Филм
Комедијата за паднатата спортистка го отвори годинешниот Санденс

Со комедијата „The Bronze“ на режисерот Брајан Бакли, за некогашната американска национална миленичка, гимнастичарката со освен бронзен медал која не може да се помири со фактот дека изминале нејзините пет минути слава, во четвртокот беше отворен во Парк Сити, во американската сојузна држава Јута, годинешното издание на Фестивалот на независен филм Санденс, на кој до 1-ви февруари ќе бидат прикажани околу двесте филмови.
Годинава на Санденс (Sundance) ќе може да се видат 123 долгометражни филмови од речиси 30 земји, од кои 106 ќе бидат премиерно прикажани. До селекторите пристигнале 12.166 филмови, од кои четири илјади долгометражни и повеќе од осум илјади краткометражни, според официјалната интернет страница на фестивалот.
„Работата на независните уметници неминовно ја одразува состојбата на нашата култура и времето во коешто живееме. Овие приказни се често неочекувани, проблематични, непочитувани, но во нив има сила која може да ја допре и инспирира публиката“, рече пред отворањето претседателот на фестивалот, славниот Роберт Редфорд.
Санденс традиционално во последната седмица од јануари ги донесува некои од најдобрите филмски остварувања во играната, документарната или краткометражната конкуренција ги претставува рафинирано селектираните филмови од целиот свет, открива нови имиња на филмот.
Секоја година од ова мало скијачко места, кое во овој период од годината станува светска престолнина на независната продукција, филмовите тргнуваат во своите погоди по светските фестивали. Така, минатата година се случи со „Растење“ на Ричард Лилкатер и „Ритамот на лудилото“ на Демиен Шазел, кои годинава се во трката за Оскарите во неколку категории, откако веќе станаа добитници на Златните глобуси.
Фестивалот годинава ќе го одбележи селекцијата на врвни филмски остварувања и враќањето на екранот на неговиот славен основач, сега 78-годишниот Роберт Редфорд, Актерот ќе се појави во филмот на Кен Квапис „A Walk in the Woods“, екранизација на книгата на американскиот патеписец Били Брисон, во кој играат уште Бик Нолти и Ема Томпсон.
Меѓу особено интересните филмови годинава се истакнуваат „Going Clear“, документарниот приказ за сајантологијата на оскаровецот Алекс Гибни, кој е адаптација на текста на Лоресн Рајт, добитник на престижната американска награда Пулицер. Филмот прикажува осум поранешни сајантолози кои говорат за тоа како нивната црква ги врбува верниците и на што е се’ подготвена во името на таа религија.
Во филмот „Last Days in the Desert“, Ивен Мекгрегор го отелотворува Исус кој четириесет дена пости и се моли во пустината, базирајќи се на драматичен текст, а еден од филмовите за кои што се очекува да привлече внимание е „Z for Zachariah“ на режисерот Крејг зомел со учество на Марго Роби, Криз Пајн и Ливетел Еџиофор, постапокалиптична приказна за 16-годишна девојка којашто заздравува и мисли дека е единствената преживеана на планетата по нуклеарна војна се’ додека не наиде на научник кој е на умирање.
Филмот „The Overnight“ ја следи приказната за двојка која од Сиетл се сели во Лос Анџелес со силна желба да се прилагоди на новата средина минува бизарна вечер во куќата на новиот пријател на својот син, додека „Strangerland“ со Никол Кидман и Џозеф Фиенс, следи двојка која минува низ најлошите моменти во животот додека трагаат по своите исчезнати деца на тинејџерска возраст.
Интерес, според филмските критичари, исто така побудува и филмот на Џо Свонберг „In Search of Fire“ со Ана Кендрик и Орландо Блум. Премиерно ќе биде прикажен и филмот на Џастин Кели „Michael“ со Џејмс Франко и Ема Робертс.
Санденс, меѓу другото, е познат и по лансирањето на документарните филмови а меѓу годинешните наслови се издвојуваат „The Chinese Mayor“ за некогаш големиот и значаен кинески град Датонг кој денес е еден од најзагадените градови во земјата и на работ на инфраструктурен колапс, а „The Hunting Ground“ се занимава со шокантната статистика која открива нешто што со години не се пријавува, имено дека една од пет жени на американските колеџи била жртва на сексуално злосторство. За уште една актуелна тема како што се контрадикциите во американскиот правосуден систем зборува документарниот филм „ 3 And 1/2 Minutes“ низ приказната за случајот на полициско убиство на 17-годишниот Џордан Дејвис.
Во оваа категорија ќе бидат прикажани и документарните филмови за познатите музичари, како „What Happened, Miss Simone?“, биографија на големата џез дива Нина симонкојашто донесува и досега никогаш не објавувани и ретки аудио записи, и „Kurt Cobain: Montage of Heck“, во кој пејачот на култниот бенд Nirvana е прикажан преку домашните филмови на неговите уметнички творби, фотографии и дневници.
Произлезен од иницијативата на американскиот ветеран на актерството Роберт Редфорд, кој во 1981 година во Jута ја собра групата свои пријатели и колеги сакајќи да развие средина којашто ќе ја поттикнува независноста, откривањата и појавата на новите струи во американската филмска индустрија, Санденс претставуваше рампа за лансирање на кариерите на режисери како што се Стивен Содерберг, Пол Томас Андерсон, Дарен Аронофски и Квентин Тарантино.
Името на фестивалот е дадено во чест на ликот кој го толкува Редфорд во филмот „Буч Касиди и Санденс Кид“. Институтот Санденс е непрофитна организација којашто ги поддржува независната филмска и театарска уметност во светот./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Холивуд се збогува со Редфорд: „Замина еден гениј“

Веста за смртта на Роберт Редфорд го потресе филмскиот свет. Холивудската икона и основач на филмскиот фестивал Санденс почина денес, а бројни реакции од колеги и соработници продолжуваат да пристигнуваат.
Актерката Марли Матлин ја истакна неговата клучна улога во независниот филм. „Нашиот филм, CODA, го привлече вниманието на сите поради Sundance. А Sundance се случи поради Роберт Редфорд. Почина еден гениј“, напиша таа на социјалната мрежа Икс.
Film at Lincoln Center, исто така, му оддаде почит на легендата, нарекувајќи го „вистинска икона на големото платно, неуморен застапник на филмските режисери во подем“.
Our film, CODA, came to the attention of everyone because of Sundance. And Sundance happened because of Robert Redford. A genius has passed. RIP Robert. pic.twitter.com/nwttVD1GvL
— Marlee Matlin (@MarleeMatlin) September 16, 2025
Новинарот Пирс Морган се потсети на некои од неговите најпознати улоги. „Почивај во мир Роберт Редфорд, 89. Една од најголемите филмски ѕвезди на сите времиња. Вистинска холивудска легенда која глумеше во толку многу од моите омилени филмови: Butch Cassidy and the Sundance Kid, The Sting, The Way We Were, All The President’s Men. Каква кариера, каков актер, каква тажна загуба“, рече тој.
Robert Redford has passed away. He was part of a new and exciting Hollywood in the 70s and 80s. Hard to believe he was 89.
— Stephen King (@StephenKing) September 16, 2025
Писателот Стивен Кинг го нагласи неговото влијание врз филмската индустрија: „Роберт Редфорд почина. Тој беше дел од новиот и возбудлив Холивуд од 70-тите и 80-тите години. Тешко е да се поверува дека имаше 89 години.“
Маријана Вилијамсон се осврна на неговите пошироки општествени придонеси. „Малкумина во својот живот направиле повеќе за да придонесат за американското општество од Роберт Редфорд. Во области од филмот до екологијата и политиката, тој ја користеше својата огромна моќ за да помогне во создавањето подобар свет“, напиша таа.
Бројни други познати личности, вклучувајќи ја и Роузи О’Донел, му оддадоа почит на социјалните медиуми.
Култура
Почина Роберт Редфорд

Почина актерот и режисер Роберт Редфорд. Имаше 89 години.
Редфорд, кој е најпознат по своите улоги во класици како што се „Butch Cassidy and the Sundance Kid“ и „President’s Men“ и кој ја оживеа американската независна кинематографија како член-основач на Филмскиот фестивал Санденс, почина во вторник наутро во својот дом во Јута.
Синди Бергер, извршен директор на фирмата за односи со јавноста „Rogers & Cowan PMK“, ја сподели веста во изјава за „Њујорк тајмс“. Таа рече дека Редфорд починал во сон, но не наведе конкретна причина.
Роберт Редфорд, роден како Чарлс Роберт Редфорд помладиот на 18 август 1936 година, во Санта Моника, Калифорнија, беше еден од најважните и најразновидните американски филмски уметници од втората половина на 20 век. Тој беше познат како актер, режисер, продуцент и основач на филмскиот фестивал Санденс, а неговата кариера траеше повеќе од шест децении.
Пораснал во семејство од средната класа – неговиот татко Чарлс бил сметководител, а неговата мајка Марта починала кога Роберт имал 18 години, што оставило длабок белег врз него. Како млад човек, бил склонен кон бељи и често запаѓал во неволји, но откако добил стипендија за студирање уметност на Универзитетот во Колорадо, почнал посериозно да размислува за својата иднина. Се откажал, патувал низ Европа и живеел некое време како млад уметник во Париз и Фиренца. По враќањето во Соединетите Држави, се запишал на часови по глума на Американската академија за драмски уметности во Њујорк, што го означило почетокот на неговата актерска кариера.
Најпрво, Редфорд се појавуваше на телевизија и во театарски претстави, а привлече пошироко внимание со својата улога во бродвејската претстава Sunday in New York. Својот прв значаен филмски успех го постигна со улога во комедијата Barefoot in the Park (1967) со Џејн Фонда, а светска слава стекна со вестернот Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969), во кој глумеше заедно со Пол Њуман. Филмот стана култен класик и му ги отвори вратите кон светот на најголемите холивудски продукции.
Нивниот втор заеднички филм, криминалистичкиот трилер The Sting (1973), му донесе номинација за Оскар и го потврди неговиот статус на ѕвезда.
Врв на кариерата
1970-тите и 1980-тите беа врвот на неговата актерска кариера. Редфорд глумеше во филмови како што се The Candidate (1972), All the President’s Men (1976), кој следеше по скандалот Вотергејт, и Out of Africa (1985) со Мерил Стрип, кој ја освои наградата Оскар за најдобар филм.
Покрај глумата, тој почнал и да режира – неговото режисерско деби Ordinary People (1980) му донесе Оскар за најдобар режисер и го потврди како автор со одлично разбирање на човечката психологија и сложените семејни односи.
Покрај неговата филмска работа, Редфорд беше познат по своите придонеси во независното кино. Тој го основа Институтот Санденс и го лансираше Филмскиот фестивал Санденс, кој стана најважната платформа за млади и независни филмски режисери во Соединетите Американски Држави. Неговиот активизам се прошири и на областите на екологијата и човековите права – со години се залагаше за зачувување на животната средина и поддржуваше прогресивни социјални иницијативи.
Својот приватен живот го држеше што подалеку од јавноста. Беше во брак со Лола Ван Вагенен од 1958 до 1985 година и имаа четири деца, иако изгубија едно дете на рана возраст. Во 2009 година, се ожени со Сибил Сагарс, германска уметница.
Се смета за еден од последните големи актери од „златната ера“ на Холивуд, кој успеа да ги комбинира комерцијалниот успех и уметничкиот интегритет, оставајќи зад себе неизбришлив белег како актер, режисер и културен визионер.
Култура
„Галичник филм фестивал“ од 1 до 3 август

Галичник Филм Фестивал го најавува своето шесто издание, кое ова лето ќе донесе 35 внимателно одбрани филмови од целиот свет во – Галичник.
Од 1 до 3 август, во срцето на планината Бистра, фестивалот ќе биде место на среќавање за автори и публика, за смели идеи и длабоки емоции, за традиција и современост. Оваа година, програмата ќе понуди филмови што го преиспитуваат светот, што допираат длабоко, што зборуваат гласно – и тивко.
„Галичник не е само локација – тоа е став, историја и инспирација што се прелива на големо платно,“ вели директорката на фестивалот, Јана Пауноска. „Горди сме што токму тука ги прикажуваме овие 35 филмови – на место каде што секој камен има приказна, а секој залез изгледа како последен кадар.“
Се додава дека фестивалот годинава се случува без поддршка од Агенција на филм, но со огромна верба – во филмот, во местото, и во луѓето што не се откажуваат.
Целосната програма е објавена на: [www.galichnikfilmfestival.com]