конференцијата официјално ќе биде отворена на 12 декември во 10:00 часот со воведно обраќање на министерот за култура и туризам Зоран Љутков. Свои обраќања ќе имаат и директорката на Регионалното биро на УНЕСКО за наука и култура во Европа, со седиште во Венеција, Магдалена Ландри, министри за култура, заменици-министри и претставници од земјите од ЈИЕ.
На конференцијата ќе биде усвоена Охридската декларација „Одржливи културни модели за иднината“.
Република Македонија го презеде претседателството со „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“ во 2024 година за време на министерската конференција што се одржа во Херцег Нови, Црна Гора.

