Култура
Стручен тим од Стоби:Приведувањето на Паско Кузман е јавно понижување на целата археолошка фела
Стручниот тим кој во изминативе неколку години работеше на археолошкиот локалитет Стоби, во отвореното писмо-реакција испратено до јавноста, приведувањето на Паско Кузман го доживува како јавно понижување на целата археолошка фела.
Текстот во писмото-реакција го пренесуваме интегрално.
„Шокирани и згрозени од она што се случуваше изминативе две недели, обидувајќи се да си го објасниме немилиот настан, дозволете ни да го искажеме својот став во врска со јавното понижување кое го доживеа нашиот многу почитуван колега, Паско Кузман. За сите кои за своја животна определба ја избрале оваа професија, тоа беше доживеано како јавно понижување на целата археолошка фела.
Со години наназад сешто можеше да се прочита на тема Паско Кузман, археологија, антиквизација, грнињата злато, потрагата по Александар. Жално е што многу невистини беа кажани за една личност, која со огромна љубов и посветеност си ја врши својата работа, во обид професионално и објективно да го протолкува минатото, да допринесе за заштитата и промоцијата на културната историја на државата Македонија. Уште пожално е што се носат судови врз основа на искажани невистини. Ако постои вина, таа е само во огромниот напор што Паско го вложи во обидот да ги реши проблемите наталожени 50 години наназад. Вината на општеството нема само едно име и презиме, а правдата, искрено веруваме, не е само мртов збор на хартија.
Познавачите се сеќаваат на времето кога археологијата беше на маргините на државните интереси и стратегии, на состојбата на нашите најзначајни локалитети зараснати во трева или на музејските витрини во кои поставките едвај беа освежени со по некој нов предмет, а кои, меѓу останатото треба да се лицето на државата. Во минатите десетина години работите се сменија, благодарение на визионерството на човекот со три часовници.
Жално е што малкумина се обидуваат да ја разберат нашата работа и проблемите со кои се соочуваме секој ден во обид професионално да ја вршиме работата. Малкумина знаат колку време, средства и напор се потребни за истражувања, конзервација, сè додека не дојдеме до презентација на ископаното, било да е објект, било да е предмет. Многумина сметаат дека предметите наутро извадени од земја, искршени во десетици парчиња или со корозија од која едвај се распознаваат, попладне треба да се конзервирани, утре идентификувани и стручно и научно обработени (патем со свртени десетици илјади страници литература од цел свет, испишани на конкретната тема, а која ја немаме по нашите библиотеки, па се снаоѓаме како знаеме и умееме), а веќе ден потоа, изложени во витрина за јавност и тоа во музеј по светски стандарди. Дали некој се запрашал зошто до сега навистина не е изложена златната маска и многу други предмети вредни за науката и нашата историја? Дали некој се запрашал која музејска куќа има соодветни услови да ги изложи? Тоа се обидува Паско да го смени, а нештата кои се заборавени со децении, не се оправаат за кратко време.
Му бил зад петици на Александар и ги барал нашите антички корени! Така е, ама и нашите бронзенодопски и железнодопски и раноантички и римски и доцноантички и средновековни. Злобниците нив не ги констатираат , зашто така им чини. Во потрага е по Александар од 10 век пред н.е. и оној од 4 век од н.е. и Александар од 13 век. Некој Александар од Вардарски Рид, од Стоби, Марвинци, Хераклеја, Скупи, Баргала, Плаошник, Кале. Само, кој го разбра Паско… Постојано со нови проекти, нови визии, нови барања, понекогаш и да се праша човек од каде толкава енергија, на која му завидуваат и помладите колеги.
За ‘награда’, како круна на професијата и точно пред одењето во пензија, доби лисици на рацете. Ако барем и малку го познавате, ќе сфатите дека тој не е човек кој на било каков начин би му наштетил на културното наследство, кое толку многу се труди да го заштити.
Стручниот тим кој во изминативе неколку години работеше на археолошкиот локалитет Стоби, му ја изразува својата безрезервна и огромна поддршка на почитуваниот колега Паско Кузман. Впрочем, големите луѓе историјата никогаш не ги заборава“. /крај/со/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

