Култура
150 години од Зборникот на Миладиновци

Во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ денес се одржа свеченост со која беа одбележени 150 години од објавувањето на Зборникот на Браќата Миладиновци.
Во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ денес се одржа свеченост со која беа одбележени 150 години од објавувањето на Зборникот на Браќата Миладиновци.На свеченоста присуствуваа државниот секретар за култура, Дарко Стефановски, градоначалникот на Скопје, Коце Трајановски, директорот на градската библиотека „Браќа Миладиновци“, Бранко Цветкоски, академик Матеја Матевски, прв добитник на поетската награда „Браќа Миладиновци“ и повеќе други поети-добитници на најзначајната македонска награда за поезија.„Собрани сме да се потсетиме и да го одбележиме 150-годишниот јубилеј од појавувањето на великиот преродбенски Зборник на струшките браќа, кој означи една етапа од која веќе век и половина се искрева една јарка и просперитетна културно-книжевна матица околу која со децении се изгради и опстојува една бодра книжевна фаланга. Таа интергенерациска златна алка на современата македонска книжевност не може да се изземе од јазикот и од книжевното писмо кое некогаш како уметнички гениј на народот го препознаа, го собраа и му дадоа гласност меѓу народите, преподобните струшки браќа, чија судбина на трагично-симболичен начин заврши во цариградските зандани“, изјави Бранко Цветкоски, директор на градската библиотека „Браќа Миладиновци“.На одбележувањето на големиот јубилеј се обрати и градоначалникот на Град Скопје.„Создавањето на Зборникот на Браќата Миладиновци настанува во време кога македонскиот народ го чувствувал притисокот на антимакедонската пропаганда од неговите соседи, а и самата книга била замислена како силно и моќно оружје против таа силна и моќна машинерија. Зборникот на Браќата Миладиновци, од една страна, претставува вистинска антологија на македонската народна поезија, додека, од друга страна, историска книга која на Европа и на нејзината културна и научна јавност и го докажала постоењето на македонскиот народ како посебен народ со своја традиција и историја, и тоа токму преку богатството на македонските народни песни и умотворби, преку кои биле искажани копнежите и соништата за своја држава“, нагласи Коце Трајановски.Зборникот на Браќата Миладиновци се смета за меѓник на македонската култура и традиција и инспирација за следбениците на Димитар и Константин Миладинови.За историскиот миг во 1861 година, кога беше објавен Зборникот, на денешната свеченост говореше Марко Китевски од Институтот за македонска книжевност.„Историските сведоштва зборуваат дека на 24 јуни 1861 година првите примероци на Зборникот ја напуштиле печатницата на Анте Јакиќ во Загреб и биле испорачани на претплатниците. Овој ден го сметаме за празник на нашата национална култура затоа што Зборникот на Миладиновци не е обична книга, туку е култна книга за Македонците, книга што побудува емоции, книга што додека се држи во рацете предизвикува возбуда, онака како што тоа го прави Светото писмо. Во списокот на претплатниците на зборникот се наоѓаат значајни имиња на тогашниот научен, културен, образовен и духовен живот на пошироките европски простори, како Константин Петковиќ, Петар Прерадовиќ, Иван Мажураниќ, Аугуст Шеноа и други. Зборникот имал претплатници во Загреб, Белград, Карловац, Винковци, Марибор, Осијек, Љубљана, но и во Виена, Прага, Софија, Будим, дури и на Света Гора. Објавувањето на Зборникот на Миладиновци претставувал настан од првокласно значење“, нагласи Китевски.На свеченоста во градската библиотека „Браќа Миладиновци“ присуствуваа голем број добитници на најзначајната награда за поезија во Македонија, наградата „Браќа Миладиновци“, која од 1964 година се доделува на Струшките вечери на поезијата.Од добитниците на наградата на свеченоста присуствуваа Матеја Матевски, Богомил Ѓузел, Славе Ѓ. Димоски, Санде Стојчевски, Весна Ацевска, Тодор Чаловски, Братислав Ташковски, Радован Павловски, Михаил Ренџов, Миле Неделковски, Влада Урошевиќ, Катица Ќулавкова, Ристо Лазаров, Петре Бакевски и други. Во рамките на свеченоста беа прочитани стихови од сите досегашни добитници на наградата „Браќа Миладиновци“, додека на присутните поети градската библиотека им подари релјеф со ликот на Браќата Миладиновци.Во име на поетите, за почетоците на доделувањето на наградата не потсети академик Матеја Матевски, кој е првиот добитник на оваа значајна награда.„Овој убав миг, што го доживуваме благодарение на градската библиотека која го носи името на Браќата Миладиновци, е во чест на името што е поврзано со сите нас и со творештвото што го создававме во текот на нашиот живот. Сакам да потсетам дека основањето на наградата „Браќа Миладиновци“ се случи во најдраматичните и најтрагичните околности за нашиот град. Тоа беше во 1963 година, непосредно по земјотресот, во оние денови и недели кога сите ние размислувавме дали треба таа година да го одржиме струшкиот фестивал. По многу разговори, сепак, заклучивме дека собирот на македонските и другите поети ќе биде израз на вистинска солидарност со нашиот град. Добитниците на тогаш востановените награди паричниот износ го дадовме како прв прилог за обнова на градот Скопје“, потсети Матевски.На денешната свеченост беа поставени две изложби. Едната беше збирка на различни изданија на Зборникот на Миладиновци, додека другата беше збирка на книги од добитниците на наградата „Браќа Миладиновци“.Градската библиотека „Браќа Миладиновци“ им додели релјефи со ликот на Браќата Миладиновци и на Елизабета Канческа – Милевска, министерка за култура, и на Коце Трајановски, градоначалник на Град Скопје./крај/макфакс/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Културното наследство не е минато што го чуваме по инерција, туку иднина што ја градиме со свест

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, австрискиот амбасадор Мартин Памер, претседателот на Управниот одбор на ЕВН Македонија, Волфганг Мајер, и директорката на Археолошкиот музеј на Македонија, Магдалена Манаскова, го посетија археолошкиот локалитет Тумба Маџари по повод потпишување Договор за долгорочно користење на парцела во сопственост на ЕВН што е во рамките на локалитетот.
Локацијата што денес се отстапува за долгорочно користење, во рамките на археолошкиот локалитет Тумба Маџари, станува дел од живата мрежа на научна работа, теренски истражувања, едукација и развој.
Кога јавниот и приватниот сектор застануваат на иста страна, на страната на заедничките општествени вредности, тогаш и ефектот никогаш не изостанува. Со потпишувањето на денешниот договор, локалитетот Тумба Маџари добива нова перспектива.
Љутков упати благодарност до Волфганг Мајер, претседател на Управниот одбор на ЕВН Македонија, до ЕВН како компанија и до австрискиот амбасадор Мартин Памер за континуираната соработка во областа на културата.
Министерството за култура и туризам стои зад оваа иницијатива, активно поддржувајќи ја соработката меѓу јавниот и приватниот сектор, создавајќи широк круг на поддршка и ангажман. Оваа партнерска врска не само што го зајакнува нашиот културен идентитет туку, исто така, го поттикнува развојот на туризмот и на економијата, притоа создавајќи нови можности за локалните заедници. Потпишувањето на денешниот договор не е само правен акт, ова е чин на зрелост на заедницата што го препознава културното наследство како вредност што има смисла само кога заеднички се чува и се споделува.
Култура
Концерт на Дони Мекаслин и националниот џез-оркестар

На 14 јули 2025 година, со почеток во 21:00 часот, во Македонскиот народен театар, љубителите на џезот ќе имаат можност да присуствуваат на извонреден концерт, заеднички настап на еден од најсмелите и највпечатливи саксофонисти и композитори на современата џез сцена, Дони МекКаслин и Националниот џез оркестар. Диригент на концертот ќе биде маестро Владимир Николов.
Името на Дони МекКаслин (САД) стои зад едно од најзначајните музички изданија на 21 век – Blackstar, последниот албум на Дејвид Боуви, на кој токму МекКаслин беше една од клучните креативни сили што го обликуваа неговиот експериментален звук. Од тој момент, МекКаслин продолжува да ги редефинира границите на џезот, создавајќи музика која живее на пресекот меѓу жанровите – каде електрониката, арт-рокот и импровизацијата се среќаваат со слободата на изразот. За тоа сведочат албумите Blow. (2018) и I Want More (2023) – хибриден звук кој не припаѓа на еден жанр, туку на уметноста како процес на преобразба.
New York Times за еден негов концерт напиша: „Сè започна со синтисајзер што пулсира во слободен ритам, за потоа да премине во тенор-соло што звучеше и како бура и како молитва.“
Билетите за концертот може да се набават online на MKTickets и на продажните места на МКТикетс. На самиот ден на концертот билетите ќе бидат достапни и на билетарницата на Македонскиот народен театар (МНТ).
Култура
Изложба посветена на ансамблот „Мањифико“ во Градскиот музеј во Крива Паланка

Ретроспективната изложба посветена на еден од најзначајните македонски музички состави – ансамблот „Мањифико“, кој во своето 31- годишно постоење остави длабоки траги во македонската и меѓународната музичка сцена, ќе биде отворена на 5 јули (сабота) 2025, со почеток во 20,30 часот, во уметничката галерија на ЛУ Градски музеј Крива Паланка.
Изложбата е екслузивен и траен спомен и чествување на богатиот опус на „Мањифико“ со обемна збирка од над 240 селектирани експонати, фотографии, постери, документи, аудио-визуелни снимки и архивски материјали кои сведочат за извонредната уметничка активност и достигнувањата на овој реномиран состав. Меѓу нив е и монографијата „Ансамблот Мањифико мит-легенда или реалност“, чиј автор е еден од основачите и член на овој состав Пантелеј-Панче Кочовски.
Експонатите вклучуваат 32 големи постери и 15 оригинални плакати од концерти и настапи, над 60 паноа, над 200 селектирани уметнички фотографии, аудио и видео касети, ЦД и ДВД изданија, признанија, студиски снимки, концертни програми, сценографски документи и монографското издание.
Изложбата, со која се одбележуваат 65 години од основањето на славната група, пред се, е посветена на починатите членови на „Мањифико“, сите извонредни музички ументици, на чело со вокалниот солист и ѕвезда на ансамблот, Невенка Кочовска. Во чест на овој екслузивен настан, дел од репертоарот на легендарниот состав ќе отпеат Лидија и Тања Кочовски, наследничките на Панче и Невенка.
„Последно што посакав е да оставам траен спомен на ансамблот преку експонати, сведоштва и фактографија и да ја запознаам македонската јавност со нив“, вели Панче Кочовски автор на изложбата и на монографијата.
Ансамблот „Мањифико“ е основан во далечната 1959 година и во својата 31-годишна уметничка одисеја достигнува интернационална и интерконтинентална афирмација. На својот репертоар има над 320 композиции од Латинска Америка и Шпанија, од кои над 220 на носачи на звук, 80-тина нумери за 30-тина радио станици во поранешна Југославија и Европа, 28 мали музички плочи, 5 ЛП албуми, 4 аудиокасети, 2 ЦД и неколку ДВД изданија. Најголем дел од изданијата се продавани во златен и сребрен тираж.
Во своето над 30-децениско постоење, ансамблот „Мањифико“ има настапувано во над 42 земји ширум светот, вклучувајќи ги: Австрија, Италија, Русија, Турција, Индија, Египет, САД (Индијана, Калифорнија, Илиноис, Мичиген, Невада), Австралија, Азербејџан, Казахстан, Узбекистан, Шведска, Германија, Бугарија, и многу други. Изведени се околу 4300 концерти, со вкупна публика од над 8.700.000 посетители. Ансамблот учествувал и во театарски продукции, снимал музика за телевизија и филм, а во 16 ТВ студија низ Европа и СССР се снимени над 140 телевизиски емисии и блокови, со учество на бројни познати вокални солисти. Има настапувано и за југословенскиот претседател Тито, пред мексиканскиот претседател Лопез Матеоз, како и о победникот на Сан Ремо Тони Далара. Иако главниот репертоар е составен од латиноамериканска музика, на интернационалните настапи „Мањифико“ изведува и македонски и југословенски хитови како музичка идентификација на ансамблот и регионот. Истовремено, како познати филантропи, имаат одржано и преку 600 хуманитарни коцерти, меѓу кои и за земјотресот и поплавата во Скопје.
Покрај Невенка и Панче, дел од „Мањифико“ биле и врвните музичари Крсто Таушанов, Петар Галев, Димитар Томов, Јане Коџабашија, Хозе Свиличиќ, Владимир Нигојевиќ, Миле Барбаровски, Коце Икономов, Миле Лукаров, Димитар Павловски и менаџерот Борис Низамовски.