Култура
Промоција на книгата „Идентитет, текст, нација“
Во МАНУ денеска се одржа промоцијата на книгата „Идентитет, текст, нација – интерпретации на црнилата на македонската историја“ од Златко Крамариќ, актуелен амбасадор на Република Хрватска во Македонија.
Во Македонската академија на науки и уметности денеска се одржа промоцијата на книгата „Идентитет, текст, нација – интерпретации на црнилата на македонската историја“ од Златко Крамариќ, актуелен амбасадор на Република Хрватска во Македонија.Книгата на Златко Крамариќ содржи шест есеи за најсериозните прашања со кои се соочувале и се соочуваат македонската литература и култура. Во есеите авторот одгатнува некои од најважните македонски теми: нацијата, историјата, идентитетот, другоста, територијата, границите, суверенитетот, траумата…Преводот од хрватски јазик го приредија проф. д-р Венко Андоновски и проф. д-р Јелена Лужина. За новото издание на „Табернакул“ воведниот збор на промоцијата го имаше академик Георги Старделов.„Нашата култура може да биде среќна што можеби како ниедна друга балканска култура има сериозни истражувачи и толкувачи кои потекнуваат од Хрватска. Тоа е поттик за хрватската средина да се интересира за македонската литература. Од тој аспект, објавувањето на оваа книга е значаен чин за македонската култура“ – нагласи академик Старделов.Иако во својот говор академик Старделов најголемо внимание посвети на политичкиот контекст во книгата, со особен осврт кон актуелните теми, како името и идентитетот на македонскиот народ, сепак, авторот Златко Крамариќ со книгата се обидува да го деконструира поттекстот на современата македонска литература анализирајќи неколкумина клучни македонски автори: Живко Чинго, Славко Јаневски, Коле Чашуле, Ташко Георгиевски, Димитар Митрев.„Освен со провокативната насловна синтагма „Идентитет, текст, нација“, книгата на Златко Крамариќ е маркирана, мошне намерно, и со некој вид прилично тенденциозна жанровска експликација, која вели дека со неа, во неа, авторот решил сериозно да се позанимава со интерпретации на црнилата во македонската историја. Сепак, кога некогаш оддамна морал да ја избира својата базична професија, Крамариќ не избрал да стане историчар, туку управуван од добрата доза младешка романтика оптирал на занаетот за литературен теоретик и критик. Дури и повеќе, Крамариќ оптирал за апсолутно промакедонска варијанта на литературното теоретикување и критикување – станал македонист, по професија, по вокација и по слободен избор“ – потенцираше проф. д-р Јелена Лужина.Во својот говор на промоцијата проф. д-р Венко Андоновски се задржа во полето на својата дејност, образложувајќи моменти од книгата со чист теоретско-книжевен аспект.„Книгата ја доживеав како исклучително свежа и како книга во која е премолчена, односно вешто е скриена една реченица. Иако стои „Идентитет, текст, нација“ во книгата е премолчан компаративистичкиот аспект, бидејќи во неа цело време, на еден премолчен начин, авторот ја поставува македонската книжевност во контекст на другите балкански, јужнословенски, европски и светски книжевности“ – нагласи проф. д-р Венко Андоновски.„Книгата ја пишував со навистина голема љубов. Навистина, таа е обид за создавање на граѓанска култура и амбиент во Македонија и обид за враќање на граѓанскиот слој во политичкиот живот во оваа, за мене многу драга, држава. Книгата е пишувана за да предизвика расправа во македонската, како во академската, така и во политичката јавност“ – изјави авторот Златко Крамариќ.Златко Крамариќ е редовен професор по Теорија на книжевност и понова хрватска книжевност на Филозофскиот факултет на Универзитетот „Јосип Јурај Штросмаер“ во Осиек. Објавил десетина книги од областа на книжевноста, естетиката, историјата, филозофијата, македонистиката, публицистиката. Веќе неколку месеци е амбасадор на Република Хрватска во Македонија./крај/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
(Фото) Одржан традиционален предновогодишен концерт на Воениот оркестар
Под мотото „Заедно посилни во хармонија на звуците“, вчеравечер во Македонската филхармонија во Скопје се одржа традиционалниот предновогодишен концерт на Воениот оркестар на Армијата, овој пат збогатен со настап на музичари од Централниот оркестар на Вооружените сили на Романија.

По пречекот на претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова и интонирањето на химната на Романија и македонската химна, здружениот оркестар, под диригентската палка на мајор Каталин Ион од Вооружените сили на Романија, концертот го започна со свечена фанфара, a продолжи со позната љубовна тема од Романија. Првиот дел беше заокружен со популарен сплет на светски хитови аранжирани за дувачки оркестар и композицијата „Концертна прослава”, со мотиви од романското поднебје.

По него, под раководство на диригентот на Воениот оркестар на Армијата, потполковник Горан Илијевски, следеа блок на нумери од македонското поднебје, во кој беа опфатени фолклорни теми, народни песни, но и незаборавни забавни македонски евергрини.

Во третиот и последен блок, кој беше посветен на армиските припадници кои се секогаш подготвени да ја одбранат татковнината и да им помогнат на нашите сограѓани, покрај светски познати нумери со новогодишна тематика, беше изведена и македонската композицијата „Нашата Армија“, која претставува силен музички омаж на посветеноста и службата кон татковината.

Овој традиционален музички спектакл, покрај претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова, го проследија и министерот за одбрана Владо Мисајловски, началникот на Генералштабот на Армијата генерал-мајор Сашко Лафчиски, министри во Владата, пратеници во Собранието на Република Северна Македонија, претставници на дипломатскиот и воено-дипломатскиот кор акредитирани во Република Северна Македонија, активни и пензионирани генерали на Армијата, припадници на Министерството за одбрана, Генералштабот и командите на Армијата и други гости.

Мотото на традиционалниот предновогодишен концерт е уште еден доказ за сплотеност со сојузниците. Вчерашниот настан, преку хармонијата на звуците и универзалниот јазик на музиката, потенцира дека музиката продолжува да нè обединува и сплотува, ги поврзува луѓето кон заеднички вредности и стремежи и претставува мост помеѓу различни култури и традиции.


Култура
Во Чифте амам се отвора ретроспективната изложба „Рефлексии“ посветена на Ратка и Димче Протугер
Атриум го најавува отворањето на ретроспективната мултимедијална изложба насловена „Рефлексии“, во Националната галерија – Чифте амам, на 20 декември, со почеток во 19 часот. Изложбата нуди продлабочен поглед кон животот и творештвото на непокорните брачни другари – партизанката и авторка Ратка Ковачева Протугер и ликовниот уметник Димче Протугер.
Од уметничката продукција посочуваат дека изминатата година реализирале истражувачки и продукциски процес со цел да ја споделат слоевитоста на наследството што Ратка и Димче, како припадници на една будна генерација, им го оставиле на сите нас.
Историчарката на уметност и кураторка Јованка Попова, за изложбата напиша:
„(…) Во меѓусебните траектории на Ратка и Димче Протугер се открива двојство кое не може да се сведе само на биографија. Нивниот животен и уметнички пат се одвива како паралелен запис на две форми на отпор: борбата за политичка слобода и борбата за уметничка автономија.
Ратка, партизанка и активистка, учествува во материјалната и моралната изградба на слободата – онаа што се освојува со чин, со движење, со колективна жртва.
Димче, сликар и педагог, ја практикува слободата како метод: како постојано отфрлање на догмата, на дисциплинарниот код на социјалистичкиот реализам, на стереотипот на уметникот како идеолошко знаме.“
Од Атриум, покрај поканата за заедничко чествување на делото на Ратка и Димче Протугер, во сабота, со почеток во 19 часот, во Чифте амам, упатуваат и огромна благодарност до блиските семејства, потомците и пријателите кои придонеле за реализацијата на изложбата: Милчо Протугер со семејството, Невенка Протугер со семејството, Воденка Протугер Тошевска со семејството, Брезица Тошевска, Росица Тошевска, Владимир Лазаревски со семејството, Мила Протугер со семејството, Илија Трајковски со семејството, Камелија Пророчиќ, Стефан Миновски, Јованка Попова и Соња Абаџиева Димитрова.
Истражувачки тим:
Ива Рајчевска, Дино Чупевски, Матеј Лазаревски
Проектен тим:
Дино Чупевски, Ива Рајчевска, Веда Ивановска, Деспина Ралевска
Авторки на текстови во публикацијата:
Јованка Попова, Соња Абаџиева Димитрова, Воденка Протугер Тошевска
Одговорна уредничка на публикацијата:
Ива Рајчевска
Соработничка во уредништвото на публикацијата:
Веда Ивановска
Дизајнерка на постер:
Ива Јованова
Фотографија:
Александра Костадиновска
Видео:
Исток Чаповски
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Македонија и Контура, на чии претставници им се заблагодаруваме за придонесот и поддршката.
Изложбата ќе биде отворена до 27 декември.
Култура
„Лилјакот“ од Јохан Штраус II на сцената на МОБ на 23 и 26 декември
Во празничниот декемвриски репертоар, Националната опера и балет најавува две изведби на оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II, кои ќе се одржат на 23 и 26 декември 2025 година со почеток во 19.30 часот. Ова ремек-дело, кое ја освои публиката уште со својата премиера, повторно ќе блесне на големата сцена на МОБ.
Диригент на изведбите е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Климент Тодороски, светло-дизајн е Милчо Александров.
Во солистичката екипа на настапуваат: Васко Здравков, Јане Дунимаглоски(23.12.) / Благој Нацоски(26.12.), Биљана Јосифов, Нада Талевска, Соња Пендовска Мадевска, Драган Ампов, Христијан Антовски, Марјан Николовски, Александра Лазаровска Василевски, Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.
„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.

